Saturday 13 February 2021

பார்வத்யா꞉ ஸகாஷா²த் உஷாயா வரளாப⁴꞉ | விஷ்ணு பர்வம் அத்யாயம் - 173 (174) - 117 (118)

அத² ஸப்தத³ஷா²தி⁴கஷ²ததமோ(அ)த்⁴யாய꞉

பார்வத்யா꞉ ஸகாஷா²த் உஷாயா வரளாப⁴꞉

Vana's daughter Usha

வைஷ²ம்பாயந உவாச 
க்ரீதா³விஹாரோபக³த꞉ கதா³சித³ப⁴வத்³ப⁴வ꞉ |
தே³வ்யா ஸஹ நதீ³தீரே ரம்யே ஷ்²ரீமதி ஸ ப்ரபு⁴꞉ ||2-117-1

ஷ²தாநி தத்ராப்ஸரஸாம் சிக்ரீடு³ஷ்²ச ஸமந்தத꞉ |
ஸர்வர்துகவநே ரம்யே க³ந்த⁴ர்வபதயஸ்ததா² ||2-117-2

குஸுமை꞉ பாரிஜாதஸ்ய புஷ்பை꞉ ஸந்தாநகஸ்ய ச |
க³ந்தோ⁴த்³தா³மமிவாகாஷ²ம் நதீ³தீரம் து ஸர்வஷ²꞉ ||2-117--3

வேணுவீணாம்ருத³ங்கை³ஷ்²ச பணவைஷ்²ச ஸஹஸ்ரஷ²꞉ |
வாத்³யமாநை꞉ ஸ ஷு²ஷ்²ராவ கீ³தமப்ஸரஸாம் ததா³ ||2-117-4

ஸூதமாக³த⁴கல்பைஷ்²சாஸ்துவந்நப்ஸரஸாம் க³ணா꞉ |
தே³வதே³வம் ஸுவபுஷம் ஸ்ரக்³விணம் ரக்தவாஸஸம் ||2-117-5

ஷ்²ரீமஹேஷ²ம் தே³வதே³வமர்சயந்தி மநோரமம் |
ததஸ்து தே³வ்யா ரூபேண சித்ரளேகா² வராப்ஸரா꞉ ||2-117-6

ப⁴வம் ப்ரஸாத³யாமாஸ தே³வீ ச ப்ராஹஸத்ததா³ |
ப்ரஸாத³யந்தீமீஷா²நம் ப்ரஹஸந்த்யப்ஸரோக³ணா꞉ ||2-117-7

ப⁴வஸ்ய பார்ஷதா³ தி³வ்யா நாநாரூபா மஹௌஜஸ꞉ |
தே³வ்யா ஹ்யநுஜ்ஞயா ஸர்வே க்ரீட³ந்தே தத்ர தத்ர ஹ ||2-117-8

அத² தே பார்ஷதா³ஸ்தத்ர ரஹஸ்யே ஸுவிபஷ்²சித꞉ |
மஹாதே³வஸ்ய ரூபேண தச்சிஹ்நம் ரூபமாஸ்தி²தா꞉ ||2-117-9

ததோ தே³வ்யா꞉ ஸுரூபேண லீலயா வத³நேந ச |
தே³வீ ப்ரஹாஸம் முமுசே தாஷ்²சைவாப்ஸரஸஸ்ததா³ |
தத꞉ கிலகிலாஷ²ப்³த³꞉ ப்ராது³ர்பூ⁴த꞉ ஸமந்தத꞉ ||2-117-10

ப்ரஹர்ஷமதுலம் லேபே⁴ ப⁴வ꞉ ப்ரீதமநாஸ்ததா³ |
பா³ணஸ்ய து³ஹிதா கந்யா தத்ரோஷா நாம பா⁴மிநீ ||2-117-11

தே³வம் ஸங்க்ரீடி³தம் த்³ருஷ்ட்வா தே³வ்யா ஸஹ நதீ³க³தம் |
தீ³ப்யமாநம் மஹாதே³வம் த்³வாத³ஷா²தி³த்யதேஜஸம் ||2-117-12

நாநாரூபம் வபு꞉ க்ருத்வா தே³வ்யா꞉ ப்ரியசிகீர்ஷயா |
உஷா மநோரத²ம் சக்ரே பார்வத்யா꞉ ஸம்நிதௌ⁴ ததா² ||2-117-13

த⁴ந்யா ஹி ப⁴ர்த்ருஸஹிதா ரமத்யேவம் ஸமாக³தா꞉ |
மநஸா த்வத² ஸங்கல்பமுஷயா பா⁴ஷிதம் ததா² ||2-117-14

விஜ்ஞாய தத³பி⁴ப்ராயமுஷாயா꞉ பர்வதாத்மஜா |
ப்ராஹ தே³வீ ததோ வாக்யமுஷாம் ஹர்ஷயதீ ஷ²நை꞉ ||2-117-15

உஷே த்வம் ஷீ²க்⁴ரமப்யேவம் ப⁴ர்த்ரா ஸஹ ரமிஷ்யஸி |
யதா² தே³வோ மயா ஸார்த⁴ம் ஷ²ங்கர꞉ ஷ²த்ருநாஷ²ந꞉ ||2-117-16 

ஏவமுக்தே ததா³ தே³வ்யா வாக்யே சிந்தாவிளேக்ஷணா |
உஷா பா⁴வம் ததா³ சக்ரே ப⁴ர்த்ரா ரம்ஸ்யே கதா³ ஸஹ ||2-117-17

ததா³ ஹைமவதீ வாக்யம் ஸம்ப்ரஹஸ்யேத³மப்³ரவீத் |
உஷே ஷ்²ருணுஷ்வ வாக்யம் மே யதா³ ஸம்யோக³மேஷ்யஸி ||2-117-18

வைஷா²கே² மாஸி ஹர்ம்யஸ்தா²ம் த்³வாத³ஷ்²யாம் த்வம் தி³நக்ஷயே |
ரமயிஷ்யதி ய꞉ ஸ்வப்நே ஸ தே ப⁴ர்தா ப⁴விஷ்யதி ||2-117-19

ஏவமுக்தா தை³த்யஸுதா கந்யாக³ணஸமாவ்ருதா |
அபாக்ராமத ஹர்ஷேண ரமமாணா யதா²ஸுக²ம் ||2-117-20

தத꞉ ஸகீ²பி⁴ர்ஹாஸ்யந்தீ ஹர்ஷேணோத்பு²ல்லலோசநா |
தாலிகாஸம்நிபாதைஷ்²ச ஹ்யந்யோந்யமப்⁴யவர்தத ||2-117-21

கிந்நர்யோ யக்ஷகந்யாஷ்²ச நாநாதை³தேயகந்யகா꞉ |
அப்ஸரோக³ணகந்யாஷ்²ச உஷாயா꞉ ஸகி²தாம் க³தா꞉ ||2-117-22

உக்தா ச தத்ர தாபி⁴ஷ்²ச ப⁴ர்தா தவ வராநநே |
ப⁴விஷ்யத்யசிரேணைவ தே³வ்யா வசநகல்பித꞉ ||2-117-23

ந ஹி தே³வ்யா வசோ மித்²யா ப⁴விஷ்யதி கதா³சந |
ரூபாபி⁴ஜநஸம்பந்ந꞉ பதிஸ்தே கல்பிதஸ்தயா || 2-117-24

உஷா ஸகீ²நாம் தத்³வாக்யம் ப்ரதிபூஜ்ய யதா²விதி⁴ |
யத்தந்மநோரத²ம் தே³வ்யா பா⁴வயந்தீ வ்யவஸ்தி²தா ||2-117-25

தத꞉ க்ரீடா³விஹாரம் தமநுபூ⁴ய ஸஹோமயா |
க³தே(அ)ஹநி தத꞉ ஸர்வா  நார்யஸ்தா꞉ பரமாத்³பு⁴தா꞉ ||2-117-26

யயு꞉ ஸ்வாநாலயாந்ஸர்வா தே³வீ சாத³ர்ஷ²நம் க³தா |
காஷ்²சித³ஷ்²வைஸ்ததா² யாநைர்க³ஜைரந்யாஸ்ததா² ரதை²꞉ ||2-117-27 

புரம் ப்ரவிவிஷு²ர்ஹ்ருஷ்டா꞉ காஷ்²சிதா³காஷ²மாஸ்தி²தா꞉ |
தத꞉ ப்ரப்⁴ருதி ஸா தே³வீ காமமோஹம் க³தா விபோ⁴ ||2-117-28

தே³வ்யாஸ்து வசநம் ஸ்ம்ருத்வா  ஸம்ஸ்மரந்தீ பதிம் ததா³ |
நித்³ராம் ந ப⁴ஜதே ராத்ரௌ ந தி³வா போ⁴ஜநம் ததா² ||2--117-29

ஸ்மரந்தீ பதிபா⁴வம் ஸா விளலாப ந்ருபாத்மஜா |
நிந்த³ந்தீ ஷ²ஷி²நம் நாகே ஸேவதீ ந ச சந்த³நம் ||2-117-30

ஸா பா³லா மோஹிதா ராஜந்காமேந பரிபீடி³தா |
உபசர்யந்தி தாம் ஸக்²யோ விஜ்வராமபி ஸஜ்வராம் ||2-117-31

தப்யதே ஹ்ருத³யம் தஸ்யாளேபிதம் சந்த³நேந ச |
கபோலே பாண்டி³மா சிஹ்நம் நேத்ரே ஜலஸமந்விதே ||2-117-32

ஜ்ரும்ப⁴ணம் ச ததா² ஸ்வாபோ தே³ஹே தஸ்யா வ்யவர்த⁴த |
பத்³மிநீகந்த³சூர்ணாநி ஷீ²தலாநி முஹுர்முஹு꞉ ||2-117-33

க்ஷிபந்தி ஸக்²யோ ஹ்ருத³யே பீடி³தே மந்மதா²க்³நிநா |
வ்யஜநாநி ப்ரகுர்வந்தி ப்ருச்ச²ந்தி ச புந꞉ புந꞉ ||2-117-34

கா வ்யதா² கிம் ஷ²ரீரம் தே கிமித³ம் தவ பா⁴மிநீ |
கிம் துப்⁴யம் ரோசதே தே³வி ததா³க்²யாஹி வராநநே ||2-1117-35

கஸ்மாதி³த³ம் ஸமுத்பந்நம் து³꞉க²ஸாத்⁴யம் மநோரமே |
த்வந்மநோநுக³தம் வாக்யம் வத³ந்த்யேதாஸ்து ஸாரிகா꞉ ||2-117-36

ஷு²கா நீலதமா꞉ ஸுப்⁴ரு பட²ந்தி ஹி புமாநிவ |
ப்ரஹ்லாத³ஜநநம் வாக்யம் கிமர்த²ம் நாத்³ய பா⁴ஷ²ஸே ||2-117-37

தவ தாதோ மஹாவீரோ தே³வாநாமபி து³ர்ஜய꞉ |
தஸ்யாக்³ரே திஷ்ட²தே கோ(அ)பி ந பூ⁴மௌ வரவர்ணிநி ||2-117-38

ப³லே꞉ புத்ரோ மஹாவீரோ பா³ணோ ஹி து³ரதிக்ரம꞉ |
ஜித்வாமராவதீகம் ச நக³ரம் ஷோ²ணிதாஹ்வயம் |
யத்ர ஸந்திஷ்ட²தே தே³வ꞉ ஷூ²லஹஸ்தோ மஹேஷ்²வர꞉ || 2-117-39

புத்ரோ(அ)யமிதி ஜாநீஹி கி³ரிஜாம் யோ(அ)ப்³ரவீத்³த⁴ர꞉ |
பா³ணம் ப்ரதி மஹாதே³வஸ்தவ தாதமுஷே ஷ்²ருணு ||2-117-40

கா வ்யதே²தி முகே² சேத³ம் நாஸாக்³ரம் ச விராஜதே |
நீஹாரபி³ந்த³வ꞉ பத்³மே ராஜந்தே ஷ²ரதா³க³மே ||2-117-41

ஸம்பூர்ணசந்த்³ரப்ரதிமம் முக²ம் சந்த்³ரோ யதா² க⁴நே |
ந ஷோ²ப⁴தே து விச்சா²யம் கிமர்த²ம் காரணம் வத³ ||2-117-42

ஷ்²வாஸாண்முஞ்சஸி பா³லே த்வம் ந ரதிம் யாஸி பா⁴வத꞉ |
க்³ருஹாண போ⁴ஜநம் தி³வ்யம் யத்தே மநஸி வர்ததே ||2-117-43

தாம்பூ³லம் ரோசதே பூர்வம் தத்கிமர்த²ம் ந க்³ருஹ்யதே |
மிஷ்டாநி யாநி வஸ்தூநி து³ர்லபா⁴நீதரைர்ஜநை꞉ ||2-117-44

க்³ருஹாண தே³வி உத்திஷ்ட² வத³ பீடா³ம் ஷ²ரீரஜாம் |
இதி கோலாஹலம் ஷ்²ருத்வா உஷா வேஷ்²மஸமுத்³ப⁴வம் ||2-117-45

தா³ஸீபி⁴꞉ கீர்திதம் தத்ர மாதுரக்³ரே ப்ருத²க்ப்ருத²க் |
ராஜபுத்ரீ யதா³ தே³வீ ஸமாயாதா க்³ருஹே ஸதீ ||2-117-46

ஜலக்ரீடா³விஹாராச்ச மூகேவ பரிலக்ஷ்யதே |
அதோ தா³ஸீஜநா தே³வி வதா³மஸ்த்வாம் வயம் ஜநா꞉ ||2-117-47

கோ மோஹ꞉ கிமித³ம் மௌநம் க꞉ ஸ்வாபோ ம்லாநதா கத²ம் |
விசார்ய பி⁴ஷஜோ தே³வி தி³ஷ்²யந்தாம் கஷ்டஷா²ந்தயே ||2-117-48

ஷி²ரீஷபுஷ்பஸத்³ருஷ²ம் யச்ச²ரீரம் ஸுகோமளம் |
தத்கத²ம் ஸஹதே தே³வி வ்யாதி⁴பா⁴ரம் வராநநே ||2-117-49

இதி ஷ்²ருத்வா ததா³ தே³வீ ஸத்வரா ஹம்ஸகா³மிநீ |
ப்ராப்ய தே³ஷ²முஷா யத்ர கிமித³ம் கஷ்டலக்ஷணம் ||2-117-50

பல்லவாக்ருதிஹஸ்தேந கோமளம் தத்கரம் ததா³ |
ஸ்ப்ருஷ்ட்வாங்கு³ளீரநாயாஸம் ஸ்போ²டயாமாஸ பா⁴மிநீ ||2-117-51

கிமஸ்தி தவ கல்யாநி கா வ்யதா² தவ வர்ததே |
ஏதே வைத்³யா꞉ ஸமாக³த்ய ப்ருச்ச²ந்தி ப⁴வதீம் ஹி தத் ||2-117-52 

வைத்³யா ஊசு꞉
ஜலக்ரீடா³ம் க³தா தத்ர ராஜபுத்ரீ ஸகீ²க³ணை꞉ |
பார்வத்யா꞉ க்ரீடி³தம் தத்ர ஜாநீம꞉ ஷ்²ரமஸம்ப⁴வம் ||2-117-53

ஷ்²ரமாத்³க்³ளாநி꞉ ஸமுத்பந்நா ஜ்ரும்ப⁴ணே ச புந꞉  புந꞉ |
ஸ்வாபஷ்²ச ஜாயதே தேந மா ப⁴யம் கர்துமர்ஹஸி ||2-117-54

தே³வ்யுவாச 
ஹ்ருத³யே நிஹிதம் வைத்³யாஷ்²சந்த³நம் ஹிமஸம்யுதம் |
அமாத்யா꞉ கிமித³ம் ஷீ²க்⁴ரம் கிமித³ம் பு³த்³பு³தா³யதே ||2-117-55

அதிதா³ஹோ மஹாந்ஸ்வேத³꞉ பிபாஸா ந பு³பு⁴க்ஷதே |
ப்ரளாப ஏவ கிம் தஸ்யாம் ஷா²ஸ்த்ரதோ ப்³ரூத நிஷ்²சிதம் ||2-117-56

வைத்³யா ஊசு꞉ 
க்ரீடா³விஹாரே மிலிதா꞉ ஸ்த்ரீஜநா தே³வஸம்நிதௌ⁴ |
ரூபேணாப்ரதிமா தே³வீ ராஜபுத்ரீ ச பா⁴விநீ ||2-117-57

த்³ருஷ்டிபாத꞉ க்ருதஸ்தாபி⁴ஸ்தேந புத்ர்யாம் வ்யதா²ப⁴வத் |
ரக்ஷாமந்த்ரைஸ்ததா² பீதை꞉ ஸர்ஷபைஸ்தாம் குமாரிகாம் ||2-117-58

பாநீயைரபி⁴ஷேகேண பரா ஷா²ந்திர்ப⁴விஷ்யதி |
இத்யுக்த்வா பி⁴ஷஜ꞉ ஸர்வே நிவ்ருத்தா ந்ருபவேஷ்²மத꞉ ||2-117-59

ஸூசயந்த꞉ புந꞉ ஸர்வே காமாபி⁴ப்ராயஜாம் வ்யதா²ம் |
மாத்ருப்ருஷ்டா வராரோஹா சிரகாலமுவாச ஸா ||2-117-60

லஜ்ஜாவதீ மஹாபா⁴கா³ மாதரம் ருத³தீம் ப்⁴ற்^ஷ²ம் |
மாதர்ந ரோசதே நித்யம் பா⁴ஷணம் ந ச போ⁴ஜநம் ||2-117-61

ந சாப்யுத்ஸவகம் மாத꞉ ஸதா³ஹம் ஹ்ருத³யம் ஷ்²ருணு |
இத்யுக்த்வா விரராமாத² ஹ்யுஷா நாரீ வராநநா ||2-117-62

ஸர்வாபி⁴꞉ ஸ்த்ரீபி⁴ராரப்³த⁴மந்யோந்யம் முக²வீக்ஷணம் |
லஜ்ஜாநுகாரி நாரீணாம் யௌவநே ஹி ப⁴வேதி³தி ||2-117-63

இயம் ச ராஜகந்யா ஹி ப⁴ர்த்ருயோக்³யா கிமுச்யதே  |
பிது꞉ ப்ரஸாதா³ந்மாதுஷ்²ச ப்ராப்நுயாத்ஸத்³ருஷ²ம் வரம் ||2-117-64 

இதி ஷ்²ரீமஹாபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஷே² விஷ்ணுபர்வணி
பா³ணயுத்³தே⁴ உஷாவிரஹோ நாம ஸப்தத³ஷா²தி⁴கஷ²ததமோ(அ)த்⁴யாய꞉


Converted to Tamil Script using Aksharamukha : Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter


Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/vishnuparva/hv_2_117_mpr.html


##Harivamsha Maha Puranam - Part  2 - Vishnu Parva
Chapter 117- Parvati blesses Usha with a Boon 
Itranslated by K S Ramachandran, ramachandran_ksr @ yahoo.ca,
January 31,  2009##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
--------------------------------------------------------------

atha saptadashAdhikashatatamo.adhyAyaH

pArvatyAH sakAshAt uShAyA varalAbhaH 

vaishampAyana uvAcha 
krIdAvihAropagataH kadAchidabhavadbhavaH |
devyA saha nadItIre ramye shrImati sa prabhuH ||2-117-1

shatAni tatrApsarasAM chikrIDushcha samaMtataH |
sarvartukavane ramye gandharvapatayastathA ||2-117-2

kusumaiH pArijAtasya puShpaiH santAnakasya cha |
gandhoddAmamivAkAshaM nadItIraM tu sarvashaH ||2-117--3

veNuvINAmR^ida~Ngaishcha paNavaishcha sahasrashaH |
vAdyamAnaiH sa shushrAva gItamapsarasAM tadA ||2-117-4

sUtamAgadhakalpaishchAstuvannapsarasAM gaNAH |
devadevaM suvapuShaM sragviNaM raktavAsasam ||2-117-5

shrImaheshaM devadevamarchayanti manoramam |
tatastu devyA rUpeNa chitralekhA varApsarAH ||2-117-6

bhavaM prasAdayAmAsa devI cha prAhasattadA |
prasAdayantImIshAnaM prahasantyapsarogaNAH ||2-117-7

bhavasya pArShadA divyA nAnArUpA mahaujasaH |
devyA hyanuj~nayA sarve krIDante tatra tatra ha ||2-117-8

atha te pArShadAstatra rahasye suvipashchitaH |
mahAdevasya rUpeNa tachchihnaM rUpamAsthitAH ||2-117-9

tato devyAH surUpeNa lIlayA vadanena cha |
devI prahAsaM mumuche tAshchaivApsarasastadA |
tataH kilakilAshabdaH prAdurbhUtaH samaMtataH ||2-117-10

praharShamatulaM lebhe bhavaH prItamanAstadA |
bANasya duhitA kanyA tatroShA nAma bhAminI ||2-117-11

devaM saMkrIDitaM dR^iShTvA devyA saha nadIgatam |
dIpyamAnaM mahAdevaM dvAdashAdityatejasam ||2-117-12

nAnArUpaM vapuH kR^itvA devyAH priyachikIrShayA |
uShA manorathaM chakre pArvatyAH saMnidhau tathA ||2-117-13

dhanyA hi bhartR^isahitA ramatyevaM samAgatAH |
manasA tvatha saMkalpamuShayA bhAShitaM tathA ||2-117-14

vij~nAya tadabhiprAyamuShAyAH parvatAtmajA |
prAha devI tato vAkyamuShAM harShayatI shanaiH ||2-117-15

uShe tvaM shIghramapyevaM bhartrA saha ramiShyasi |
yathA devo mayA sArdhaM sha~NkaraH shatrunAshanaH ||2-117-16 

evamukte tadA devyA vAkye chintAvilekShaNA |
uShA bhAvaM tadA chakre bhartrA raMsye kadA saha ||2-117-17

tadA haimavatI vAkyaM saMprahasyedamabravIt |
uShe shR^iNuShva vAkyaM me yadA saMyogameShyasi ||2-117-18

vaishAkhe mAsi harmyasthAM dvAdashyAM tvaM dinakShaye |
ramayiShyati yaH svapne sa te bhartA bhaviShyati ||2-117-19

evamuktA daityasutA kanyAgaNasamAvR^itA |
apAkrAmata harSheNa ramamANA yathAsukham ||2-117-20

tataH sakhIbhirhAsyantI harSheNotphullalochanA |
tAlikAsaMnipAtaishcha hyanyonyamabhyavartata ||2-117-21

kinnaryo yakShakanyAshcha nAnAdaiteyakanyakAH |
apsarogaNakanyAshcha uShAyAH sakhitAM gatAH ||2-117-22

uktA cha tatra tAbhishcha bhartA tava varAnane |
bhaviShyatyachireNaiva devyA vachanakalpitaH ||2-117-23

na hi devyA vacho mithyA bhaviShyati kadAchana |
rUpAbhijanasaMpannaH patiste kalpitastayA || 2-117-24

uShA sakhInAM tadvAkyaM pratipUjya yathAvidhi |
yattanmanorathaM devyA bhAvayantI vyavasthitA ||2-117-25

tataH krIDAvihAraM tamanubhUya sahomayA |
gate.ahani tataH sarvA  nAryastAH paramAdbhutAH ||2-117-26

yayuH svAnAlayAnsarvA devI chAdarshanaM gatA |
kAshchidashvaistathA yAnairgajairanyAstathA rathaiH ||2-117-27 

puraM pravivishurhR^iShTAH kAshchidAkAshamAsthitAH |
tataH prabhR^iti sA devI kAmamohaM gatA vibho ||2-117-28

devyAstu vachanaM smR^itvA  saMsmarantI patiM tadA |
nidrAM na bhajate rAtrau na divA bhojanaM tathA ||2--117-29

smarantI patibhAvaM sA vilalApa nR^ipAtmajA |
nindantI shashinaM nAke sevatI na cha chandanam ||2-117-30

sA bAlA mohitA rAjankAmena paripIDitA |
upacharyanti tAM sakhyo vijvarAmapi sajvarAm ||2-117-31

tapyate hR^idayaM tasyAlepitaM chandanena cha |
kapole pANDimA chihnaM netre jalasamanvite ||2-117-32

jR^imbhaNaM cha tathA svApo dehe tasyA vyavardhata |
padminIkandachUrNAni shItalAni muhurmuhuH ||2-117-33

kShipanti sakhyo hR^idaye pIDite manmathAgninA |
vyajanAni prakurvanti pR^ichChanti cha punaH punaH ||2-117-34

kA vyathA kiM sharIraM te kimidaM tava bhAminI |
kiM tubhyaM rochate devi tadAkhyAhi varAnane ||2-1117-35

kasmAdidaM samutpannaM duHkhasAdhyaM manorame |
tvanmanonugataM vAkyaM vadantyetAstu sArikAH ||2-117-36

shukA nIlatamAH subhru paThanti hi pumAniva |
prahlAdajananaM vAkyaM kimarthaM nAdya bhAshase ||2-117-37

tava tAto mahAvIro devAnAmapi durjayaH |
tasyAgre tiShThate ko.api na bhUmau varavarNini ||2-117-38

baleH putro mahAvIro bANo hi duratikramaH |
jitvAmarAvatIkaM cha nagaraM shoNitAhvayam |
yatra saMtiShThate devaH shUlahasto maheshvaraH || 2-117-39

putro.ayamiti jAnIhi girijAM yo.abravIddharaH |
bANaM prati mahAdevastava tAtamuShe shR^iNu ||2-117-40

kA vyatheti mukhe chedaM nAsAgraM cha virAjate |
nIhArabindavaH padme rAjante sharadAgame ||2-117-41

saMpUrNachandrapratimaM mukhaM chandro yathA ghane |
na shobhate tu vichChAyaM kimarthaM kAraNaM vada ||2-117-42

shvAsANmu~nchasi bAle tvaM na ratiM yAsi bhAvataH |
gR^ihANa bhojanaM divyaM yatte manasi vartate ||2-117-43

tAmbUlaM rochate pUrvaM tatkimarthaM na gR^ihyate |
miShTAni yAni vastUni durlabhAnItarairjanaiH ||2-117-44

gR^ihANa devi uttiShTha vada pIDAM sharIrajAm |
iti kolAhalaM shrutvA uShA veshmasamudbhavam ||2-117-45

dAsIbhiH kIrtitaM tatra mAturagre pR^ithakpR^ithak |
rAjaputrI yadA devI samAyAtA gR^ihe satI ||2-117-46

jalakrIDAvihArAchcha mUkeva parilakShyate |
ato dAsIjanA devi vadAmastvAM vayaM janAH ||2-117-47

ko mohaH kimidaM maunaM kaH svApo mlAnatA katham |
vichArya bhiShajo devi dishyantAM kaShTashAntaye ||2-117-48

shirIShapuShpasadR^ishaM yachCharIraM sukomalam |
tatkathaM sahate devi vyAdhibhAraM varAnane ||2-117-49

iti shrutvA tadA devI satvarA haMsagAminI |
prApya deshamuShA yatra kimidaM kaShTalakShaNam ||2-117-50

pallavAkR^itihastena komalaM tatkaraM tadA |
spR^iShTvA~NgulIranAyAsaM sphoTayAmAsa bhAminI ||2-117-51

kimasti tava kalyAni kA vyathA tava vartate |
ete vaidyAH samAgatya pR^ichChanti bhavatIM hi tat ||2-117-52 

vaidyA UchuH
jalakrIDAM gatA tatra rAjaputrI sakhIgaNaiH |
pArvatyAH krIDitaM tatra jAnImaH shramasaMbhavam ||2-117-53

shramAdglAniH samutpannA jR^imbhaNe cha punaH  punaH |
svApashcha jAyate tena mA bhayaM kartumarhasi ||2-117-54

devyuvAcha 
hR^idaye nihitaM vaidyAshchandanaM himasaMyutam |
amAtyAH kimidaM shIghraM kimidaM budbudAyate ||2-117-55

atidAho mahAnsvedaH pipAsA na bubhukShate |
pralApa eva kiM tasyAM shAstrato brUta nishchitam ||2-117-56

vaidyA UchuH 
krIDAvihAre militAH strIjanA devasaMnidhau |
rUpeNApratimA devI rAjaputrI cha bhAvinI ||2-117-57

dR^iShTipAtaH kR^itastAbhistena putryAM vyathAbhavat |
rakShAmantraistathA pItaiH sarShapaistAM kumArikAm ||2-117-58

pAnIyairabhiShekeNa parA shAntirbhaviShyati |
ityuktvA bhiShajaH sarve nivR^ittA nR^ipaveshmataH ||2-117-59

sUchayantaH punaH sarve kAmAbhiprAyajAM vyathAm |
mAtR^ipR^iShTA varArohA chirakAlamuvAcha sA ||2-117-60

lajjAvatI mahAbhAgA mAtaraM rudatIM bhR^sham |
mAtarna rochate nityaM bhAShaNaM na cha bhojanam ||2-117-61

na chApyutsavakaM mAtaH sadAhaM hR^idayaM shR^iNu |
ityuktvA virarAmAtha hyuShA nArI varAnanA ||2-117-62

sarvAbhiH strIbhirArabdhamanyonyaM mukhavIkShaNam |
lajjAnukAri nArINAM yauvane hi bhavediti ||2-117-63

iyaM cha rAjakanyA hi bhartR^iyogyA kimuchyate  |
pituH prasAdAnmAtushcha prApnuyAtsadR^ishaM varam ||2-117-64 

iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe viShNuparvaNi
bANayuddhe uShAviraho nAma saptadashAdhikashatatamo.adhyAyaH

Previous | English M.M.Dutt | Tamil Translation | Next