நவமோ(அ)த்⁴யாய꞉
வைவஸ்வதோத்பத்தி꞉
வைஸ²ம்பாயன உவாச
விவஸ்வான் கஸ்²யபாஜ்ஜஜ்ஞே தா³க்ஷாயண்யாமரிந்த³ம |
தஸ்ய பா⁴ர்யாப⁴வத்ஸஞ்ஜ்ஞா த்வாஷ்ட்ரீ தே³வீ விவஸ்வத꞉ || 1-9-1
ஸுரேணுரிதி விக்²யாதா த்ரிஷு லோகேஷு பா⁴மினீ |
ஸா வை பா⁴ர்யா ப⁴க³வதோ மார்தண்ட³ஸ்ய மஹாத்மன꞉ || 1-9-2
ப⁴ர்த்ருரூபேண நாதுஷ்யத்³ரூபயௌவனஸா²லினீ |
ஸஞ்ஜ்ஞானா ஸ்த்ரீ ஸுதபஸா தீ³ப்தேனேஹ ஸமன்விதா || 1-9-3
ஆதி³த்யஸ்ய ஹி தத்³ரூபம் மண்ட³லஸ்ய ஸுதேஜஸா |
கா³த்ரேஷு பரித³க்³த⁴ம் வை நாதிகாந்தமிவாப⁴வத் || 1-9-4
ந க²ல்வயம் ம்ருதோ(அ)ண்ட³ஸ்த² இதி ஸ்னேஹாத³பா⁴ஷத |
அஜ்ஞானாத் கஸ்²யபஸ்தஸ்மான்மார்தண்ட³ இதி சோச்யதே || 1-9-5
தேஜஸ்த்வப்⁴யதி⁴கம் தாத நித்யமேவ விவஸ்வத꞉ |
யேனாதிதாபயாமாஸ த்ரீம்ˮல்லோகான்கஸ்²யபாத்மஜ꞉ || 1-9-6
த்ரீண்யபத்யானி கௌரவ்ய ஸஞ்ஜ்ஞாயாம் தபதாம் வர꞉ |
ஆதி³த்யோ ஜனயாமாஸ கன்யாம் த்³வௌ ச ப்ரஜாபதீ || 1-9-7
மனுர்வைவஸ்வத꞉ பூர்வம் ஸ்²ராத்³த⁴தே³வ꞉ ப்ரஜாபதி꞉ |
யமஸ்²ச யமுனா சைவ யமஜௌ ஸம்ப³பூ⁴வது꞉ || 1-9-8
ஸா விவர்ணம் து தத்³ரூபம் த்³ருஷ்ட்வா ஸஞ்ஜ்ஞா விவஸ்வத꞉ |
அஸஹந்தீ ச ஸ்வாம் சா²யாம் ஸவர்ணாம் நிர்மமே தத꞉ || 1-9-9
மாயாமயீ து ஸா ஸஞ்ஜ்ஞா தஸ்யாஸ்²சா²யா ஸமுத்தி²தா |
ப்ராஞ்ஜலி꞉ ப்ரணதா பூ⁴த்வா சா²யா ஸஞ்ஜ்ஞாம் நரேஸ்²வர || 1-9-10
உவாச கிம் மயா கார்யம் கத²யஸ்வ ஸு²சிஸ்மிதே |
ஸ்தி²தாஸ்மி தவ நிர்தே³ஸே² ஸா²தி⁴ மாம் வரவர்ணினி || 1-9-11
ஸஞ்ஜ்ஞோவாச
அஹம் யாஸ்யாமி ப⁴த்³ரம் தே ஸ்வமேவ ப⁴வனம் பிது꞉ |
த்வயேஹ ப⁴வனே மஹ்யம் வஸ்தவ்யம் நிர்விகாரயா || 1-9-12
இமௌ ச பா³லகௌ மஹ்யம் கன்யா சேயம் ஸுமத்⁴யமா |
ஸம்பா⁴வ்யாஸ்தே ந சாக்²யேயமித³ம் ப⁴க³வதே க்வசித் || 1-9-13
சா²யோவாச
ஆ கசக்³ரஹணாத்³தே³வி ஆ ஸா²பான்னைவ கர்ஹிசித் |
ஆக்²யாஸ்யாமி மதம் துப்⁴யம் க³ச தே³வி யதா²ஸுக²ம் || 1-9-14
வைஸ²ம்பாயன உவாச
ஸமாதி³ஸ்²ய ஸவர்ணாம் தாம் ததே²த்யுக்தா ச ஸா தயா |
த்வஷ்டு꞉ ஸமீபமக³மத்³வ்ரீடி³தேவ தபஸ்வினீ || 1-9-15
பிது꞉ ஸமீபகா³ ஸா து பித்ரா நிர்ப⁴ர்த்ஸிதா ததா³ |
ப⁴ர்து꞉ ஸமீபம் க³ச்சே²தி நியுக்தா ச புன꞉ புன꞉ || 1-9-16
அக³சத்³வட³வா பூ⁴த்வா(ஆ)ச்சா²த்³ய ரூபமனிந்தி³தா |
குரூனதோ²த்தரான் க³த்வா த்ருணான்யேவ சசார ஹ || 1-9-17
த்³விதீயாயாம் து ஸஞ்ஜ்ஞாயாம் ஸஞ்ஜ்ஞேயமிதி சிந்தயன் |
ஆதி³த்யோ ஜனயாமாஸ புத்ரமாத்மஸமம் ததா³ || 1-9-18
பூர்வஜஸ்ய மனோஸ்தாத ஸத்³ருஸோ²(அ)யமிதி ப்ரபு⁴꞉ |
ஸவர்ணத்வான்மனோர்பூ⁴ய꞉ ஸார்வர்ண இதி சோக்தவான் || 1-9-19
மனுரேவாப⁴வன்னாம்னா ஸாவர்ண இதி சோச்யதே |
த்³விதீயோ ய꞉ ஸுதஸ்தஸ்யா꞉ ஸ விஜ்ஞேய꞉ ஸ²னைஸ்²சர꞉ || 1-9-20
ஸஞ்ஜ்ஞா து பார்தி²வீ தாத ஸ்வஸ்ய புத்ரஸ்ய வை ததா³ |
சகாராப்⁴யதி⁴கம் ஸ்னேஹம் ந ததா² பூர்வஜேஷு வை || 1-9-21
மனுஸ்தஸ்யாக்ஷமத்தத்து யமஸ்தஸ்யா ந சக்ஷமே |
தாம் ஸ ரோஷாச்ச பா³ல்யாச்ச பா⁴வினோ(அ)ர்த²ஸ்ய வை ப³லாத் |
யதா³ ஸந்தர்ஜ்ஜயாமாஸ ஸஞ்ஜ்ஞாம் வைவஸ்வதோ யம꞉ || 1-9-22
தம் ஸ²ஸா²ப தத꞉ க்ரோதா⁴த்ஸாவர்ணம் ஜனநீ ந்ருப |
சரண꞉ பததாமேவ தவேதி ப்⁴ருஸ²து³꞉கி²தா || 1-9-23
யமஸ்து தத்பிது꞉ ஸர்வம் ப்ராஞ்ஜலி꞉ பர்யவேத³யத் |
ப்⁴ருஸ²ம் ஸா²பப⁴யோத்³விக்³ன꞉ ஸஞ்ஜ்ஞாவாக்யப்ரதோதி³த꞉ || 1-9-24
ஸா²போ(அ)யம் வினிவர்தேத ப்ரோவாச பிதரம் ததா³ |
மாத்ரா ஸ்னேஹேன ஸர்வேஷு வர்திதவ்யம் ஸுதேஷு வை || 1-9-25
ஸேயமஸ்மானபாஹாய யவீயாம்ஸம் பு³பூ⁴ஷதி |
தஸ்யாம் மயோத்³யத꞉ பாதௌ³ ந து தே³ஹே நிபாதித꞉ || 1-9-26
பா³ல்யாத்³வா யதி³ வா மோஹாத்தத்³ப⁴வான்க்ஷந்துமர்ஹதி |
யஸ்மாத்தே பூஜனீயாஹம் லங்கி⁴தாஸ்மி த்வயா ஸுத || 1-9-27
தஸ்மாத்தவைஷ சரண꞉ பதிஷ்யதி ந ஸம்ஸ²ய꞉ |
அபத்யம் து³ரபத்யம் ஸ்யான்னாம்பா³ குஜனநீ ப⁴வேத் || 1-9-28
ஸ²ப்தோ(அ)ஹமஸ்மி லோகேஸ² ஜனந்யா தபதாம் வர |
தவ ப்ரஸாதா³ச்சரணோ ந பதேன்மம கோ³பதே || 1-9-29
விவஸ்வானுவாச
அஸம்ஸ²யம் புத்ர மஹத்³ப⁴விஷ்யத்யத்ர காரணம் |
யேன த்வாமாவிஸ²த் க்ரோதோ⁴ த⁴ர்மஜ்ஞம் ஸத்யவாதி³னம் || 1-9-30
ந ஸ²க்யமன்யதா² கர்தும் மயா மாதுர்வசஸ்தவ |
க்ருமயோ மாம்ஸமாதா³ய யாஸ்யந்தி த⁴ரணீதலம் || 1-9-31
தவ பாதா³ன்மஹாப்ராஜ்ஞ ததஸ்த்வம் ப்ராப்ஸ்யஸே ஸுக²ம் |
க்ருதமேவம் வசஸ்தத்²யம் மாதுஸ்தவ ப⁴விஷ்யதி || 1-9-32
ஸா²பஸ்ய பரிஹாரேண த்வம் ச த்ராதோ ப⁴விஷ்யஸி |
ஆதி³த்யோ(அ)தா²ப்³ரவீத் ஸஞ்ஜ்ஞாம் கிமர்த²ம் தனயேஷு வை || 1-9-33
துல்யேஷ்வப்⁴யதி⁴க꞉ ஸ்னேஹ꞉ க்ரியதே(அ)தி புன꞉ புன꞉ |
ஸா தத் பரிஹரந்தீ து நாசசக்ஷே விவஸ்வதே || 1-9-34
ஆத்மானம் ஸுஸமாதா⁴ய யோகா³த்தத்²யமபஸ்²யத |
தாம் ஸ²ப்துகாமோ ப⁴க³வான்னாஸா²ய குருனந்த³ன || 1-9-35
மூர்த⁴ஜேஷு ச ஜக்³ராஹ ஸமயே(அ)திக³தே(அ)பி ச |
ஸா தத்ஸர்வம் யதா²வ்ருத்தமாசசக்ஷே விவஸ்வதே || 1-9-36
விவஸ்வானத² தச்ச்²ருத்வா க்ருத்³த⁴ஸ்த்வஷ்டாரமப்⁴யகா³த் |
த்வஷ்டா து தம் யதா²ன்யாயமர்சயித்வா விபா⁴வஸும் |
நிர்த³க்³து⁴காமம் ரோஷேண ஸாந்த்வயாமாஸ வை ததா³ || 1-9-37
த்வஷ்டோவாச
தவாதிதேஜஸாவிஷ்டமித³ம் ரூபம் ந ஸோ²ப⁴தே |
அஸஹந்தீ ச தத்ஸஞ்ஜ்ஞா வனே சரதி ஸா²ட்³வலே || 1-9-38
த்³ரஷ்டா ஹி தாம் ப⁴வானத்³ய ஸ்வாம் பா⁴ர்யாம் ஸு²ப⁴சாரிணீம் |
நித்யம் தபஸ்யபி⁴ரதாம் வட³வாரூபதா⁴ரிணீம் || 1-9-39
பர்ணாஹாராம் க்ருஸா²ம் தீ³னாம் ஜடிலாம் ப்³ரஹ்மசாரிணீம் |
ஹஸ்திஹஸ்தபரிக்லிஷ்டாம் வ்யாகுலாம் பத்³மினீமிவ |
ஸ்²லாக்⁴யாம் யோக³ப³லோபேதாம் யோக³மாஸ்தா²ய கோ³பதே || 1-9-40
அனுகூலம் து தே³வேஸ² யதி³ ஸ்யான்மம தன்மதம் |
ரூபம் நிர்வர்தயாம்யத்³ய தவ காந்தமரிந்த³ம || 1-9-41
ரூபம் விவஸ்வதஸ்²சாஸீத்திர்யகூ³ர்த்⁴வஸமம் து வை |
தேனாஸௌ ஸம்ப்⁴ருதோ தே³வரூபேண து விபா⁴வஸு꞉ || 1-9-42
தஸ்மாத்த்வஷ்டு꞉ ஸ வை வாக்யம் ப³ஹு மேனே ப்ரஜாபதி꞉ |
ஸமனுஜ்ஞாதவாம்ஸ்²சைவ த்வஷ்டாரம் ரூபஸித்³த⁴யே || 1-9-43
ததோ(அ)ப்⁴யுபக³மாத்த்வஷ்டா மார்தண்ட³ஸ்ய விவஸ்வத꞉ |
ப்⁴ரமிமாரோப்ய தத்தேஜ꞉ ஸா²தயாமாஸ பா⁴ரத || 1-9-44
ததோ நிர்பா⁴ஸிதம் ரூபம் தேஜஸா ஸம்ஹ்ருதேன வை |
காந்தாத்காந்ததரம் த்³ரஷ்டுமதி⁴கம் ஸு²ஸு²பே⁴ ததா³ || 1-9-45
முகே² நிவர்திதம் ரூபம் தஸ்ய தே³வஸ்ய கோ³பதே꞉ |
தத꞉ ப்ரப்⁴ருதி தே³வஸ்ய முக²மாஸீத்து லோஹிதம் |
முக²ராக³ம் து யத்பூர்வம் மார்தண்ட³ஸ்ய முக²ச்யுதம் || 1-9- 46
ஆதி³த்யா த்³வாத³ஸை²வேஹ ஸம்பூ⁴தா முக²ஸம்ப⁴வா꞉ |
தா⁴தார்யமா ச மித்ரஸ்²ச வருணோ(அ)ம்ஸோ² ப⁴க³ஸ்ததா² || 1-9-47
இந்த்³ரோ விவஸ்வான் பூஷா ச பர்ஜன்யோ த³ஸ²மஸ்ததா² |
ததஸ்த்வஷ்டா ததோ விஷ்ணுரஜக⁴ன்யோ ஜக⁴ன்யஜ꞉ || 1-9-48
ஹர்ஷம் லேபே⁴ ததோ தே³வோ த்³ருஷ்ட்வா(ஆ)தி³த்யான் ஸ்வதே³ஹஜான் |
க³ந்தை⁴꞉ புஷ்பைரலங்காரைர்பா⁴ஸ்வதா முகுடேன ச || 1-9-49
ஏவம் ஸம்பூஜயாமாஸ த்வஷ்டா வாக்யமுவாச ஹ |
க³ச தே³வ நிஜாம் பா⁴ர்யாம் குரூம்ஸ்²சரதி ஸோத்தரான் || 1-9-50
ப³ட³வாரூபமாஸ்தா²ய வனே சரதி ஸா²த்³வலே |
ஸ ததா² ரூபமாஸ்தா²ய ஸ்வபா⁴ர்யாரூபலீலயா || 1-9-51
த³த³ர்ஸ² யோக³மாஸ்தா²ய ஸ்வாம் பா⁴ர்யாம் ப³ட³வாம் தத꞉ |
அத்⁴ருஷ்யாம் ஸர்வபூ⁴தானாம் தேஜஸா நியமேன ச || 1-9-52
வட³வாவபுஷா ராஜம்ஸ்²சரந்தீமகுதோப⁴யாம் |
ஸோ(அ)ஸ்²வரூபேண ப⁴க³வாம்ஸ்தாம் முகே² ஸமபா⁴வயத் || 1-9-53
மைது²னாய விசேஷ்டந்தீ பரபும்ஸோபஸ²ங்கயா |
ஸா தன்னிரவமச்சு²க்ரம் நாஸிகாயாம் விவஸ்வத꞉ || 1-9-54
தே³வௌ தஸ்யாமஜாயேதாமஸ்²வினௌ பி⁴ஷஜாம் வரௌ |
நாஸத்யஸ்²சைவ த³ஸ்ரஸ்²ச ஸ்ம்ருதௌ த்³வாவஸ்²வினாவிதி || 1-9-55
மார்தண்ட³ஸ்யாத்மஜாவேதாவஷ்டமஸ்ய ப்ரஜாபதே꞉ |
ஸஞ்ஜ்ஞாயாம் ஜனயாமாஸ வட³வாயாம் ஸ பா⁴ரத |
தாம் து ரூபேண காந்தேன த³ர்ஸ²யாமாஸ பா⁴ஸ்கர꞉ || 1-9-56
ஸா ச த்³ருஷ்ட்வைவ ப⁴ர்தாரம் துதோஷ ஜனமேஜய |
யமஸ்து கர்மணா தேன ப்⁴ருஸ²ம் பீடி³தமானஸ꞉ || 1-9-57
த⁴ர்மேண ரஞ்ஜயாமாஸ த⁴ர்மராஜ இவ ப்ரஜா꞉ |
ஸ லேபே⁴ கர்மணா தேன பரமேண மஹாத்³யுதி꞉ || 1-9-58
பித்ரூணாமாதி⁴பத்யம் ச லோகபாலத்வமேவ ச |
மனு꞉ ப்ரஜாபதிஸ்த்வாஸீத்ஸாவர்ண꞉ ஸ தபோத⁴ன꞉ || 1-9-59
பா⁴வ்ய꞉ ஸோ(அ)னாக³தே காலே மனு꞉ ஸாவர்ணிகே(அ)ந்தரே |
மேருப்ருஷ்டே² தபோ கோ⁴ரமத்³யாபி சரதி ப்ரபு⁴꞉ || 1-9-60
ப்⁴ராதா ஸ²னைஸ்²சரஸ்²சாஸ்ய க்³ரஹத்வமுபலப்³த⁴வான் |
நாஸத்யௌ யௌ ஸமாக்²யாதௌ ஸ்வர்வைத்³யௌ தௌ ப³பூ⁴வது꞉ || 1-9-61
ஸேவதோ(அ)பி ததா² ராஜன்னஸ்²வானாம் ஸா²ந்திதோ³(அ)ப⁴வத் |
த்வஷ்டா து தேஜஸா தேன விஷ்ணோஸ்²சக்ரமகல்பயத் || 1-9-62
தத³ப்ரதிஹதம் யுத்³தே⁴ தா³னவாந்தசிகீர்ஷயா |
யவீயஸீ தயோர்யா து யமீ கன்யா யஸ²ஸ்வினீ || 1-9-63
அப⁴வத் ஸா ஸரிச்²ரேஷ்டா² யமுனா லோகபா⁴வினீ |
மனுரித்யுச்யதே லோகே ஸாவர்ண இதி சோச்யதே || 1-9-64
த்³விதீயோ ய꞉ ஸுதஸ்தஸ்ய மனோர்ப்⁴ராதா ஸ²னைஸ்²சர꞉ |
க்³ரஹத்வம் ஸ ச லேபே⁴ வை ஸர்வலோகாபி⁴பூஜிதம் || 1-9-65
ய இத³ம் ஜன்ம தே³வானாம் ஸ்²ருணுயாத்³வாபி தா⁴ரயேத் |
ஆபத்³ப்⁴ய꞉ ஸ விமுச்யேத ப்ராப்னுயாச்ச மஹத்³யஸ²꞉ || 1-9-66
இதி ஸ்²ரீமஹாஅபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஸே² வைவஸ்வதோத்பத்தௌ நவமோ(அ)த்⁴யாய꞉
Converted to Tamil Script using Aksharamukha : Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter
Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/hv_1_9_mpr.html
## itrans encoding of HarivamshamahApurAnam-
Part I - Harivamsha parva-
Chapter 9
Encoded by Jagat (Jan Brzezinski) jankbrz @ videotron.ca
proofread by K S Ramachandran ksrkal@dataone.in. March 2007.
Source: Chitrashala Press edn, Gita Press edn. ##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
----------------------------------------------------------------
navamo.adhyAyaH
vaivasvatotpattiH
vaishampAyana uvAcha
vivasvAn kashyapAjjaj~ne dAkShAyaNyAmarindama |
tasya bhAryAbhavatsaMj~nA tvAShTrI devI vivasvataH || 1-9-1
sureNuriti vikhyAtA triShu lokeShu bhAminI |
sA vai bhAryA bhagavato mArtaNDasya mahAtmanaH || 1-9-2
bhartR^irUpeNa nAtuShyadrUpayauvanashAlinI |
saMj~nAnA strI sutapasA dIpteneha samanvitA || 1-9-3
Adityasya hi tadrUpaM maNDalasya sutejasA |
gAtreShu paridagdhaM vai nAtikAntamivAbhavat || 1-9-4
na khalvayaM mR^ito.aNDastha iti snehAdabhAShata |
aj~nAnAt kashyapastasmAnmArtaNDa iti chochyate || 1-9-5
tejastvabhyadhikaM tAta nityameva vivasvataH |
yenAtitApayAmAsa trI.NllokAnkashyapAtmajaH || 1-9-6
trINyapatyAni kauravya saMj~nAyAM tapatAM varaH |
Adityo janayAmAsa kanyAM dvau cha prajApatI || 1-9-7
manurvaivasvataH pUrvaM shrAddhadevaH prajApatiH |
yamashcha yamunA chaiva yamajau sambabhUvatuH || 1-9-8
sA vivarNaM tu tadrUpaM dR^iShTvA saMj~nA vivasvataH |
asahantI cha svAM ChAyAM savarNAM nirmame tataH || 1-9-9
mAyAmayI tu sA saMj~nA tasyAshChAyA samutthitA |
prA~njaliH praNatA bhUtvA ChAyA saMj~nAM nareshvara || 1-9-10
uvAcha kiM mayA kAryaM kathayasva shuchismite |
sthitAsmi tava nirdeshe shAdhi mAM varavarNini || 1-9-11
saMj~novAcha
ahaM yAsyAmi bhadraM te svameva bhavanaM pituH |
tvayeha bhavane mahyaM vastavyaM nirvikArayA || 1-9-12
imau cha bAlakau mahyaM kanyA cheyaM sumadhyamA |
sambhAvyAste na chAkhyeyamidaM bhagavate kvachit || 1-9-13
ChAyovAcha
A kachagrahaNAddevi A shApAnnaiva karhichit |
AkhyAsyAmi mataM tubhyaM gacha devi yathAsukham || 1-9-14
vaishampAyana uvAcha
samAdishya savarNAM tAM tathetyuktA cha sA tayA |
tvaShTuH samIpamagamadvrIDiteva tapasvinI || 1-9-15
pituH samIpagA sA tu pitrA nirbhartsitA tadA |
bhartuH samIpaM gachCheti niyuktA cha punaH punaH || 1-9-16
agachadvaDavA bhUtvA.a.achChAdya rUpamaninditA |
kurUnathottarAn gatvA tR^iNAnyeva chachAra ha || 1-9-17
dvitIyAyAM tu saMj~nAyAM saMj~neyamiti chintayan |
Adityo janayAmAsa putramAtmasamaM tadA || 1-9-18
pUrvajasya manostAta sadR^isho.ayamiti prabhuH |
savarNatvAnmanorbhUyaH sArvarNa iti choktavAn || 1-9-19
manurevAbhavannAmnA sAvarNa iti chochyate |
dvitIyo yaH sutastasyAH sa vij~neyaH shanaishcharaH || 1-9-20
saMj~nA tu pArthivI tAta svasya putrasya vai tadA |
chakArAbhyadhikaM snehaM na tathA pUrvajeShu vai || 1-9-21
manustasyAkShamattattu yamastasyA na chakShame |
tAM sa roShAchcha bAlyAchcha bhAvino.arthasya vai balAt |
yadA saMtarjjayAmAsa saMj~nAM vaivasvato yamaH || 1-9-22
taM shashApa tataH krodhAtsAvarNaM jananI nR^ipa |
charaNaH patatAmeva taveti bhR^ishaduHkhitA || 1-9-23
yamastu tatpituH sarvaM prA~njaliH paryavedayat |
bhR^ishaM shApabhayodvignaH saMj~nAvAkyapratoditaH || 1-9-24
shApo.ayaM vinivarteta provAcha pitaraM tadA |
mAtrA snehena sarveShu vartitavyaM suteShu vai || 1-9-25
seyamasmAnapAhAya yavIyAMsaM bubhUShati |
tasyAM mayodyataH pAdau na tu dehe nipAtitaH || 1-9-26
bAlyAdvA yadi vA mohAttadbhavAnkShantumarhati |
yasmAtte pUjanIyAhaM la~NghitAsmi tvayA suta || 1-9-27
tasmAttavaiSha charaNaH patiShyati na saMshayaH |
apatyaM durapatyaM syAnnAmbA kujananI bhavet || 1-9-28
shapto.ahamasmi lokesha jananyA tapatAM vara |
tava prasAdAchcharaNo na patenmama gopate || 1-9-29
vivasvAnuvAcha
asaMshayaM putra mahadbhaviShyatyatra kAraNam |
yena tvAmAvishat krodho dharmaj~naM satyavAdinam || 1-9-30
na shakyamanyathA kartuM mayA mAturvachastava |
kR^imayo mAMsamAdAya yAsyanti dharaNItalam || 1-9-31
tava pAdAnmahAprAj~na tatastvaM prApsyase sukham |
kR^itamevaM vachastathyaM mAtustava bhaviShyati || 1-9-32
shApasya parihAreNa tvaM cha trAto bhaviShyasi |
Adityo.athAbravIt saMj~nAM kimarthaM tanayeShu vai || 1-9-33
tulyeShvabhyadhikaH snehaH kriyate.ati punaH punaH |
sA tat pariharantI tu nAchachakShe vivasvate || 1-9-34
AtmAnaM susamAdhAya yogAttathyamapashyata |
tAM shaptukAmo bhagavAnnAshAya kurunandana || 1-9-35
mUrdhajeShu cha jagrAha samaye.atigate.api cha |
sA tatsarvaM yathAvR^ittamAchachakShe vivasvate || 1-9-36
vivasvAnatha tachChrutvA kruddhastvaShTAramabhyagAt |
tvaShTA tu taM yathAnyAyamarchayitvA vibhAvasum |
nirdagdhukAmaM roSheNa sAntvayAmAsa vai tadA || 1-9-37
tvaShTovAcha
tavAtitejasAviShTamidaM rUpaM na shobhate |
asahantI cha tatsaMj~nA vane charati shADvale || 1-9-38
draShTA hi tAM bhavAnadya svAM bhAryAM shubhachAriNIm |
nityaM tapasyabhiratAM vaDavArUpadhAriNIm || 1-9-39
parNAhArAM kR^ishAM dInAM jaTilAM brahmachAriNIm |
hastihastaparikliShTAM vyAkulAM padminImiva |
shlAghyAM yogabalopetAM yogamAsthAya gopate || 1-9-40
anukUlaM tu devesha yadi syAnmama tanmatam |
rUpaM nirvartayAmyadya tava kAntamarindama || 1-9-41
rUpaM vivasvatashchAsIttiryagUrdhvasamaM tu vai |
tenAsau sambhR^ito devarUpeNa tu vibhAvasuH || 1-9-42
tasmAttvaShTuH sa vai vAkyaM bahu mene prajApatiH |
samanuj~nAtavAMshchaiva tvaShTAraM rUpasiddhaye || 1-9-43
tato.abhyupagamAttvaShTA mArtaNDasya vivasvataH |
bhramimAropya tattejaH shAtayAmAsa bhArata || 1-9-44
tato nirbhAsitaM rUpaM tejasA saMhR^itena vai |
kAntAtkAntataraM draShTumadhikaM shushubhe tadA || 1-9-45
mukhe nivartitaM rUpaM tasya devasya gopateH |
tataH prabhR^iti devasya mukhamAsIttu lohitam |
mukharAgaM tu yatpUrvaM mArtaNDasya mukhachyutam || 1-9- 46
AdityA dvAdashaiveha sambhUtA mukhasaMbhavAH |
dhAtAryamA cha mitrashcha varuNo.amsho bhagastathA || 1-9-47
indro vivasvAn pUShA cha parjanyo dashamastathA |
tatastvaShTA tato viShNurajaghanyo jaghanyajaH || 1-9-48
harShaM lebhe tato devo dR^iShTvA.a.adityAn svadehajAn |
gandhaiH puShpairala~NkArairbhAsvatA mukuTena cha || 1-9-49
evaM sampUjayAmAsa tvaShTA vAkyamuvAcha ha |
gacha deva nijAM bhAryAM kurUMshcharati sottarAn || 1-9-50
baDavArUpamAsthAya vane charati shAdvale |
sa tathA rUpamAsthAya svabhAryArUpalIlayA || 1-9-51
dadarsha yogamAsthAya svAM bhAryAM baDavAM tataH |
adhR^iShyAM sarvabhUtAnAM tejasA niyamena cha || 1-9-52
vaDavAvapuShA rAjaMshcharantImakutobhayAm |
so.ashvarUpeNa bhagavAMstAM mukhe samabhAvayat || 1-9-53
maithunAya vicheShTantI parapuMsopasha~NkayA |
sA tanniravamachChukraM nAsikAyAM vivasvataH || 1-9-54
devau tasyAmajAyetAmashvinau bhiShajAM varau |
nAsatyashchaiva dasrashcha smR^itau dvAvashvinAviti || 1-9-55
mArtaNDasyAtmajAvetAvaShTamasya prajApateH |
saMj~nAyAM janayAmAsa vaDavAyAM sa bhArata |
tAM tu rUpeNa kAntena darshayAmAsa bhAskaraH || 1-9-56
sA cha dR^iShTvaiva bhartAraM tutoSha janamejaya |
yamastu karmaNA tena bhR^ishaM pIDitamAnasaH || 1-9-57
dharmeNa ra~njayAmAsa dharmarAja iva prajAH |
sa lebhe karmaNA tena parameNa mahAdyutiH || 1-9-58
pitR^INAmAdhipatyaM cha lokapAlatvameva cha |
manuH prajApatistvAsItsAvarNaH sa tapodhanaH || 1-9-59
bhAvyaH so.anAgate kAle manuH sAvarNike.antare |
merupR^iShThe tapo ghoramadyApi charati prabhuH || 1-9-60
bhrAtA shanaishcharashchAsya grahatvamupalabdhavAn |
nAsatyau yau samAkhyAtau svarvaidyau tau babhUvatuH || 1-9-61
sevato.api tathA rAjannashvAnAM shAMtido.abhavat |
tvaShTA tu tejasA tena viShNoshchakramakalpayat || 1-9-62
tadapratihataM yuddhe dAnavAntachikIrShayA |
yavIyasI tayoryA tu yamI kanyA yashasvinI || 1-9-63
abhavat sA sariChreShThA yamunA lokabhAvinI |
manurityuchyate loke sAvarNa iti chochyate || 1-9-64
dvitIyo yaH sutastasya manorbhrAtA shanaishcharaH |
grahatvaM sa cha lebhe vai sarvalokAbhipUjitam || 1-9-65
ya idaM janma devAnAM shR^iNuyAdvApi dhArayet |
ApadbhyaH sa vimuchyeta prApnuyAchcha mahadyashaH || 1-9-66
iti shrImahAabhArate khileShu harivaMshe vaivasvatotpattau navamo.adhyAyaH
##Both CS and GIta editions of this chapter are identical, except in
one place. Verse 22 line 2. Chitrashala edition uses yadA, while Gita
uses padA. If the former is adopted, then the translation would go as
"when Yama gave expression to his anger...". If Gita version is adopted, the
translation would be "Yama gave vent to his anger by his foot...". Gita
version is more appropriate, when we take into account the subsequent
development. So I have retained the Gita version here. - KSR##
----------------------------------------------------------------------------
padA changed back to yadA just for conformity with ChitrashAla edition. - AH
| Previous | | English M.M.Dutt | | Tamil Translation | | Next |