அத² ஷட³ஷீ²திதமோ(அ)த்⁴யாய꞉
அந்த⁴கவத⁴꞉
வைஷ²ம்பாயந உவாச
ருத்³தே⁴ஷு பூ⁴மிபாலேஷு ஸானுகே³ஷு விஷா²ம்பதே |
ஆவிவேஷா²ஸுராம்ஷ்²சாத² கஷ்²மலம் ஜனமேஜய ||2-85-1
தி³ஷ²꞉ ப்ரதஸ்து²ஸ்தே வீரா வத்⁴யமானா꞉ ஸமந்தத꞉ |
க்ருஷ்ணானந்தப்ரப்⁴ருதிபி⁴ர்யது³பி⁴ர்யுத்³த⁴து³ர்மதை³꞉ ||2-85-2
நிகும்ப⁴ஸ்தானதோ²வாச ருஷிதோ தா³னவோத்தம꞉ |
பி⁴த்த்வா ப்ரதிஜ்ஞாம் கிம் மோஹாத்³ப⁴யார்தா யாத விஹ்வலா꞉ ||2-85-3
ஹீனப்ரதிஜ்ஞா꞉ காம்ˮல்லோகான்ப்ரயாஸ்யத பலாயிதா꞉ |
அக³த்வாபசிதிம் யுத்³தே⁴ ஜ்ஞாதீனாம் க்ருதநிஷ்²சயா꞉ ||2-85-4
ப²லம் ஜித்வேஹ போ⁴க்தவ்யம் ரிபூன்ஸமரகர்கஷா²ன் |
ஹதேன சாபி ஷூ²ரேண வஸ்தவ்யம் த்ரிதி³வே ஸுக²ம் ||2-85-5
பலாயித்வா க்³ரூஹம் க³த்வா கஸ்ய த்³ரக்ஷ்யத² ஹே முக²ம் |
தா³ரான்வக்ஷ்யத² கிம் சாபி தி⁴க்³தி⁴க்கிம் கிம் ந லஜ்ஜத² ||2-85-6
ஏவமுக்தா நிவ்ருத்தாஸ்தே லஜ்ஜமானா ந்ருபாஸுரா꞉ |
த்³விகு³ணேன ச வேகே³ன யுயுது⁴ர்யது³பி⁴꞉ ஸஹ ||2-85-7
உத்ஸவே யுத்³த⁴ஷௌ²ண்டா³னாம் நானாப்ரஹரணைர்ந்ருப |
யே யாந்தி யஜ்ஞவாடம் தம் தான்னிஹந்தி த⁴னஞ்ஜய꞉ ||2-85-8
யமௌ பீ⁴மஷ்²ச ராஜா ச த⁴ர்மபுத்ரோ யுதி⁴ஷ்டி²ர꞉ |
த்³யாம் ப்ரயாதாஞ்ஜகா⁴னைந்த்³ரி꞉ ப்ரவரஷ்²ச த்³விஜோத்தம꞉ ||2-85-9
அதா²ஸுராஸ்ருக்தோயாட்⁴யா கேஷ²ஷை²வலஷா²ட்³வலா |
சக்ரகூர்மரதா²வர்தா க³ஜஷை²லானுஷோ²பி⁴னீ ||2-85-10
த்⁴வஜகுந்ததருச்ச²ன்னா ஸ்தனிதோத்க்ருஷ்டநாதி³னீ |
கோ³விந்த³ஷை²லப்ரப⁴வா பீ⁴ருசித்தப்ரமாதி²னீ ||2-85-11
அஸ்ருக்³பு³த்³பு³த³பே²னாட்⁴யா அஸிமத்ஸ்யதரங்கி³ணீ |
ஸுஸ்ராவ ஷோ²ணிதநதீ³ நதீ³வ ஜலதா³க³மே ||2-85-12
தாந்த்³ருஷ்ட்வைவ நிகும்ப⁴ஸ்து வர்த்³த⁴மானம்ஷ்²ச ஷா²த்ரவான் |
ஹதான்ஸர்வான்ஸஹாயாம்ஷ்²ச வீர்யாதே³வோத்பபாத ஹ ||2-85-13
ஸ வாரிதோ ஜயந்தேன ப்ரவரேண ச பா⁴ரத |
ஷ²ரை꞉ குலிஷ²ஸங்காஷை²ர்னிகும்போ⁴ ரணகர்கஷ²꞉ ||2-85-14
ஸந்நிவ்ருத்யாத² த³ஷ்டோஷ்ட²꞉ பரிகே⁴ண து³ராஸத³꞉ |
ப்ரவரம் தாட³யாமாஸ ஸ பபாத மஹீதலே ||2-85-15
ஐந்த்³ரிஸ்தம் பதிதம் பூ⁴மௌ பா³ஹுப்⁴யாம் பரிஷஸ்வஜே |
விதி³த்வா சைவ ஸப்ராணம் ஹித்வாஸுரமபி⁴த்³ருத꞉ ||2-85-16
அபி⁴த்³ருத்ய நிகும்ப⁴ம் ச நிஸ்த்ரிம்ஷே²ன ஜகா⁴ன ஹ |
பரிகே⁴ணாபி தை³தேயோ ஜயந்தம் ஸமதாட³யத் ||2-85-17
ததக்ஷ ப³ஹுலம் கா³த்ரம் நிகும்ப⁴ஸ்யைந்த்³ரிராஹவே |
ஸ சிந்தயாமாஸ ததா³ வத்⁴யமானோ மஹாஸுர꞉ ||2-85-18
க்ருஷ்ணேன ஸஹ யோத்³த⁴வ்யம் வைரிணா ஜ்ஞாதிகா⁴தினா |
ஷ்²ராவயாமி கிமாத்மானமாஹவே ஷ²க்ரஸூனுனா ||2-85-19
ஏவம் ஸ நிஷ்²சயம் க்ருத்வா தத்ரைவாந்தரதீ⁴யத |
ஜகா³ம சைவ யுத்³தா⁴ர்த²ம் யத்ர க்ருஷ்ணோ மஹாப³ல꞉ ||2-85-20
தம் த்³ருஷ்ட்வைராவதஸ்கந்த⁴மாஸ்தி²தோ ப³லநாஷ²ன꞉ |
த்³ரஷ்டுமப்⁴யாக³தோ யுத்³த⁴ம் ஜஹ்ருஷே ஸஹ தை³வதை꞉ ||2-85-21
ஸாது⁴ ஸாத்⁴விதி புத்ரம் ச பரிதுஷ்ட꞉ ஸ ஸஸ்வஜே |
ப்ரவரம் சாபி த⁴ர்மாத்மா ஸஸ்வஜே மோஹவர்ஜிதம் ||2-85-22
தே³வது³ந்து³ப⁴யஷ்²சாபி ப்ரணேது³ர்வாஸவாஜ்ஞயா |
ஜயமானம் ரணே த்³ருஷ்ட்வா ஜயந்தம் ரணது³ர்ஜயம் ||2-85-23
த³த³ர்ஷா²த² நிகும்ப⁴ஸ்து கேஷ²வம் ரணது³ர்ஜயம் |
அர்ஜுனேன ஸ்தி²தம் ஸார்த⁴ம் யஜ்ஞவாடாவிதூ³ரத꞉ ||2-85-24
ஸ நாத³ம் ஸுமஹான்க்ருத்வா பக்ஷிராஜமதாட³யத் |
பரிகே⁴ண ஸுகோ⁴ரேண ப³லம் ஸத்யகமேவ ச ||2-85-25
நாராயணம் சார்ஜுனம் ச பீ⁴மம் சாத² யுதி⁴ஷ்டி²ரம் |
யமௌ ச வாஸுதே³வம் ச ஸாம்ப³ம் காமம் ச விர்யவான் ||2-85-26
யுயுதே⁴ மாயயா தை³த்ய꞉ ஷீ²க்⁴ரகாரீ ச பா⁴ரத |
ந சைனம் த³த்³ருஷு²꞉ ஸர்வே ஸர்வஷ²ஸ்த்ரவிஷா²ரதா³꞉ ||2-85-27
யதா³ து நைவாபஷ்²யம்ஸ்தம் ததா³ பி³ல்வோத³கேஷ்²வரம் |
த³த்⁴யௌ தே³வம் ஹ்ருஷீகேஷ²꞉ ப்ரமதா²னாம் க³ணேஷ்²வரம் ||2-85-28
ததஸ்தே த³த்³ருஷு²꞉ ஸர்வே ப்ரபா⁴வாத³திதேஜஸ꞉ |
பி³ல்வோத³கேஷ்²வரஸ்யாஷு² நிகும்ப⁴ம் மாயினாம் வரம் ||2-85-29
கைலாஸஷி²க²ராகாரம் க்³ரஸந்தமிவ தி⁴ஷ்டி²தம் |
ஆஹ்வயந்தம் ரணே க்ருஷ்ணம் வைரிணம் ஜ்ஞாதிநாஷ²னம் ||2-85-30
ஸஜ்ஜகா³ண்டீ³வமேவாத² பார்த²ஸ்தஸ்ய ரதே²ஷுபி⁴꞉ |
பரிக⁴ம் சைவ கா³த்ரேஷு விவ்யாதை⁴னமதா²ஸக்ருத் ||2-85-31
தே பா³னாஸ்தஸ்ய கா³த்ரேஷு பரிகே⁴ ச ஜனாதி⁴ப |
ப⁴க்³னா꞉ ஷி²லாஷி²தா꞉ ஸர்வே நிபேது꞉ குஞ்சிதா க்ஷிதௌ ||2-85-32
விப²லானஸ்த்ரயுக்தாம்ஸ்தாந்த்³ரூஷ்ட்வா பா³ணாந்த⁴னஞ்ஜய꞉ |
பப்ரச்ச² கேஷ²வம் வீர꞉ கிமேததி³தி பா⁴ரத ||2-85-33
பர்வதானபி பி⁴ந்த³ந்தி மம வஜ்ரோபமா꞉ ஷ²ரா꞉ |
கிமித³ம் தே³வகீபுத்ர விஸ்மயோ(அ)த்ர மஹான்மம ||2-85-34
தமுவாச தத꞉ க்ருஷ்ண꞉ ப்ரஹஸன்னிவ பா⁴ரத |
மஹத்³பூ⁴தம் நிகும்போ⁴(அ)யம் கௌந்தேய ஷ்²ருணு விஸ்தராத் ||2-85-35
புரா க³த்வோத்தரகுரூம்ஸ்தபஷ்²சக்ரே மஹாஸுர꞉ |
ஷ²தம் வர்ஷஸஹஸ்ராணாம் தே³வஷ²த்ருர்து³ராஸத³꞉ ||2-85-36
அதை²னம் ச²ந்த³யாமாஸ வரேண ப⁴க³வான்ஹர꞉ |
ஸ வவ்ரே த்ரீணி ரூபாணி ந வத்⁴யானி ஸுராஸுரை꞉ ||2-85-37
தமுவாச மஹாதே³வோ ப⁴க³வான்வ்ருஷப⁴த்⁴வஜ꞉ |
மம வா ப்³ராஹ்மணானாம் வா விஷ்ணோர்வா ப்ரியமாசரன் ||2-85-38
ப⁴விஷ்யஸி ஹரேர்வத்⁴யோ ந த்வன்யஸ்ய மஹாஸுர |
ப்³ரஹ்மண்யோ(அ)ஹம் ச விஷ்ணுஷ்²ச விப்ராணாம் பரமா க³தி꞉ ||2-85-39
ஸ ஏவ ஸர்வஷ²ஸ்த்ராணாமவத்⁴ய꞉ பாண்டு³நந்த³ன |
த்ரிதே³ஹோ(அ)திப்ரமாதீ² ச வரமத்தஷ்²ச தா³னவ꞉ ||2-85-40
பா⁴னுமத்யாபஹரணே தே³ஹோ(அ)ஸ்யைகோ ஹதோ மயா |
அவத்⁴யம் ஷட்புரம் தே³ஹமித³மஸ்ய து³ராத்மன꞉ ||2-85-41
தி³திம் ஷு²ஷ்²ரூஷதி த்வேகோ தே³ஹோ(அ)ஸ்ய தபஸான்வித꞉ |
அன்யஸ்து தே³ஹோ கோ⁴ரோ(அ)ஸ்ய யேனாவஸதி ஷட்புரம் ||2-85-42
ஏதத்து ஸர்வமாக்²யாதம் நிகும்ப⁴சரிதம் மயா |
த்வரயாஸ்ய வதே⁴ வீர கதா² பஷ்²சாத்³ப⁴விஷ்யதி ||2-85-43
தயோ꞉ கத²யதோரேவம் க்ருஷ்ணயோரஸுரஸ்ததா³ |
கு³ஹாம் ஷ²ட்புரஸஞ்ஜ்ஞாம் தாம் விவேஷ² ரணது³ர்ஜய꞉ ||2-85-44
அன்விஷ்ய தஸ்ய ப⁴க³வான்விவேஷ² மது⁴ஸூத³ன꞉ |
தாம் ஷட்புரகு³ஹாம் கோ⁴ராம் து³ர்த⁴ர்ஷாம் குருநந்த³ன ||2-85-45
சந்த்³ரஸூர்யப்ரபா⁴ஹீனாம் ஜ்வலந்தீம் ஸ்வேன தேஜஸா |
ஸுக²து³꞉கோ²ஷ்ணஷீ²தானி ப்ரயச்ச²ந்தீம் யதே²ப்ஸிதம் ||2-85-46
தத்ர ப்ரவிஷ்²ய ப⁴க³வானபஷ்²யத ஜனாதி⁴பான் |
யுயுதே⁴ ஸஹ கோ⁴ரேண நிகும்பே⁴ன ஜனாதி⁴ப ||2-85-47
க்ருஷ்ணஸ்யானுப்ரவிஷ்டாஸ்து ப³லாத்³யா யாத³வாஸ்ததா³ |
ப்ரவிஷ்டாஷ்²ச ததா² ஸர்வே பாண்த³வாஸ்தே மஹாத்மன꞉ ||2-85-48
ஸமேதாஸ்து ப்ரவிஷ்டாஸ்தே க்ரூஷ்ணஸ்யானுமதேன வை |
யுயுதே⁴ ஸ து க்ருஷ்ணேன ரௌக்மிணேய꞉ ப்ரசோதி³த꞉ |
அனயத்³யாத³வான்ஸர்வான்யானயம் ப³த்³த⁴வான்புரா || 2-85-49
தே முக்தா ரௌக்மிணேயேன ப்ராப்தா யத்ர ஜனார்த³ன꞉ |
ப்ரஹ்ருஷ்டமனஸ꞉ ஸர்வே நிகும்ப⁴வத⁴காங்க்ஷிண꞉ ||2-85-50
ராஜானோ வீர முன்சேதி புன꞉ காமம் யதா²ப்³ருவன் |
முமோச சாத² தான்வீரோ ரௌக்மிணேய꞉ ப்ரதாபவான் ||2-85-51
அதோ⁴முக²முகா²꞉ ஸர்வே ப³த்³த⁴மௌனா நராதி⁴பா꞉ |
லஜ்ஜயாபி⁴ப்லுதா விராஸ்தஸ்து²ர்நஷ்டஷ்²ரியஸ்தத்தா³ ||2-85-52
நிகும்ப⁴மபி கோ³விந்த³꞉ ப்ரயதந்தம் ஜயம் ப்ரதி |
யோத⁴யாமாஸ ப⁴க³வான்கோ⁴ரமாத்மரிபும் ஹரி꞉ ||2-85-53
பரிகே⁴ணாஹத꞉ க்ருஷ்ணோ நிகும்பே⁴ன ப்⁴ருஷ²ம் விபோ⁴ |
க³த³யா சாபி க்ருஷ்ணேன நிகும்ப⁴ஸ்தாடி³தோ ப்⁴ருஷ²ம் ||2-85-54
தாவுபௌ⁴ ப்ரோஹமாபன்னௌ ஸுப்ரஹாரஹதௌ ததா³ |
தத꞉ ப்ரவ்யதி²தாந்த்³ருஷ்ட்வா பாண்ட³வாம்ஷ்²சாத² யாத³வான் ||2-85-55
ஜேபுர்முனிக³ணாஸ்தத்ர க்ருஷ்ணஸ்ய ஹிதகாம்யயா |
துஷ்டுவுஷ்²ச மஹாத்மானம் வேத³ப்ரோக்தைஸ்ததா² ஸ்தவை꞉ ||2-85-56
தத꞉ ப்ரத்யாக³தப்ராணோ ப⁴க³வான்கேஷ²வஸ்ததா³ |
தா³னவஷ்²ச புனர்வீராவுத்³யதௌ ஸமரம் ப்ரதி ||2-85-57
வ்ருஷபா⁴விவ நர்த³ந்தௌ க³ஜாவிவ ச பா⁴ரத |
ஷா²லாவ்ருகாவிவ க்ருத்³தௌ⁴ ப்ரஹரந்தௌ ரணோத்கடௌ ||2-85-58
அத² க்ருஷ்ணம் ததோ³வாச ந்ருபம் வாக³ஷ²ரீரிணீ |
சக்ரேண ஷ²மயஸ்வைனம் தே³வப்³ராஹ்மணகண்டகம் ||2-85-59
இதி ஹோவாச ப⁴க³வாந்தே³வோ பி³ல்வோத³கேஷ்²வர꞉ |
த⁴ர்மம் யஷ²ஷ்²ச விபுலம் ப்ராப்னுஹி த்வம் மஹாப³ல ||2-85-60
ததே²த்யுக்த்வா நமஸ்க்ருத்வா லோகநாத²꞉ ஸதாம் க³தி꞉ |
ஸுத³ர்ஷ²னம் முமோசாத² சக்ரம் தை³த்யகுலாந்தகம் ||2-85-61
தன்னிகும்ப⁴ஸ்ய சிச்சே²த³ ஷி²ர꞉ ப்ரவரகுண்ட³லம் |
நாராயணபு⁴ஜோத்ஸ்ருஷ்டம் ஸூர்யமண்ட³லவர்சஸம் ||2-85-62
உத்பபாத ஷி²ரஸ்தஸ்ய பூ⁴மௌ ஜ்வலிதகுண்ட³லம் |
மேக⁴மத்தோ கி³ரே꞉ ஷ்²ருங்கா³ன்மயூர இவ பூ⁴தலே ||2-85-63
நிகும்பே⁴ நிஹதே தஸ்மிந்தே³வோ பி³ல்வோத³கேஷ்²வர꞉ |
துதோஷ ச நரவ்யாக்⁴ர ஜக³த்த்ராஸகரோ விபு⁴꞉ ||2-85-64
பபாத புஷ்பவ்ருஷ்டிஷ்²ச ஷ²க்ரஸ்ருஷ்டா நப⁴ஸ்தலாத் |
தே³வது³ந்து³ப⁴யஷ்²சைவ ப்ரணேது³ரரிநாஷ²னே ||2-85-65
நனந்த³ ச ஜக³த்க்ருத்ஸ்னம் முனயஷ்²ச விஷே²ஷத꞉ |
தை³த்யகன்யாஷ்²ச ப⁴க³வான்யது³ப்⁴ய꞉ ஷ²தஷோ² த³தௌ³ ||2-85-66
க்ஷத்ரியாணாம் ச ப⁴க³வான்ஸாந்த்வயித்வா புன꞉ புன꞉ |
ரத்னானி ச விசித்ராணி வாஸாம்ஸி ப்ரவராணி ச ||2-85-67
ரதா²னாம் வாஜியுக்தானாம் ஷ²ட்ஸஹஸ்ராணி கேஷ²வ꞉ |
அத³தா³த்பாண்ட³வேப்⁴யஷ்²ச ப்ரீதாத்மா க³த³பூர்வஜ꞉ ||2-85-68
ததே³வ சாத² ப்ரவரம் ஷட்புரம் புரவர்த⁴ன꞉ |
த்³விஜாய ப்³ரஹ்மத³த்தாய த³தௌ³ தார்க்ஷ்யவரத்⁴வஜ꞉ ||2-85-69
ஸத்ரே ஸம்அப்தே ச ததா³ ஷ²ங்க²சக்ரக³தா³த⁴ர꞉ |
விஸர்ஜயித்வா தத்க்ஷத்ரம் பாண்ட³வாம்ஷ்²ச மஹாப³ல꞉ ||2-85-70
பி³ல்வோத³கேஷ்²வரஸ்யாத² ஸமாஜமகரோத்ப்ரபு⁴꞉ |
மாம்ஸரூபஸமாகீர்ணம் ப³ஹ்வன்னம் வ்யஞ்ஜனாகுலம் ||2-85-71
நியுத்³த⁴குஷ²லான்மல்லாந்தே³வோ மல்லப்ரியஸ்ததா³ |
யோத⁴யித்வா த³தௌ³ பூ⁴ரி வித்தம் வஸ்த்ராணி சாத்மவான் ||2-85-72
மாதாபித்ருப்⁴யாம் ஸஹிதோ யது³பி⁴ஷ்²ச மஹாப³ல꞉ |
அபி⁴வாத்³ய ப்³ரஹ்மத³த்தம் யயௌ த்³வாரவதீம் புரீம் ||2-85-73
ஸ விவேஷ² புரீம் ரம்யாம் ஹ்ருஷ்டபுஷ்டஜனாகுலாம் |
புஷ்பசித்ரபதா²ம் வீரோ வந்த்³யமானோ நரை꞉ பதி² ||2-85-74
இமம் ய꞉ ஷட்புரவத⁴ம் விஜயம் சக்ரபாணின꞉ |
ஷ்²ருணுயாத்³வா படே²த்³வாபி யுத்³தே⁴ ஜயமவாப்னுயாத் ||2-85-75
அபுத்ரோ லப⁴தே புத்ரமத⁴னோ லப⁴தே த⁴னம் |
வ்யாதி⁴தோ முச்யதே ரோகீ³ ப³த்³த⁴ஷ்²சாப்யத² ப³ந்த⁴னாத் ||2-85-76
இத³ம் பும்ஸவனம் ப்ரோக்தம் க³ர்பா⁴தா³னம் ச பா⁴ரத |
ஷ்²ராத்³தே⁴ஷு படி²தம் ஸம்யக³க்ஷய்யகரணம் ஸ்ம்ருதம் ||2-85-77
இத³மமரவரஸ்ய பா⁴ரதே
ப்ரதி²தப³லஸ்ய ஜயம் மஹாத்மன꞉ |
ஸததமித³ம் ஹி ய꞉ படே²ன்னர꞉
ஸுக³திமிதோ வ்ரஜதே க³தஜ்வர꞉ ||2 85-78
மணிகனகவிசித்ரபாணிபாதோ³
நிரதிஷ²யார்ககு³ணோரிஹாதி³நாத²꞉ |
சதுருத³தி⁴ஷ²யஷ்²சதுர்விதா⁴த்மா
ஜயதி ஜக³த்புருஷ꞉ ஸஹஸ்ரநாமா ||2-85-79
இதி ஷ்²ரீமஹாப்⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஷே² விஷ்ணுபர்வணி
ஷட்புரவதோ⁴ நாம பஞ்சாஷீ²திதமோ(அ)த்⁴யாய꞉
Converted to Tamil Script using Aksharamukha : Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter
Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/vishnuparva/hv_2_85_mpr.html
##Harivamsha Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva
Chapter 85: Nikumbha and Others Slain
Itranslated by K S Ramachandran, ramachandran_ksr @ yahoo.ca
December 9, 2008
Note 1: verse 40, line 1 : shAstrANAM is wrong
2:" 45, line 2 : durdarpAM seems wrong
3:" 64, line 2 : trAsakare is right; karo seems wrong.##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
---------------------------------------------------------------
atha pa~nchAshItitamo.adhyAyaH
nikumbhaprabhR^itInAM vadhaH
vaishampAyana uvAcha
ruddheShu bhUmipAleShu sAnugeShu vishAmpate |
AviveshAsurAMshchAtha kashmalaM janamejaya ||2-85-1
dishaH pratasthuste vIrA vadhyamAnAH samantataH |
kR^iShNAnantaprabhR^itibhiryadubhiryuddhadurmadaiH ||2-85-2
nikumbhastAnathovAcha ruShito dAnavottamaH |
bhittvA pratij~nAM kiM mohAdbhayArtA yAta vihvalAH ||2-85-3
hInapratij~nAH kA.NllokAnprayAsyata palAyitAH |
agatvApachitiM yuddhe j~nAtInAM kR^itanishchayAH ||2-85-4
phalaM jitveha bhoktavyaM ripUnsamarakarkashAn |
hatena chApi shUreNa vastavyaM tridive sukham ||2-85-5
palAyitvA gR^IhaM gatvA kasya drakShyatha he mukham |
dArAnvakShyatha kiM chApi dhigdhikkiM kiM na lajjatha ||2-85-6
evamuktA nivR^ittAste lajjamAnA nR^ipAsurAH |
dviguNena cha vegena yuyudhuryadubhiH saha ||2-85-7
utsave yuddhashauNDAnAM nAnApraharaNairnR^ipa |
ye yAnti yaj~navATaM taM tAnnihanti dhana~njayaH ||2-85-8
yamau bhImashcha rAjA cha dharmaputro yudhiShThiraH |
dyAm prayAtA~njaghAnaindriH pravarashcha dvijottamaH ||2-85-9
athAsurAsR^iktoyADhyA keshashaivalashADvalA |
chakrakUrmarathAvartA gajashailAnushobhinI ||2-85-10
dhvajakuntataruchChannA stanitotkruShTanAdinI |
govindashailaprabhavA bhIruchittapramAthinI ||2-85-11
asR^igbudbudaphenADhyA asimatsyatara~NgiNI |
susrAva shoNitanadI nadIva jaladAgame ||2-85-12
tAndR^iShTvaiva nikumbhastu varddhamAnaMshcha shAtravAn |
hatAnsarvAnsahAyAMshcha vIryAdevotpapAta ha ||2-85-13
sa vArito jayantena pravareNa cha bhArata |
sharaiH kulishasa~NkAshairnikumbho raNakarkashaH ||2-85-14
sannivR^ityAtha daShToShThaH parigheNa durAsadaH |
pravaraM tADayAmAsa sa papAta mahItale ||2-85-15
aindristaM patitaM bhUmau bAhubhyAM pariShasvaje |
viditvA chaiva saprANaM hitvAsuramabhidrutaH ||2-85-16
abhidrutya nikuMbhaM cha nistriMshena jaghAna ha |
parigheNApi daiteyo jayantaM samatADayat ||2-85-17
tatakSha bahulaM gAtraM nikumbhasyaindrirAhave |
sa chintayAmAsa tadA vadhyamAno mahAsuraH ||2-85-18
kR^iShNena saha yoddhavyaM vairiNA j~nAtighAtinA |
shrAvayAmi kimAtmAnamAhave shakrasUnunA ||2-85-19
evaM sa nishchayaM kR^itvA tatraivAntaradhIyata |
jagAma chaiva yuddhArthaM yatra kR^iShNo mahAbalaH ||2-85-20
taM dR^iShTvairAvataskandhamAsthito balanAshanaH |
draShTumabhyAgato yuddhaM jahR^iShe saha daivataiH ||2-85-21
sAdhu sAdhviti putraM cha parituShTaH sa sasvaje |
pravaraM chApi dharmAtmA sasvaje mohavarjitam ||2-85-22
devadundubhayashchApi praNedurvAsavAj~nayA |
jayamAnaM raNe dR^iShTvA jayantaM raNadurjayam ||2-85-23
dadarshAtha nikumbhastu keshavaM raNadurjayam |
arjunena sthitaM sArdhaM yaj~navATAvidUrataH ||2-85-24
sa nAdaM sumahAnkR^itvA pakShirAjamatADayat |
parigheNa sughoreNa balaM satyakameva cha ||2-85-25
nArAyaNaM chArjunaM cha bhImaM chAtha yudhiShThiram |
yamau cha vAsudevaM cha sAmbaM kAmaM cha viryavAn ||2-85-26
yuyudhe mAyayA daityaH shIghrakArI cha bhArata |
na chainaM dadR^ishuH sarve sarvashastravishAradAH ||2-85-27
yadA tu naivApashyaMstaM tadA bilvodakeshvaram |
dadhyau devaM hR^iShIkeshaH pramathAnAM gaNeshvaram ||2-85-28
tataste dadR^ishuH sarve prabhAvAdatitejasaH |
bilvodakeshvarasyAshu nikumbhaM mAyinAM varam ||2-85-29
kailAsashikharAkAraM grasantamiva dhiShThitam |
AhvayantaM raNe kR^iShNaM vairiNaM j~nAtinAshanam ||2-85-30
sajjagANDIvamevAtha pArthastasya ratheShubhiH |
parighaM chaiva gAtreShu vivyAdhainamathAsakR^it ||2-85-31
te bAnAstasya gAtreShu parighe cha janAdhipa |
bhagnAH shilAshitAH sarve nipetuH ku~nchitA kShitau ||2-85-32
viphalAnastrayuktAMstAndR^IShTvA bANAndhanaMjayaH |
paprachCha keshavaM vIraH kimetaditi bhArata ||2-85-33
parvatAnapi bhindanti mama vajropamAH sharAH |
kimidaM devakIputra vismayo.atra mahAnmama ||2-85-34
tamuvAcha tataH kR^iShNaH prahasanniva bhArata |
mahadbhUtaM nikumbho.ayaM kaunteya shR^iNu vistarAt ||2-85-35
purA gatvottarakurUMstapashchakre mahAsuraH |
shataM varShasahasrANAM devashatrurdurAsadaH ||2-85-36
athainaM ChandayAmAsa vareNa bhagavAnharaH |
sa vavre trINi rUpANi na vadhyAni surAsuraiH ||2-85-37
tamuvAcha mahAdevo bhagavAnvR^iShabhadhvajaH |
mama vA brAhmaNAnAM vA viShNorvA priyamAcharan ||2-85-38
bhaviShyasi harervadhyo na tvanyasya mahAsura |
brahmaNyo.ahaM cha viShNushcha viprANAM paramA gatiH ||2-85-39
sa eva sarvashastrANAmavadhyaH pANDunandana |
trideho.atipramAthI cha varamattashcha dAnavaH ||2-85-40
bhAnumatyApaharaNe deho.asyaiko hato mayA |
avadhyaM ShaTpuraM dehamidamasya durAtmanaH ||2-85-41
ditiM shushrUShati tveko deho.asya tapasAnvitaH |
anyastu deho ghoro.asya yenAvasati ShaTpuram ||2-85-42
etattu sarvamAkhyAtaM nikumbhacharitaM mayA |
tvarayAsya vadhe vIra kathA pashchAdbhaviShyati ||2-85-43
tayoH kathayatorevaM kR^iShNayorasurastadA |
guhAM shaTpurasaMj~nAM tAM vivesha raNadurjayaH ||2-85-44
anviShya tasya bhagavAnvivesha madhusUdanaH |
tAm ShaTpuraguhAM ghorAM durdharShAM kurunandana ||2-85-45
chandrasUryaprabhAhInAM jvalantIM svena tejasA |
sukhaduHkhoShNashItAni prayachChantIM yathepsitam ||2-85-46
tatra pravishya bhagavAnapashyata janAdhipAn |
yuyudhe saha ghoreNa nikumbhena janAdhipa ||2-85-47
kR^iShNasyAnupraviShTAstu balAdyA yAdavAstadA |
praviShTAshcha tathA sarve pANdavAste mahAtmanaH ||2-85-48
sametAstu praviShTAste kR^IShNasyAnumatena vai |
yuyudhe sa tu kR^iShNena raukmiNeyaH prachoditaH |
anayadyAdavAnsarvAnyAnayaM baddhavAnpurA || 2-85-49
te muktA raukmiNeyena prAptA yatra janArdanaH |
prahR^iShTamanasaH sarve nikumbhavadhakA~NkShiNaH ||2-85-50
rAjAno vIra muncheti punaH kAmaM yathAbruvan |
mumocha chAtha tAnvIro raukmiNeyaH pratApavAn ||2-85-51
adhomukhamukhAH sarve baddhamaunA narAdhipAH |
lajjayAbhiplutA virAstasthurnaShTashriyastatdA ||2-85-52
nikumbhamapi govindaH prayatantaM jayaM prati |
yodhayAmAsa bhagavAnghoramAtmaripuM hariH ||2-85-53
parigheNAhataH kR^iShNo nikumbhena bhR^ishaM vibho |
gadayA chApi kR^iShNena nikumbhastADito bhR^isham ||2-85-54
tAvubhau prohamApannau suprahArahatau tadA |
tataH pravyathitAndR^iShTvA pANDavAMshchAtha yAdavAn ||2-85-55
jepurmunigaNAstatra kR^iShNasya hitakAmyayA |
tuShTuvushcha mahAtmAnaM vedaproktaistathA stavaiH ||2-85-56
tataH pratyAgataprANo bhagavAnkeshavastadA |
dAnavashcha punarvIrAvudyatau samaraM prati ||2-85-57
vR^iShabhAviva nardantau gajAviva cha bhArata |
shAlAvR^ikAviva kruddhau praharantau raNotkaTau ||2-85-58
atha kR^iShNaM tadovAcha nR^ipaM vAgasharIriNI |
chakreNa shamayasvainaM devabrAhmaNakaNTakam ||2-85-59
iti hovAcha bhagavAndevo bilvodakeshvaraH |
dharmaM yashashcha vipulaM prApnuhi tvaM mahAbala ||2-85-60
tathetyuktvA namaskR^itvA lokanAthaH satAM gatiH |
sudarshanaM mumochAtha chakraM daityakulAntakam ||2-85-61
tannikumbhasya chichCheda shiraH pravarakuNDalam |
nArAyaNabhujotsR^iShTaM sUryamaNDalavarchasam ||2-85-62
utpapAta shirastasya bhUmau jvalitakuNDalam |
meghamatto gireH shR^i~NgAnmayUra iva bhUtale ||2-85-63
nikumbhe nihate tasmindevo bilvodakeshvaraH |
tutoSha cha naravyAghra jagattrAsakaro vibhuH ||2-85-64
papAta puShpavR^iShTishcha shakrasR^iShTA nabhastalAt |
devadundubhayashchaiva praNedurarinAshane ||2-85-65
nananda cha jagatkR^itsnaM munayashcha visheShataH |
daityakanyAshcha bhagavAnyadubhyaH shatasho dadau ||2-85-66
kShatriyANAM cha bhagavAnsAntvayitvA punaH punaH |
ratnAni cha vichitrANi vAsAMsi pravarANi cha ||2-85-67
rathAnAM vAjiyuktAnAM shaTsahasrANi keshavaH |
adadAtpANDavebhyashcha prItAtmA gadapUrvajaH ||2-85-68
tadeva chAtha pravaraM ShaTpuraM puravardhanaH |
dvijAya brahmadattAya dadau tArkShyavaradhvajaH ||2-85-69
satre saMapte cha tadA sha~NkhachakragadAdharaH |
visarjayitvA tatkShatraM pANDavAMshcha mahAbalaH ||2-85-70
bilvodakeshvarasyAtha samAjamakarotprabhuH |
mAMsarUpasamAkIrNaM bahvannaM vya~njanAkulam ||2-85-71
niyuddhakushalAnmallAndevo mallapriyastadA |
yodhayitvA dadau bhUri vittaM vastrANi chAtmavAn ||2-85-72
mAtApitR^ibhyAM sahito yadubhishcha mahAbalaH |
abhivAdya brahmadattaM yayau dvAravatIM purIm ||2-85-73
sa vivesha purIM ramyAM hR^iShTapuShTajanAkulAm |
puShpachitrapathAm vIro vandyamAno naraiH pathi ||2-85-74
imaM yaH ShaTpuravadhaM vijayaM chakrapANinaH |
shR^iNuyAdvA paThedvApi yuddhe jayamavApnuyAt ||2-85-75
aputro labhate putramadhano labhate dhanam |
vyAdhito muchyate rogI baddhashchApyatha bandhanAt ||2-85-76
idaM puMsavanam proktaM garbhAdAnaM cha bhArata |
shrAddheShu paThitaM samyagakShayyakaraNaM smR^itam ||2-85-77
idamamaravarasya bhArate
prathitabalasya jayaM mahAtmanaH |
satatamidaM hi yaH paThennaraH
sugatimito vrajate gatajvaraH ||2 85-78
maNikanakavichitrapANipAdo
niratishayArkaguNorihAdinAthaH |
chaturudadhishayashchaturvidhAtmA
jayati jagatpuruShaH sahasranAmA ||2-85-79
iti shrImahAbhrate khileShu harivaMshe viShNuparvaNi
ShaTpuravadho nAma pa~nchAshItitamo.adhyAyaH
| Previous | | English M.M.Dutt | | Tamil Translation | | Next |
