அத² பஞ்சாஶத்தமோ(அ)த்⁴யாய꞉
பீ⁴ஷ்மகஸம்ஸதி³ க்ருஷ்ணேநாஶ்வாஸநம்
ஜநமேஜய உவாச
ஹத்வா கம்ஸம் மஹாவீர்யம் தே³வைரபி து³ராஸத³ம் |
நாபி⁴ஷிக்த꞉ ஸ்வயம் ராஜ்யே நோபவிஷ்டோ ந்ருபாஸநே ||2-50-1
கந்யார்தே² சாக³த꞉ க்ருஷ்ணஸ்தத்ராபி ந க்ருதோ(அ)திதி²꞉ |
அமாநமதுலம் ப்ராப்ய க்ஷாந்தவாந்கேந ஹேதுநா ||2-50-2
விநதாயா꞉ ஸுதஶ்சைவ மஹாப³லபராக்ரம꞉ |
ஸ சாபி க்ஷமயா யுக்த꞉ காரணம் கிமபேக்ஷித꞉ |
ஏததா³க்²யாஹி ப⁴க³வந்பரம் கௌதூஹலம் ஹி மே ||2-50-3
வைஶம்பாயந உவாச
வித³ர்ப⁴நக³ரீம் ப்ராப்தே வைநதேயே ஸஹாச்யுதே |
மநஸா சிந்தயாமாஸ வாஸுதே³வாய கைஶிக꞉ || 2-50-4
த்³ருஷ்ட்வா(ஆ)ஶ்சர்யம் ஹி ந꞉ ஸர்வாந் [ ராஜந்யாந்ப்ரவதா³ம்யஹம் |
வஸுதே³வஸுதே த்³ருஷ்டே ] த்⁴ருவம் பாபக்ஷயோ ப⁴வேத் ||2-50-5
விஶுத்³த⁴பா⁴வ꞉ க்ருஷ்ணஸ்ய ஆவயோர்த்³ருஷ்டதத்த்வத꞉ |
அத꞉ பாத்ரதர꞉ கோ(அ)ந்யஸ்த்ரிஷு லோகேஷு வித்³யதே ||2-50-6
க்ருஷ்ணாத்கமலபத்ராக்ஷாத்³தே³வதே³வாஜ்ஜநார்த³நாத் |
தஸ்யாவாம் கிம் ப்ரதா³ஸ்யாவ ஆதித்²யகரணே ந்ருப ||2-50-7
பாத்ரமாஸாத்³ய வை ராஜந்யதா² த⁴ர்மோ ந லுப்யதே |
ஏவமந்யோந்யம் ஸம்சிந்த்ய ப்⁴ராதரௌ க்ரத²கைஶிகௌ ||2-50-8
ஸ்வம் ராஜ்யம் தா³துகாமௌ து ஜக்³மது꞉ கேஶவாந்திகம் |
தே³வமாஸாத்³ய தௌ வீரௌ வித³ர்ப⁴நக³ராதி⁴பௌ ||2-50-9
ஊசதுஸ்தௌ மஹாபா⁴கௌ³ ப்ரணம்ய ஶிரஸா ஹரிம் |
அத்³யாவாம் ஸப²லம் ஜந்ம அத்³யாவாம் ஸப²லம் யஶ꞉ |
அத்³யாவாம் பிதரஸ்த்ருப்தா தே³வே சாவாம் க்³ருஹாக³தே ||2-50-10
சாமரம் வ்யஜநம் ச²த்ரம் த்⁴வஜம் ஸிம்ஹாஸநம் ப³லம் |
ஸ்பீ²தகோஶா புரீ சேயமாவாப்⁴யாம் ஸுஹிதா தவ ||2-50-11
உபேந்த்³ரஸ்த்வம் மஹாபா³ஹோ தே³வேந்த்³ரேணாபி⁴ஷிக்தவாந் |
ஆவாமிஹ ஹி ராஜ்யே த்வாமபி⁴ஷிக்தம் த³தா³மி தே ||2-50-12
ஆவயோர்யத்க்ருதம் கார்யம் ப³ஹுபி⁴꞉ பார்தி²வைரபி |
ந ஶக்யதே(அ)ந்யதா² கர்தும் ஜராஸம்தே⁴ந வா ஸ்வயம் ||2-50-13
ஶத்ருஸ்தே மாக³தோ⁴ ராஜா ஜராஸம்தோ⁴ மஹாத்³யுதி꞉ |
கதா²ம் தே ப்³ருவதே நித்யம் ந்ருபாணாமப⁴யப்ரத³꞉ ||2-50-14
ஸிம்ஹாஸநமநத்⁴யாஸ்யம் புரம் சாஸ்ய ந வித்³யதே |
கத²ம் ராஜஸமாஜே(அ)ஸ்மிந்நாஸ்யதே தே³வகீஸுத꞉ ||20-50-15
க்ருஷ்ணோ(அ)பி ஸுமஹாவீர்யோ ஹ்யபி⁴மாநீ மஹாத்³யுதி꞉ |
ந சாக³மிஷ்யதே வாஸ்மிந்கந்யார்தே² ச ஸ்வயம்வரே ||2-50-16
பார்தி²வேஷூபவிஷ்டேஷு ஸ்வேஷு ஸிம்ஹாஸநேஷு வை |
கத²மாஸ்யதி நீசேஷு ஆஸநேஷு மஹாத்³யுதி꞉ ||2-50-17
இதி ஸம்சிந்த்யமாநஸ்து ஶ்ருத்வாஸௌ பீ⁴ஷ்மகோ ந்ருப꞉ |
ஆவயோ꞉ ஸஹ ஸம்மந்த்ர்ய விக்³ரஹோபஶமார்தி²நா ||2-50-18
தவ விஶ்ராமஹேதோர்ஹி காரிதேத³ம் க்³ருஹோத்தமம் |
தே³வாநாமாதி³தே³வோ(அ)ஸி ஸர்வலோகநமஸ்க்ருத꞉ ||2-50-19
மாநுஷ்யே மர்த்யலோகே(அ)ஸ்மிந்ராஜேந்த்³ரத்வம் ஸமாசர |
ஸமாஜே மநுஜேந்த்³ராணாம் மா பூ⁴தா³ஸநஸங்கடம் ||2-50-20
வித³ர்ப⁴நக³ரே சைஷாம் ராஜேந்த்³ரத்வம் விசேஷ்டய |
ஆஸ்யதாமாஸநே ஶுப்⁴ரே ஶ்வ꞉ ப்ரபா⁴தே மஹாத்³யுதே ||2-50-21
அதி⁴வாஸ்யாத்³ய சாத்மாநம் விதி⁴த்³ருஷ்டேந கர்மணா |
யதா² க³மிஷ்யந்தி ந்ருபா꞉ கரிஷ்யே தே³வஶாஸநாத் ||2-50-22
ஏவமுக்த்வா ஸுரஶ்ரேஷ்ட²ம் ப்ரணிபத்ய க்ருதாஞ்ஜலீ |
ப்ரேஷயாமாஸதுர்வீரௌ ரங்க³மத்⁴யே ந்ருபைர்வ்ருதே ||2-50-23
ஏவம் தூ³தஸ்ய வசநம் யதோ²க்தம் வஜ்ரபாணிநா
லிகி²த்வா ஸுமஹாதேஜா꞉ கைஶிக꞉ ப்ராஹ ஶாஸநம் ||2-50-24
கைஶிக உவாச
விதி³தம் வோ ந்ருபா꞉ ஸர்வே வைநதேயஸஹாச்யுத꞉ |
ஆக³தோ(அ)திதி²ரூபேண வித³ர்ப⁴நக³ரீம் ஹரி꞉ ||2-50-25
ப்ராப்தமாலோக்ய பாத்ரோ(அ)யமிதி ஸஞ்சிந்த்ய பூ⁴பதி꞉ |
ப்ரத³தௌ³ வாஸுதே³வாய ஸ்வம் ராஜ்யம் த⁴ர்மஹேதுநா ||2-50-26
இத³மாஸநமாஸ்வேதி ப்⁴ராத்ரா மே சோதி³தே தத꞉ |
வாகு³க்தா சாஶரீரேண கேநாபி வ்யோமசாரிணா ||2-50-27
தே³வதூ³த உவாச
ந யுக்தமாஸநம் தா³தும் த்வயா(ஆ)ஸீநம் நராதி⁴ப |
இத³மஸ்யாஸநம் தி³வ்யம் ஸர்வரத்நவிபூ⁴ஷிதம் ||2-50-28
ஜாம்பூ³நத³மயம் ஶுப்⁴ரம் ரசிதம் விஶ்வகர்மணா |
ப்ரேஷிதம் தே³வராஜேந ஸிம்ஹலக்ஷணலக்ஷிதம் ||2-50-29
அத்ரோபவிஷ்டம் தே³வேஶம் சராசரநமஸ்க்ருதம் |
அபி⁴ஷிஞ்சந்து ராஜேந்த்³ரம் ப³ஹுபி⁴꞉ பார்தி²வை꞉ ஸஹ ||2-50-30
ஆக³தா꞉ குண்டி³நக³ரே கந்யாஹேதோர்நராதி⁴பா꞉ |
நாக³மிஷ்யதி ய꞉ கஶ்சித்ஸோ(அ)ஸ்ய வத்⁴யோ ப⁴விஷ்யதி ||2-50-31
இமே சைவாஷ்டகலஶா நிதீ⁴நாமம்ஶஸம்ப⁴வா꞉ |
அக்ஷயா ராஜராஜஸ்ய த⁴நேஶஸ்ய மஹாத்மந꞉ ||2-50-32
தி³வ்யா꞉ காஞ்சநரத்நாட்⁴யா தி³வ்யாப⁴ரணயோநய꞉ |
ராஜேந்த்³ரஸ்யாபி⁴ஷேகார்த²மாக³ச்ச²ந்தி ந்ருபைர்வ்ருதா꞉ ||2-50-33
ஏஷ ஶக்ரஸ்ய ஸம்தே³ஶ꞉ கதி²தோ வோ நராதி⁴பா꞉ |
லேகே²நாஹூய தாந்ஸர்வாநபி⁴ஷிஞ்சந்து கேஶவம் ||2-50-34
கைஶிக உவாச
இதி ஸம்சோத்³ய க²ஸ்தோ²(அ)ஸௌ தே³வதூ³தோ க³தோ தி³வம் |
த³த்த்வா(ஆ)ஸநம் ச க்ருஷ்ணாய பா³லார்கஸத்³ருஶப்ரப⁴ம் ||2-50-35
தேநாஹம் நோத³யிஷ்யாமி ப⁴வத்³பி⁴ர்யே ஸமாக³தா꞉ |
து³ர்நிவார்யதரம் கோ⁴ரம் ஶக்ரஸ்ய ஸ்வயமீரிதம் ||2-50-36
யுஷ்மாபி⁴ர்த³ர்ஶநே யுக்தமத்³பு⁴தம் பு⁴வி து³ர்லப⁴ம் |
கலஶைரபி⁴ஷிஞ்சந்தம் ஸ்வயமேவ நப⁴ஸ்தலாத் ||2-50-37
த்³ருஷ்ட்வா(ஆ)ஶ்சர்யம் ஹி ந꞉ ஸர்வா த்⁴ருவம் பாபக்ஷயோ ப³ஹ்வேத் |
ஸ்நாபநார்த²ம் ச க்ருஷ்ணாய தே³வதே³வாய விஷ்ணவே ||2-50-38
ஆக³ச்ச²த்⁴வம் ந்ருபஶ்ரேஷ்டா² ந ப⁴யம் கர்துமர்ஹத² |
ஆவயோ꞉ க்ருதஸந்தா⁴நோ யுஷ்மத³ர்தே² ஜநார்த³ந꞉ ||2-50-39
ஸர்வேஷாம் மநுஜேந்த்³ராணாமப⁴யம் குருதே ஹரி꞉ |
விஶுத்³த்³த⁴பா⁴வ꞉ க்ருஷ்ணஸ்து ஆவயோர்த்³ருஷ்டதத்த்வத꞉ ||2-50-40
மாக³த⁴ஸ்ய விஶேஷேண ந வைரம் ஹ்ருதி³ த்³ருஶ்யதே |
யத³த்ர காரணம் கார்யம் தத்³ப⁴வத்³பி⁴ர்விசிந்த்யதாம் ||2-50-41
வைஶம்பாயந உவாச
ஏவம் ஸஞ்சிந்தயாமாஸுர்ந்ருபா꞉ ஶாபப⁴யார்தி³தா꞉ |
பூ⁴ய꞉ ஶுஶ்ருவூ ராஜேந்த்³ரா꞉ கேஶவாய மஹத்மநே ||2-50-42
மேக⁴க³ம்பீ⁴ரநாதே³ந ஸ்வரேணாபூரயந்நப⁴꞉ |
வாகு³வாசாஶரீரேண தே³வராஜஸ்ய ஶாஸநாத் ||2-50-43
சித்ராங்க³த³ உவாச
த்ரைலோக்யாதி⁴பதி꞉ ஶக்ர꞉ ப்ரஜாபாலநஹேதுநா |
ஆஜ்ஞாபயதி யுஷ்மாகம் ந்ருபாணாம் ஹிதகாம்யயா ||2-50-44
ந யுக்தம் வஸதாந்யோந்யம் க்ருஷ்ணேந ஸஹ வைரிணா |
வஸத்⁴வம் ப்ரீதிமுத்பாத்³ய ஸ்வராஷ்ட்ரேஷு ந்ருபோத்தமா꞉ ||2-50-45
ப்ரணதார்திஹர꞉ க்ருஷ்ண꞉ ப்ரதிஸேநாந்தகோ(அ)நல꞉ |
அநேந ஸஹ ஸம்ப்ரீத்யா மோத³த்⁴வம் விக³தஜ்வரா꞉ ||2-50-46
மாநுஷாணாம் ந்ருபா தே³வா ந்ருபாணாம் தே³வதா꞉ ஸுரா꞉ |
ஸுராணாம் தே³வதா ஶக்ர꞉ ஶக்ரஸ்யாபி ஜநார்த³ந꞉ ||2-50-47
ஏஷ விஷ்ணு꞉ ப்ரபு⁴ர்தே³வோ தே³வாநாமபி தை³வதம் |
ஜாதோ(அ)யம் மாநுஷே லோகே நரரூபேண கேஶவ꞉ ||2-50-48
அஜேய꞉ ஸர்வலோகேஷு தே³வதா³நவமாநவை꞉ |
கார்திகேயஸஹாயஸ்ய அபி ஶூலப்⁴ருத꞉ ஸ்வயம் ||2-50-49
தஸ்மை தே³வாதி⁴தே³வாய கேஶவாய மஹாத்மநே |
அபி⁴ஷேக்தும் ஸுரை꞉ ஸார்த⁴ம் கிமிச்சே²யமத꞉ பரம் ||2-50-50
ந சாதி⁴காரோ தே³வாநாம் ராஜேந்த்³ரஸ்யாபி⁴ஷேசநே |
தேநாஹம் நாபி⁴ஷிஞ்சாமி ஸர்வலோகநமஸ்க்ருதம் |
ந்ருபாணாமதி⁴காரோ(அ)யம் ராஜேந்த்³ரஸ்ய நிவேஶநே ||2-50-51
க³த்வா யூயம் வித³ர்பா⁴யாம் க்ரத²கைஶிகயோ꞉ ஸஹ |
ஸம்சிந்த்ய விதி⁴த்³ருஷ்டேந குருத்⁴வம் ந்ருபஸத்தமா꞉ ||2-50-52
ப்ரீதிஸந்தா⁴நகாலோ(அ)யமிதி ஸம்சிந்த்ய வாஸவ꞉ |
போ³த⁴நார்த²ம் விஸ்ருஷ்டோ(அ)ஹம் யுஷ்மாகம் மநுஜேஶ்வரா꞉ ||2-50-53
வித³ர்ப⁴நக³ரே க்ருஷ்ண꞉ ஶ்ராவிதோ(அ)ஸ்யாதி⁴வாஸநம் |
ராஜேந்த்³ரத்வாபி⁴ஷேகார்த²ம் ராஜாநௌ க்ரத²கைஶிகௌ |
தாப்⁴யாம் ஸஹ ந்ருபஶ்ரேஷ்டா²꞉ க்ருத்வா ஸுமஹது³த்ஸவம் ||2-50-54
அபி⁴ஷேகேண ஸத்க்ருத்ய ப்ரதிக்³ருஹ்யாஸ்ய த³க்ஷிணாம் |
ஆக³மிஷ்யத² ஸம்ஹ்ருஷ்டா꞉ புநரேவ ஸ்வயம்வரம் ||2-50-55
ஜராஸம்த⁴꞉ ஸுநீத²ஶ்ச ருக்மீ சைவ மஹாரத²꞉ |
ஶால்வ꞉ ஸௌப⁴பதிஶ்சைவ சத்வாரோ ராஜஸத்தமா꞉ |
ரங்க³ஸ்யாஶூந்யஹேதோர்ஹி திஷ்ட²ந்து இஹ பார்தி²வா꞉ ||2-50-56
வைஶம்பாயந உவாச
ஏவமாஜ்ஞாம் ஸுரேஶஸ்ய ஶ்ருத்வா சித்ராங்க³தே³ரிதாம் |
க³மநாய மதிம் சக்ரு꞉ ஸர்வ ஏவ ந்ருபோத்தமா꞉ ||2-50-57
அநுஜ்ஞாதா நரேந்த்³ரேண ஜராஸம்தே⁴ந தீ⁴மதா |
பீ⁴ஷ்மகம் புரத꞉ க்ருத்வா ப்ரயாதா꞉ ஸ்வப³லைர்வ்ருதா꞉ ||2-50-58
பீ⁴ஷ்மகஶ்ச மஹாபா³ஹு꞉ ஸ்வப³லேந ஸமந்வித꞉ |
ஜகா³ம பார்தி²வை꞉ ஸார்த⁴ம் த³ஹ்யமாநேந சேதஸா ||2-50-59
யத்ர க்ருஷ்ணோ மஹாபா³ஹு꞉ கைஶிகஸ்ய நிவேஶநே |
தூ³ராதே³வ ப்ரகாஶந்தீ பதாகாத்⁴வஜமாலிநீ ||2-50-60
ஶுபா⁴ தே³வஸபா⁴ ரம்யா ஸ்நாநஹேதோரிஹாக³தா |
தி³வ்யரத்நப்ரபா⁴கீர்ணா தி³வ்யத்⁴வஜஸமாகுலா ||2-50-61
தி³வ்யாம்ப³ரபதாகாட்⁴யா தி³வ்யாப⁴ரணபூ⁴ஷிதா |
தி³வ்யஸ்ரக்³தா³மகலிலா தி³வ்யக³ந்தா⁴தி³வாஸிதா ||2-50-62
விமாநயாநை꞉ ஶ்ரீமத்³பி⁴꞉ ஸமந்தாத்பரிவாரிதா |
தி³வ்யாப்ஸரோக³ணாஶ்சைவ வித்³யாத⁴ரக³ணாஸ்ததா² ||2-50-63
க³ந்த⁴ர்வா முநயஶ்சைவ கிந்நராஶ்ச ஸமந்தத꞉ |
உபகா³யந்தி தே³வேஶமம்ப³ராந்தரமாஶ்ரிதா꞉ ||2-50-64
ஸ்துவந்தி முநயஶ்சைவ ஸித்³தா⁴ஶ்ச பரமர்ஷய꞉ |
தே³வது³ந்து³ப⁴யஶ்சைவ ஸ்வயமேவாநத³ந்தி³வி ||2-50-65
பஞ்சயோநிஸமுத்தா²நி க³ந்த⁴சூர்ணாந்யநேகஶ꞉ |
ஸமந்தாத்பாத்யமாநாநி சாகாஶஸ்தை²ர்தி³வௌகஸை꞉ ||2-50-66
ஸ்வயமாக³த்ய தே³வேந்த்³ரோ தே³வை꞉ ஸஹ ஶசீபதி꞉ |
விமாநவரமாருஹ்ய ஸப்ரகாஶ꞉ ஸ்தி²தோ(அ)ம்ப³ரே ||2-50-67
அஷ்டௌ யே லோகபாலாஸ்தே ஸ்வாஸு தி³க்ஷு ஸமாஸ்தி²தா꞉ |
உபகா³யந்தி ந்ருத்யந்தி ஸ்துவந்தி ச ஸமந்தத꞉ ||2-50-68
ஶ்ருத்வ ஸதுமுலம் நாத³ம் ஸர்வ ஏவ நராதி⁴பா꞉ |
விஸ்மயோத்பு²ல்லநயநா விவிஶுஸ்தே ஸபா⁴ம் ஶுபா⁴ம் ||2-50-69
கைஶிகஶ்ச மஹாபா³ஹுருபக³ம்ய நராதி⁴பாந் |
ப்ரவேஶயாமாஸ ப³லீ ப்ரதிபூஜ்ய யதா²விதி⁴ ||2-50-70
நிவேதி³தே ஸுரஶ்ரேஷ்டே² பார்தி²வாநாம் ஸமாக³மே |
நிர்ஜகா³ம ஹரி꞉ ஶ்ரீமாந்ஸர்வமங்க³லபூஜித꞉ ||2-50-71
ததோ(அ)ம்ப³ரஸ்தா²ஸ்தே தி³வ்யா꞉ கலஶாஶ்சைலகண்டி²ந꞉ |
ஸஹகாரஸமாயுக்தா வவர்ஷுர்ஜலதா³ இவ ||2-50-72
தி³வ்யகாஞ்சநரத்நௌகை⁴ர்தி³வ்யபுஷ்பஸமந்விதை꞉ |
க³ந்த⁴சூர்ணவிமிஶ்ரைஶ்ச ராஜேந்த்³ரஸ்யாபி⁴ஷேசநே ||2-50-73
யதோ²க்தவிதி⁴பூர்வேண அபி⁴ஷிச்ய ஜநார்த³நம் |
த³ர்ஶயித்வா நரேந்த்³ராணாம் தி³வ்யைராவரணை꞉ ஶுபை⁴꞉ ||2-50-74
தி³வ்யாம்ப³ரவிசித்ரைஶ்ச தி³வ்யமால்யாநுலேபநை꞉ |
ஸத்க்ருத்ய விதி⁴வத்³ராஜ்ஞ உபவிஷ்டோ ஜநார்த³ந꞉ ||2-50-75
ஶுபே⁴ தே³வஸபே⁴ ரம்யே ஸ்நாநஹேதோரிஹாக³தே |
உபாஸ்யமாநோ யது³பி⁴ர்வித³ர்பை⁴ஶ்ச நராதி⁴பை꞉ ||2-50-76
வைநதேயஶ்ச ப³லவாந்காமரூபீ நராக்ருதி꞉ |
த³க்ஷிணம் பார்ஶ்வமாஶ்ரித்ய ஆஸநஸ்தோ² மஹாப³ல꞉ ||2-50-77
க்ரத²ஶ்ச கைஶிகோ வீரோ வாமபார்ஶ்வே ததா²ஸநே |
உபவிஷ்டௌ மஹாத்மாநௌ தே³வஸ்யாநுமதே ந்ருபௌ ||2-50-78
ததை²வ வாமபார்ஶ்வே து வ்ருஷ்ண்யந்த⁴கமஹாரதா²꞉ |
ஸாத்யகிப்ரமுகா² வீரா உபவிஷ்டா மஹாப³லா꞉ ||2-50-79
பா⁴ஸ்கரப்ரதிமே தி³வ்யே தி³வ்யாஸ்தரணவிஸ்த்ருதே |
ஸுகோ²பவிஷ்டம் ஶ்ரீமந்தம் தே³வைரிவ ஶசீபதிம் ||2-50-80
ஸசிவை꞉ ஶ்ராவிதா꞉ ஸர்வே ப்ரவிஷ்டாஸ்தே நராதி⁴பா꞉ |
யதா²ர்ஹேண ச ஸம்பூஜ்ய ராஜாந꞉ ஸர்வ ஏவ தே ||2-50-81
ஸுகோ²பவிஷ்டாஸ்தே ஸ்வேஷு ஆஸநேஷு நராதி⁴பா꞉ |
கைஶிகஸ்து மஹாப்ராஜ்ஞ꞉ ஸர்வஶாஸ்த்ரார்த²வித்தம꞉ ||2-50-82
பூஜயித்வா யதா²ந்யாயமுவாச வத³தாம் வர꞉ |
கைஶிக உவாச
அவிஜ்ஞாதா ந்ருபா꞉ ஸர்வே மாநுஷோ(அ)யமிதி ப்ரபா⁴ ||2-50-83
ப⁴வந்தமுபருத்³தா⁴நாம் தே³வ த்வம் க்ஷந்துமர்ஹஸி |
ஶ்ரீக்ருஷ்ண உவாச
ந மே வைரம் ப்ரவஸதி ஏகாஹமபி கைஶிக ||2-50-84
விஶேஷேண நரேந்த்³ராணாம் க்ஷத்ரத⁴ர்மே(அ)வதிஷ்ட²தாம் |
யோத்³த⁴வ்யமிதி த⁴ர்மேண அத⁴ர்மே து பராங்முகே² ||2-50-85
தேஷாம் கிம்ஹேதுநா கோப꞉ கர்தவ்யஸ்த்வவநீஶ்வரா꞉ |
யத்³க³தம் தத³திக்ராந்தம் யே ம்ருதாஸ்தே தி³வம் க³தா꞉ ||2-50-86
ஏஷ த⁴ர்மோ ந்ருலோகே(அ)ஸ்மிஞ்ஜாயந்தே ச ம்ரியந்தி ச |
தஸ்மாத³ஶோச்யம் ப⁴வதாம் ம்ருதார்தே² ச நராதி⁴பா꞉ |
க்ஷந்தவ்யம் ரோசதே(அ)ஸ்மாகம் வீதவைரா ப⁴வந்து தே ||2-50-87
வைஶம்பாயந உவாச
ஏவமுக்த்வா நரேந்த்³ராம்ஸ்தாநாஶ்வாஸ்ய மது⁴ஸூத³ந꞉ |
கைஶிகஸ்ய முக²ம் வீக்ஷ்ய விரராம மஹாத்³யுதி꞉ ||2-50-88
ஏதஸ்மிந்நேவ காலே து பீ⁴ஷ்மகோ நயகோவித³꞉ |
பூஜயித்வா யதா²ந்யாயமுவாச வத³தாம் வர꞉ ||2-50-89
இதி ஶ்ரீமஹாபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஶே விஷ்ணுபர்வணீ
ருக்மிணீஸ்வயம்வரே பஞ்சாஶத்தமோ(அ)த்⁴யாய꞉
Converted to Tamil Script using Aksharamukha : Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter
Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/vishnuparva/hv_2_50_mpr.html
##Harivamsha Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva
Chapter - 50 - Krishna's Assuranace in Bhishmaka's Assembly
Itranslated by K S Ramachandran, ,
September 1, 2008
Note-
verse 35, line 1 : avagraha must be there
verse 38, line 1 : sarvA ? or sarvaM ?
verse 46, line 1 : I think it should be analaH . Pl check
with other editions
verse 50, line 2 verse 59, line 2 : sArddhaM is wrong##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
---------------------------------------------------------------
atha pa~nchAshattamo.adhyAyaH
bhIShmakasaMsadi kR^iShNenAshvAsanam
janamejaya uvAcha
hatvA kaMsaM mahAvIryaM devairapi durAsadam |
nAbhiShiktaH svayaM rAjye nopaviShTo nR^ipAsane ||2-50-1
kanyArthe chAgataH kR^iShNastatrApi na kR^ito.atithiH |
amAnamatulaM prApya kShAntavAnkena hetunA ||2-50-2
vinatAyAH sutashchaiva mahAbalaparAkramaH |
sa chApi kShamayA yuktaH kAraNaM kimapekShitaH |
etadAkhyAhi bhagavanparaM kautUhalaM hi me ||2-50-3
vaishampAyana uvAcha
vidarbhanagarIM prApte vainateye sahAchyute |
manasA chintayAmAsa vAsudevAya kaishikaH || 2-50-4
dR^iShTvA.a.ashcharyaM hi naH sarvAn [ rAjanyAnpravadAmyaham |
vasudevasute dR^iShTe ] dhruvaM pApakShayo bhavet ||2-50-5
vishuddhabhAvaH kR^iShNasya AvayordR^iShTatattvataH |
ataH pAtrataraH ko.anyastriShu lokeShu vidyate ||2-50-6
kR^iShNAtkamalapatrAkShAddevadevAjjanArdanAt |
tasyAvAM kiM pradAsyAva AtithyakaraNe nR^ipa ||2-50-7
pAtramAsAdya vai rAjanyathA dharmo na lupyate |
evamanyonyaM saMchintya bhrAtarau krathakaishikau ||2-50-8
svaM rAjyaM dAtukAmau tu jagmatuH keshavAntikam |
devamAsAdya tau vIrau vidarbhanagarAdhipau ||2-50-9
Uchatustau mahAbhAgau praNamya shirasA harim |
adyAvAM saphalaM janma adyAvAM saphalaM yashaH |
adyAvAM pitarastR^iptA deve chAvAM gR^ihAgate ||2-50-10
chAmaraM vyajanaM ChatraM dhvajaM simhAsanaM balam |
sphItakoshA purI cheyamAvAbhyAM suhitA tava ||2-50-11
upendrastvaM mahAbAho devendreNAbhiShiktavAn |
AvAmiha hi rAjye tvAmabhiShiktaM dadAmi te ||2-50-12
AvayoryatkR^itaM kAryaM bahubhiH pArthivairapi |
na shakyate.anyathA kartuM jarAsaMdhena vA svayam ||2-50-13
shatruste mAgadho rAjA jarAsaMdho mahAdyutiH |
kathAm te bruvate nityaM nR^ipANAmabhayapradaH ||2-50-14
simhAsanamanadhyAsyaM puraM chAsya na vidyate |
kathaM rAjasamAje.asminnAsyate devakIsutaH ||20-50-15
kR^iShNo.api sumahAvIryo hyabhimAnI mahAdyutiH |
na chAgamiShyate vAsminkanyArthe cha svayaMvare ||2-50-16
pArthiveShUpaviShTeShu sveShu simhAsaneShu vai |
kathamAsyati nIcheShu AsaneShu mahAdyutiH ||2-50-17
iti saMchintyamAnastu shrutvAsau bhIShmako nR^ipaH |
AvayoH saha saMmantrya vigrahopashamArthinA ||2-50-18
tava vishrAmahetorhi kAritedaM gR^ihottamam |
devAnAmAdidevo.asi sarvalokanamaskR^itaH ||2-50-19
mAnuShye martyaloke.asminrAjendratvaM samAchara |
samAje manujendrANAM mA bhUdAsanasa~NkaTam ||2-50-20
vidarbhanagare chaiShAM rAjendratvaM vicheShTaya |
AsyatAmAsane shubhre shvaH prabhAte mahAdyute ||2-50-21
adhivAsyAdya chAtmAnaM vidhidR^iShTena karmaNA |
yathA gamiShyanti nR^ipAH kariShye devashAsanAt ||2-50-22
evamuktvA surashreShThaM praNipatya kR^itA~njalI |
preShayAmAsaturvIrau ra~Ngamadhye nR^ipairvR^ite ||2-50-23
evaM dUtasya vachanaM yathoktaM vajrapANinA
likhitvA sumahAtejAH kaishikaH prAha shAsanam ||2-50-24
kaishika uvAcha
viditaM vo nR^ipAH sarve vainateyasahAchyutaH |
Agato.atithirUpeNa vidarbhanagarIM hariH ||2-50-25
prAptamAlokya pAtro.ayamiti sa~nchintya bhUpatiH |
pradadau vAsudevAya svaM rAjyaM dharmahetunA ||2-50-26
idamAsanamAsveti bhrAtrA me chodite tataH |
vAguktA chAsharIreNa kenApi vyomachAriNA ||2-50-27
devadUta uvAcha
na yuktamAsanaM dAtuM tvayA.a.asInaM narAdhipa |
idamasyAsanaM divyaM sarvaratnavibhUShitam ||2-50-28
jAmbUnadamayaM shubhraM rachitaM vishvakarmaNA |
preShitaM devarAjena simhalakShaNalakShitam ||2-50-29
atropaviShTaM deveshaM charAcharanamaskR^itam |
abhiShi~nchantu rAjendraM bahubhiH pArthivaiH saha ||2-50-30
AgatAH kuNDinagare kanyAhetornarAdhipAH |
nAgamiShyati yaH kashchitso.asya vadhyo bhaviShyati ||2-50-31
ime chaivAShTakalashA nidhInAmaMshasaMbhavAH |
akShayA rAjarAjasya dhaneshasya mahAtmanaH ||2-50-32
divyAH kA~nchanaratnADhyA divyAbharaNayonayaH |
rAjendrasyAbhiShekArthamAgachChanti nR^ipairvR^itAH ||2-50-33
eSha shakrasya saMdeshaH kathito vo narAdhipAH |
lekhenAhUya tAnsarvAnabhiShi~nchantu keshavam ||2-50-34
kaishika uvAcha
iti saMchodya khastho.asau devadUto gato divam |
dattvA.a.asanaM cha kR^iShNAya bAlArkasadR^ishaprabham ||2-50-35
tenAhaM nodayiShyAmi bhavadbhirye samAgatAH |
durnivAryataraM ghoraM shakrasya svayamIritam ||2-50-36
yuShmAbhirdarshane yuktamadbhutaM bhuvi durlabham |
kalashairabhiShi~nchantaM svayameva nabhastalAt ||2-50-37
dR^iShTvA.a.ashcharyaM hi naH sarvA dhruvaM pApakShayo bahvet |
snApanArthaM cha kR^iShNAya devadevAya viShNave ||2-50-38
AgachChadhvaM nR^ipashreShThA na bhayaM kartumarhatha |
AvayoH kR^itasandhAno yuShmadarthe janArdanaH ||2-50-39
sarveShAM manujendrANAmabhayaM kurute hariH |
vishudddhabhAvaH kR^iShNastu AvayordR^iShTatattvataH ||2-50-40
mAgadhasya visheSheNa na vairaM hR^idi dR^ishyate |
yadatra kAraNaM kAryaM tadbhavadbhirvichintyatAm ||2-50-41
vaishampAyana uvAcha
evaM sa~nchintayAmAsurnR^ipAH shApabhayArditAH |
bhUyaH shushruvU rAjendrAH keshavAya mahatmane ||2-50-42
meghagambhIranAdena svareNApUrayannabhaH |
vAguvAchAsharIreNa devarAjasya shAsanAt ||2-50-43
chitrA~Ngada uvAcha
trailokyAdhipatiH shakraH prajApAlanahetunA |
Aj~nApayati yuShmAkaM nR^ipANAM hitakAmyayA ||2-50-44
na yuktaM vasatAnyonyaM kR^iShNena saha vairiNA |
vasadhvaM prItimutpAdya svarAShTreShu nR^ipottamAH ||2-50-45
praNatArtiharaH kR^iShNaH pratisenAntako.analaH |
anena saha saMprItyA modadhvaM vigatajvarAH ||2-50-46
mAnuShANAM nR^ipA devA nR^ipANAM devatAH surAH |
surANAM devatA shakraH shakrasyApi janArdanaH ||2-50-47
eSha viShNuH prabhurdevo devAnAmapi daivatam |
jAto.ayaM mAnuShe loke nararUpeNa keshavaH ||2-50-48
ajeyaH sarvalokeShu devadAnavamAnavaiH |
kArtikeyasahAyasya api shUlabhR^itaH svayam ||2-50-49
tasmai devAdhidevAya keshavAya mahAtmane |
abhiShektuM suraiH sArdhaM kimichCheyamataH param ||2-50-50
na chAdhikAro devAnAM rAjendrasyAbhiShechane |
tenAhaM nAbhiShi~nchAmi sarvalokanamaskR^itam |
nR^ipANAmadhikAro.ayaM rAjendrasya niveshane ||2-50-51
gatvA yUyaM vidarbhAyAM krathakaishikayoH saha |
saMchintya vidhidR^iShTena kurudhvaM nR^ipasattamAH ||2-50-52
prItisandhAnakAlo.ayamiti saMchintya vAsavaH |
bodhanArthaM visR^iShTo.ahaM yuShmAkaM manujeshvarAH ||2-50-53
vidarbhanagare kR^iShNaH shrAvito.asyAdhivAsanam |
rAjendratvAbhiShekArthaM rAjAnau krathakaishikau |
tAbhyAM saha nR^ipashreShThAH kR^itvA sumahadutsavam ||2-50-54
abhiShekeNa satkR^itya pratigR^ihyAsya dakShiNAm |
AgamiShyatha saMhR^iShTAH punareva svayaMvaram ||2-50-55
jarAsaMdhaH sunIthashcha rukmI chaiva mahArathaH |
shAlvaH saubhapatishchaiva chatvAro rAjasattamAH |
ra~NgasyAshUnyahetorhi tiShThantu iha pArthivAH ||2-50-56
vaishampAyana uvAcha
evamAj~nAM sureshasya shrutvA chitrA~NgaderitAm |
gamanAya matiM chakruH sarva eva nR^ipottamAH ||2-50-57
anuj~nAtA narendreNa jarAsaMdhena dhImatA |
bhIShmakaM purataH kR^itvA prayAtAH svabalairvR^itAH ||2-50-58
bhIShmakashcha mahAbAhuH svabalena samanvitaH |
jagAma pArthivaiH sArdhaM dahyamAnena chetasA ||2-50-59
yatra kR^iShNo mahAbAhuH kaishikasya niveshane |
dUrAdeva prakAshantI patAkAdhvajamAlinI ||2-50-60
shubhA devasabhA ramyA snAnahetorihAgatA |
divyaratnaprabhAkIrNA divyadhvajasamAkulA ||2-50-61
divyAmbarapatAkADhyA divyAbharaNabhUShitA |
divyasragdAmakalilA divyagandhAdivAsitA ||2-50-62
vimAnayAnaiH shrImadbhiH samantAtparivAritA |
divyApsarogaNAshchaiva vidyAdharagaNAstathA ||2-50-63
gandharvA munayashchaiva kinnarAshcha samantataH |
upagAyanti deveshamambarAntaramAshritAH ||2-50-64
stuvanti munayashchaiva siddhAshcha paramarShayaH |
devadundubhayashchaiva svayamevAnadandivi ||2-50-65
pa~nchayonisamutthAni gandhachUrNAnyanekashaH |
samantAtpAtyamAnAni chAkAshasthairdivaukasaiH ||2-50-66
svayamAgatya devendro devaiH saha shachIpatiH |
vimAnavaramAruhya saprakAshaH sthito.ambare ||2-50-67
aShTau ye lokapAlAste svAsu dikShu samAsthitAH |
upagAyanti nR^ityanti stuvanti cha samantataH ||2-50-68
shrutva satumulaM nAdaM sarva eva narAdhipAH |
vismayotphullanayanA vivishuste sabhAM shubhAm ||2-50-69
kaishikashcha mahAbAhurupagamya narAdhipAn |
praveshayAmAsa balI pratipUjya yathAvidhi ||2-50-70
nivedite surashreShThe pArthivAnAM samAgame |
nirjagAma hariH shrImAnsarvama~NgalapUjitaH ||2-50-71
tato.ambarasthAste divyAH kalashAshchailakaNThinaH |
sahakArasamAyuktA vavarShurjaladA iva ||2-50-72
divyakA~nchanaratnaughairdivyapuShpasamanvitaiH |
gandhachUrNavimishraishcha rAjendrasyAbhiShechane ||2-50-73
yathoktavidhipUrveNa abhiShichya janArdanam |
darshayitvA narendrANAM divyairAvaraNaiH shubhaiH ||2-50-74
divyAmbaravichitraishcha divyamAlyAnulepanaiH |
satkR^itya vidhivadrAj~na upaviShTo janArdanaH ||2-50-75
shubhe devasabhe ramye snAnahetorihAgate |
upAsyamAno yadubhirvidarbhaishcha narAdhipaiH ||2-50-76
vainateyashcha balavAnkAmarUpI narAkR^itiH |
dakShiNaM pArshvamAshritya Asanastho mahAbalaH ||2-50-77
krathashcha kaishiko vIro vAmapArshve tathAsane |
upaviShTau mahAtmAnau devasyAnumate nR^ipau ||2-50-78
tathaiva vAmapArshve tu vR^iShNyandhakamahArathAH |
sAtyakipramukhA vIrA upaviShTA mahAbalAH ||2-50-79
bhAskarapratime divye divyAstaraNavistR^ite |
sukhopaviShTaM shrImantaM devairiva shachIpatim ||2-50-80
sachivaiH shrAvitAH sarve praviShTAste narAdhipAH |
yathArheNa cha saMpUjya rAjAnaH sarva eva te ||2-50-81
sukhopaviShTAste sveShu AsaneShu narAdhipAH |
kaishikastu mahAprAj~naH sarvashAstrArthavittamaH ||2-50-82
pUjayitvA yathAnyAyamuvAcha vadatAM varaH |
kaishika uvAcha
avij~nAtA nR^ipAH sarve mAnuSho.ayamiti prabhA ||2-50-83
bhavantamuparuddhAnAM deva tvaM kShantumarhasi |
shrIkR^iShNa uvAcha
na me vairaM pravasati ekAhamapi kaishika ||2-50-84
visheSheNa narendrANAM kShatradharme.avatiShThatAm |
yoddhavyamiti dharmeNa adharme tu parA~Nmukhe ||2-50-85
teShAM kiMhetunA kopaH kartavyastvavanIshvarAH |
yadgataM tadatikrAntaM ye mR^itAste divaM gatAH ||2-50-86
eSha dharmo nR^iloke.asmi~njAyante cha mriyanti cha |
tasmAdashochyaM bhavatAM mR^itArthe cha narAdhipAH |
kShantavyaM rochate.asmAkaM vItavairA bhavantu te ||2-50-87
vaishampAyana uvAcha
evamuktvA narendrAMstAnAshvAsya madhusUdanaH |
kaishikasya mukhaM vIkShya virarAma mahAdyutiH ||2-50-88
etasminneva kAle tu bhIShmako nayakovidaH |
pUjayitvA yathAnyAyamuvAcha vadatAM varaH ||2-50-89
iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe viShNuparvaNI
rukmiNIsvayaMvare pa~nchAshattamo.adhyAyaH
| Previous | | English M.M.Dutt | | Tamil Translation | | Next |