அத² த³ஷ²மோ(அ)த்⁴யாய꞉
ஏகார்ணவே ப⁴க³வந்மார்கண்டே³யஸம்வாத³꞉
வைஷ²ம்பாயந உவாச
ஏவமேகார்ணவீபூ⁴தே ஷே²தே லோகே மஹாஷ்²ருதி꞉ |
ப்ரச்சா²த்³ய ஸலிலம் ஸர்வம் ஹரிர்நாராயண꞉ ப்ரபு⁴꞉ ||3-10-1
மஹதோ ரஜஸோ மத்⁴யே மஹார்ணவஸமஸ்ய வை |
விரஜஸ்கோ மஹாபா³ஹுரக்ஷரம் ப்³ரஹ்ம யம் விது³꞉ ||3-10-2
ஆத்மரூபப்ரகாஷே²ந தபஸா ஸம்வ்ருத꞉ ப்ரபு⁴꞉ |
த்ரிகமாஸ்தா²ய காலம் து தத꞉ ஸுஷ்வாப ஸோ(அ)வ்யய꞉ ||3-10-3
புருஷோ யஜ்ஞ இத்யேவம் யத்பரம் பரிகீர்திதம் |
யச்சாந்யத்புருஷாக்²யம் ஸ்யாத்ஸர்வம் தத்புருஷோத்தம꞉ ||3-10-4
யே ச யஜ்ஞபரா விப்ரா ருத்விஜா இதி ஸஞ்ஜ்ஞிதா꞉ |
ஆத்மதே³ஹாத்புராபூ⁴தா யஜ்ஞேப்⁴ய꞉ ஷ்²ரூயதாம் ததா³ ||3-10-5
ப்³ரஹ்மாணம் பரமம் வக்த்ராது³த்³கா³தாரம் ச ஸாமக³ம் |
ஹோதாரமத² சாத்⁴வர்யும் பா³ஹுப்⁴யாமஸ்ருஜத்ப்ரபு⁴꞉ ||3-10-6
ப்³ராஹ்மணோ ப்³ராஹ்மணத்வாச்ச ஸம்ப்ரஸ்தாரம் ச ஸர்வஷ²꞉ |
தந்மித்ரம் வருணம் ஸ்ருஷ்ட்வா ப்ரதிஷ்டா²தாரமேவ ச ||3-10-7
உத³ராத்ப்ரதிஹர்தாரம் போதாரம் சைவ பா⁴ரத |
அச்சா²வாகமநோரூப்⁴யாம் நேஷ்டாரம் சைவ பா⁴ரத ||3-10-8
பாணிப்⁴யாமத² சாக்³நீத்⁴ரம் ஸுப்³ரஹ்மண்யம் ச யஜ்ஞியம் |
க்³ராவாணமத² பா³ஹுப்⁴யாமுந்நேதாரம் ச யஜ்ஞியம் ||3-10-9
ஏவமேவைஷ ப⁴க³வாந்ஷோட³ஷை²தாஞ்ஜக³த்பதி꞉ |
ப்ரவக்த்ரூன் ஸர்வயஜ்ஞாநாம்ருத்விஜோ(அ)ஸ்ருஜது³த்தமான் ||3-10-10
ததே³ஷ வை வேத³மய꞉ புருஷோ யஜ்ஞஸம்மித꞉ |
வேதா³ஷ்²ச தந்மயா꞉ ஸர்வே ஸாங்கோ³பணிஷத³க்ரியா꞉ ||3-10-11
ஸ்வபித்யேகார்ணவே சைவ யதா³ஷ்²சர்யமபூ⁴த்ததா³ |
ஷ்²ரூயதே தத்³யதா² வ்ருத்தம் மார்கண்டே³யோ யத³ந்வபூ⁴த் ||3-10-12
ஜீர்ணோ ப⁴க³வதஸ்தஸ்ய குக்ஷாவேவ மஹாமுநி꞉ |
ப³ஹுவர்ஷஸஹஸ்ராயுஸ்தஸ்யைவ வரதேஜஸா ||3-10-13
இதி தீர்த²ப்ரஸங்கே³ந ப்ரிதி²வீதீர்த²கோ³சரஹ் |
ஆஷ்²ரமாநபி புண்யாம்ஷ்²ச தீர்தா²ந்யாயதநாநி ச ||3-10-14
தே³ஷா²ந்ராஷ்ட்ராணி சித்ராணி புராணி விவிதா⁴நி ச |
ஜபஹோமரத꞉ க்ஷாந்தஸ்தபோ கோ⁴ரம் ஸமாஷ்²ரித꞉ ||3-10-15
மார்கண்டே³யஸ்ததஸ்தஸ்ய ஷ²நைர்வக்த்ராத்³விநி꞉ஸ்ருத꞉ |
நிஷ்க்ராமந்தம் ந சாத்மாநம் ஜாநீதே தே³வமாயயா ||3-10-16
நிஷ்க்ராந்தஸ்தஸ்ய வத³நாதே³கார்ணவமதோ² க³த꞉ |
ஸர்வதஸ்தமஸாச்ச²ந்நம் மார்கண்டே³யோ நிரீக்ஷதே ||3-10-17
தஸ்யோத்பந்நம் ப⁴யம் தீவ்ரம் ஸம்ஷ²யஷ்²சாத்மஜீவிதே |
தே³வத³ர்ஷ²நஸம்ஹ்ருஷ்டோ விஸ்மயம் சாக³மத்பரம் ||3-10-18
ஸஞ்சிந்தயதி மத்⁴யஸ்தோ² மார்கண்டே³யோ(அ)திஷ²ங்கித꞉ |
கிம்ஸ்வித்³ப⁴வேதி³யம் சிந்தா மோஹ꞉ ஸ்வப்நோ(அ)நுபூ⁴யதே ||3-10-19
வ்யக்தமந்யதமோ பா⁴வோ ஹ்யேதேஷாம் ப⁴விதா மம |
ந ஹீத்³ருஷ²மஸங்க்லிஷ்டமயுக்தம் ஸத்யமர்ஹதி ||3-10-20
நஷ்டசந்த்³ரார்கபவநே ச²ந்நபர்வதபூ⁴தலே |
கதம꞉ ஸ்யாத³யம் லோக இதி சிந்தாவ்யவஸ்தி²த꞉ ||3-10-21
அபஷ்²யச்சாபி புருஷம் ஷ²யாநம் பர்வதோபமம் |
தோயாட்⁴யமிவ ஜீமூதம் மத்⁴யே மக்³நம் மஹார்ணவே ||3-10-22
தபந்தமிவ தேஜோபி⁴ர்பா⁴ஸ்வந்தமிவ வர்சஸா |
ஜாக்³ரந்தமிவ கா³ம்பீ⁴ர்யாச்ச்²வஸந்தமிவ பந்நக³ம் ||3-10-23
ஸ தே³வம் ப்ரஷ்டுமாயாதி கோ ப⁴வாநிதி விஸ்மயாத் |
ததை²வ ச ஷ²நைர்பூ⁴யோ முநி꞉ குக்ஷிம் ப்ரவேஷி²த꞉ ||3-10-24
ஸ ப்ரவிஷ்ட꞉ புந꞉ குக்ஷௌ மார்கண்டே³ய꞉ ஸுநிஷ்²சித꞉ |
ததை²வ சரதே பூ⁴யோ விஜாநந்ஸ்வப்நத³ர்ஷ²நம் ||3-10-25
ஸ ததை²வ யதா²பூர்வம் ப்ருதி²வீமடதே புந꞉ |
புண்யதீர்தா²நி பூதாநி நிரைக்ஷத்³தி³வி பூ⁴தலே ||3-10-26
க்ரதுபி⁴ர்யஜமாநாம்ஷ்²ச ஸமாப்தவரத³க்ஷிணை꞉ |
பஷ்²யதே தே³வகுக்ஷிஸ்தா²ந்யஜ்ஞியாஞ்ச்ச²தஷோ² த்³விஜான் ||3-10-27
ஸத்³வ்ருத்தமாஷ்²ரிதா꞉ ஸர்வே வர்ணா ப்³ராஹ்மணபூர்வகா꞉ |
சத்வாரஷ்²சாஷ்²ரமா꞉ ஸம்யக்³யதோ²த்³தி³ஷ்டபதா³நுகா³꞉ ||3-10-28
வர்ஷாணாம் ஷ²தஸாஹஸ்த்ர்யம் மார்கண்டே³யோ மஹாமுநி꞉ |
விசரந்ப்ருதி²வீம் க்ருத்ஸ்நாம் ந ச குக்ஷ்யந்தமைக்ஷத ||3-10-29
தத꞉ கதா³சித³த² வை புநர்வக்த்ராத்³விநி꞉ஸ்ருத꞉ |
ஸுப்தம் ந்யக்³ரோத⁴ஷா²கா²யாம் பா³லமேகம் நிரீக்ஷதே ||3-10-30
யதா² சைகார்ணவஜலே நீஹாரேண வ்ருதாந்தரே |
அவ்யக்தபீ⁴ஷணே லோகே ஸர்வபூ⁴தவிவர்ஜிதே ||3-10-31
ஸ பூ⁴யோ விஸ்மயாவிஷ்ட கௌதூஹலஸமந்வித꞉ |
பா³லமாதி³த்யஸங்காஷ²ம் ந ஷ²க்நோத்யுபஸர்பிதும் ||3-10-32
ஸோ(அ)சிந்தயத³தை²காந்தே ஸ்தி²த்வா ஸலிலஸந்நிதௌ⁴ |
பூர்வத்³ருஷ்டமித³ம் நேதி ஷ²ங்கிதோ தே³வமாயயா ||3-10-33
அகா³தே⁴ ஸலிலஸ்தப்³தே⁴ மார்கண்டே³ய꞉ ப்லவந்முநி꞉ |
ந ஷா²ந்திம் லப⁴தே தத்ர ஷ்²ரமாத்ஸந்த்ரஸ்தவிக்லவ꞉ ||3-10-34
ததை²வ ப⁴க³வாந்ஹம்ஸோ க³தோ யோகே³ந பா³லதாம் |
ப³பா⁴ஷே மேக⁴துல்யேந ஸ்வரேண புருஷோத்தம꞉ ||3-10-35
ஷ்²ரீப⁴க³வாநுவாச
மா பை⁴ர்வத்ஸ ந பே⁴தவ்யமிஹைவாயாஹி சாந்திகம் |
மார்கண்டே³ய முநே தீ⁴ர பா³லஸ்த்வம் ஷ்²ரமபீடி³த꞉ ||3-10-36
மார்கண்டே³ய உவாச
கோ மாம் நாம்நா கீர்தயதே தப꞉ பரிப⁴வந்மம |
ப³ஹுவர்ஷஸஹஸ்ராயுர்த⁴ர்ஷயம்ஷ்²சைவ மே வய꞉ ||3-10-37
ந ஹ்யேஷு ஸமுதா³சாரோ தே³வேஷ்வபி ஸமாஹித꞉ |
மாம் ப்³ரஹ்மாபி ஸ விஷ்²வேஷோ² தீ³ர்கா⁴யுரிதி பா⁴ஷதே ||3-10-38
கஸ்தபோ கோ⁴ரஷி²ரஸோ மமாத்³ய த்யக்தஜீவித꞉ |
மார்கண்டே³யேதி மாம் ப்ரோக்த்வா ம்ருத்யுமீக்ஷிதுமிச்ச²தி ||3-10-39
வைஷ²ம்பாயந உவாச
ஏவமாபா⁴ஷதே க்ரோதா⁴ந்மார்கண்டே³யோ மஹாமுநி꞉ |
அதை²நம் ப⁴க³வாந்பூ⁴யோ ப³பா⁴ஷே தத்பராயணம் ||3-10-40
ஷ்²ரீப⁴க³வாநுவாச
அஹம் தே ஜநகோ வத்ஸ ஹ்ருஷீகேஷ²꞉ பிதா கு³ரு꞉ |
ஆயு꞉ப்ரதா³தா பௌராண꞉ கிமர்த²ம் நோபஸர்பதி ||3-10-41
மாம் புத்ரகாம꞉ ப்ரத²மம் பிதா தே ஹ்யங்கி³ரா முநி꞉ |
பூர்வமாராத⁴யாமாஸ தபஸ்தீவ்ரமுபாஷ்²ரித꞉ ||3-10-42
ததஸ்த்வாம் கோ⁴ரஷி²ரஸம் த³ஹநோபமதேஜஸம் |
த³த்தவாநஹமாத்மேஷ்டம் மஹர்ஷிமமிதாயுஷம் ||3-10-43
தத்ர நோத்ஸஹதே சாந்யோ யோ ந பூ⁴தோ மமாத்மக꞉ |
த்³ரஷ்டுமேகார்ணவக³தம் க்ரீட³ந்தம் யோக³த⁴ர்மிணம் ||3-10-44
வைஷ²ம்பாயந உவாச
தத꞉ ப்ரஸந்நவத³நோ விஸ்மயோத்பு²ல்லலோசந꞉ |
மூர்த்⁴நி ப³த்³தா⁴ஞ்ஜலிபுடோ மார்கண்டே³யோ மஹாதபா꞉ ||3-10-45
நாமகோ³த்ரே தத꞉ ஷ்²ருத்வா தீ³ர்கா⁴யுர்லோகபூஜித꞉ |
அதா²கரோந்நமஸ்காரம் ப்ரணத꞉ ஷி²ரஸா ப்ரபு⁴ம் ||3-10-46
மார்கண்டே³ய உவாச
இச்சே²(அ)ஹம் தத்த்வதோ மாயாமிமாம் ஜ்ஞாதும் தவாநக⁴ |
யதே³கார்ணவமத்⁴யஸ்த²꞉ ஷே²ஷே த்வம் பா³லரூபவான் ||3-10-47
கிம்ஸஞ்ஜ்ஞ꞉ கஷ்²ச ப⁴க³வாம்ˮல்லோகே விஜ்ஞாயஸே(அ)நக⁴ |
தர்கயே த்வாம் மஹாபூ⁴தம் ந பூ⁴தமிஹ திஷ்ட²தி ||3-10-48
ஷ்²ரீப⁴க³வாநுவாச
அஹம் நாராயணோ ப்³ரஹ்மா ஸம்ப⁴வ꞉ ஸர்வதே³ஹிணாம் |
ஸர்வபூ⁴தோத்³ப⁴வகர꞉ ஸர்வபூ⁴தவிநாஷ²ந꞉ ||3-10-49
அஹமைந்த்³ரே பதே³ ஷ²க்ர ருதூநாமபி வத்ஸர꞉ |
அஹம் யுகே³ யுகா³க்ஷஷ்²ச யுக³ஸ்யாவர்த ஏவ ச ||3-10-50
அஹம் ஸர்வாணி ஸத்த்வாநி தை³வதாந்யகி²லாநி ச |
பு⁴ஜகா³நாமஹம் ஷே²ஷஸ்தார்க்ஷ்யோ(அ)ஹம் ஸர்வபக்ஷிணாம் ||3-10-51
அஹம் ஸஹஸ்ரஷீ²ர்ஷா த்⁴யௌர்ய꞉ பதை³ரபி⁴ஸம்வ்ருத꞉ |
ஆதி³த்யோ யஜ்ஞபுருஷோ தே³வோ யஜ்ஞமயோ மக²꞉ |
அஹமக்³நிர்ஹவ்யவாஹோ யாத³ஸாம் பதிரவ்யய꞉ ||3-10-52
யத்ப்ருதி²வ்யாம் த்³விஜேந்த்³ராணாம் தபஸா பா⁴விதாத்மநாம் |
ப³ஹுஜந்மநிருத்³தா⁴த்மா ப்³ராஹ்மணோ யதிருச்யதே ||3-10-53
ஜ்ஞாநவாந்த்³ருஷ்டவிஷ்²வாத்மா யோகி³நாம் யோக³வித்தம꞉ |
க்ருதாந்த꞉ ஸர்வபூ⁴தாநாம் விஷ்²வேஷாம் காலஸஞ்ஜ்ஞித꞉ ||3-10-54
அஹம் கர்ம க்ரியா ஜீவ꞉ ஸர்வேஷாம் த⁴ர்மத³ர்ஷ²ந꞉ |
நிஷ்க்ரிய꞉ ஸர்வபூ⁴தேஷு ஸ்வாத்மஜ்யோதி꞉ ஸநாதந꞉ ||3-10-55
ப்ரதா⁴நம் புருஷோ தே³வோ(அ)ஹமாத்³யஸ்த்வக்ஷயோ(அ)வ்யய꞉ |
அஹம் த⁴ர்மஸ்தபஷ்²சாஹம் ஸர்வாஷ்²ரமநிவாஸிநாம் ||3-10-56
அஹம் ஹயஷி²ரோ தே³வ꞉ க்ஷீரோதே³ யோ மஹார்ணவே |
ருதம் ஸத்யம் ச பரமமஹமேக꞉ ப்ரஜாபதி꞉ ||3-10-57
அஹம் ஸாங்க்²யமஹம் யோக³மஹம் தத்பரமம் பத³ம் |
அஹமிஜ்யோ ப⁴வஷ்²சாஹமஹம் வித்³யாதி⁴ப꞉ ஸ்ம்ருத꞉ ||3-10-58
அஹம் ஜ்யோதிரஹம் வாயுரஹம் பூ⁴மிரஹம் நப⁴꞉ |
அஹமாப꞉ ஸமுத்³ராஷ்²ச நக்ஷத்ராணி தி³ஷோ² த³ஷ² |
அஹம் வர்ஷமஹம் ஸோம꞉ பர்ஜந்யோ(அ)ஹமஹம் ரவி꞉ ||3-10-59
க்ஷீரோத³꞉ ஸாக³ரஷ்²சாஹம் ஸமுத்³ரோ வட³வாமுக²꞉ |
வஹ்நி꞉ ஸம்வர்தகோ பூ⁴த்வா பிப³ம்ஸ்தோயமஹம் ரவி꞉ ||3-10-60
அஹம் புராணம் பரமம் ததை²வேஹ பராயணம் |
ப⁴விஷ்யம் சைவ ஸர்வத்ர ப⁴விஷ்யே ஸர்வஸம்ப⁴வ꞉ ||3-10-61
யத்கிஞ்சித்பஷ்²யஸே சைவ யத்ச்²ருணோஷி ச கிஞ்சந |
யச்சாநுப⁴வஸே லோகே தத்ஸர்வம் மாமகம் ஸ்ம்ருதம் ||3-10-62
விஷ்²வம் ஸ்ருஷ்டம் மயா பூர்வம் ஸ்ருஜேயம் சாத்³ய பஷ்²ய மாம் |
யுகே³ யுகே³ ச ஸ்ரக்ஷ்யாமி மார்கண்டே³யாகி²லம் ஜக³த் ||3-10-63
ததே³தத³கி²லம் ஸர்வம் மார்கண்டே³யாவதா⁴ரய |
ஷு²ஷ்²ரூஷுர்மம த⁴ர்மேப்ஸு꞉ குக்ஷௌ சர ஸுகீ² ப⁴வ ||3-10-64
மம ப்³ரஹ்மா ஷ²ரீரஸ்தோ² தே³வாஷ்²ச ருஷிபி⁴꞉ ஸஹ |
வ்யக்தமவ்யக்தயோக³ம் மாமவக³ச்சா²பராஜிதம் ||3-10-65
அஹமேகாக்ஷரோ மந்த்ரஸ்த்ர்யக்ஷரஷ்²சைவ ஸர்வஷ²꞉ |
த்ரிபத³ஷ்²சைவ பரமஸ்த்ரிவர்கா³ர்த²நித³ர்ஷ²ந꞉ ||3-10-66
வைஷ²ம்பாயந உவாச
ஏவமேதத்புராணேஷு வேதா³ந்தே ச மஹாமுநி꞉ |
வக்த்ரே வ்யாஹ்ருதவாநாஷு² மார்கண்டே³யம் மஹாமுநிம் ||3-10-67
ப்ரவேஷ²யாமாஸ ததோ ஜட²ரம் விஷ்²வரூபத்⁴ருக் |
ததோ ப⁴க³வத꞉ குக்ஷிம் ப்ரவிஷ்டோ முநிஸத்தம꞉ |
ரராம ஸுக²மாஸாத்³ய ஷு²ஷ்²ரூஷுர்ஹம்ஸமவ்யயம் ||3-10-68
தத³க்ஷரம் விவித⁴மதா²ஷ்²ரிதோ வபு-
ர்மஹார்ணவே வ்யபக³தசந்த்³ரபா⁴ஸ்கரே |
ஷ²நைஷ்²சரந்ப்ரபு⁴ரபி ஹம்ஸஸஞ்ஜ்ஞிதோ(அ)-
ஸ்ருஜஜ்ஜக³த்³விஸ்ருஜதி காலபர்யயே ||3-10-69
இதி ஷ்²ரீமஹாபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஷே² ப⁴விஷ்யபர்வணி
பௌஷ்கரே மார்கண்டே³யத³ர்ஷ²நே த³ஷ²மோ(அ)த்⁴யாய꞉
Converted to Tamil Script using Aksharamukha : Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter
Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/bhavishyaparva/hv_3_010_mpr.html
##Harivamsha Maha Puranam - Part 3 - Bhavishya Parva
Chapter 3-10
Itranslated by G. Schaufelberger schaufel@wanadoo.fr
August 27, 2008##
Proof-read by K S Rmachandran, ramachandran_ksr @ yahoo.ca.
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
----------------------------------------------------------------
atha dashamo.adhyAyaH
ekArNave bhagavanmArkaNDeyasaMvAdaH
vaishampAyana uvAcha
evamekArNavIbhUte shete loke mahAshrutiH |
prachChAdya salilaM sarvaM harirnArAyaNaH prabhuH ||3-10-1
mahato rajaso madhye mahArNavasamasya vai |
virajasko mahAbAhurakSharaM brahma yaM viduH ||3-10-2
AtmarUpaprakAshena tapasA saMvR^itaH prabhuH |
trikamAsthAya kAlaM tu tataH suShvApa so.avyayaH ||3-10-3
puruSho yaj~na ityevaM yatparaM parikIrtitam |
yachchAnyatpuruShAkhyaM syAtsarvaM tatpuruShottamaH ||3-10-4
ye cha yaj~naparA viprA R^itvijA iti saMj~nitAH |
AtmadehAtpurAbhUtA yaj~nebhyaH shrUyatAM tadA ||3-10-5
brahmANaM paramaM vaktrAdudgAtAraM cha sAmagam |
hotAramatha chAdhvaryuM bAhubhyAmasR^ijatprabhuH ||3-10-6
brAhmaNo brAhmaNatvAchcha saMprastAraM cha sarvashaH |
tanmitraM varuNaM sR^iShTvA pratiShThAtArameva cha ||3-10-7
udarAtpratihartAraM potAraM chaiva bhArata |
achChAvAkamanorUbhyAM neShTAraM chaiva bhArata ||3-10-8
pANibhyAmatha chAgnIdhraM subrahmaNyaM cha yaj~niyam |
grAvANamatha bAhubhyAmunnetAraM cha yaj~niyam ||3-10-9
evamevaiSha bhagavAnShoDashaitA~njagatpatiH |
pravaktR^In sarvayaj~nAnAmR^itvijo.asR^ijaduttamAn ||3-10-10
tadeSha vai vedamayaH puruSho yaj~nasaMmitaH |
vedAshcha tanmayAH sarve sA~NgopaNiShadakriyAH ||3-10-11
svapityekArNave chaiva yadAshcharyamabhUttadA |
shrUyate tadyathA vR^ittaM mArkaNDeyo yadanvabhUt ||3-10-12
jIrNo bhagavatastasya kukShAveva mahAmuniH |
bahuvarShasahasrAyustasyaiva varatejasA ||3-10-13
iti tIrthaprasa~Ngena prithivItIrthagocharah |
AshramAnapi puNyAMshcha tIrthAnyAyatanAni cha ||3-10-14
deshAnrAShTrANi chitrANi purANi vividhAni cha |
japahomarataH kShAntastapo ghoraM samAshritaH ||3-10-15
mArkaNDeyastatastasya shanairvaktrAdviniHsR^itaH |
niShkrAmantaM na chAtmAnam jAnIte devamAyayA ||3-10-16
niShkrAntastasya vadanAdekArNavamatho gataH |
sarvatastamasAchChannaM mArkaNDeyo nirIkShate ||3-10-17
tasyotpannaM bhayaM tIvraM saMshayashchAtmajIvite |
devadarshanasaMhR^iShTo vismayaM chAgamatparam ||3-10-18
sa~nchintayati madhyastho mArkaNDeyo.atisha~NkitaH |
kiMsvidbhavediyaM chintA mohaH svapno.anubhUyate ||3-10-19
vyaktamanyatamo bhAvo hyeteShAM bhavitA mama |
na hIdR^ishamasaMkliShTamayuktaM satyamarhati ||3-10-20
naShTachandrArkapavane ChannaparvatabhUtale |
katamaH syAdayaM loka iti chintAvyavasthitaH ||3-10-21
apashyachchApi puruShaM shayAnaM parvatopamam |
toyADhyamiva jImUtaM madhye magnaM mahArNave ||3-10-22
tapantamiva tejobhirbhAsvantamiva varchasA |
jAgrantamiva gAmbhIryAchChvasantamiva pannagam ||3-10-23
sa devaM praShTumAyAti ko bhavAniti vismayAt |
tathaiva cha shanairbhUyo muniH kukShiM praveshitaH ||3-10-24
sa praviShTaH punaH kukShau mArkaNDeyaH sunishchitaH |
tathaiva charate bhUyo vijAnansvapnadarshanam ||3-10-25
sa tathaiva yathApUrvam pR^ithivImaTate punaH |
puNyatIrthAni pUtAni niraikShaddivi bhUtale ||3-10-26
kratubhiryajamAnAMshcha samAptavaradakShiNaiH |
pashyate devakukShisthAnyaj~niyA~nchChatasho dvijAn ||3-10-27
sadvR^ittamAshritAH sarve varNA brAhmaNapUrvakAH |
chatvArashchAshramAH samyagyathoddiShTapadAnugAH ||3-10-28
varShANAM shatasAhastryaM mArkaNDeyo mahAmuniH |
vicharanpR^ithivIM kR^itsnAM na cha kukShyantamaikShata ||3-10-29
tataH kadAchidatha vai punarvaktrAdviniHsR^itaH |
suptaM nyagrodhashAkhAyAM bAlamekaM nirIkShate ||3-10-30
yathA chaikArNavajale nIhAreNa vR^itAntare |
avyaktabhIShaNe loke sarvabhUtavivarjite ||3-10-31
sa bhUyo vismayAviShTa kautUhalasamanvitaH |
bAlamAdityasa~NkAshaM na shaknotyupasarpitum ||3-10-32
so.achintayadathaikAnte sthitvA salilasannidhau |
pUrvadR^iShTamidaM neti sha~Nkito devamAyayA ||3-10-33
agAdhe salilastabdhe mArkaNDeyaH plavanmuniH |
na shAntiM labhate tatra shramAtsaMtrastaviklavaH ||3-10-34
tathaiva bhagavAnhaMso gato yogena bAlatAm |
babhAShe meghatulyena svareNa puruShottamaH ||3-10-35
shrIbhagavAnuvAcha
mA bhairvatsa na bhetavyamihaivAyAhi chAntikam |
mArkaNDeya mune dhIra bAlastvaM shramapIDitaH ||3-10-36
mArkaNDeya uvAcha
ko mAM nAmnA kIrtayate tapaH paribhavanmama |
bahuvarShasahasrAyurdharShayamshchaiva me vayaH ||3-10-37
na hyeShu samudAchAro deveShvapi samAhitaH |
mAM brahmApi sa vishvesho dIrghAyuriti bhAShate ||3-10-38
kastapo ghorashiraso mamAdya tyaktajIvitaH |
mArkaNDeyeti mAM proktvA mR^ityumIkShitumichChati ||3-10-39
vaishampAyana uvAcha
evamAbhAShate krodhAnmArkaNDeyo mahAmuniH |
athainaM bhagavAnbhUyo babhAShe tatparAyaNam ||3-10-40
shrIbhagavAnuvAcha
ahaM te janako vatsa hR^iShIkeshaH pitA guruH |
AyuHpradAtA paurANaH kimarthaM nopasarpati ||3-10-41
mAM putrakAmaH prathamaM pitA te hya~NgirA muniH |
pUrvamArAdhayAmAsa tapastIvramupAshritaH ||3-10-42
tatastvAM ghorashirasaM dahanopamatejasam |
dattavAnahamAtmeShTaM maharShimamitAyuSham ||3-10-43
tatra notsahate chAnyo yo na bhUto mamAtmakaH |
draShTumekArNavagataM krIDantaM yogadharmiNam ||3-10-44
vaishampAyana uvAcha
tataH prasannavadano vismayotphullalochanaH |
mUrdhni baddhA~njalipuTo mArkaNDeyo mahAtapAH ||3-10-45
nAmagotre tataH shrutvA dIrghAyurlokapUjitaH |
athAkaronnamaskAraM praNataH shirasA prabhum ||3-10-46
mArkaNDeya uvAcha
ichChe.ahaM tattvato mAyAmimAM j~nAtuM tavAnagha |
yadekArNavamadhyasthaH sheShe tvaM bAlarUpavAn ||3-10-47
kiMsaMj~naH kashcha bhagavA.Nlloke vij~nAyase.anagha |
tarkaye tvAM mahAbhUtaM na bhUtamiha tiShThati ||3-10-48
shrIbhagavAnuvAcha
ahaM nArAyaNo brahmA saMbhavaH sarvadehiNAm |
sarvabhUtodbhavakaraH sarvabhUtavinAshanaH ||3-10-49
ahamaindre pade shakra R^itUnAmapi vatsaraH |
ahaM yuge yugAkShashcha yugasyAvarta eva cha ||3-10-50
ahaM sarvANi sattvAni daivatAnyakhilAni cha |
bhujagAnAmahaM sheShastArkShyo.ahaM sarvapakShiNAm ||3-10-51
ahaM sahasrashIrShA dhyauryaH padairabhisaMvR^itaH |
Adityo yaj~napuruSho devo yaj~namayo makhaH |
ahamagnirhavyavAho yAdasAM patiravyayaH ||3-10-52
yatpR^ithivyAM dvijendrANAM tapasA bhAvitAtmanAm |
bahujanmaniruddhAtmA brAhmaNo yatiruchyate ||3-10-53
j~nAnavAndR^iShTavishvAtmA yoginAM yogavittamaH |
kR^itAntaH sarvabhUtAnAM vishveShAM kAlasaMj~nitaH ||3-10-54
aham karma kriyA jIvaH sarveShAM dharmadarshanaH |
niShkriyaH sarvabhUteShu svAtmajyotiH sanAtanaH ||3-10-55
pradhAnaM puruSho devo.ahamAdyastvakShayo.avyayaH |
ahaM dharmastapashchAhaM sarvAshramanivAsinAm ||3-10-56
ahaM hayashiro devaH kShIrode yo mahArNave |
R^itaM satyaM cha paramamahamekaH prajApatiH ||3-10-57
ahaM sA~NkhyamahaM yogamahaM tatparamaM padam |
ahamijyo bhavashchAhamahaM vidyAdhipaH smR^itaH ||3-10-58
ahaM jyotirahaM vAyurahaM bhUmirahaM nabhaH |
ahamApaH samudrAshcha nakShatrANi disho dasha |
ahaM varShamahaM somaH parjanyo.ahamahaM raviH ||3-10-59
kShIrodaH sAgarashchAhaM samudro vaDavAmukhaH |
vahniH saMvartako bhUtvA pibaMstoyamahaM raviH ||3-10-60
ahaM purANaM paramaM tathaiveha parAyaNam |
bhaviShyaM chaiva sarvatra bhaviShye sarvasaMbhavaH ||3-10-61
yatki~nchitpashyase chaiva yatChR^iNoShi cha ki~nchana |
yachchAnubhavase loke tatsarvaM mAmakaM smR^itam ||3-10-62
vishvaM sR^iShTaM mayA pUrvaM sR^ijeyaM chAdya pashya mAm |
yuge yuge cha srakShyAmi mArkaNDeyAkhilaM jagat ||3-10-63
tadetadakhilaM sarvaM mArkaNDeyAvadhAraya |
shushrUShurmama dharmepsuH kukShau chara sukhI bhava ||3-10-64
mama brahmA sharIrastho devAshcha R^iShibhiH saha |
vyaktamavyaktayogaM mAmavagachChAparAjitam ||3-10-65
ahamekAkSharo mantrastryakSharashchaiva sarvashaH |
tripadashchaiva paramastrivargArthanidarshanaH ||3-10-66
vaishampAyana uvAcha
evametatpurANeShu vedAnte cha mahAmuniH |
vaktre vyAhR^itavAnAshu mArkaNDeyaM mahAmunim ||3-10-67
praveshayAmAsa tato jaTharaM vishvarUpadhR^ik |
tato bhagavataH kukShiM praviShTo munisattamaH |
rarAma sukhamAsAdya shushrUShurhaMsamavyayam ||3-10-68
tadakSharaM vividhamathAshrito vapu-
rmahArNave vyapagatachandrabhAskare |
shanaishcharanprabhurapi haMsasa~nj~nito.a-
sR^ijajjagadvisR^ijati kAlaparyaye ||3-10-69
iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe bhaviShyaparvaNi
pauShkare mArkaNDeyadarshane dashamo.adhyAyaH
Previous | | English M.M.Dutt | | Tamil Translation | | Next |