Wednesday 24 February 2021

அநிருத்³த⁴ஸ்யோஷயா ஸஹ கா³ந்த⁴ர்வேந விவாஹோ பா³ணதத்ஸைந்யாப்⁴யாம் யுத்³த⁴ம் ச | விஷ்ணு பர்வம் அத்யாயம் - 175 (176) - 119 (120)

அதை²கோநவிம்ஷ²த்யதி⁴கஷ²ததமோ(அ)த்⁴யாய꞉

அநிருத்³த⁴ஸ்யோஷயா ஸஹ கா³ந்த⁴ர்வேந விவாஹோ பா³ணதத்ஸைந்யாப்⁴யாம் யுத்³த⁴ம் ச

Usha and Aniruddha

வைஷ²ம்பாயந உவாச
அத² த்³வாரவதீம் ப்ராப்ய ஸ்தி²தா ஸா ப⁴வநாண்திகே |
ப்ரவ்ருத்திஹரணார்தா²ய சித்ரளேகா² வ்யசிந்தயத் ||2-119-1

அத² சிந்தயதீ ஸா து பு³த்³தி⁴பு³த்³த்⁴யர்த²நிஷ்²சயம் |
அபஷ்²யந்நாரத³ம் தத்ர த்⁴யாயந்தமுத³கே முநிம் ||2-119-2

தம் த்³ருஷ்ட்வா சித்ரளேகா² து ஹர்ஷேணோத்பு²ல்லலோசநா |
உபஸ்ருத்யாபி⁴வாத்³யாத² தத்ரைவாதோ⁴முகீ² ஸ்தி²தா ||2-119-3

நாரத³ஸ்த்வாஷி²ஷம் த³த்த்வ சித்ரளேகா²மதா²ப்³ரவீத் |
கிமர்த²மிஹ ஸம்ப்ராப்தா ஷ்²ரோதுமிச்சா²மி தத்த்வத꞉ ||2-119-4

தே³வர்ஷிமத² தம் தி³வ்யம் நாரத³ம் லோகபூஜிதம் |
க்ருதாஞ்ஜலிபுடா பூ⁴த்வா சித்ரளேகா² த்வதா²ப்³ரவீத் ||2-119-5

ப⁴க³வஞ்ச்²ரூயதாம் வாக்யம் தௌ³த்யேநாஹமிஹாக³தா |
அநிருத்³த⁴ம் முநே நேதும் யத³ர்த²ம் ச ஷ்²ருணுஷ்வ மே ||2-119-6

நக³ரே ஷோ²ணிதபுரே பா³ணோ நாம மஹாஸுர꞉ |
தஸ்ய கந்யா வராரோஹா நாம்நோஷேதி ச விஷ்²ருதா ||2-119-7

ப⁴க³வந்ஸாநுரக்தா ச ப்ராத்³யும்நிம் புருஷோத்தமம் |
தே³வ்யா வரவிஸர்கே³ண தஸ்யா ப⁴ர்தா விநிர்மித꞉ ||2-119-8

தம் ச நேதும் ஸமாயாதா தத்ர ஸித்³தி⁴ம் வித⁴த்ஸ்வ மே |
மயா நீதே(அ)நிருத்³த⁴ம் து நக³ரம் ஷோ²ணிதாஹ்வயம் ||2-119-9

ப்ரவ்ருத்தி꞉ புண்ட³ரீகாக்ஷே த்வயாக்²யேயா மஹாமுநே |
அவஷ்²யம் ப⁴விதா சைவ க்ருஷ்ணேந ஸஹ விக்³ரஹ꞉ |
பா³ணஸ்ய ஸுமஹாந்ஸங்க்²யே தி³வ்யோ ஹி ஸ மஹாஸுர꞉ ||2-119-10

ந ச ஷ²க்தோ(அ)நிருத்³த⁴ஸ்தம் யுத்³தே⁴ ஜேதும் மஹாஸுரம் |
ஸஹஸ்ரபா³ஹுமாயாந்தம் ஜயேத்க்ருஷ்ணோ மஹாபு⁴ஜ꞉ ||2-119-11

ப⁴க³வந்ஸந்நிகர்ஷம் தே யத³ர்த²மஹமாக³தா |
கத²ம் ஹி புண்ட³ரீகாக்ஷோ ஜ்ஞாபிதஸ்ததி³த³ம் ப⁴வேத் ||2-119-12 

த்வத்ப்ரஸாதா³ச்ச ப⁴க³வந்ந மே க்ருஷ்ணாத்³ப⁴யம் ப⁴வேத் |
ஸ ஹி தத்த்வார்த²த்³ருஷ்டிஸ்து அநிருத்³த⁴꞉ கத²ம் ஹ்ரியேத் ||2-119-13

க்ருத்³தோ⁴ ஹி ஸ மஹாபா³ஹுஸ்த்ரைலோக்யமபி நிர்த³ஹேத் |
பௌத்ரஷோ²காபி⁴ஸந்தப்த꞉ ஷா²பேந ஸ த³ஹேத மாம் ||2-119-14

தத்ரோபாயம் ச ப⁴க³வம்ஷ்²சிந்திதும் வை த்வமர்ஹஸி |
யதா² ஹ்யூஷா லபே⁴த்காந்தம் மம சைவாப⁴யம் ப⁴வேத் ||2-119-15

இத்யேவமுக்தோ ப⁴க³வாம்ஷ்²சித்ரளேகா²ம் ஸ நாரத³꞉ |
உவாச ச ஷு²ப⁴ம் வாக்யம் மா பை⁴ஸ்த்வமப⁴யம் ஷ்²ருணு ||2-119-16

த்வயா நீதே(அ)நிருத்³தே⁴ து கந்யாவேஷ்²ம ப்ரவேஷி²தே |
யதி³ யுத்³த⁴ம் ப⁴வேத்தத்ர ஸ்மர்தவ்யோ(அ)ஹம் ஷு²சிஸ்மிதே ||2-119-17

மமைஷ பரம꞉ காமோ யுத்³த⁴ம் த்³ரஷ்தும் மநோரமே |
தத்³த்³ருஷ்ட்வா ச மஹாப்ரீதி꞉ ப்ரவ்ற்^த்திஷ்²ச த்³ருடா⁴ ப⁴வேத் ||2-119-18

க்³ருஹ்யதாம் தாமஸீ வித்³யா ஸர்வலோகப்ரமோஹிநீ |
க்ருதக்ருத்யஸ்து தே தே³வி ஏஷ வித்³யாம் த³தா³ம்யஹம் ||2-119-19

ஏவமுக்தே து வசநே நாரதே³ந மஹர்ஷிணா |
ததே²தி வசநம் ப்ராஹ சித்ரளேகா² மநோஜவா ||2-119-20

அபி⁴வாத்³ய மஹாத்மாநம்ருஷீணாம் நாரத³ம் வரம் |
ஸா ஜகா³மாநிருத்³த⁴ஸ்ய க்³ருஹம் சைவாந்தரிக்ஷகா³ ||2-119-21

ததோ த்³வாரவதீமத்⁴யே காமஸ்ய பு⁴வநம் ஷு²ப⁴ம் |
தத்ஸமீபே(அ)நிருத்³த⁴ஸ்ய ப⁴வநம் ஸா விவேஷ² ஹ ||2-119-22

ஸௌவர்ணவேதி³காஸ்தம்ப⁴ம் ருக்மவைடூ³ர்யதோரணம் |
மால்யதா³மாவஸக்தம் ச பூர்ணகும்போ⁴பஷோ²பி⁴தம் ||2-119-23

ப³ர்ஹிகண்ட²நிப⁴க்³ரீவம் ப்ராஸாதை³ரேகஸஞ்சயை꞉ |
மணிப்ரவாளவிஸ்தீர்ணம் தே³வக³ந்த⁴ர்வநாதி³தம் ||2-119-24

த³த³ர்ஷ² ப⁴வநம் யத்ர ப்ராத்³யும்நிரவஸத்ஸுக²ம் |
தத꞉ ப்ரவிஷ்²ய ஸஹஸா ப⁴வநம் தஸ்ய தந்மஹத் ||2-119-25

தத்ராநிருத்³த⁴ம் ஸாபஷ்²யச்சித்ரளேகா² வராப்ஸரா꞉ |
மத்⁴யே பரமநாரீணாம் தராபதிமிவோதி³தம் ||2-119-26

க்ரீடா³விஹாரே நாரீபி⁴꞉ ஸேவ்யமாநமிதஸ்தத꞉ |
பிப³ந்தம் மது⁴ மாத்⁴வீகம் ஷ்²ரியா பரமயா யுதம் ||2-119-27

வராஸநக³தம் தத்ர யதா² சைட³விளம் ததா² |
வாத்³யதே ஸமதாலம் ச கீ³யதே மது⁴ரம் ததா² ||2-119-28

ந ச தஸ்ய மநஸ்தத்ர தமேவார்த²மசிந்தயத் |
ஸ்த்ரிய꞉ ஸர்வகு³ணோபேதா ந்ருத்யந்தே தத்ர தத்ர வை ||2-119-29

ந சாஸ்ய மநஸஸ்துஷ்டிம் சித்ரளேகா² ப்ரபஷ்²யதி |
ந சாபி⁴ரமதே போ⁴கை³ர்ந சாபி மது⁴ ஸேவதே ||2-119-30  

வ்யக்தமஸ்ய ஹி தத்ஸ்வப்நோ ஹ்ருத³யே பரிவர்ததே |
இதி தத்ரைவ பு³த்³த்⁴யா ச நிஷ்²சிதா க³தஸாத்⁴வஸா ||2-119-31

ஸா த்³ருஷ்ட்வா பரமஸ்த்ரீணாம் மத்⁴யே ஷ²க்ரத்⁴வஜோபமம் |
சிந்தயாவிஷ்டஹ்ருத³யா சித்ரளேகா² மநஸ்விநீ ||2-119-32

கத²ம் கார்யமித³ம் கார்யம் கத²ம் ஸ்வஸ்தி ப⁴வேதி³தி |
ஸாந்தர்ஹிதா சிந்தயித்வா சித்ரளேகா² யஷ²ஸ்விநீ ||2-119-33

தாமஸ்யா ச்சா²த³யாமாஸ வித்³யயா ஷு²ப⁴லோசநா |
ததோ(அ)ந்தரிக்ஷாதே³வாஷு² ப்ராஸாதோ³பர்யதி⁴ஷ்டி²தா ||2-119-34

ப்ராத்³யும்நிம் வசநம் ப்ராஹ ஷ்²லக்ஷ்ணம் மது⁴ரயா கி³ரா |
சக்ஷுர்த³த்த்வா து ஸா தஸ்மை க்ருத்வா சாத்மநி த³ர்ஷ²நம் ||2-119-35

விவிக்தே ஸா ச வை தே³ஷே² தம் வாக்யமித³மப்³ரவீத் |
அபி தே குஷ²லம் வீர ஸர்வத்ர யது³நந்த³ந ||2-119-36

அஹஸ்தாவத்ப்ரதோ³ஷோ வா கச்சித்³க³ச்ச²தி தே ஸுக²ம் |
ஷ்²ருணுஷ்வ த்வம் மஹாபா³ஹோ விஜ்ஞப்திம் மே ரதீஸுத ||2-119-37 

உஷாயா மம ஸக்²யாஸ்து வாக்யம் வக்ஷ்யாமி தத்த்வத꞉ |
ஸ்வப்நே து யா த்வயா த்³ருஷ்டா ஸ்த்ரீபா⁴வம் சாபி பா⁴வித ||2-119-38

பி³ப⁴ர்தி ஹ்ருத³யே யா த்வாமுஷயா ப்ரேஷிதா த்வஹம் |
ருத³ந்தீ ஜ்ரும்ப⁴தீ சைவ நி꞉ஷ்²வஸந்தீ முஹுர்முஹு꞉ ||2-119-39

த்வத்³த³ர்ஷ²நபரா ஸௌம்ய காமிநீ பரிதப்யதே |
யதி³ த்வம் யாஸ்யஸே வீர தா⁴ரயிஷ்யதி ஜீவிதம் ||2-119-40

அத³ர்ஷ²நேந மரணம் தஸ்யா நாஸ்த்யத்ர ஸம்ஷ²ய꞉ |
யதி³ நாரீஸஹஸ்ரம்ம் தே ஹ்ருதி³ஸ்த²ம் யது³நந்த³ந ||2-119-41

ஸ்த்ரியா꞉ காமயமாநாயா꞉ கர்தவ்யா ஹஸ்ததா⁴ரணா |
த்வம் ச தஸ்யா வரோத்ஸர்கே³ த³த்தோ தே³வ்யா மநோரத²꞉ ||2-119-42

சித்ரபட்டம் மயா த³த்தம் த்வcசிஹ்நம் த்³ருஷ்²ய ஜீவதி |
ஸாநுக்ரோஷோ² யது³ஷ்²ரேஷ்ட² ப⁴வ தஸ்யா மநோரதே² ||2-119-43

உஷா தே பததே மூர்த்⁴நா வயம் ச யது³நந்த³ந |
ஷ்²ரூயதாம் சோத்³ப⁴வஸ்தஸ்யா꞉ குலஷீ²லம் ச யாத்³ருஷ²ம் ||2-119-44

ஸம்ஸ்தா²நம் ப்ரக்ருதிம் சாஸ்யா꞉ பிதரம் ச ப்³ரவீமி தே |
வைரோசநிஸுதோ வீர பா³ணோ நாம மஹாஸுர꞉ ||2-119-45

ஸ ராஜா ஷோ²ணீதபுரே தஸ்ய த்வாமிச்ச²தே ஸுதா |
த்வத்³பா⁴வக³தசித்தா ஸா த்வந்மயம் சாபி ஜீவிதம் ||2-119-46

மநோரத²க்ருதோ ப⁴ர்தா தே³வ்யா த³த்தோ ந ஸம்ஷ²ய꞉ |
த்வத்ஸங்க³மாத்ஸா ஸுஷ்²ரோணீ ப்ராணாந்தா⁴ரயதே ஷு²பா⁴ |2-119-47

சித்ரளேகா²வச꞉ ஷ்²ருத்வா ஸோ(அ)நிருத்³தோ⁴(அ)ப்³ரவீதி³த³ம் |
த்³ருஷ்டா ஸ்வப்நே மயா ஸா ஹி தந்மத்த꞉ ஷ்²ருணு ஷோ²ப⁴நே ||2-119-48

ரூபம் காந்திம் மதிம் சைவ ஸம்யோக³ம் ருதி³தம் ததா² |
ஏவம் ஸர்வமஹோராத்ரம் முஹ்யாமி பரிசிந்தயன் ||2-119-49

யத்³யஹம் ஸமநுக்³ராஹ்யோ யதி³ ஸக்²யம் த்வமிச்ச²ஸி |
நயஸ்வ சித்ரளேகே² மாம் த்³ரஷ்டுமிச்சா²ம்யஹம் ப்ரியாம் ||2-119-50

[காமஸந்தாபஸந்தப்த꞉ ப்ரியாஸங்க³மகாமத꞉ |
ஏஷோ(அ)ஞ்ஜலிர்மயா ப³த்³த⁴꞉ ஸத்யம் ஸ்வப்நம் குருஷ்வ மே ||2-119-51

தஸ்ய தத்³வசநம் ஷ்²ருத்வா சித்ரளேகா² வராப்ஸரா꞉ |
ஸப²லோ(அ)த்³ய மம க்லேஷ²꞉ ஸக்²யா மே யத்ப்ரயாசிதம் ||2-119-52

வைஷ²ம்பாயந உவாச]
ஈப்ஸிதம் தஸ்ய விஜ்ஞாய அநிருத்³த⁴ஸ்ய பா⁴மிநீ |
சித்ரளேகா² ததஸ்துஷ்டா ததே²தி ச தமப்³ரவீத் ||2-119-53

ஹர்ம்யே ஸ்த்ரீக³ணமத்⁴யஸ்த²ம் க்ருத்வா சாந்தர்ஹிதம் ததா³ |
உத்பபாத க்³ருஹீத்வா ஸா ப்ராத்³யும்நிம் யுத்³த⁴து³ர்மத³ம் ||2-119-54

ஸா தமத்⁴வாநமாக³ம்ய ஸித்³த⁴சாரணஸேவிதம் |
ஸஹஸா ஷோ²ணிதபுரம் ப்ரவிவேஷ² மநோஜவா ||2-119-55

அத³ர்ஷ²நம் தமாநீய மாயயா காமரூபிணீ |
அநிருத்³த⁴ம் மஹாபா⁴கா³ யத்ரோஷா தத்ர க³ச்ச²தி ||2-119-56

உஷாயா த³ர்ஷ²யச்சைநம் சித்ராப⁴ரணபூ⁴ஷிதம் |
சித்ராம்ப³ரத⁴ரம் வீரம் ரஹஸ்யமரரூபிணம் ||2-119-57

தத்ரோஷாம் விஸ்மிதாம் த்³ருஷ்ட்வா ஹர்ம்யஸ்தா²ம் ஸகி²ஸம்நிதௌ⁴ |
ப்ரவேஷ²யாமாஸ ச தம் ததா³ ஸா ஸ்வக்³ருஹம்  தத꞉ ||2-119-58

ப்ரஹர்ஷோத்பு²ல்லநயநா ப்ரியம் த்³ருஷ்ட்வார்த²கோவிதா³ |
ஸா ஹர்ம்யஸ்தா² தமர்கே⁴ண யாத³வம் ஸமபூஜயத் ||2-119-59

சித்ரளேகா²ம் பரிஷ்வஜ்ய ப்ரியாக்²யாநைரதோஷயத் |
த்வரிதா காமிநீ ப்ராஹ சித்ரளேகா²ம் ப⁴யாதுரா ||2-119-60

ஸகீ²த³ம் வை கத²ம் கார்யம் கு³ஹ்யே கார்யவிஷா²ரதே³ |
கு³ஹ்யே க்ருதே ப⁴வேத்ஸ்வஸ்தி ப்ரகாஷே² ஜீவிதக்ஷய꞉ ||2-119-61

[இத்யுக்த்வா த்வரமாணா ஸா கு³ஹ்யதே³ஷே² ஸ்வலங்க்ருதா |
காந்தேந ஸஹ ஸம்யுக்தா ஸ்தி²தா வை பீ⁴தபீ⁴தவத்] || 2-119-62

சித்ரளேகா²ப்³ரவீத்³வாக்யம் ஷ்²ருணு த்வம் நிஷ்²சயம் ஸகி² |
க்ருதம் புருஷகாரேண தை³வம் நாஷ²யதே ஸகி² ||2-119-63

யதி³ தே³வ்யா꞉ ப்ரஸாத³ஸ்தே ஹ்யநுகூலோ ப⁴விஷ்யதி |
அத்³ய மாயாக்ருதம் கு³ஹ்யம் ந கஷ்²சிஜ்ஜ்ஞாஸ்யதே நர꞉ ||2-119-64

ஸக்²யா வை ஏவமுக்தா ஸா பர்யவஸ்தி²தசேதநா |
ஏவமேததி³தி ப்ராஹ ஸாநிருத்³த⁴மித³ம் வச꞉ ||2-119-65

தி³ஷ்ட்யா ஸ்வப்நக³தஷ்²சௌரோ த்³ருஷ்²யதே ஸுப⁴க³꞉ பதி꞉ |
யத்க்ருதே து வயம் கி²ந்நா து³ர்லப⁴ப்ரியகாங்க்ஷயா ||2-119-66

கச்சித்தவ மஹாபா³ஹோ குஷ²லம் ஸர்வதோ க³தம் |
ஹ்ருத³யம் ஹி ம்ருது³ ஸ்த்ரீணாம் தேந ப்ருச்சா²ம்யஹம் தவ ||2-119-67

தஸ்யாஸ்தத்³வசநம் ஷ்²ருத்வா உஷாயா꞉ ஷ்²லக்ஷ்ணமர்த²வத் |
ஸோ(அ)ப்யாஹ யது³ஷா²ர்தூ³ள꞉ ஷு²பா⁴க்ஷரதரம் வச꞉ ||2-119-68

ஹர்ஷவிப்லுதநேத்ராயா꞉ பாணிநாஷ்²ரு ப்ரம்ருஜ்ய ச |
ப்ரஹஸ்ய ஸஸ்மிதம் ப்ராஹ ஹ்ருத³யக்³ராஹகம் வச꞉ ||2-119-69

குஷ²லம் மே வராரோஹே ஸர்வத்ர மிதபா⁴ஷிணி |
த்வத்ப்ரஸாதே³ந மே தே³வி ப்ரியமாவேத³யாமி தே ||2-119-70

அத்³ருஷ்டபுர்வஷ்²ச மயா தே³ஷோ²(அ)யம் ஷு²ப⁴த³ர்ஷ²நே |
நிஷி² ஸ்வப்நே யதா² த்³ருஷ்ட꞉ ஸக்ருத்கந்யாபுரே ததா² ||2-119-71

ஏவமேவமஹம் பீ⁴ரு த்வத்ப்ரஸாதா³தி³ஹாக³த꞉ |
ந ச தத்³ருத்³ரபத்ந்யா வை மித்²யா வாக்யம் ப⁴விஷ்யதி ||2-119-72

தே³வ்யாஸ்தே ப்ரீதிமாஜ்ஞாய த்வத்ப்ரியார்த²ம் ச பா⁴மிநி |
அநுப்ராப்தோ(அ)ஸ்மி சாத்³யைவ ப்ரஸீத³ ஷ²ரநம் க³த꞉ ||2-119-73

இத்யுக்தா த்வரமாணா ஸா கு³ஹ்யதே³ஷே² ஸ்வலங்க்ருதா |
காந்தேந ஸஹ ஸம்யுக்தா ஸ்தி²தா வை பீ⁴தபீ⁴தவத் ||2-119-74

ததஷ்²சோத்³வாஹத⁴ர்மேண கா³ந்த⁴ர்வேண ஸமீயது꞉ |
அந்யோந்யம் ரமதுஸ்தௌ து சக்ரவாகௌ யதா² தி³வா ||2-119-75

[பதிநா ஸாநிருத்³தே⁴ந  முமுதே³ து வராங்க³நா] |
காந்தேநா ஸஹ ஸம்யுக்தா தி³வ்யவஸ்த்ராநுலேபநா ||2-119-76

ரமமாணாநிருத்³தே⁴ந அவிஜ்ஞாதா ஸுதா ததா³ |
தஸ்மிந்நேவ க்ஷணே ப்ராப்தே யதூ³நாம்ருஷபோ⁴ ஹி ஸ꞉ ||2-119-77

தி³வ்யமால்யாம்ப³ரத⁴ரோ தி³வ்யஸ்ரக³நுலேபந꞉ |
உஷயா ஸஹ ஸம்யுக்தோ விஜ்ஞாதோ பா³ணரக்ஷிபி⁴꞉ ||2-119-78

ததஸ்தைஷ்²சாரபுருஷைர்பா³ணஸ்யாவேதி³தம் த்³ருதம் |
யதா² த்³ருஷ்டமஷே²ஷேண கந்யாயாஸ்தத³திக்ரமம் ||2-119-79

தத꞉ கிங்கரஸைந்யம் து வ்யாதி³ஷ்டம் பீ⁴மகர்மணா |
ப³லே꞉ புத்ரேண வீரேண பா³ணேநாமித்ரகா⁴திநா ||2-119-80

க³ச்ச²த்⁴வம் ஸஹிதா꞉ ஸர்வே ஹந்யதாமேவ து³ர்மதி꞉ |
யேந ந꞉ குலசாரித்ரம் தூ³ஷி²தம் தூ⁴ஷிதாத்மநா ||2-119-81

உஷாயாம் த⁴ர்ஷிதாயாம் ஹி குலம் நோ த⁴ர்ஷிதம் மஹத் |
அஸம்ப்ரத³த்தாம் யோ(அ)ஸ்மாபி⁴꞉ ஸ்வயங்க்³ராஹமத⁴ர்ஷயத் ||2-119-82

அஹோ வீர்யமஹோ தை⁴ர்யமஹோ தா⁴ர்ஷ்ட்யம் ச து³ர்மதே꞉ |
ய꞉ புரம் ப⁴வநம் சேத³ம் ப்ரவிஷ்டோ ந꞉ ஸ பா³லிஷ²꞉ ||2-119-83

ஏவமுக்த்வா புநஸ்தாம் து கிங்கராம்ஷ்²சோத³யத்³ப்⁴ருஷ²ம் |
தே தஸ்யாஜ்ஞாமதோ² க்³ருஹ்ய ஸுஸம்நத்³தா⁴ விநிர்யயு꞉ |
யத்ராநிருத்³தோ⁴ ஹ்யப⁴வத்தத்ராக³ச்ச²ந்மஹாப³லா꞉ ||2-119-84  

நாநாஷ²ஸ்த்ரோத்³யதகரா நாநாரூபா ப⁴யங்கரா꞉ |
தா³நவா꞉ ஸமபி⁴க்ருத்³தா⁴꞉ ப்ராத்³யும்நிவத⁴காங்க்ஷிண꞉ ||2-119-85

ருரோத³ தத்³ப³லம் த்³ருஷ்ட்வா பா³ஷ்பேணாவ்ருதலோசநா |
ப்ராத்³யும்நிவத⁴பீ⁴தா ஸா பா³ணபுத்ரீ யஷ²ஸ்விநீ ||2-119-86

ததஸ்து ருத³தீம் த்³ருஷ்ட்வா தாம் ஸுதாம் ம்ருக³ளோசநாம் |
ஹா ஹா காந்தேதி வேபந்தீமநிருத்³தோ⁴(அ)ப்⁴யபா⁴ஷத ||2-119-87

அப⁴யம் தே(அ)ஸ்து ஸுஷ்²ரோணி மா பை⁴ஸ்த்வம் ஹி மயி ஸ்தி²தே |
ஸம்ப்ராப்தோ ஹர்ஷகாலாஸ்தே நேஹாஸ்தி ப⁴யகாரணம் ||2-119-88

க்ருத்ஸ்நோ(அ)யம் யதி³ பா³ணஸ்ய ப்⁴ருத்யவர்கோ³ யஷ²ஸ்விநி |
ஆக³ச்ச²தி ந மே சிந்தா பீ⁴ரு பஷ்²யாத்³ய விக்ரமம் ||2-119-89

தஸ்ய ஸைந்யஸ்ய நிநத³ம் ஷ்²ருத்வப்⁴யாக³ச்ச²தஸ்தத꞉ |
ஸஹஸைவோத்தி²த꞉ ஷ்²ரீமாந்ப்ராத்³யும்நி꞉ கிமிதி ப்³ருவன் ||2-119-90

அத² ஸோ(அ)பஷ்²யத ப³லம் நநாப்ரஹரணோத்³யதம் |
ஸ்தி²தம் ஸமந்ததஸ்தத்ர பரிவார்ய க்³ருஹம் மஹத் ||2-119-91

ததோ(அ)ப்⁴யக³ச்ச²த்த்வரிதோ யத்ர தத்³வேஷ்டிதம் ப³லம் |
க்ருத்³த⁴꞉ ஸ்வப³லமாஸ்தா²ய அத³ஷ²த்³த³ஷ²நச்ச²த³ம் ||2-119-92

ததோ யோத்³து⁴மபோடா⁴நாம் பா³ணேயாநாம் நிஷ²ம்ய து |
ஸா சித்ரளேகா²ஸ்மரத நாரத³ம் தே³வத³ர்ஷ²நம் ||2-119-93

ததோ நிமேஷமாத்ரேண ஸம்ப்ராப்தோ முநிபுங்க³வ꞉ |
ஸ்ம்ருதோ(அ)த² சித்ர்லேகா²யா꞉ புரம் ஷோ²ணிதஸாஹ்வயம் ||2-119-94

அந்தரிக்ஷே ஸ்தி²தஸ்தத்ர ஸோ(அ)நிருத்³த⁴மதா²ப்³ரவீத் |
மா ப⁴யம் ஸ்வஸ்தி தே வீர ப்ராப்தோ(அ)ஸ்ம்யத்³ய புரம் தவ ||2-119-95

ததஷ்²ச நாரத³ம் த்³ருஷ்ட்வா ஸோ(அ)பி⁴வாத்³ய மஹாப³ல꞉ |
ப்ரஹ்ருஷ்டமாநஸோ பூ⁴த்வா யுத்³தா⁴ர்த²மபி⁴வர்தத ||2-119-96     

ததஸ்தேஷாம் ஸ்வநம் ஷ்²ருத்வா ஸர்வேஷாமேவ க³ர்ஜதாம் |
ஸஹஸைவோத்தி²த꞉ ஷூ²ரஸ்தோத்ரார்தி³த இவ த்³விப꞉ ||2-119-97

தமாபதந்தம் ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய ஸந்த³ஷ்டௌஷ்ட²ம் மஹாபு⁴ஜம் |
ப்ராஸாதா³ச்சாவரோஹந்தம் ப⁴யார்தா விப்ரது³த்³ருவு꞉ || 2-119-98

அந்த꞉புரத்³வாரக³தம் பரிக⁴ம் க்³ருஹ்ய சாதுலம் |
வதா⁴ய தேஷாம் சிக்ஷேப நாநாயுத்³த⁴விஷா²ரத³꞉ ||2-119-99

தே ஸர்வே பா³ணவர்ஷைஷ்²ச க³தா³பி⁴ர்முஷ²லைஸ்ததா² |
அஸிபி⁴꞉ ஷ²க்திபி⁴꞉ ஷூ²லைர்நிஜக்⁴நூ ரணகோ³சரே ||2-119-100

ஸ ஹந்யமாநோ நாராசை꞉ பரிகை⁴ஷ்²ச ஸமந்தத꞉ |
தா³நவை꞉ ஸமபி⁴க்ருத்³தை⁴꞉ ப்ராத்³யும்நி꞉ ஷ²ஸ்த்ரகோவிதை³꞉ ||2-119-101

நாக்ஷுப்⁴யத்ஸர்வபூ⁴தாத்மா நத³ந்மேக⁴ இவோஷ்ணகே³ |
ஆவித்⁴ய பரிக⁴ம் கோ⁴ரம் தேஷாம் மத்⁴யே வ்யதிஷ்ட²த ||2-119-102

ஸூர்யோ தி³வி சரந்மத்⁴யே மேகா⁴நாமிவ ஸர்வஷ²꞉ |   
த³ண்ட³க்ருஷ்ணாஜிநத⁴ரோ நாரதோ³ ஹ்ருஷ்டமாநஸ꞉ |
ஸாது⁴ ஸாத்⁴விதி வை தத்ர ஸோ(அ)நிருத்³த⁴மபா⁴ஷத ||2-119-103  

தே ஹந்யமாநா ரௌத்³ரேண பரிகே⁴ணாமிதௌஜஸா |
ப்ராத்³ரவந்த ப⁴யாத்ஸர்வே மேகா⁴ வாதேரிதா யதா² ||2-119-104

வித்³ராவ்ய தா³நவாந்வீர꞉ பரிகே⁴ண ஸுவிக்ரம꞉ |
அநிருத்³தோ⁴ ரணே ஹ்ருஷ்ட꞉ ஸிம்ஹநாத³ம் நநாத³ ச ||2-119-105

க⁴ர்மாந்தே தோயதோ³ வ்யோம்நி நத³ந்நிவ மஹாஸ்வந꞉ |
திஷ்ட²த்⁴வமிதி சுக்ரோஷ² தா³நவாந்யுத்³த⁴து³ர்மதா³ன் ||2-119-106

ப்ராத்³யும்நிர்வ்யஹநச்சாபி ஸர்வாஞ்ச²த்ருநிப³ர்ஹண꞉ |
தேந தே ஸமரே ஸர்வே ஹந்யமாநா மஹாத்மநா ||2-119-107

யதோ பா³ணஸ்ததோ பீ⁴தா யயுர்யுத்³த⁴பராங்முகா²꞉ |
ததோ பா³ணஸமீபஸ்தா²꞉ ஷ்²வஸந்தோ ருதி⁴ரோக்ஷிதா꞉ ||2-119-108

ந ஷ²ர்ம லேபி⁴ரே தை³த்யா ப⁴யவிக்லவசேதஸ꞉ |
மா பை⁴ஷ்டா மா பை⁴ஷ்ட இதி ராஜ்ஞா தே தேந சோதி³தா꞉ || 2-119-109

த்ராஸமுத்ஸ்ருஜ்ய சைகஸ்தா² யுத்³த்⁴யத்⁴வம் தா³நவர்ஷபா⁴꞉ |
தாநுவாச புநர்பா³ணோ ப⁴யவிஸ்ரஸ்தலோசநான் ||2-119-110 

கிமித³ம் லோகவிக்²யாதம் யஷ² உத்ஸ்ருஜ்ய தூ³ரத꞉ |
ப⁴வந்தோ யாந்தி வைக்லவ்யம் க்லீபா³ இவ விசேதஸ꞉ ||2-119-111

கோ(அ)யம் யஸ்ய ப⁴யத்ரஸ்தா ப⁴வந்தோ யாந்த்யநேகஷ²꞉ |
குலாபதே³ஷி²ந꞉ ஸர்வே நாநாயுத்³த⁴விஷா²ரதா³꞉ ||2-119-112 

ப⁴வத்³பி⁴ர்ந ஹி மே கார்யம் யுத்³த⁴ஸாஹாய்யமத்³ய வை |
அப்³ரவீத்³த்⁴வம்ஸதேத்யேவம் மத்ஸமீபாச்ச நஷ்²யத ||2-119-113

அத² தாந்வாக்³பி⁴ருக்³ராபீ⁴ஸ்த்ராஸயந்ப³ஹுதா⁴ ப³லீ |
வ்யாதி³தே³ஷ² ரணே ஷூ²ராநந்யாநயுதஷ²꞉ புந꞉ ||2-119-114

ப்ரமாத²க³ணபூ⁴யிஷ்ட²ம் வ்யாதி³ஷ்டம் தஸ்ய நிக்³ரஹே |
அநீகம் ஸுமஹாரௌத்³ரம் நாநாப்ரஹரணோத்³யதம் ||2-119-115

அதா²ந்தரிக்ஷே ப³ஹுதா⁴ வித்³யுத்³வத்³பி⁴ரிவாம்பு³தை³꞉ |
பா³ணாநீகை꞉ ஸமப⁴வத்³வ்யாப்தம் ஸந்தீ³ப்தலோசநை꞉ ||2-119-116

கேசித்க்ஷிதிஸ்தா²꞉ ப்ராக்ரோஷ²ங்க³ஜா இவ ஸமந்தத꞉ |
அந்தரிக்ஷே வ்யராஜந்த  க⁴ர்மாந்த இவ தோயதா³꞉ ||2-119-117

ததஸ்தத்ஸுமஹத்ஸைந்யம் ஸமேதமப⁴வத்புந꞉ |
திஷ்ட² திஷ்டே²தி ச ததா³ வாசோ(அ)ஷ்²ரூயந்த ஸர்வஷ²꞉ ||2-119-118

அநிருத்³தோ⁴ ரணே விர꞉ ஸ ச தாநப்⁴யவர்தத |
ததா³ஷ்²சர்யம் ஸமப⁴வத்³யதே³கஸ்து ஸமாக³த꞉ ||2-119-119

அயுத்⁴யத மஹாவீர்யைர்தா³நவை꞉ ஸஹ ஸம்யுகே³ |
தேஷாமேவ ச ஜக்³ராஹ  பரிகா⁴ம்ஸ்தோமராநபி ||2-119-120

தைரேவ ச ததா³ யுத்³தே⁴ தஞ்ஜகா⁴ந மஹாப³ல꞉  |
புந꞉ பரிக⁴முத்ஸ்ருஜ்ய ப்ரக்³ருஹ்ய ரணமூர்த⁴நி ||2-119-121

ஸ தேந விசரந்மார்கா³நேக꞉ ஷ²த்ருநிப³ர்ஹண꞉ |
ப்⁴ராந்தமுத்³ப்⁴ராந்தமாவித்³த⁴மாப்லுதம் விப்லுதம் ப்லுதம் ||2-119-122

இதி ப்ரகாராந்த்³வாத்ரிம்ஷ²த்³விசரந்நாப்⁴யத்³ருஷ்²யத |
ஏகம் ஸஹஸ்ரஷ²ஷ்²சாத்ர த³த்³ருஷூ² ரணமூர்த⁴நி ||2-119-123

க்ரீட³ந்தம் ப³ஹுதா⁴ யுத்³தே⁴ வ்யாதி³தாஸ்யமிவாந்தகம் |
ததஸ்தேநாபி⁴ஸந்தப்தா ருதி⁴ரௌக⁴பரிப்லுதா꞉ || 2-119-124

புநர்ப⁴க்³நா꞉ ப்ராத்³ரவந்த  யத்ர பா³ணோ வ்யவஸ்தி²த꞉ |
க³ஜவாஜிரதௌ²கை⁴ஸ்தே சோஹ்யமாநா꞉ ஸமந்தத꞉ || 2-119-125

க்ருத்வா சார்தஸ்வரம் கோ⁴ரம் தி³ஷோ² ஜக்³முர்மஹௌஜஸ꞉ |
ஏகைகஸ்யோபரி ததா³ தே(அ)ந்யோந்யம் ப⁴யபீடி³தா꞉ ||2-119-126

வமந்த꞉ ஷோ²ணிதம் ஜக்³முர்விஷாதா³த்³விமுகா² ரணே |
ந ப³பூ⁴வ புரா தே³வைர்யுத்⁴யதாம் தாத்³ருஷ²ம் ப⁴யம் ||2-119-127

யாத்³ருஷ²ம் யுத்³த்⁴யமாநாநாமநிருத்³தே⁴ந ஸம்யுகே³ |
கேசித்³வமந்தோ ருதி⁴ரம் ஹ்யபதந்வஸுதா⁴தலே ||2-119-128

தா³நவா கி³ரிஷ்²ருஞ்கா³பா⁴ க³தா³ஷூ²லாஸிபாணய꞉ |
தே பா³ணமுத்ஸ்ருஜ்ய ரணே ஜக்³முர்ப⁴யஸமாகுலா꞉ ||2-119-129

விஷா²லமாகாஷ²தலம் தா³நவா நிர்ஜிதாஸ்ததா³ |
நி꞉ஷே²ஷப⁴க்³நாம் மஹதீம் த்³ருஷ்ட்வா தாம் வாஹிநீம் ததா³ ||2-119-130

பா³ண꞉ க்ரோதா⁴த்ப்ரஜஜ்வால ஸமித்³தோ⁴(அ)க்³நிரிவாத்⁴வரே |
அந்தரிக்ஷசரோ பூ⁴த்வா ஸாது⁴வாதீ³ ஸமந்தத꞉ ||2-119-131

நாரதோ³ ந்ருத்யதி ப்ரீதோ ஹ்யநிருத்³த⁴ஸ்ய ஸம்யுகே³ |
ஏதஸ்மிந்நந்தரே சைவ பா³ண꞉ பரமகோபந꞉ ||2-119-132

கும்பா⁴ண்ட³ஸங்க்³ருஹீதம் து ரத²மாஸ்தா²ய வீர்யவான் |
யயௌ யத்ராநிருத்³தோ⁴ வை உத்³யதாஸீ ரதே² ஸ்தி²த꞉ ||2-119-133

பட்டிஷா²ஸிக³தா³ஷூ²லமுத்³யம்ய ச பரஷ்²வதா⁴ன் |
ப³பௌ⁴ பா³ஹுஸஹஸ்ரேண ஷ²க்ரோ த்⁴வஜஷ²தைரிவ ||2-119-134

ப³த்³த⁴கோ³தா⁴ங்கு³ளித்ரைஷ்²ச பா³ஹுபி⁴꞉ ஸ மஹாபு⁴ஜ꞉ |
நாநாப்ரஹரணோபேத꞉ ஷு²ஷு²பே⁴ தா³நவோத்தம꞉ ||2-119-135

ஸிம்ஹநாத³ம் நத³ந்க்ருத்³தோ⁴ விஸ்பா²ரிதமஹாத⁴நு꞉ |
அப்³ரவீத்திஷ்ட² திஷ்டே²தி க்ரோத⁴ஸம்ரக்தலோசந꞉ ||2-119-136

வசநம் தஸ்ய ஸம்ஷ்²ருத்ய ப்ராத்³யும்நிரபராஜித꞉ |
பா³ணஸ்ய வத³நம் ஸங்க்²யே ஸமுத்³வீக்ஷ்ய ததோ(அ)ஹஸத் ||2-119-137

கிங்கிணீஷ²தநிர்கோ⁴ஷம் ரக்தத்⁴வஜபதாகிநம் |
ருஷ்யசர்மாவநத்³தா⁴ங்க³ம் த³ஷ²நல்வம் மஹாரத²ம் ||2-119-138

தஸ்ய வாஜிஸஹஸ்ரம் து ரதே² யுக்தம் மஹாத்மந꞉ |
புரா தே³வாஸுரே யுத்³தே⁴ ஹிரண்யகஷி²போரிவ ||2-119-139

தமாபதந்தம் த³த்³ருஷே² தா³நவம் யது³புங்க³வ꞉ |
ஸம்ப்ரஹ்ருஷ்டஸ்ததோ யுத்³தே⁴ தேஜஸா சாப்யபூர்யத ||2-119-140

அஸிசர்மத⁴ரோ வீர꞉ ஸ்வஸ்த²꞉ ஸங்க்³ராமலாலஸ꞉ |
நரஸிம்ஹோ யதா² பூர்வமாதி³தை³த்யவதோ⁴த்³யத꞉ ||2-119-141

ஆபதந்தம் த³த³ர்ஷா²த² க²ட்³க³சர்மத⁴ரம் ததா³ |
க²ட்³க³சர்மத⁴ரம் தம் து த்³ருஷ்ட்வா பா³ண꞉ பதா³திநம் ||2-119-142

ப்ரஹர்ஷமதுலம் லேபே⁴ ப்ராத்³யும்நிவத⁴காங்க்ஷயா |
தநுத்ரேண விஹீநஷ்²ச க²ட்³க³பாணீஷ்²ச யாத³வ꞉ ||2-119-143

அஜேய இதி தம் மத்வா யுத்³தா⁴யாபி⁴முக²꞉ ஸ்தி²த꞉ |
அநிருத்³த⁴ம் ரணே பா³ணோ ஜிதகாஷீ² மஹாப³ல꞉ ||2-119-144

வாசம் சோவாச ஸங்க்ருத்³தோ⁴ க்³ருஹ்யதாம் ஹந்யதாமிதி |
வாசம் ச ப்³ருவதஸ்தஸ்ய ஷ்²ருத்வா ப்ராத்³யும்நிராஹவே ||2-119-145

பா³ணஸ்ய ப்³ருவத꞉ க்ரோதா⁴த்³த⁴ஸமாநோ(அ)ப்⁴யுதை³க்ஷத |
உஷாம் ப⁴யபரித்ரஸ்தாம் ருத³தீம் தத்ர பா⁴மிநீம் ||2-119--146

அநிருத்³த⁴꞉ ப்ரஹஸ்யாத² ஸமாஷ்²வாஸ்ய ச தாம் ஸ்தி²த꞉ |
அத² பா³ண꞉ ஷ²ரௌகா⁴ணாம் க்ஷுத்³ரகாணாம் ஸமந்தத꞉ ||   2-119-147

சிக்ஷேப ஸமரே க்ருத்³தோ⁴ ஹ்யநிருத்³த⁴வதே⁴ப்ஸயா |
அநிருத்³த⁴ஸ்து சிச்சே²த³ காங்க்ஷம்ஸ்தஸ்ய பராஜயம் ||2-119-148

வவர்ஷ ஷ²ரஜாலாநி க்ஷுத்³ரகாணாம் ஸமந்தத꞉ |
பா³ணோ(அ)நிருத்³த⁴ஷி²ரஸி காங்க்ஷம்ஸ்தஸ்ய ரணே வத⁴ம் ||2-119-149

ததோ பா³ணஸஹஸ்ராணி சர்மணா வ்யவதூ⁴ய ஸ꞉ |
ப³பௌ⁴ ப்ரமுக²தஸ்தஸ்ய ஸ்தி²த꞉ ஸூர்ய இவோத³யே ||2-119-150 
   
ஸோ(அ)பி⁴பூ⁴ய ரணே பா³ணமாஸ்தி²தோ யது³நந்த³ந꞉ |
ஸிம்ஹப்ரமுக²தோ த்³ருஷ்ட்வா க³ஜமேகம் யதா² வநே ||2-119-151

ததோ பா³ண꞉ ஸ பா³ணௌகை⁴ர்மர்மபே⁴தி³பி⁴ராஷு²கை³꞉ |
விவ்யாத⁴ நிஷி²தைஸ்தீக்ஷ்ணை꞉ ப்ராத்³யும்நிமபராஜிதம் ||2-119-152

ஸமாஹதஸ்ததோ பா³ணை꞉ க²ட்³க³சர்மத⁴ரோ(அ)பதத் |
தமாபதந்தம் நிஷி²தைரப்⁴யக்⁴நந்ஸாயகைஸ்ததா² ||2-119-153

ஸோ(அ)திவித்³தோ⁴ மஹாபா³ஹுர்பா³ணை꞉ ஸந்நதபர்வபி⁴꞉ |
க்ரோதே⁴நாபி⁴ப்ரஜஜ்வால சிகீர்ஷு꞉ கர்ம து³ஷ்கரம் ||2-119-154

ருதி⁴ரௌக⁴ப்லுதைர்கா³த்ரைர்பா³ணவர்ஷை꞉ ஸமாஹித꞉ |
அபி⁴பூ⁴த꞉ ஸுஸங்க்ருத்³தோ⁴ யயௌ பா³ணரத²ம் ப்ரதி ||2-119-155

அஸிபி⁴ர்முஷ²லை꞉ ஷூ²லை꞉ பட்டிஷை²ஸ்தோமரைஸ்ததா² |
ஸோ(அ)திவித்³த⁴꞉ ஷ²ரௌகை⁴ஷ்²ச ப்ராத்³யும்நிர்ந வ்யகம்பத ||2-119-156

ஆப்லுத்ய ஸஹஸா க்ருத்³தோ⁴ ரதே²ஷாம் தஸ்ய ஸோ(அ)ச்சி²நத் |
ஜகா⁴ந சாஷ்²வாந்க²ட்³கே³ந பா³ணஸ்ய ரணமூர்த⁴நி ||2-119-157

தம் புந꞉ ஷ²ரவர்ஷேண பட்டிஷை²ஸ்தோமரைரபி |
சகாராந்தர்ஹிதம் பா³ணோ யுத்³த⁴மார்க³விஷா²ரத³꞉ ||2-119-158

ஹதோ(அ)யமிதி விஜ்ஞாய ப்ராணத³ந்நைர்ருதா க³ணா꞉ |
ததோ(அ)வப்லுத்ய ஸஹஸா ரத²பார்ஷ்²வே வ்யவஸ்தி²த꞉ ||2-119-159

ஷ²க்திம் பா³ணஸ்தத꞉ க்ருத்³தோ⁴ கோ⁴ரரூபாம் ப⁴யாநகாம் |
ஜக்³ராஹ ஜ்வலிதாம் கோ⁴ராம் க⁴ண்டாமாலாகுலாம் ரணே ||2-119-160  

ஜ்வலநாதி³த்யஸங்காஷா²ம் யமத³ண்டோ³க்³ரத³ர்ஷ²நாம் |
ப்ராஹிணோத்தாமஸங்கே³ந மஹோல்காம் ஜ்வலிதாமிவ ||2-119-161

தாமாபதந்தீம் ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய ஜீவிதாந்தகரீம் தத்தா³ |
ஸோ(அ)பி⁴ப்லுத்ய ததா³ ஷ²க்திம் ஜக்³ராஹ புருஷோத்தம꞉ || 2-119-162

நிர்பி³பே⁴த³ ததோ பா³ணம் தயா ஷ²க்த்யா மஹாப³ல꞉ |
ஸா பி⁴த்வா தஸ்ய தே³ஹம் வை ப்ராவிஷ²த்³த⁴ரணீதலம் ||2-119-163

ஸ கா³ட⁴வித்³தோ⁴ வ்யதி²தோ த்⁴வஜயஷ்டிம் ஸமாஷ்²ரித꞉ |
ததோ மூர்ச்சா²பி⁴பூ⁴தம் தம் கும்பா⁴ண்டோ³ வாக்யமப்³ரவீத் ||2-119-164

உபேக்ஷஸே தா³நவேந்த்³ர கிமேவம் ஷ²த்ருமுத்³யதம் |
லப்³த⁴ளக்ஷோ ஹ்யயம் வீரோ நிர்விகாரோ(அ)த்³ய த்³ருஷ்²யதே ||2-119-165

மாயாமாஷ்²ரித்ய யுத்³த்⁴யஸ்வ நாயம் வத்⁴யோ(அ)ந்யதா² ப⁴வேத் |
ஆத்மாநம் மாம் ச ரக்ஷஸ்வ ப்ரமாதா³த்கிமுபேக்ஷஸே ||2-119-166

வத்⁴யதாமயமத்³யைவ ந ந꞉ ஸர்வாந்விநாஷ²யேத் |
[அந்யாம்ஷ்²ச ஷ²தஷோ² ஹத்வா உஷாம் நீத்வா வ்ரஜிஷ்யதி] ||2-119-167

கும்பா⁴ண்ட³வசநைரேவம் தா³நவேந்த்³ர꞉ ப்ரணோதி³த꞉ |
வாசம் ரூக்ஷாம் அபி⁴க்ருத்³த⁴꞉ ப்ரோவாச வத³தாம் வர꞉ ||2-119-168

ஏஷோ(அ)ஹமஸ்ய வித³தே⁴ ம்ருத்யும் ப்ராணஹரம் ரணே |
ஆதா³ஸ்யாம்யஹமேதம் வை க³ருத்மாநிவ பந்நக³ம் ||2-119-169

இத்யேவமுக்த்வா ஸரத²꞉ ஸத்⁴வஜ꞉ ஸாஷ்²வஸாரதி²꞉ |
க³ந்த⁴ர்வநக³ராகாரஸ்தத்ரைவாந்தரதீ⁴யத ||2-119-170

[முமோச நிஷி²தாந்பா³ணாம்ஷ்²ச²ந்நோ மாயாத⁴ரோ ப³லீ] |
விஜ்ஞாயாந்தர்ஹிதம் பா³ணம் ப்ராத்³யும்நிரபராஜித꞉ ||2-119-171

பௌருஷேண ஸமாயுக்த꞉ ஸம்ப்ரைக்ஷத தி³ஷோ² த³ஷ² |
ஆஸ்தா²ய தாமஸீம் வித்³யாம் ததா³ க்ருத்³தோ⁴ மஹாப³ல꞉ ||2-119-172

முமோச விஷி²கா²ம்ஸ்தீக்ஷ்ணாம்ஷ்²ச²ந்நோ மாயாத⁴ரோ ப³லீ |
ப்ராத்³யும்நிர்விஷி²கை²ர்ப³த்³த⁴꞉ ஸர்பபூ⁴தை꞉ ஸமந்தத꞉ ||2-119-173

வேஷ்டிதோ ப³ஹுதா⁴ தஸ்ய தே³ஹ꞉ பந்நக³ராஷி²பி⁴꞉ |
ஸ து வேஷ்டிதஸர்வாங்கோ³ ப³த்³த⁴꞉ ப்ராத்³யும்நிராஹவே ||2-119-174

நிஷ்ப்ரயத்ந꞉ க்ருதஸ்தஸ்தௌ² மைநாக இவ பர்வத꞉ |
ஜ்வாலாவளீட⁴வத³நை꞉ ஸர்பபோ⁴கை³ர்விசேஷ்டித꞉ ||2-119-175

அபி⁴த꞉ பர்வதாகார꞉ ப்ராத்³யும்நிரப⁴வத்³ரணே |
நிஷ்ப்ரயத்நக³திஷ்²சாபி ஸர்பவக்த்ரமயை꞉ ஷ²ரை꞉ ||2-119-176

ந விவ்யதே² ஸ பூ⁴தாத்மா ஸர்வத꞉ பரிவேஷ்டித꞉ |
ததஸ்தம் வாக்³பி⁴ருக்³ராபி⁴꞉ ஸம்ரப்³த⁴꞉ ஸமதர்ஜயத்  ||2-119-177

பா³ணோ த்⁴வஜம் ஸமாஷ்²ரித்ய ப்ரோவாசாமர்ஷிதோ வச꞉ |
கும்பா⁴ண்ட³ வத்⁴யதாம் ஷீ²க்⁴ரமயம் வை குலபாம்ஸந꞉ ||2-119-178

சாரித்ரம் யேந மே லோகே தூ⁴ஷிதம் தூ³ஷிதாத்மநா | 
இத்யேவமுக்தே வசநே கும்பா⁴ண்டோ³ வாக்யமப்³ரவீத் ||2-119-179

ராஜந்வக்ஷ்யாம்யஹம் கிஞ்சித்தந்மே ஷ்²ருணு யதி³ச்ச²ஸி |
அயம் விஜ்ஞாயதாம் கஸ்ய குதோ வாயமிஹாக³த꞉ ||2-119-180

கேந வாயமிஹாநீத꞉ ஷ²க்ரதுல்யபராக்ரம꞉ |
மயாயம் ப³ஹுஷோ² ராஜந்த்³ருஷ்டோ யுத்³த்⁴யந்மஹாரணே ||2-119-181 

க்ரீட³ந்நிவ ச யுத்³தே⁴ஷு த்³ருஷ்²யதே தே³வஸூநுவத் |
ப³லவாந்ஸத்த்வஸம்பந்ந꞉ ஸர்வஷா²ஸ்த்ரவிஷா²ரத³꞉ ||2-119-182

நாயம் வத⁴க்ருதம் தோ³ஷமர்ஹதே தை³த்யஸத்தம |
கா³ந்த⁴ர்வேண விவாஹேந கந்யேயம் தவ ஸங்க³தா ||2-119-183

அதே³யா ஹ்யப்ரதிக்³ராஹ்யா அதஷ்²சிந்த்யம் வத⁴ம் குரு |
விஜ்ஞாய ச வத⁴ம் வாஸ்ய பூஜாம் வாஸ்ய கரிஷ்யஸி || 2-119-184

வதே⁴ ஹ்யஸ்ய மஹாந்தோ³ஷோ ரக்ஷணே ஸுமஹாந்கு³ண꞉ |
அயம் ஹி புருஷோத்க்ருஷ்ட꞉ ஸர்வதா² மாநமர்ஹதி ||2-119-185

ஸர்வதோ வேஷ்டிததநுர்ந வ்யத²த்யேஷ போ⁴கி³பி⁴꞉ |
குலஷௌ²ண்டி³ர்யவீர்யைஷ்²ச ஸத்த்வேந ச ஸமந்வித꞉ |2-119-186

பஷ்²ய ராஜந்மஹாவீர்யைரந்வித꞉ புருஷோத்தம꞉ |
ந நோ க³ணயதே ஸர்வாந்வத⁴ம் ப்ராப்தோ(அ)ப்யயம் ப³லீ ||2-119-187

யதி³ மாயாப்ரபா⁴வேண நாத்ர ப³த்³தோ⁴ ப⁴வேத³யம் |
ஸர்வாந்ஸுரக³ணாந்ஸங்க்²யே யோத⁴யேந்நாத்ர ஸம்ஷ²ய꞉ ||2-119-188

ஸர்வஸங்க்³ராமமார்க³ஜ்ஞோ ப⁴வேத்³வீர்யாதி⁴கஸ்தவ |
ஷோ²ணிதௌக⁴ப்லுதைர்கா³த்ரைர்நாக³போ⁴கை³ஷ்²ச வேஷ்டித꞉ ||2-119-189

த்ரிஷி²கா²ம் ப்⁴ருகுதிம் க்ருத்வா ந சிந்தயதி ந꞉ ஸ்தி²தான் |
இமாமவஸ்தா²ம் நீதோ(அ)பி ஸ்வபா³ஹுப³லமாஷ்²ரித꞉ ||2-119-190

ந சிந்தயதி ராஜம்ஸ்த்வாம் வீர்யவாந்கோ(அ)ப்யஸௌ யுவா |
ஸஹஸ்ரபா³ஹோ꞉ ஸமரே த்³விபா³ஹு꞉ ஸமவஸ்தி²த꞉ |
ந சிந்தயதி தே வீர்யமயம் வீர்யமதா³ந்வித꞉ ||2-119-191 

உசிதம் யதி³ தே ராஜந்ஜ்ஞேயோ வீர்யப³லாந்வித꞉ |
கந்யா சேயம் ந சாந்யஸ்ய நிர்யாத்யேதேந ஸங்க³தா ||2-119-192

யதி³ சேஷ்டதம꞉ கஷ்²சித³யம் வம்ஷே² மஹாத்மநாம் |
தத꞉ பூஜாமயம் விர꞉ ப்ராப்ஸ்யதே சாஸுரோத்தம || 2-119-193

ரக்ஷ்யதாமிதி சோக்த்வைவ ததா²ஸ்த்விதி ச தஸ்தி²வான் |
ஏவமுக்தே து வசநே கும்பா⁴ண்டே³ந மஹாத்மநா ||2-119-194

ததே²த்யாஹ ச கும்பா⁴ண்ட³ம் பா³ண꞉ ஷ²த்ருநிஷூத³ந꞉ |
ஸம்ரக்ஷிணஸ்ததோ த³த்த்வா அநிருத்³த⁴ஸ்ய தீ⁴மத꞉ ||2-119-195

யயௌ ஸ்வமேவ ப⁴வநம் ப³லே꞉ புத்ரோ மஹாயஷா²꞉ |
ஸம்யதம் மாயயா த்³ருஷ்ட்வா அநிருத்³த⁴ம் மஹாப³லம் ||2-119-196

ருஷீணாம் நாரத³꞉ ஷ்²ரேஷ்டோ²(அ)வ்ரஜத்³த்³வாரவதீம் ப்ரதி |
ததோ ஹ்யாகாஷ²மார்கே³ண முநிர்த்³வாரவதீம் க³த꞉ ||2-119-197

க³தே ருஷீணாம் ப்ரவரே ஸோ(அ)நிருத்³தோ⁴ வ்யசிந்தயத் |
நஷ்டோ(அ)யம் தா³நவ꞉ க்ரூரோ யுத்³த⁴மேஷ்யத்யஸம்ஷ²ய꞉ ||2-119-198

ஸ க³த்வா நாரத³ஸ்தத்ர ஷ²ங்க²சக்ரக³தா³த⁴ரம் |
ஜ்ஞாபயிஷ்யதி தத்த்வேந இமமர்த²ம் ந ஸம்ஷ²ய꞉ ||2-119-199

நாகை³ர்விசேஷ்டிதம் த்³ருஷ்ட்வா உஷா ப்ராத்³யும்நிமாதுரா |
ருரோத³ பா³ஷ்பருத்³தா⁴க்ஷீ தாமாஹ ருத³தீம் புந꞉ ||2-119-200 

கிமித³ம் ருத்³யதே பீ⁴ரு மா பை⁴ஸ்த்வம் ம்ருக³ளோசநே |
பஷ்²ய ஸுஷ்²ரோணி ஸம்ப்ராப்தம் மத்க்ருதே மது⁴ஸூத³நம் ||2-119-201

யஸ்ய ஷ²ங்க²த்⁴வநிம் ஷ்²ருத்வா பா³ஹுஷ²ப்³த³ம் ப³லஸ்ய ச 
தா³நவா நாஷ²மேஷ்யந்தி க³ர்பா⁴ஷ்²சாஸுரயோஷிதாம் || 2-119-202

வைஷ²ம்பாயந உவாச 
ஏவமுக்தாநிருத்³தே⁴ந உஷா விஷ்²ரம்ப⁴மாக³தா |
ந்ருஷ²ம்ஸம் பிதரம் சைவ ஷோ²சதே ஸா ஸுமத்⁴யமா ||2-119-203

இதி ஷ்²ரீமஹாபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஷே² விஷ்ணுபர்வணி
பா³ணாநிருத்³த⁴யுத்³தே⁴
ஏகோநவிம்ஷ²த்யதி⁴கஷ²ததமோ(அ)த்⁴யாய꞉


Converted to Tamil Script using Aksharamukha : Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter


Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/vishnuparva/hv_2_119_mpr.html


##Harivamsha Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva
Chapter 119 - Aniruddha-Usha Marriage and
the Battle between Aniruddha and Bana
Itranslated by K S Ramachandran, ramachandran_ksr @ yahoo.ca,
February 2,  2009##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,  
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
 --------------------------------------------------------------

athaikonaviMshatyadhikashatatamo.adhyAyaH

aniruddhasyoShayA saha gAndharvena vivAho

bANatatsainyAbhyAM yuddhaM cha

vaishampAyana uvAcha
atha dvAravatIM prApya sthitA sA bhavanANtike |
pravR^ittiharaNArthAya chitralekhA vyachintayat ||2-119-1

atha chintayatI sA tu buddhibuddhyarthanishchayam |
apashyannAradaM tatra dhyAyantamudake munim ||2-119-2

taM dR^iShTvA chitralekhA tu harSheNotphullalochanA |
upasR^ityAbhivAdyAtha tatraivAdhomukhI sthitA ||2-119-3

nAradastvAshiShaM dattva chitralekhAmathAbravIt |
kimarthamiha saMprAptA shrotumichChAmi tattvataH ||2-119-4

devarShimatha taM divyaM nAradaM lokapUjitam |
kR^itA~njalipuTA bhUtvA chitralekhA tvathAbravIt ||2-119-5

bhagava~nChrUyatAM vAkyaM dautyenAhamihAgatA |
aniruddhaM mune netuM yadarthaM cha shR^iNuShva me ||2-119-6

nagare shoNitapure bANo nAma mahAsuraH |
tasya kanyA varArohA nAmnoSheti cha vishrutA ||2-119-7

bhagavansAnuraktA cha prAdyumniM puruShottamam |
devyA varavisargeNa tasyA bhartA vinirmitaH ||2-119-8

taM cha netuM samAyAtA tatra siddhiM vidhatsva me |
mayA nIte.aniruddhaM tu nagaraM shoNitAhvayam ||2-119-9

pravR^ittiH puNDarIkAkShe tvayAkhyeyA mahAmune |
avashyaM bhavitA chaiva kR^iShNena saha vigrahaH |
bANasya sumahAnsa~Nkhye divyo hi sa mahAsuraH ||2-119-10

na cha shakto.aniruddhastaM yuddhe jetuM mahAsuram |
sahasrabAhumAyAntaM jayetkR^iShNo mahAbhujaH ||2-119-11

bhagavansannikarShaM te yadarthamahamAgatA |
kathaM hi puNDarIkAkSho j~nApitastadidaM bhavet ||2-119-12 

tvatprasAdAchcha bhagavanna me kR^iShNAdbhayaM bhavet |
sa hi tattvArthadR^iShTistu aniruddhaH kathaM hriyet ||2-119-13

kruddho hi sa mahAbAhustrailokyamapi nirdahet |
pautrashokAbhisaMtaptaH shApena sa daheta mAm ||2-119-14

tatropAyaM cha bhagavaMshchintituM vai tvamarhasi |
yathA hyUShA labhetkAntaM mama chaivAbhayaM bhavet ||2-119-15

ityevamukto bhagavAMshchitralekhAM sa nAradaH |
uvAcha cha shubhaM vAkyaM mA bhaistvamabhayaM shR^iNu ||2-119-16

tvayA nIte.aniruddhe tu kanyAveshma praveshite |
yadi yuddhaM bhavettatra smartavyo.ahaM shuchismite ||2-119-17

mamaiSha paramaH kAmo yuddhaM draShtuM manorame |
taddR^iShTvA cha mahAprItiH pravR^ttishcha dR^iDhA bhavet ||2-119-18

gR^ihyatAM tAmasI vidyA sarvalokapramohinI |
kR^itakR^ityastu te devi eSha vidyAM dadAmyaham ||2-119-19

evamukte tu vachane nAradena maharShiNA |
tatheti vachanaM prAha chitralekhA manojavA ||2-119-20

abhivAdya mahAtmAnamR^iShINAM nAradaM varam |
sA jagAmAniruddhasya gR^ihaM chaivAntarikShagA ||2-119-21

tato dvAravatImadhye kAmasya bhuvanaM shubham |
tatsamIpe.aniruddhasya bhavanaM sA vivesha ha ||2-119-22

sauvarNavedikAstambhaM rukmavaiDUryatoraNam |
mAlyadAmAvasaktaM cha pUrNakumbhopashobhitam ||2-119-23

barhikaNThanibhagrIvaM prAsAdairekasa~nchayaiH |
maNipravAlavistIrNaM devagandharvanAditam ||2-119-24

dadarsha bhavanaM yatra prAdyumniravasatsukham |
tataH pravishya sahasA bhavanaM tasya tanmahat ||2-119-25

tatrAniruddhaM sApashyachchitralekhA varApsarAH |
madhye paramanArINAM tarApatimivoditam ||2-119-26

krIDAvihAre nArIbhiH sevyamAnamitastataH |
pibantaM madhu mAdhvIkaM shriyA paramayA yutam ||2-119-27

varAsanagataM tatra yathA chaiDavilaM tathA |
vAdyate samatAlaM cha gIyate madhuraM tathA ||2-119-28

na cha tasya manastatra tamevArthamachintayat |
striyaH sarvaguNopetA nR^ityante tatra tatra vai ||2-119-29

na chAsya manasastuShTiM chitralekhA prapashyati |
na chAbhiramate bhogairna chApi madhu sevate ||2-119-30  

vyaktamasya hi tatsvapno hR^idaye parivartate |
iti tatraiva buddhyA cha nishchitA gatasAdhvasA ||2-119-31

sA dR^iShTvA paramastrINAM madhye shakradhvajopamam |
chintayAviShTahR^idayA chitralekhA manasvinI ||2-119-32

kathaM kAryamidaM kAryaM kathaM svasti bhavediti |
sAntarhitA chintayitvA chitralekhA yashasvinI ||2-119-33

tAmasyA chChAdayAmAsa vidyayA shubhalochanA |
tato.antarikShAdevAshu prAsAdoparyadhiShThitA ||2-119-34

prAdyumniM vachanaM prAha shlakShNaM madhurayA girA |
chakShurdattvA tu sA tasmai kR^itvA chAtmani darshanam ||2-119-35

vivikte sA cha vai deshe taM vAkyamidamabravIt |
api te kushalaM vIra sarvatra yadunandana ||2-119-36

ahastAvatpradoSho vA kachchidgachChati te sukham |
shR^iNuShva tvaM mahAbAho vij~naptiM me ratIsuta ||2-119-37 

uShAyA mama sakhyAstu vAkyaM vakShyAmi tattvataH |
svapne tu yA tvayA dR^iShTA strIbhAvaM chApi bhAvita ||2-119-38

bibharti hR^idaye yA tvAmuShayA preShitA tvaham |
rudantI jR^imbhatI chaiva niHshvasantI muhurmuhuH ||2-119-39

tvaddarshanaparA saumya kAminI paritapyate |
yadi tvaM yAsyase vIra dhArayiShyati jIvitam ||2-119-40

adarshanena maraNaM tasyA nAstyatra saMshayaH |
yadi nArIsahasramM te hR^idisthaM yadunandana ||2-119-41

striyAH kAmayamAnAyAH kartavyA hastadhAraNA |
tvaM cha tasyA varotsarge datto devyA manorathaH ||2-119-42

chitrapaTTaM mayA dattaM tvacchihnaM dR^ishya jIvati |
sAnukrosho yadushreShTha bhava tasyA manorathe ||2-119-43

uShA te patate mUrdhnA vayaM cha yadunandana |
shrUyatAM chodbhavastasyAH kulashIlaM cha yAdR^isham ||2-119-44

saMsthAnaM prakR^itiM chAsyAH pitaraM cha bravImi te |
vairochanisuto vIra bANo nAma mahAsuraH ||2-119-45

sa rAjA shoNItapure tasya tvAmichChate sutA |
tvadbhAvagatachittA sA tvanmayaM chApi jIvitam ||2-119-46

manorathakR^ito bhartA devyA datto na saMshayaH |
tvatsa~NgamAtsA sushroNI prANAndhArayate shubhA |2-119-47

chitralekhAvachaH shrutvA so.aniruddho.abravIdidam |
dR^iShTA svapne mayA sA hi tanmattaH shR^iNu shobhane ||2-119-48

rUpaM kAntiM matiM chaiva saMyogaM ruditaM tathA |
evaM sarvamahorAtraM muhyAmi parichintayan ||2-119-49

yadyahaM samanugrAhyo yadi sakhyaM tvamichChasi |
nayasva chitralekhe mAM draShTumichChAmyahaM priyAm ||2-119-50

[kAmasaMtApasaMtaptaH priyAsa~NgamakAmataH |
eSho.a~njalirmayA baddhaH satyaM svapnaM kuruShva me ||2-119-51

tasya tadvachanaM shrutvA chitralekhA varApsarAH |
saphalo.adya mama kleshaH sakhyA me yatprayAchitam ||2-119-52

vaishampAyana uvAcha]
IpsitaM tasya vij~nAya aniruddhasya bhAminI |
chitralekhA tatastuShTA tatheti cha tamabravIt ||2-119-53

harmye strIgaNamadhyasthaM kR^itvA chAntarhitaM tadA |
utpapAta gR^ihItvA sA prAdyumniM yuddhadurmadam ||2-119-54

sA tamadhvAnamAgamya siddhachAraNasevitam |
sahasA shoNitapuraM pravivesha manojavA ||2-119-55

adarshanaM tamAnIya mAyayA kAmarUpiNI |
aniruddhaM mahAbhAgA yatroShA tatra gachChati ||2-119-56

uShAyA darshayachchainaM chitrAbharaNabhUShitam |
chitrAmbaradharaM vIraM rahasyamararUpiNam ||2-119-57

tatroShAM vismitAM dR^iShTvA harmyasthAM sakhisaMnidhau |
praveshayAmAsa cha taM tadA sA svagR^ihaM  tataH ||2-119-58

praharShotphullanayanA priyaM dR^iShTvArthakovidA |
sA harmyasthA tamargheNa yAdavaM samapUjayat ||2-119-59

chitralekhAM pariShvajya priyAkhyAnairatoShayat |
tvaritA kAminI prAha chitralekhAM bhayAturA ||2-119-60

sakhIdaM vai kathaM kAryaM guhye kAryavishArade |
guhye kR^ite bhavetsvasti prakAshe jIvitakShayaH ||2-119-61

[ityuktvA tvaramANA sA guhyadeshe svala~NkR^itA |
kAntena saha saMyuktA sthitA vai bhItabhItavat] || 2-119-62

chitralekhAbravIdvAkyaM shR^iNu tvaM nishchayam sakhi |
kR^itaM puruShakAreNa daivaM nAshayate sakhi ||2-119-63

yadi devyAH prasAdaste hyanukUlo bhaviShyati |
adya mAyAkR^itaM guhyaM na kashchijj~nAsyate naraH ||2-119-64

sakhyA vai evamuktA sA paryavasthitachetanA |
evametaditi prAha sAniruddhamidaM vachaH ||2-119-65

diShTyA svapnagatashchauro dR^ishyate subhagaH patiH |
yatkR^ite tu vayaM khinnA durlabhapriyakA~NkShayA ||2-119-66

kachchittava mahAbAho kushalaM sarvato gatam |
hR^idayaM hi mR^idu strINAM tena pR^ichChAmyahaM tava ||2-119-67

tasyAstadvachanaM shrutvA uShAyAH shlakShNamarthavat |
so.apyAha yadushArdUlaH shubhAkSharataraM vachaH ||2-119-68

harShaviplutanetrAyAH pANinAshru pramR^ijya cha |
prahasya sasmitaM prAha hR^idayagrAhakaM vachaH ||2-119-69

kushalaM me varArohe sarvatra mitabhAShiNi |
tvatprasAdena me devi priyamAvedayAmi te ||2-119-70

adR^iShTapurvashcha mayA desho.ayaM shubhadarshane |
nishi svapne yathA dR^iShTaH sakR^itkanyApure tathA ||2-119-71

evamevamahaM bhIru tvatprasAdAdihAgataH |
na cha tadrudrapatnyA vai mithyA vAkyaM bhaviShyati ||2-119-72

devyAste prItimAj~nAya tvatpriyArthaM cha bhAmini |
anuprApto.asmi chAdyaiva prasIda sharanaM gataH ||2-119-73

ityuktA tvaramANA sA guhyadeshe svala~NkR^itA |
kAntena saha saMyuktA sthitA vai bhItabhItavat ||2-119-74

tatashchodvAhadharmeNa gAndharveNa samIyatuH |
anyonyaM ramatustau tu chakravAkau yathA divA ||2-119-75

[patinA sAniruddhena  mumude tu varA~NganA] |
kAntenA saha saMyuktA divyavastrAnulepanA ||2-119-76

ramamANAniruddhena avij~nAtA sutA tadA |
tasminneva kShaNe prApte yadUnAmR^iShabho hi saH ||2-119-77

divyamAlyAmbaradharo divyasraganulepanaH |
uShayA saha saMyukto vij~nAto bANarakShibhiH ||2-119-78

tatastaishchArapuruShairbANasyAveditaM drutam |
yathA dR^iShTamasheSheNa kanyAyAstadatikramam ||2-119-79

tataH ki~NkarasainyaM tu vyAdiShTaM bhImakarmaNA |
baleH putreNa vIreNa bANenAmitraghAtinA ||2-119-80

gachChadhvaM sahitAH sarve hanyatAmeva durmatiH |
yena naH kulachAritraM dUshitaM dhUShitAtmanA ||2-119-81

uShAyAM dharShitAyAM hi kulaM no dharShitaM mahat |
asaMpradattAM yo.asmAbhiH svaya~NgrAhamadharShayat ||2-119-82

aho vIryamaho dhairyamaho dhArShTyaM cha durmateH |
yaH puraM bhavanaM chedaM praviShTo naH sa bAlishaH ||2-119-83

evamuktvA punastAM tu ki~NkarAMshchodayadbhR^isham |
te tasyAj~nAmatho gR^ihya susaMnaddhA viniryayuH |
yatrAniruddho hyabhavattatrAgachChanmahAbalAH ||2-119-84  

nAnAshastrodyatakarA nAnArUpA bhaya~NkarAH |
dAnavAH samabhikruddhAH prAdyumnivadhakA~NkShiNaH ||2-119-85

ruroda tadbalaM dR^iShTvA bAShpeNAvR^italochanA |
prAdyumnivadhabhItA sA bANaputrI yashasvinI ||2-119-86

tatastu rudatIM dR^iShTvA tAM sutAM mR^igalochanAm |
hA hA kAnteti vepantImaniruddho.abhyabhAShata ||2-119-87

abhayaM te.astu sushroNi mA bhaistvaM hi mayi sthite |
saMprApto harShakAlAste nehAsti bhayakAraNam ||2-119-88

kR^itsno.ayaM yadi bANasya bhR^ityavargo yashasvini |
AgachChati na me chintA bhIru pashyAdya vikramam ||2-119-89

tasya sainyasya ninadaM shrutvabhyAgachChatastataH |
sahasaivotthitaH shrImAnprAdyumniH kimiti bruvan ||2-119-90

atha so.apashyata balaM nanApraharaNodyatam |
sthitaM samantatastatra parivArya gR^ihaM mahat ||2-119-91

tato.abhyagachChattvarito yatra tadveShTitaM balam |
kruddhaH svabalamAsthAya adashaddashanachChadam ||2-119-92

tato yoddhumapoDhAnAM bANeyAnAM nishamya tu |
sA chitralekhAsmarata nAradaM devadarshanam ||2-119-93

tato nimeShamAtreNa samprApto munipu~NgavaH |
smR^ito.atha chitrlekhAyAH puraM shoNitasAhvayam ||2-119-94

antarikShe sthitastatra so.aniruddhamathAbravIt |
mA bhayaM svasti te vIra prApto.asmyadya puraM tava ||2-119-95

tatashcha nAradaM dR^iShTvA so.abhivAdya mahAbalaH |
prahR^iShTamAnaso bhUtvA yuddhArthamabhivartata ||2-119-96     

tatasteShAM svanaM shrutvA sarveShAmeva garjatAm |
sahasaivotthitaH shUrastotrArdita iva dvipaH ||2-119-97

tamApatantaM saMprekShya saMdaShTauShThaM mahAbhujam |
prAsAdAchchAvarohantaM bhayArtA vipradudruvuH || 2-119-98

antaHpuradvAragataM parighaM gR^ihya chAtulam |
vadhAya teShAM chikShepa nAnAyuddhavishAradaH ||2-119-99

te sarve bANavarShaishcha gadAbhirmushalaistathA |
asibhiH shaktibhiH shUlairnijaghnU raNagochare ||2-119-100

sa hanyamAno nArAchaiH parighaishcha samantataH |
dAnavaiH samabhikruddhaiH prAdyumniH shastrakovidaiH ||2-119-101

nAkShubhyatsarvabhUtAtmA nadanmegha ivoShNage |
Avidhya parighaM ghoraM teShAM madhye vyatiShThata ||2-119-102

sUryo divi charanmadhye meghAnAmiva sarvashaH |   
daNDakR^iShNAjinadharo nArado hR^iShTamAnasaH |
sAdhu sAdhviti vai tatra so.aniruddhamabhAShata ||2-119-103  

te hanyamAnA raudreNa parigheNAmitaujasA |
prAdravanta bhayAtsarve meghA vAteritA yathA ||2-119-104

vidrAvya dAnavAnvIraH parigheNa suvikramaH |
aniruddho raNe hR^iShTaH siMhanAdaM nanAda cha ||2-119-105

gharmAnte toyado vyomni nadanniva mahAsvanaH |
tiShThadhvamiti chukrosha dAnavAnyuddhadurmadAn ||2-119-106

prAdyumnirvyahanachchApi sarvA~nChatrunibarhaNaH |
tena te samare sarve hanyamAnA mahAtmanA ||2-119-107

yato bANastato bhItA yayuryuddhaparA~NmukhAH |
tato bANasamIpasthAH shvasanto rudhirokShitAH ||2-119-108

na sharma lebhire daityA bhayaviklavachetasaH |
mA bhaiShTA mA bhaiShTa iti rAj~nA te tena choditAH || 2-119-109

trAsamutsR^ijya chaikasthA yuddhyadhvaM dAnavarShabhAH |
tAnuvAcha punarbANo bhayavisrastalochanAn ||2-119-110 

kimidaM lokavikhyAtaM yasha utsR^ijya dUrataH |
bhavanto yAnti vaiklavyaM klIbA iva vichetasaH ||2-119-111

ko.ayaM yasya bhayatrastA bhavanto yAntyanekashaH |
kulApadeshinaH sarve nAnAyuddhavishAradAH ||2-119-112 

bhavadbhirna hi me kAryaM yuddhasAhAyyamadya vai |
abravIddhvaMsatetyevaM matsamIpAchcha nashyata ||2-119-113

atha tAnvAgbhirugrAbhIstrAsayanbahudhA balI |
vyAdidesha raNe shUrAnanyAnayutashaH punaH ||2-119-114

pramAthagaNabhUyiShThaM vyAdiShTaM tasya nigrahe |
anIkaM sumahAraudraM nAnApraharaNodyatam ||2-119-115

athAntarikShe bahudhA vidyudvadbhirivAmbudaiH |
bANAnIkaiH samabhavadvyAptaM saMdIptalochanaiH ||2-119-116

kechitkShitisthAH prAkrosha~NgajA iva samantataH |
antarikShe vyarAjanta  gharmAnta iva toyadAH ||2-119-117

tatastatsumahatsainyaM sametamabhavatpunaH |
tiShTha tiShTheti cha tadA vAcho.ashrUyanta sarvashaH ||2-119-118

aniruddho raNe viraH sa cha tAnabhyavartata |
tadAshcharyaM samabhavadyadekastu samAgataH ||2-119-119

ayudhyata mahAvIryairdAnavaiH saha saMyuge |
teShAmeva cha jagrAha  parighAMstomarAnapi ||2-119-120

taireva cha tadA yuddhe ta~njaghAna mahAbalaH  |
punaH parighamutsR^ijya pragR^ihya raNamUrdhani ||2-119-121

sa tena vicharanmArgAnekaH shatrunibarhaNaH |
bhrAntamudbhrAntamAviddhamAplutaM viplutaM plutam ||2-119-122

iti prakArAndvAtriMshadvicharannAbhyadR^ishyata |
ekaM sahasrashashchAtra dadR^ishU raNamUrdhani ||2-119-123

krIDantaM bahudhA yuddhe vyAditAsyamivAntakam |
tatastenAbhisaMtaptA rudhiraughapariplutAH || 2-119-124

punarbhagnAH prAdravanta  yatra bANo vyavasthitaH |
gajavAjirathaughaiste chohyamAnAH samantataH || 2-119-125

kR^itvA chArtasvaraM ghoraM disho jagmurmahaujasaH |
ekaikasyopari tadA te.anyonyaM bhayapIDitAH ||2-119-126

vamantaH shoNitaM jagmurviShAdAdvimukhA raNe |
na babhUva purA devairyudhyatAM tAdR^ishaM bhayam ||2-119-127

yAdR^ishaM yuddhyamAnAnAmaniruddhena saMyuge |
kechidvamanto rudhiraM hyapatanvasudhAtale ||2-119-128

dAnavA girishR^i~ngAbhA gadAshUlAsipANayaH |
te bANamutsR^ijya raNe jagmurbhayasamAkulAH ||2-119-129

vishAlamAkAshatalaM dAnavA nirjitAstadA |
niHsheShabhagnAM mahatIM dR^iShTvA tAM vAhinIM tadA ||2-119-130

bANaH krodhAtprajajvAla samiddho.agnirivAdhvare |
antarikShacharo bhUtvA sAdhuvAdI samantataH ||2-119-131

nArado nR^ityati prIto hyaniruddhasya saMyuge |
etasminnantare chaiva bANaH paramakopanaH ||2-119-132

kumbhANDasa~NgR^ihItaM tu rathamAsthAya vIryavAn |
yayau yatrAniruddho vai udyatAsI rathe sthitaH ||2-119-133

paTTishAsigadAshUlamudyamya cha parashvadhAn |
babhau bAhusahasreNa shakro dhvajashatairiva ||2-119-134

baddhagodhA~Ngulitraishcha bAhubhiH sa mahAbhujaH |
nAnApraharaNopetaH shushubhe dAnavottamaH ||2-119-135

siMhanAdaM nadankruddho visphAritamahAdhanuH |
abravIttiShTha tiShTheti krodhasaMraktalochanaH ||2-119-136

vachanaM tasya saMshrutya prAdyumniraparAjitaH |
bANasya vadanaM sa~Nkhye samudvIkShya tato.ahasat ||2-119-137

ki~NkiNIshatanirghoShaM raktadhvajapatAkinam |
R^iShyacharmAvanaddhA~NgaM dashanalvaM mahAratham ||2-119-138

tasya vAjisahasraM tu rathe yuktaM mahAtmanaH |
purA devAsure yuddhe hiraNyakashiporiva ||2-119-139

tamApatantaM dadR^ishe dAnavaM yadupu~NgavaH |
saMprahR^iShTastato yuddhe tejasA chApyapUryata ||2-119-140

asicharmadharo vIraH svasthaH sa~NgrAmalAlasaH |
narasiMho yathA pUrvamAdidaityavadhodyataH ||2-119-141

ApatantaM dadarshAtha khaDgacharmadharaM tadA |
khaDgacharmadharaM taM tu dR^iShTvA bANaH padAtinam ||2-119-142

praharShamatulaM lebhe prAdyumnivadhakA~NkShayA |
tanutreNa vihInashcha khaDgapANIshcha yAdavaH ||2-119-143

ajeya iti taM matvA yuddhAyAbhimukhaH sthitaH |
aniruddhaM raNe bANo jitakAshI mahAbalaH ||2-119-144

vAchaM chovAcha sa~Nkruddho gR^ihyatAM hanyatAmiti |
vAchaM cha bruvatastasya shrutvA prAdyumnirAhave ||2-119-145

bANasya bruvataH krodhAddhasamAno.abhyudaikShata |
uShAM bhayaparitrastAM rudatIM tatra bhAminIm ||2-119--146

aniruddhaH prahasyAtha samAshvAsya cha tAM sthitaH |
atha bANaH sharaughANAM kShudrakANAM samantataH ||   2-119-147

chikShepa samare kruddho hyaniruddhavadhepsayA |
aniruddhastu chichCheda kA~NkShaMstasya parAjayam ||2-119-148

vavarSha sharajAlAni kShudrakANAM samantataH |
bANo.aniruddhashirasi kA~NkShaMstasya raNe vadham ||2-119-149

tato bANasahasrANi charmaNA vyavadhUya saH |
babhau pramukhatastasya sthitaH sUrya ivodaye ||2-119-150 
   
so.abhibhUya raNe bANamAsthito yadunandanaH |
siMhapramukhato dR^iShTvA gajamekaM yathA vane ||2-119-151

tato bANaH sa bANaughairmarmabhedibhirAshugaiH |
vivyAdha nishitaistIkShNaiH prAdyumnimaparAjitam ||2-119-152

samAhatastato bANaiH khaDgacharmadharo.apatat |
tamApatantaM nishitairabhyaghnansAyakaistathA ||2-119-153

so.atividdho mahAbAhurbANaiH sannataparvabhiH |
krodhenAbhiprajajvAla chikIrShuH karma duShkaram ||2-119-154

rudhiraughaplutairgAtrairbANavarShaiH samAhitaH |
abhibhUtaH susa~Nkruddho yayau bANarathaM prati ||2-119-155

asibhirmushalaiH shUlaiH paTTishaistomaraistathA |
so.atividdhaH sharaughaishcha prAdyumnirna vyakampata ||2-119-156

Aplutya sahasA kruddho ratheShAM tasya so.achChinat |
jaghAna chAshvAnkhaDgena bANasya raNamUrdhani ||2-119-157

taM punaH sharavarSheNa paTTishaistomarairapi |
chakArAntarhitaM bANo yuddhamArgavishAradaH ||2-119-158

hato.ayamiti vij~nAya prANadannairR^itA gaNAH |
tato.avaplutya sahasA rathapArshve vyavasthitaH ||2-119-159

shaktiM bANastataH kruddho ghorarUpAM bhayAnakAm |
jagrAha jvalitAM ghorAM ghaNTAmAlAkulAM raNe ||2-119-160  

jvalanAdityasa~NkAshAM yamadaNDogradarshanAm |
prAhiNottAmasa~Ngena maholkAM jvalitAmiva ||2-119-161

tAmApatantIM saMprekShya jIvitAntakarIM tatdA |
so.abhiplutya tadA shaktiM jagrAha puruShottamaH || 2-119-162

nirbibheda tato bANaM tayA shaktyA mahAbalaH |
sA bhitvA tasya dehaM vai prAvishaddharaNItalam ||2-119-163

sa gADhaviddho vyathito dhvajayaShTiM samAshritaH |
tato mUrchChAbhibhUtaM taM kumbhANDo vAkyamabravIt ||2-119-164

upekShase dAnavendra kimevaM shatrumudyatam |
labdhalakSho hyayaM vIro nirvikAro.adya dR^ishyate ||2-119-165

mAyAmAshritya yuddhyasva nAyam vadhyo.anyathA bhavet |
AtmAnaM mAM cha rakShasva pramAdAtkimupekShase ||2-119-166

vadhyatAmayamadyaiva na naH sarvAnvinAshayet |
[anyAMshcha shatasho hatvA uShAM nItvA vrajiShyati] ||2-119-167

kuMbhANDavachanairevaM dAnavendraH praNoditaH |
vAchaM rUkShAM abhikruddhaH provAcha vadatAM varaH ||2-119-168

eSho.ahamasya vidadhe mR^ityuM prANaharaM raNe |
AdAsyAmyahametaM vai garutmAniva pannagam ||2-119-169

ityevamuktvA sarathaH sadhvajaH sAshvasArathiH |
gandharvanagarAkArastatraivAntaradhIyata ||2-119-170

[mumocha nishitAnbANAMshChanno mAyAdharo balI] |
vij~nAyAntarhitaM bANaM prAdyumniraparAjitaH ||2-119-171

pauruSheNa samAyuktaH saMpraikShata disho dasha |
AsthAya tAmasIM vidyAM tadA kruddho mahAbalaH ||2-119-172

mumocha vishikhAMstIkShNAMshChanno mAyAdharo balI |
prAdyumnirvishikhairbaddhaH sarpabhUtaiH samantataH ||2-119-173

veShTito bahudhA tasya dehaH pannagarAshibhiH |
sa tu veShTitasarvA~Ngo baddhaH prAdyumnirAhave ||2-119-174

niShprayatnaH kR^itastasthau mainAka iva parvataH |
jvAlAvalIDhavadanaiH sarpabhogairvicheShTitaH ||2-119-175

abhitaH parvatAkAraH prAdyumnirabhavadraNe |
niShprayatnagatishchApi sarpavaktramayaiH sharaiH ||2-119-176

na vivyathe sa bhUtAtmA sarvataH pariveShTitaH |
tatastaM vAgbhirugrAbhiH saMrabdhaH samatarjayat  ||2-119-177

bANo dhvajaM samAshritya provAchAmarShito vachaH |
kumbhANDa vadhyatAM shIghramayaM vai kulapAMsanaH ||2-119-178

chAritraM yena me loke dhUShitaM dUShitAtmanA | 
ityevamukte vachane kumbhANDo vAkyamabravIt ||2-119-179

rAjanvakShyAMyahaM kiMchittanme shR^iNu yadichChasi |
ayaM vij~nAyatAM kasya kuto vAyamihAgataH ||2-119-180

kena vAyamihAnItaH shakratulyaparAkramaH |
mayAyaM bahusho rAjandR^iShTo yuddhyanmahAraNe ||2-119-181 

krIDanniva cha yuddheShu dR^ishyate devasUnuvat |
balavAnsattvasaMpannaH sarvashAstravishAradaH ||2-119-182

nAyaM vadhakR^itaM doShamarhate daityasattama |
gAndharveNa vivAhena kanyeyaM tava sa~NgatA ||2-119-183

adeyA hyapratigrAhyA atashchintyaM vadhaM kuru |
vij~nAya cha vadhaM vAsya pUjAM vAsya kariShyasi || 2-119-184

vadhe hyasya mahAndoSho rakShaNe sumahAnguNaH |
ayaM hi puruShotkR^iShTaH sarvathA mAnamarhati ||2-119-185

sarvato veShTitatanurna vyathatyeSha bhogibhiH |
kulashauNDiryavIryaishcha sattvena cha samanvitaH |2-119-186

pashya rAjanmahAvIryairanvitaH puruShottamaH |
na no gaNayate sarvAnvadhaM prApto.apyayaM balI ||2-119-187

yadi mAyAprabhAveNa nAtra baddho bhavedayam |
sarvAnsuragaNAnsa~Nkhye yodhayennAtra saMshayaH ||2-119-188

sarvasa~NgrAmamArgaj~no bhavedvIryAdhikastava |
shoNitaughaplutairgAtrairnAgabhogaishcha veShTitaH ||2-119-189

trishikhAM bhrukutiM kR^itvA na chintayati naH sthitAn |
imAmavasthAM nIto.api svabAhubalamAshritaH ||2-119-190

na chintayati rAjaMstvAM vIryavAnko.apyasau yuvA |
sahasrabAhoH samare dvibAhuH samavasthitaH |
na chintayati te vIryamayaM vIryamadAnvitaH ||2-119-191 

uchitaM yadi te rAjanj~neyo vIryabalAnvitaH |
kanyA cheyaM na chAnyasya niryAtyetena sa~NgatA ||2-119-192

yadi cheShTatamaH kashchidayaM vaMshe mahAtmanAm |
tataH pUjAmayaM viraH prApsyate chAsurottama || 2-119-193

rakShyatAmiti choktvaiva tathAstviti cha tasthivAn |
evamukte tu vachane kumbhANDena mahAtmanA ||2-119-194

tathetyAha cha kumbhANDaM bANaH shatruniShUdanaH |
saMrakShiNastato dattvA aniruddhasya dhImataH ||2-119-195

yayau svameva bhavanaM baleH putro mahAyashAH |
saMyataM mAyayA dR^iShTvA aniruddhaM mahAbalam ||2-119-196

R^iShINAM nAradaH shreShTho.avrajaddvAravatIM prati |
tato hyAkAshamArgeNa munirdvAravatIM gataH ||2-119-197

gate R^iShINAM pravare so.aniruddho vyachintayat |
naShTo.ayaM dAnavaH krUro yuddhameShyatyasaMshayaH ||2-119-198

sa gatvA nAradastatra sha~NkhachakragadAdharam |
j~nApayiShyati tattvena imamarthaM na saMshayaH ||2-119-199

nAgairvicheShTitaM dR^iShTvA uShA prAdyumnimAturA |
ruroda bAShparuddhAkShI tAmAha rudatIM punaH ||2-119-200 

kimidaM rudyate bhIru mA bhaistvaM mR^igalochane |
pashya sushroNi saMprAptaM matkR^ite madhusUdanam ||2-119-201

yasya sha~NkhadhvaniM shrutvA bAhushabdaM balasya cha 
dAnavA nAshameShyanti garbhAshchAsurayoShitAm || 2-119-202

vaishampAyana uvAcha 
evamuktAniruddhena uShA vishrambhamAgatA |
nR^ishaMsaM pitaraM chaiva shochate sA sumadhyamA ||2-119-203

iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe viShNuparvaNi
bANAniruddhayuddhe
ekonaviMshatyadhikashatatamo.adhyAyaH

Previous | English M.M.Dutt | Tamil Translation | Next

Labels

அக்ரூரன் அக்னி அங்கிரஸ் அசமஞ்சன் அதிதி அதிரதன் அநிருத்தன் அந்தகன் அரிஷ்டன் அருந்ததி அர்ஜுனன் அனு அஜபார்ஷன் அஜமீடன் அஸ்தி ஆபவர் ஆயு ஆரியா தேவி ஆஹுகன் இந்திரன் இளை உக்ரசேனன் உக்ராயுதன் உசீநரன் உதங்கர் உத்தவர் உபரிசரவசு உமை உல்பணன் உஷை ஊர்வசி ஊர்வர் ஏகலவ்யன் ஔர்வர் கக்ஷேயு கங்கை கசியபர் கண்டரீகர் கண்டாகர்ணன் கண்டூகன் கதன் கபிலர் கமலாதேவி கம்ஸன் கருடன் கர்க்கர் கர்ணன் காதி காந்திதேவி கார்த்தவீர்யார்ஜுனன் காலநேமி காலயவனன் காலவர் காளியன் கிருஷ்ணன் குசிகன் குணகன் குணவதி கும்பாண்டன் குரோஷ்டு குவலயாபீடம் குவலாஷ்வன் கூனி கைசிகன் கைடபன் கோடவி சகடாசுரன் சக்ரதேவன் சங்கன் சததன்வன் சத்யகர்ணன் சத்யகர்மன் சத்யபாமா சத்ருக்னன் சத்வதன் சந்தனு சந்திரவதி சந்திரன் சம்பரன் சரஸ்வதி சனத்குமாரர் சன்னதி சாணூரன் சாத்யகி சாந்தீபனி சாம்பன் சால்வன் சிசுபாலன் சித்திரலேகை சித்திராங்கதன் சிருகாலன் சிவன் சுக்ரன் சுசீமுகி சுநாபன் சுனீதன் சூரன் சூரியன் சைசிராயணர் சௌதி டிம்பகன் தக்ஷன் தசரதன் தந்தவக்ரன் தமகோஷன் தரதன் தன்வந்தரி தாரை திதி திதிக்ஷு திரிசங்கு திரிவிக்ரை திருமிலன் திரையாருணன் திலீபன் திவோதாஸன் துந்து துந்துமாரன் துருவன் துர்வாசர் துஷ்யந்தன் தூம்ரவர்ணன் தேவகன் தேவகி தேவாவ்ருதன் தேனுகன் நந்தன் நந்தி நரகாசுரன் நரசிம்மன் நஹுஷன் நாரதர் நாராயணன் நாராயணி நிகும்பன் நிசுந்தன் நித்ராதேவி நீபன் பஞ்சஜனன் பத்மாவதி பத்ரன் பப்ரு பயோதன் பரசுராமர் பரதன் பரத்வாஜர் பலராமன் பலி பாணன் பார்வதி பானு பானுமதி பிரதீபன் பிரத்யும்னன் பிரபாவதி பிரமர்த்தனன் பிரம்மதத்தன் பிரம்மன் பிரலம்பன் பிரவரன் பிரஸேனன் பிரஹலாதன் பிராசேதஸ் பிராப்தி பிருது பிருதை பிருஹதாஷ்வன் பிருஹஸ்பதி பீஷ்மகன் பீஷ்மர் புதன் புரூரவன் பூதனை பூமாதேவி பூரு பூஜனி பௌண்டரகன் மதிராதேவி மது மதுமதி மயன் மனு மஹாமாத்ரன் மாயாதேவி மாயாவதி மார்க்கண்டேயர் மித்ரஸஹர் முசுகுந்தன் முரு முருகன் முஷ்டிகன் யசோதை யது யயாதி யுதிஷ்டிரன் ரஜி ராமன் ருக்மவதி ருக்மி ருக்மிணி ரேவதி ரைவதன் ரோஹிணி லவணன் வசிஷ்டர் வராகம் வருணன் வஜ்ரநாபன் வஸு வஸுதேவன் வாமனன் வாயு விகத்ரு விசக்ரன் விதர்ப்பன் விப்ராஜன் விப்ருது வியாசர் விரஜை விருஷ்ணி விஷ்ணு விஷ்வாசி விஷ்வாமித்ரர் விஷ்வாவஸு விஸ்வகர்மன் வேனன் வைசம்பாயனர் வைவஸ்வத மனு ஜயந்தன் ஜராசந்தன் ஜனமேஜயன் ஜனார்த்தனன் ஜஹ்னு ஜாம்பவான் ஜியாமோகன் ஜ்வரம் ஸகரன் ஸத்யபாமா ஸத்யவிரதன் ஸத்ராஜித் ஸத்வான் ஸஹஸ்ரதன் ஸ்ரீதாமன் ஸ்ரீதேவ ஸ்வேதகர்ணன் ஹம்சன் ஹயக்ரீவன் ஹரி ஹரியஷ்வன் ஹரிஷ்சந்திரன் ஹிரண்யகசிபு ஹிரண்யாக்ஷன்