அத² த்ரிஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய꞉
இந்த்³ரக்ருஷ்ணயோர்யுத்³த⁴ம் விஷ்ணோருத்கர்ஷஶ்ச
வைஶம்பாயந உவாச
அத² விஷ்ணுர்மஹாதேஜா முஹூர்தாப்⁴யுதி³தே ரவௌ |
ம்ருக³யாவ்யபதே³ஶேந யயௌ ரைவதகம் கி³ரிம் ||2-73-1
ஆரோப்யைகரதே² தே³வ꞉ ஸாத்யகிம் நரபுங்க³வம் |
ப்ரத்³யும்நமநுக³ச்சே²தி ப்ரோக்த்வா குருகுலோத்³வஹ ||2-73-2
ரைவதம் ச கி³ரிம் தே³வோ க³த்வா தா³ருகமப்³ரவீத் |
மதீ³யம் ரத²மேநம் த்வம் க்³ரஹாயேஹைவ தா³ருக ||2-73-3
ப்ரதிபாலய மாம் ஸௌம்ய தி³நார்த்³த⁴ம் வாரயந்ஹரீந் |
ரதே²நைவ ப்ரவேஷ்டாஹம் த்³வாரகாம் ஸூதஸத்தம ||2-73-4
இதி ஸந்தி³ஶ்ய ப⁴க³வாநாருரோஹ ஜயோத்³யத꞉ |
தார்க்ஷ்யம் ஸஸாத்யகோ தீ⁴மாநப்ரமேயபராக்ரம꞉ ||2-73-5
ப்ருத²க்³ரதே²ந கௌரவ்ய ப்ரத்³யும்ந꞉ ஶத்ருஸூத³ந꞉ |
ஆகாஶகா³மிநா ராஜந்ப்ருஷ்ட²த꞉ க்ருஷ்ணமந்வயாத் ||2-73-6
நிமேஷாந்தரமாத்ரேண நந்த³நம் காநநம் ஹரி꞉ |
தே³வோத்³யாநம் யயௌ தீ⁴மாந்பாரிஜாதஜிஹீர்ஷயா ||2-73-7
த³த³ர்ஶ தத்ர ப⁴க³வாந்தே³வயோதா⁴ந்து³ராஸதா³ந் |
நாநாயுத⁴த⁴ராந்வீராந்நந்த³நஸ்தா²நதோ⁴க்ஷஜ꞉ ||2-73-8
தேஷாம் ஸம்பஶ்யதாமேவ பாரிஜாதம் மஹாப³ல꞉ |
உத்பாட்யாரோபயாமாஸ பாரிஜாதம் ஸதாம் க³தி꞉ ||2-73-9
க³ருட³ம் பக்ஷிராஜாநமயத்நேநைவ பா⁴ரத |
உபஸ்தி²தோ விக்³ரஹவாந்பாரிஜாத꞉ ஸ கேஶவம் ||2-73-10
ஸாந்த்விதோ வாஸுதே³வேந பார்ஜாதஶ்ச பா⁴ரத |
உக்தஶ்ச வ்ருக்ஷ மா பை⁴ஸ்த்வம் கேஶவேந மஹாத்மநா ||2-73-11
தம் ப்ரஸ்தி²தம் தரும் த்³ரூஷ்ட்வா பாரிஜாதமதோ⁴க்ஷஜ꞉ |
அமராவதீம் புரீம் ஶ்ரேஷ்டா²ம் ததஶ்சக்ரே ப்ரத³க்ஷிணாம் ||2-73-12
தே து நந்த³நகோ³ப்தார꞉ பாரிஜாதோ த்³ருமோத்தம꞉ |
ஹ்ரியதீதி மஹேந்த்³ராய க³த்வா ந்ருப ஶஶம்ஸிரே ||2-73-13
அதை²ராவதமாருஹ்ய நிர்யயௌ பாகஶாஸந꞉ |
ஜயந்தேந ரத²ஸ்தே²ந ப்ருஷ்ட²தோ(அ)நுக³த꞉ ப்ரபு⁴꞉ ||2-73-14
பூர்வமப்⁴யாக³தம் த்³வாரம் கேஶவம் ஶத்ருநாஶநம் |
த்³ருஷ்ட்வோவாச ப்ரவ்ருத்தம் போ⁴꞉ கிமித³ம் மது⁴ஸூத³ந ||2-73-15
ப்ரணம்ய க³ருட³ஸ்தோ²(அ)த² கேஶவ꞉ ஶக்ரமப்³ரவீத் |
வத்⁴வாஸ்தே புண்யகார்யாய நீயதே(அ)யம் வரத்³ரும꞉ ||2-73-16
தமுவாச தத꞉ ஶக்ரோ மா மைவம் புஷ்கரேக்ஷண |
அயோத⁴யித்வா ந தருர்நயிதவ்யஸ்த்வயாச்யுத ||2-73-17
ப்ரஹரஸ்வ மஹாபா³ஹோ ப்ரத²மம் மயி கேஶவ |
ப்ரதிஜ்ஞா ஸப²லா தே(அ)ஸ்து முக்த்வா கௌமோத³கீம் மயி ||2-73-18
தத꞉ க்ருஷ்ண꞉ ஶரைஸ்தீக்ஷ்ணைர்தே³வராஜக³ஜோத்தமம் |
பி³பே⁴தா³ஶநிஸங்காஶை꞉ ப்ரஹஸந்நிவ பா⁴ரத ||2-73-19
விவ்யாத⁴ க³ருட³ம் வஜ்ரீ தி³வ்யை꞉ ஶரவரைஸ்ததா² |
பா³ணாம்ஶ்சிச்சே²த³ ஸஹஸா கேஶவஸ்ய தரஸ்விந꞉ ||2-73-20
யாந்யாந்முமோச தே³வேந்த்³ரஸ்தாம்ஸ்தாம்ஶ்சிச்சே²த³ மாத⁴வ꞉ |
மாத⁴வேந ப்ரயுக்தாம்ஶ்ச சிச்சே²த³ ப³லவ்ருத்ரஹா ||2-73-21
மஹேந்த்³ரஸ்ய ச ஶப்³தே³ந த⁴நுஷ꞉ குருநந்த³ந |
ஶார்ங்க³ஸ்ய ச நிநாதே³ந முமுஹு꞉ ஸ்வர்க³வாஸிந꞉ ||2-73-22
தயோர்வர்ததி ஸங்க்³ராமே க³ருட³ஸ்தோ² மஹாப³ல꞉ |
பாரிஜாதம் ஜயந்தோ(அ)த² ஹர்துமப்⁴யுத்³யதோ ப³லீ ||2-73-23
ப்ரத்³யும்நமத² கம்ஸக்⁴நோ வாரயேதி ததா³ப்³ரவீத் |
ததஸ்தம் வாரயாமாஸ ரௌக்மிணேய꞉ ப்ரதாபவாந் ||2-73-24
ஜயந்தோ ஜயதாம் ஶ்ரேஷ்டோ² ரௌக்மிணேயமதே²ஷுபி⁴꞉ |
ஸர்வகா³த்ரேஷு விஹஸந்நாஜகா⁴ந ரதே² ஸ்தி²த꞉ ||2-73-25
ரத²ஸ்த² ஏவ ரதி²நம் காமஸ்து கமலேக்ஷண꞉ |
ஐந்த்³ரிமப்⁴யர்த³யாமாஸ பா³ணைராஶீவிஷோபமை꞉ ||2-73-26
ஸ ஸந்நிபாதஸ்துமுலோ ப³பூ⁴வ குருநந்த³ந |
ஜயந்தஸ்ய ச வீரஸ்ய ரௌக்மிணேயஸ்ய சோப⁴யோ꞉ ||2-73-27
க்ருதப்ரதிக்ருதம் யுத்³தே⁴ சக்ரதுஸ்தௌ மஹாப³லௌ |
மஹேந்த்³ரோபேந்த்³ரதநயௌ ஜக³த்யஸ்த்ரப்⁴ருதாம் வரௌ ||2-73-28
தே³வாஶ்ச முநயஶ்சைவ த³த்³ருஶூர்விஸ்மயாந்விதா꞉ |
தம் ஸம்க்³ராமம் மஹாகோ⁴ரம் ஸித்³தா⁴ஶ்சைவ ஸசாரநா꞉ ||2-73-29
ததஸ்து ப்ரவரோ நாம தே³வதூ³தோ மஹாப³ல꞉ |
பாரிஜாதம் புநர்ஹர்துமியேஷ குருநந்த³ந ||2-73-30
ஸகா² ஸ தே³வராஜஸ்ய மஹாஸ்த்ரவித³ரிந்த³ம꞉ |
அவத்⁴யோ வரதா³நேந ப்³ரஹ்மண꞉ குருநந்த³ந ||2-73-31
ப்³ராஹ்மணஸ்தபஸா ஸித்³தோ⁴ ஜம்பு³த்³வீபாத்³தி³வம் க³த꞉ |
ஸ்வஶக்த்யா ந்ருப ஸம்யாத꞉ ஸகி²த்வம் ப³லகா⁴திநா ||2-73-32
தமாபதந்தம் ஸம்ப்ரேக்ஷ்ய க்ருஷ்ண꞉ ஸாத்யகிமப்³ரவீத் |
அத்ரஸ்த² ஏவ ப்ரவரம் ஶரைர்வாரய ஸாத்யகே ||2-73-33
ந த்வத்ர நிர்த³யம் பா³ணா மோக்தவ்யா꞉ ஸாத்யகே த்வயா |
அஸ்ய ப்³ராஹ்மணசாபல்யம் ஸோட⁴வ்யம் க²லு ஸர்வதா² ||2-73-34
தத꞉ ஷஷ்ட்யா ரதே²ஷூணாம் க³ருட³ஸ்த²ம் த்³விஜஸ்ததா³ |
ஆஜகா⁴ந மஹாபா³ஹோ ஸாத்யகிம் ப்ரவரோ ப்⁴ருஶம் ||2-73-35
ஶிநேர்நப்தா த⁴நுஸ்தஸ்ய க்ஶிபத꞉ ஸாயகாந்ந்ருப |
சிச்சே²த³ புருஷவ்யாக்⁴ரோ வசநம் சேத³மப்³ரவீத் ||3-73-36
ப்³ராஹ்மணோ நாபி⁴ஹந்தவ்யஸ்திஷ்ட² திஷ்ட² ஸ்வவர்த்மநி |
அவத்⁴யா யாத³வாநாம் ஹி ஸ்வாபராதே⁴(அ)பி ஹி த்³விஜா꞉ ||2-73-37
ப்ரவரஸ்து ப்ரஹஸ்யைநமுவாச குருநந்த³ந |
அலம் க்ஷாந்த்யா ந்ருணாம் ஶூர யுத்³த்⁴ய ஸர்வாத்மநா ரணே ||2-73-38
ஜாமத³க்³ந்யஸ்ய ராமஸ்ய ஶிஷ்யோ(அ)ஹமபி யாத³வ |
நாமத꞉ ப்ரவரோ நாம ஸகா² ஶக்ரஸ்ய தீ⁴மத꞉ ||2-73-39
ந தே³வா யோத்³து⁴மிச்ச²ந்தி மந்யந்தோ மது⁴ஸூத³நம் |
ஆந்ருண்யம் ஸௌஹ்ருத³ஸ்யாஹமதி⁴க³ந்தாஸ்மி மாத⁴வ ||2-73-40
ததஸ்தயோஸ்ததா³ ரௌத்³ர꞉ ஸம்க்³ராமோ வவ்ருதே⁴ ந்ருப |
அஸ்த்ரைர்தி³வ்யைர்நரவ்யாக்⁴ர ஶைநேயத்³விஜமுக்²யயோ꞉ ||2-73-41
த்³யௌஶ்சசால ததா³ ராஜந்ஹ்யசலாஶ்ச ஸஹஸ்ரஶ꞉ |
தஸ்மிந்வர்ததி ஸம்க்³ராமே தேஷாமதிமஹாத்மநாம் ||2-73-42
நாதிஶிஷ்யே ரணே கார்ஷ்ணிரைந்த்³ரிமஸ்த்ரப்⁴ருதாம் வரம் |
ஐந்த்³ரி꞉ கார்ஷ்ணிம் மஹாத்மாநம் மாயிநம் ஶூரஸத்தமம் ||2-73-43
ஹந்த க்³ருஹ்ண ப்ரதீச்சே²தி தாவுபௌ⁴ யோத⁴ஸத்தமௌ |
யுயுதா⁴தே நரஶ்ரேஷ்ட² பரஸ்பரஜயைஷிணௌ ||2-73-44
அத² ஶார்ங்கா³யுத⁴ஸுதம் ஶசீபுத்ர꞉ ப்ரதாபவாந் |
விபா⁴ஷ்யாப்⁴யஹநத்³ராஜந்தி³வ்யேநாஸ்த்ரேண ஸத்வர꞉ ||2-73-45
ஸோ(அ)ஸ்த்ரம் தத³பி⁴தீ³ப்யந்தமாபதந்தம் ஶிதை꞉ ஶரை꞉ |
தஸ்தம்பே⁴ பா³ணஜாலேந தத³த்³பு⁴தமிவாப⁴வத் ||2-73-46
ததஸ்தத்³தீ³ப்யமாநம் து பபாத ரணமூர்த்³த⁴நி |
ரௌக்மிணேயஸ்ய கௌரவ்ய கோ⁴ரம் தா³நவமர்த³நம் ||2-73-47
தேநாஸ்த்ரேண ரதோ² த³க்³த⁴꞉ ப்ரது³ம்நஸ்ய மஹாத்மந꞉ |
நாத³ஹத்தத்ஸுகோ⁴ரம் தம் ரௌக்மிணேயம் நராதி⁴ப ||2-73-48
த³ஹத்யக்³நிம் ந க²ல்வக்³நிருத்³த⁴தோ(அ)பி விஶாம்பதே |
த³க்³தா⁴ந்ரதா²ந்மஹாபா³ஹூ ரௌக்முணேய꞉ ப்ரசக்ரமே ||2-73-49
அத² நாராயணஸுதோ விரதோ² ரதி²நாம் வர꞉ |
ஸ்தி²தோ த⁴நுஷ்மாநாகாஶே ஜயந்தமித³மப்³ரவீத் ||2-73-50
மஹேந்த்³ரபுத்ர தி³வ்யம் த்வம் யத³ஸ்த்ரம் முக்தவாநஸி |
நாஹமீத்³ருஶரூபாணாம் ஶக்யோ ஹந்தும் ஶதைரபி ||2-73-51
ப்ரயத்நம் குரு ஶிக்ஷாணாம் யத்நம் மே(அ)த்³ய ப்ரத³ர்ஶய |
நாஸ்தி மே(அ)திஶயம் கர்தா ஸம்க்³ராமே(அ)மரநந்த³ந ||2--73-52
ஆஸீந்மே ஸாத்⁴வஸம் த்³ருஷ்ட்வா ரத²ஸ்த²ம் த்வாம் த்⁴ருதாயுத⁴ம் |
பி³பே⁴மி தவ நேதா³நீம் யுத்³தே⁴ த்³ருஷ்டப³லோ(அ)ப³லம் ||2-73-53
மநஸா ஸ்மர்யாதாம் ஸைஷ பாரிஜாதஸ்த்வயா தரு꞉ |
ஶக்யம் ந க²லு ஹஸ்தாப்⁴யாம் ஸ்ப்ரஷ்டவ்யோ யஸ்த்வயா ஹ்யஸௌ ||2-73-54
ரதோ² மாயாமயோ த³க்³த⁴ஸ்த்வய யோ ஹ்யஸ்த்ரதேஜஸா |
ஈத்³ருஶாநாம் ஸஹஸ்ராணி ஸ்ரஷ்டும் ஶக்தோ(அ)ஸ்மி மாயயா ||2-73-55
ஏவமுக்தோ ஜயந்தஶ்ச முமோசாஸ்த்ரம் மஹாப³ல꞉ |
தபஸோபசிதம் தேந ஸ்வயமேவாதிதேஜஸா ||2-73-56
தத்ப்ரத்³யும்நோ மஹாதே³வம் ஶரஜாலைரவாரயத் |
சத்வார்யஸ்த்ராணி தி³வ்யாநி முமுசே சாபராணி ஸ꞉ ||2-73-57
தி³க்ஷு ஸர்வாஸு ருருதூ⁴ஸ்தாந்யஸ்த்ராண்யத² பா⁴ரத |
ரௌக்மிணேயம் மஹாத்மாநமந்தரிக்ஷே ச பஞ்சமம் ||2-73-58
மஹோல்காஸத்³ருஶாந்பா³ணாநஸ்த்ராண்யமரஸத்தம꞉ |
முமோச யாநி கோ⁴ராணி ப்ரத்³யும்நம் ப்ரதி ஸர்வத꞉ ||2-73-59
தாநி ஸர்வாணி பா³நௌகை⁴꞉ கார்ஷ்ணிரஸ்த்ராண்யவாரயத் |
ஜயந்தம் சாபரைர்பா³ணைர்விவ்யாத⁴ நிஶிதைஸ்ததா³ ||2-73-60
ததோ நாத³꞉ ஸமுத்ஸ்ருஷ்டோ ஹ்யமரை꞉ புண்யகர்மபி⁴꞉ |
த்³ருஷ்ட்வா ஸ்தை²ர்யம் ச ஶைக்⁴ர்யம் ச ப்ரத்³யும்நஸ்ய மஹாத்மந꞉ ||2-73-61
ப்ரவரஸ்யாபி பா³ணேந ஶிதேந ஶிநிபுங்க³வ꞉ |
சிச்சே²தே³ஷ்வாஸநம் வீரோ ஹஸ்தாவாபம் ச பா⁴ரத ||2-73-62
ததோ(அ)ந்யத்ஸ து ஜக்³ராஹ மஹத்தத்³த⁴நுருத்தமம் |
மஹேந்த்³ரத³த்தம் ப்ரவரோ மஹாஶநிஸமஸ்வநம் ||2-73-63
ஸ தேந வீரோ மஹதா த⁴நுஷா விப்ரஸத்தம꞉ |
ஶராண்முமோச விவிதா⁴நர்கரஶ்மிநிபா⁴ம்ஸ்ததா³ ||2-73-64
சகர்த ச த⁴நுஶ்சித்ரம் ஶைநேயஸ்யாமிதௌஜஸ꞉ |
விவ்யாத⁴ ஸர்வகா³த்ரேஷு பா³ணைரபி ஸ ஸாத்யகிம் ||2-73-65
த⁴நுராதா³ய ஶைநேயஸ்ததோ(அ)ந்யத்குருநந்த³ந |
த்³ருட⁴ம் பா⁴ரஸஹம் தீ⁴மாந்விவ்யாத⁴ ப்ரவரம் ரணே ||2-73-66
உச்சகர்ததுரந்யோந்யவர்மணீ தௌ ஶிதை꞉ ஶரை꞉ |
கா³த்ரேப்⁴யஶ்சைவ மாம்ஸாநி மர்மபி⁴த்³பி⁴꞉ ஶரோத்³யமை꞉ ||2-73-67
அதா²ஷ்டதா⁴ரபா³ணேந புநரிஷ்வாஸநம் த்³விதா⁴ |
சிச்சே²த³ ப்ரவரோ வீரஸ்த்ரிபி⁴ஶ்சைநமதாட³யத் ||2-73-68
அந்யதி³ஷ்வாஸநம் தம் து க்³ரஹிதுமநஸம் த்³விஜ꞉ |
க³த³யா தாட³யாமாஸ க்ஷேப்யயா லகு⁴ஹஸ்தவாந் ||2-73-69
ஸோ(அ)ஸிம் சர்ம ச ஜக்³ராஹ ஸாத்யகி꞉ ப்ரஹஸந்நிவ |
ந ஜக்³ராஹ த⁴நுர்தீ⁴மாந்க³த³யாபி⁴ஹதோ ப்⁴ருஶம் |
தத꞉ ஶரஶதாந்யேவ முமோச ப்ரவரஸ்ததா³ ||2-73-70
விஹஸ்தமிவ விஜ்ஞாய ஸாத்யகிம் யது³நந்த³நம் |
ப்ரத்³யும்நோ(அ)ஸ்ய த³தௌ³ க²ட்³க³ம் நிர்மலாகாஶஸந்நிப⁴ம் ||2-73-71
தஸ்ய சிச்சே²த³ ப⁴ல்லேந நிஸ்த்ரிம்ஶம் ப்ரவரஸ்தததா³ |
த்ஸருதே³ஶே(அ)பாதயச்ச ப்ரவர꞉ ப்ரஹஸந்நிவ ||2-73-72
வ்யத⁴மச்ச ததா² சர்ம ஶிதைர்பா³ணைரஜிஹ்மகை³꞉ |
ஆஜகா⁴ந ச ஶக்த்யைநம் ஹ்ருதி³ விப்ரோ நநாத³ ச ||2-73-73
தம் விக்லவமிவ ஜ்ஞாத்வா பாரிஜாதஜிஹீர்ஷயா |
தார்க்ஷ்யாப்⁴யாஶே ரதே²நைவ ஸ தஸ்தௌ² ப்ரவரஸ்ததா³ ||2-73-74
தம் பக்ஷபுடவேகே³ந சிக்ஷேப க³ருட³ஸ்ததா² |
க³வ்யூதிமேகாம் ஸரத²꞉ ஸ பபாத முமோஹ ச ||2-73-75
தம் ஜயந்தோ நிபத்யாத² பதிதம் ப்³ராஹ்மணம் ந்ருப |
ஸமாஶ்வாஸ்ய ரத²ம் ஶீக்⁴ரம் ஸமாரோபிதவாம்ஸ்ததா³ ||2-73-76
ஶைநேயமபி முஹ்யந்தம் பதந்தம் ச முஹுர்முஹு꞉ |
ஆஶ்வாஸயாந꞉ ப்ரத்³யும்ந꞉ பித்ருவ்யம் பரிஷஸ்வஜே ||2-73-77
தம் ஹி பஸ்பர்ஶ ஹஸ்தேந ஸவ்யேந மது⁴ஸூத³ந꞉ |
விருஜ꞉ ஸ்பர்ஶமாத்ரேண ஸாத்யகி꞉ ஸமபத்³யத ||2-73-78
ப்ரத்³யும்நோ த³க்ஷிணே பார்ஶ்வே வாமே து ஶிநிபுங்க³வ꞉ |
தஸ்த²து꞉ பாரிஜாதஸ்ய யுத்³த⁴ஶௌண்ட³தராவுபௌ⁴ ||2-73-79
ஜயந்த꞉ ப்ரவர்ஶ்சைவ ரதே²நைகேந பா⁴ரத |
ஸம்பதந்தௌ மஹேந்த்³ரேண ப்ரஹஸ்யோக்தௌ மஹாத்மநா ||2-73-80
நாஸந்நமபி⁴க³ந்தவ்யம் க³ருட³ஸ்ய கத²ஞ்சந |
ப³லவாநேஷ பததாம் ராஜா ச விநதாஸுத꞉ ||2-73-81
த³க்ஷிணே சைவ ஸவ்யே ச பார்ஶ்வே மம த்⁴ருதாயுதௌ⁴ |
உபௌ⁴ ஸ்தி²தௌ யுத்³த்⁴யமாநம் மாமேவ ஹி ப்ரபஶ்யதம் ||2-73-82
ஏவமுக்தௌ ஸ்தி²தௌ வீரௌ தத꞉ ஶக்ரஸ்ய பார்ஶ்வயோ꞉ |
த³த்³ருஶாதே யுத்³த்³த்⁴யமாநௌ தே³வராஜஜநார்த³நௌ ||2-73-83
அதே²ந்த்³ரோ க³ருட³ம் பா³ணைர்மஹாஶநிஸமஸ்வநை꞉ |
விவ்யாத⁴ ஸர்வகா³த்ரேஷு மஹாஸ்த்ரப்ரவரைஸ்ததா² ||2-73-84
ஸ தாந்பா³ணாநக³ணயந்வைநதேய꞉ ப்ரதாபவாந் |
ஸஸாராபி⁴முகோ² வீர꞉ ஶக்ரநாக³மரிந்த³ம꞉ ||2-73-85
உபௌ⁴ தௌ ஸஹஸா ராஜந்ப³லிநௌ க³ஜபக்ஷிணௌ |
ப்ரயுத்³தௌ⁴ வீர்யஸம்பந்நௌ மஹாப்ராணௌ து³ராஸதௌ³ ||2-73-86
ரத³நை꞉ பந்நக³ரிபும் கரேண ஶிரஸா ததா³ |
ஐராவதோ க³ஜபதிராஜகா⁴ந நத³ம்ஸ்ததா² ||2-73-87
ததா² நகா²ங்குஶைஸ்தீக்ஷ்ணைர்வைநதேயோ ப³லோத்கட꞉ |
ததா² பக்ஷநிபாதைஶ்ச ஶக்ரநாக³ம் ஜகா⁴ந ஹ ||2-73-88
முஹூர்தம் ஸுமஹாநாஸீத்ஸம்பாதோ க³ஜபக்ஷிணோ꞉ |
விஸ்மாபநீயோ ஜக³த꞉ ப்ரேக்ஷித்ரூணாம் ப⁴யாவஹ꞉ ||2-73-89
மூர்த்⁴ந்யதை²ராவதம் தார்க்ஷ்யஸ்தாட³யாமாஸ பா⁴ரத |
நகா²ங்குஶகராலேந சரணேந மஹாப³ல꞉ ||2-73-90
ஸம்ப்ரஹாராபி⁴ஸம்தப்தோ நிபபாத த்ரிவிஷ்டபாத் |
பாரியத்ரே கி³ரிஶ்ரேஷ்டே² த்³வீபே(அ)ஸ்மிஞ்ஜநமேஜய ||2-73-91
பதந்தமபி தம் ஶக்ரோ ந முமோச மஹாப³ல꞉ |
காருண்யாத³த² ஸௌஹார்தா³த்பூர்வாப்⁴யுபக³மாத³பி || 2-73-92
க்ருஷ்நோ(அ)ப்யந்வக³மச்சைநம் ப்ருஷ்ட²த꞉ ப்ரப⁴வாவ்யய꞉ |
பாரிஜாதவதா தீ⁴மாந்க³ருடே³ந மஹாப³ல꞉ ||2-73-93
ஸ தஸ்தௌ² பர்வதஶ்ரேஷ்டே² பாரியாத்ரே து வ்ருத்ரஹா |
ஐராவதே ஸமாஶ்வஸ்தே ஸங்க்³ராமோ வவ்ருதே⁴ புந꞉ ||2-73-94
ஶரைராஶீவிஶப்ரக்²யை ரத்நயுக்தை꞉ ஸுதேஜிதை꞉ |
அந்யோந்யம் குருஶார்தூ³ல ஶக்ரகேஶவயோர்மஹாந் ||2-73-95
ததோ வஜ்ராயுதோ⁴ வஜ்ரமஶநிம் ச புந꞉ புந꞉ |
முமோச க³ருடே³ ராஜந்நைராவதரிபௌ ந்ருப ||2-73-96
வஜ்ராஶநிநிபாதாம்ஸ்தாந்ஸேஹே ஶக்ரஸ்ய பக்ஷிராட் |
அவத்⁴யோ ப³லிநாம் ஶ்ரேஷ்டோ² நிஸர்கே³ண ததோ ப³லாத் ||2-73-97
முமோச பக்ஷமேகைகம் மாநயந்நஶநிம் ஸதா³ |
வஜ்ரம் ச தே³வராஜ்ஞோ(அ)த² ப்⁴ராது꞉ கஶ்யபஸம்ப⁴வ꞉ ||2-73-98
ஆக்ரம்யமாணஸ்தார்க்ஷ்யேண ந்யமஜ்ஜந்ந்ருபதே கி³ரி꞉ |
விவேஶ த⁴ரநீம் ராஜஞ்ச்சீ²ர்யமாண꞉ ஸமந்தத꞉ ||2-73-99
சுகூஜ ப³ஹுமாநேந க்ருஷ்ணஸ்ய ஸ து பர்வத꞉ |
தம் சாத்³ராக்ஷீத்தத꞉ க்ருஷ்ண꞉ கிஞ்சிச்சே²ஷமதோ⁴க்ஷஜ꞉ ||2-73-100
தம் முக்த்வா க³ருடே³நாத² தஸ்தௌ² தே³வோ விஹாயஸி |
ப்ரத்³யும்நம் ச ததோ³வாச ஸர்வக்ருல்லோகபா⁴வந꞉ ||2-73-101
இதோ த்³வாரவதீம் க³த்வா ரத²மாநய மா சிரம் |
ஸதா³ருகம் மஹாபா³ஹோ மத்தேஜோப³லமாஶ்ரித꞉ ||2-73-102
வக்தவ்யோ ப³லப⁴த்³ரஶ்ச ராஜா ச குகுராதி⁴ப꞉ |
ஶ்வோ ஜித்வேந்த்³ரம் த்வாக³மிஷ்யே த்³வாரகாமிதி மாநத³ ||2-73-103
ததே²த்யுக்த்வா து த⁴ர்மாத்மா ப்ரத்³யும்ந꞉ பிதரம் விபு⁴꞉ |
க³த்வா யதோ²க்தமுக்த்வா ச யாத³வேந்த்³ரப³லாவுபௌ⁴ ||2-73-104
நாடி³காந்தரமாத்ரேண புநஸ்தம் தே³ஶமாயயௌ |
தா³ருகேண ஸமாயுக்தே ரத²மாஸ்தா²ய பா⁴ரத ||2-73-105
இதி ஶ்ரீமஹாபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஶே விஷ்ணுபர்வணி
பாரிஜாதஹரணே க்ருஷ்ணேந்த்³ரயுத்³தே⁴ த்ரிஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய꞉
Converted to Tamil Script using Aksharamukha : Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter
Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/vishnuparva/hv_2_73_mpr.html
##Harivamsha Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva
Chapter 73 - Battle between Indra and Krishna
Itranslated by K S Ramachandran ramachandran_ksr@yahoo.ca,
November 10, 2008##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
---------------------------------------------------------------
atha trisaptatitamo.adhyAyaH
indrakR^iShNayoryuddhaM viShNorutkarShashcha
vaishampAyana uvAcha
atha viShNurmahAtejA muhUrtAbhyudite ravau |
mR^igayAvyapadeshena yayau raivatakaM girim ||2-73-1
Aropyaikarathe devaH sAtyakiM narapu~Ngavam |
pradyumnamanugachCheti proktvA kurukulodvaha ||2-73-2
raivataM cha giriM devo gatvA dArukamabravIt |
madIyaM rathamenaM tvaM grahAyehaiva dAruka ||2-73-3
pratipAlaya mAM saumya dinArddhaM vArayanharIn |
rathenaiva praveShTAhaM dvArakAM sUtasattama ||2-73-4
iti sandishya bhagavAnAruroha jayodyataH |
tArkShyaM sasAtyako dhImAnaprameyaparAkramaH ||2-73-5
pR^ithagrathena kauravya pradyumnaH shatrusUdanaH |
AkAshagAminA rAjanpR^iShThataH kR^iShNamanvayAt ||2-73-6
nimeShAntaramAtreNa nandanaM kAnanaM hariH |
devodyAnaM yayau dhImAnpArijAtajihIrShayA ||2-73-7
dadarsha tatra bhagavAndevayodhAndurAsadAn |
nAnAyudhadharAnvIrAnnandanasthAnadhokShajaH ||2-73-8
teShAM saMpashyatAmeva pArijAtaM mahAbalaH |
utpATyAropayAmAsa pArijAtaM satAM gatiH ||2-73-9
garuDaM pakShirAjAnamayatnenaiva bhArata |
upasthito vigrahavAnpArijAtaH sa keshavam ||2-73-10
sAntvito vAsudevena pArjAtashcha bhArata |
uktashcha vR^ikSha mA bhaistvaM keshavena mahAtmanA ||2-73-11
taM prasthitaM taruM dR^IShTvA pArijAtamadhokShajaH |
amarAvatIM purIM shreShThAM tatashchakre pradakShiNAm ||2-73-12
te tu nandanagoptAraH pArijAto drumottamaH |
hriyatIti mahendrAya gatvA nR^ipa shashaMsire ||2-73-13
athairAvatamAruhya niryayau pAkashAsanaH |
jayantena rathasthena pR^iShThato.anugataH prabhuH ||2-73-14
pUrvamabhyAgataM dvAraM keshavaM shatrunAshanam |
dR^iShTvovAcha pravR^ittaM bhoH kimidaM madhusUdana ||2-73-15
praNamya garuDastho.atha keshavaH shakramabravIt |
vadhvAste puNyakAryAya nIyate.ayam varadrumaH ||2-73-16
tamuvAcha tataH shakro mA maivaM puShkarekShaNa |
ayodhayitvA na tarurnayitavyastvayAchyuta ||2-73-17
praharasva mahAbAho prathamaM mayi keshava |
pratij~nA saphalA te.astu muktvA kaumodakIM mayi ||2-73-18
tataH kR^iShNaH sharaistIkShNairdevarAjagajottamam |
bibhedAshanisa~NkAshaiH prahasanniva bhArata ||2-73-19
vivyAdha garuDaM vajrI divyaiH sharavaraistathA |
bANAMshchichCheda sahasA keshavasya tarasvinaH ||2-73-20
yAnyAnmumocha devendrastAMstAMshchichCheda mAdhavaH |
mAdhavena prayuktAMshcha chichCheda balavR^itrahA ||2-73-21
mahendrasya cha shabdena dhanuShaH kurunandana |
shAr~Ngasya cha ninAdena mumuhuH svargavAsinaH ||2-73-22
tayorvartati sa~NgrAme garuDastho mahAbalaH |
pArijAtaM jayanto.atha hartumabhyudyato balI ||2-73-23
pradyumnamatha kaMsaghno vArayeti tadAbravIt |
tatastaM vArayAmAsa raukmiNeyaH pratApavAn ||2-73-24
jayanto jayatAM shreShTho raukmiNeyamatheShubhiH |
sarvagAtreShu vihasannAjaghAna rathe sthitaH ||2-73-25
rathastha eva rathinaM kAmastu kamalekShaNaH |
aindrimabhyardayAmAsa bANairAshIviShopamaiH ||2-73-26
sa sannipAtastumulo babhUva kurunandana |
jayantasya cha vIrasya raukmiNeyasya chobhayoH ||2-73-27
kR^itapratikR^itaM yuddhe chakratustau mahAbalau |
mahendropendratanayau jagatyastrabhR^itAM varau ||2-73-28
devAshcha munayashchaiva dadR^ishUrvismayAnvitAH |
taM saMgrAmaM mahAghoraM siddhAshchaiva sachAranAH ||2-73-29
tatastu pravaro nAma devadUto mahAbalaH |
pArijAtaM punarhartumiyeSha kurunandana ||2-73-30
sakhA sa devarAjasya mahAstravidarindamaH |
avadhyo varadAnena brahmaNaH kurunandana ||2-73-31
brAhmaNastapasA siddho jambudvIpAddivaM gataH |
svashaktyA nR^ipa saMyAtaH sakhitvaM balaghAtinA ||2-73-32
tamApatantaM saMprekShya kR^iShNaH sAtyakimabravIt |
atrastha eva pravaraM sharairvAraya sAtyake ||2-73-33
na tvatra nirdayam bANA moktavyAH sAtyake tvayA |
asya brAhmaNachApalyaM soDhavyaM khalu sarvathA ||2-73-34
tataH ShaShTyA ratheShUNAM garuDasthaM dvijastadA |
AjaghAna mahAbAho sAtyakiM pravaro bhR^isham ||2-73-35
shinernaptA dhanustasya kshipataH sAyakAnnR^ipa |
chichCheda puruShavyAghro vachanaM chedamabravIt ||3-73-36
brAhmaNo nAbhihantavyastiShTha tiShTha svavartmani |
avadhyA yAdavAnAM hi svAparAdhe.api hi dvijAH ||2-73-37
pravarastu prahasyainamuvAcha kurunandana |
alaM kShAntyA nR^iNAM shUra yuddhya sarvAtmanA raNe ||2-73-38
jAmadagnyasya rAmasya shiShyo.ahamapi yAdava |
nAmataH pravaro nAma sakhA shakrasya dhImataH ||2-73-39
na devA yoddhumichChanti manyanto madhusUdanam |
AnR^iNyaM sauhR^idasyAhamadhigantAsmi mAdhava ||2-73-40
tatastayostadA raudraH saMgrAmo vavR^idhe nR^ipa |
astrairdivyairnaravyAghra shaineyadvijamukhyayoH ||2-73-41
dyaushchachAla tadA rAjanhyachalAshcha sahasrashaH |
tasminvartati saMgrAme teShAmatimahAtmanAm ||2-73-42
nAtishiShye raNe kArShNiraindrimastrabhR^itAM varam |
aindriH kArShNiM mahAtmAnaM mAyinaM shUrasattamam ||2-73-43
hanta gR^ihNa pratIchCheti tAvubhau yodhasattamau |
yuyudhAte narashreShTha parasparajayaiShiNau ||2-73-44
atha shAr~NgAyudhasutaM shachIputraH pratApavAn |
vibhAShyAbhyahanadrAjandivyenAstreNa satvaraH ||2-73-45
so.astraM tadabhidIpyantamApatantaM shitaiH sharaiH |
tastaMbhe bANajAlena tadadbhutamivAbhavat ||2-73-46
tatastaddIpyamAnaM tu papAta raNamUrddhani |
raukmiNeyasya kauravya ghoraM dAnavamardanam ||2-73-47
tenAstreNa ratho dagdhaH pradumnasya mahAtmanaH |
nAdahattatsughoraM taM raukmiNeyaM narAdhipa ||2-73-48
dahatyagniM na khalvagniruddhato.api vishAMpate |
dagdhAnrathAnmahAbAhU raukmuNeyaH prachakrame ||2-73-49
atha nArAyaNasuto viratho rathinAM varaH |
sthito dhanuShmAnAkAshe jayantamidamabravIt ||2-73-50
mahendraputra divyaM tvaM yadastraM muktavAnasi |
nAhamIdR^isharUpANAM shakyo hantuM shatairapi ||2-73-51
prayatnaM kuru shikShANAM yatnaM me.adya pradarshaya |
nAsti me.atishayam kartA saMgrAme.amaranandana ||2--73-52
AsInme sAdhvasaM dR^iShTvA rathasthaM tvAM dhR^itAyudham |
bibhemi tava nedAnIM yuddhe dR^iShTabalo.abalam ||2-73-53
manasA smaryAtAM saiSha pArijAtastvayA taruH |
shakyaM na khalu hastAbhyAM spraShTavyo yastvayA hyasau ||2-73-54
ratho mAyAmayo dagdhastvaya yo hyastratejasA |
IdR^ishAnAM sahasrANi sraShTuM shakto.asmi mAyayA ||2-73-55
evamukto jayantashcha mumochAstraM mahAbalaH |
tapasopachitaM tena svayamevAtitejasA ||2-73-56
tatpradyumno mahAdevaM sharajAlairavArayat |
chatvAryastrANi divyAni mumuche chAparANi saH ||2-73-57
dikShu sarvAsu rurudhUstAnyastrANyatha bhArata |
raukmiNeyaM mahAtmAnamantarikShe cha pa~nchamam ||2-73-58
maholkAsadR^ishAnbANAnastrANyamarasattamaH |
mumocha yAni ghorANi pradyumnaM prati sarvataH ||2-73-59
tAni sarvANi bAnaughaiH kArShNirastrANyavArayat |
jayantaM chAparairbANairvivyAdha nishitaistadA ||2-73-60
tato nAdaH samutsR^iShTo hyamaraiH puNyakarmabhiH |
dR^iShTvA sthairyaM cha shaighryaM cha pradyumnasya mahAtmanaH ||2-73-61
pravarasyApi bANena shitena shinipu~NgavaH |
chichChedeShvAsanaM vIro hastAvApaM cha bhArata ||2-73-62
tato.anyatsa tu jagrAha mahattaddhanuruttamam |
mahendradattaM pravaro mahAshanisamasvanam ||2-73-63
sa tena vIro mahatA dhanuShA viprasattamaH |
sharANmumocha vividhAnarkarashminibhAMstadA ||2-73-64
chakarta cha dhanushchitraM shaineyasyAmitaujasaH |
vivyAdha sarvagAtreShu bANairapi sa sAtyakim ||2-73-65
dhanurAdAya shaineyastato.anyatkurunandana |
dR^iDhaM bhArasahaM dhImAnvivyAdha pravaraM raNe ||2-73-66
uchchakartaturanyonyavarmaNI tau shitaiH sharaiH |
gAtrebhyashchaiva mAMsAni marmabhidbhiH sharodyamaiH ||2-73-67
athAShTadhArabANena punariShvAsanaM dvidhA |
chichCheda pravaro vIrastribhishchainamatADayat ||2-73-68
anyadiShvAsanaM taM tu grahitumanasaM dvijaH |
gadayA tADayAmAsa kShepyayA laghuhastavAn ||2-73-69
so.asiM charma cha jagrAha sAtyakiH prahasanniva |
na jagrAha dhanurdhImAngadayAbhihato bhR^isham |
tataH sharashatAnyeva mumocha pravarastadA ||2-73-70
vihastamiva vij~nAya sAtyakiM yadunandanam |
pradyumno.asya dadau khaDgaM nirmalAkAshasannibham ||2-73-71
tasya chichCheda bhallena nistrimshaM pravarastatadA |
tsarudeshe.apAtayachcha pravaraH prahasanniva ||2-73-72
vyadhamachcha tathA charma shitairbANairajihmagaiH |
AjaghAna cha shaktyainaM hR^idi vipro nanAda cha ||2-73-73
taM viklavamiva j~nAtvA pArijAtajihIrShayA |
tArkShyAbhyAshe rathenaiva sa tasthau pravarastadA ||2-73-74
taM pakShapuTavegena chikShepa garuDastathA |
gavyUtimekAM sarathaH sa papAta mumoha cha ||2-73-75
taM jayanto nipatyAtha patitaM brAhmaNaM nR^ipa |
samAshvAsya rathaM shIghraM samAropitavAMstadA ||2-73-76
shaineyamapi muhyantaM patantaM cha muhurmuhuH |
AshvAsayAnaH pradyumnaH pitR^ivyaM pariShasvaje ||2-73-77
taM hi pasparsha hastena savyena madhusUdanaH |
virujaH sparshamAtreNa sAtyakiH samapadyata ||2-73-78
pradyumno dakShiNe pArshve vAme tu shinipu~NgavaH |
tasthatuH pArijAtasya yuddhashauNDatarAvubhau ||2-73-79
jayantaH pravarshchaiva rathenaikena bhArata |
sampatantau mahendreNa prahasyoktau mahAtmanA ||2-73-80
nAsannamabhigantavyaM garuDasya katha~nchana |
balavAneSha patatAM rAjA cha vinatAsutaH ||2-73-81
dakShiNe chaiva savye cha pArshve mama dhR^itAyudhau |
ubhau sthitau yuddhyamAnaM mAmeva hi prapashyatam ||2-73-82
evamuktau sthitau vIrau tataH shakrasya pArshvayoH |
dadR^ishAte yudddhyamAnau devarAjajanArdanau ||2-73-83
athendro garuDaM bANairmahAshanisamasvanaiH |
vivyAdha sarvagAtreShu mahAstrapravaraistathA ||2-73-84
sa tAnbANAnagaNayanvainateyaH pratApavAn |
sasArAbhimukho vIraH shakranAgamarindamaH ||2-73-85
ubhau tau sahasA rAjanbalinau gajapakShiNau |
prayuddhau vIryasaMpannau mahAprANau durAsadau ||2-73-86
radanaiH pannagaripuM kareNa shirasA tadA |
airAvato gajapatirAjaghAna nadaMstathA ||2-73-87
tathA nakhA~NkushaistIkShNairvainateyo balotkaTaH |
tathA pakShanipAtaishcha shakranAgaM jaghAna ha ||2-73-88
muhUrtaM sumahAnAsItsaMpAto gajapakShiNoH |
vismApanIyo jagataH prekShitR^INAM bhayAvahaH ||2-73-89
mUrdhnyathairAvataM tArkShyastADayAmAsa bhArata |
nakhA~NkushakarAlena charaNena mahAbalaH ||2-73-90
saMprahArAbhisaMtapto nipapAta triviShTapAt |
pAriyatre girishreShThe dvIpe.asmi~njanamejaya ||2-73-91
patantamapi taM shakro na mumocha mahAbalaH |
kAruNyAdatha sauhArdAtpUrvAbhyupagamAdapi || 2-73-92
kR^iShno.apyanvagamachchainaM pR^iShThataH prabhavAvyayaH |
pArijAtavatA dhImAngaruDena mahAbalaH ||2-73-93
sa tasthau parvatashreShThe pAriyAtre tu vR^itrahA |
airAvate samAshvaste sa~NgrAmo vavR^idhe punaH ||2-73-94
sharairAshIvishaprakhyai ratnayuktaiH sutejitaiH |
anyonyaM kurushArdUla shakrakeshavayormahAn ||2-73-95
tato vajrAyudho vajramashaniM cha punaH punaH |
mumocha garuDe rAjannairAvataripau nR^ipa ||2-73-96
vajrAshaninipAtAMstAnsehe shakrasya pakShirAT |
avadhyo balinAM shreShTho nisargeNa tato balAt ||2-73-97
mumocha pakShamekaikaM mAnayannashaniM sadA |
vajraM cha devarAj~no.atha bhrAtuH kashyapasaMbhavaH ||2-73-98
AkramyamANastArkShyeNa nyamajjannR^ipate giriH |
vivesha dharanIM rAja~nchChIryamANaH samantataH ||2-73-99
chukUja bahumAnena kR^iShNasya sa tu parvataH |
taM chAdrAkShIttataH kR^iShNaH ki~nchichCheShamadhokShajaH ||2-73-100
taM muktvA garuDenAtha tasthau devo vihAyasi |
pradyumnaM cha tadovAcha sarvakR^illokabhAvanaH ||2-73-101
ito dvAravatIM gatvA rathamAnaya mA chiram |
sadArukaM mahAbAho mattejobalamAshritaH ||2-73-102
vaktavyo balabhadrashcha rAjA cha kukurAdhipaH |
shvo jitvendraM tvAgamiShye dvArakAmiti mAnada ||2-73-103
tathetyuktvA tu dharmAtmA pradyumnaH pitaraM vibhuH |
gatvA yathoktamuktvA cha yAdavendrabalAvubhau ||2-73-104
nADikAntaramAtreNa punastaM deshamAyayau |
dArukeNa samAyukte rathamAsthAya bhArata ||2-73-105
iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe viShNuparvaNi
pArijAtaharaNe kR^iShNendrayuddhe trisaptatitamo.adhyAyaH
| Previous | | English M.M.Dutt | | Tamil Translation | | Next |