த்ருதீயோ(அ)த்⁴யாய꞉
மருதுத்பத்திகத²னம்
ஜனமேஜய உவாச
தே³வானாம் தா³னவானாம் ச க³ந்த⁴ர்வோரக³ரக்ஷஸாம் |
உத்பத்திம் விஸ்தரேணேமாம் வைஸ²ம்பாயன கீர்தய ||1-3-1
வைஸ²ம்பாயன உவாச
ப்ரஜா꞉ ஸ்ருஜேதி வ்யாதி³ஷ்ட꞉ பூர்வம் த³க்ஷ꞉ ஸ்வயம்பு⁴வா |
யதா² ஸஸர்ஜ பூ⁴தானி ததா² ஸ்²ருணு மஹீபதே ||1-3-2
மானஸான்யேவ பூ⁴தானி பூர்வமேவாஸ்ருஜத்ப்ரபு⁴꞉ |
ருஷீந்தே³வான்ஸக³ந்த⁴ர்வானஸுரானத² ராக்ஷஸான் |
யக்ஷபூ⁴தபிஸா²சாம்ஸ்²ச வய꞉ பஸு²ஸரீஸ்ரூபான் ||1-3-3
யதா³ஸ்ய தாஸ்து மானஸ்யோ ந வ்யவர்த⁴ந்த வை ப்ரஜா꞉ |
அபத்⁴யாதா ப⁴க³வதா மஹாதே³வேன தீ⁴மதா ||1-3-4
தத꞉ ஸஞ்சிந்த்ய து புன꞉ ப்ரஜாஹேதோ꞉ ப்ரஜாபதி꞉ |
ஸ மைது²னேன த⁴ர்மேண ஸிஸ்ருக்ஷுர்விவிதா⁴꞉ ப்ரஜா꞉ |1-3-5|
அஸிக்னீமாவஹத்பத்னீம் வீரணஸ்ய ப்ரஜாபதே꞉ |
ஸுதாம் ஸுதபஸா யுக்தாம் மஹதீம் லோகதா⁴ரிணீம் ||1-3-6
அத² புத்ரஸஹஸ்ராணி வீரண்யாம் பஞ்ச வீர்யவான் |
அஸிக்ன்யாம் ஜனயாமாஸ த³க்ஷ ஏவ ப்ரஜாபதி꞉ || 1-3-7
தாம்ஸ்து த்³ருஷ்ட்வா மஹாபா⁴கா³ன்ஸம்விவர்த⁴யிஷூன்ப்ரஜா꞉ |
தே³வர்ஷி꞉ ப்ரியஸம்வாதோ³ நாரத³꞉ ப்ராப்³ரவீதி³த³ம் |
நாஸா²ய வசனம் தேஷாம் ஸா²பாயைவாத்மனஸ்ததா² ||1-3-8
யம் கஸ்²யப꞉ ஸுதவரம் பரமேஷ்டீ² வ்யஜீஜனத் |
த³க்ஷஸ்ய வை து³ஹிதரி த³க்ஷஸா²பப⁴யான்முனி꞉ ||1-3-9
பூர்வம் ஸ ஹி ஸமுத்பன்னோ நாரத³꞉ பரமேஷ்டி²னா |
அஸிக்ன்யாமத² வீரண்யாம் பூ⁴யோ தே³வர்ஷிஸத்தம꞉ |
தம் பூ⁴யோ ஜனயாமாஸ பிதேவ முனிபுங்க³வம் ||1-3-10
தேன த³க்ஷஸ்ய புத்ரா வை ஹர்யஸ்²வா இதி விஸ்²ருதா꞉ |
நிர்மத்²ய நாஸி²தா꞉ ஸர்வே விதி⁴னா ச ந ஸம்ஸ²ய꞉ ||1-3-11
தஸ்யோத்³யதஸ்ததா³ த³க்ஷோ நாஸா²யாமிதவிக்ரம꞉ |
மஹர்ஷீன்புரத꞉ க்ருத்வா யாசித꞉ பரமேஷ்டி²னா || 1-3-12
ததோ(அ)பி⁴ஸந்தி⁴ம் சக்ருஸ்தே த³க்ஷஸ்து பரமேஷ்டி²னா |
கன்யாயாம் நாரதோ³ மஹ்யம் தவ புத்ரோ ப⁴வேதி³தி ||1-3-13
ததோ த³க்ஷஸ்து தாம் ப்ராதா³த்கன்யாம் வை பரமேஷ்டி²னே |
ஸ தஸ்யாம் நாரதோ³ ஜஜ்ஞே த³க்ஷஸா²பப⁴யாத்³ருஷி꞉ ||1-3-14
ஜனமேஜய உவாச
கத²ம் வினாஸி²தா꞉ புத்ரா நாரதே³ன மஹர்ஷிணா |
ப்ரஜாபதேர்த்³விஜஸ்²ரேஷ்ட² ஸ்²ரோதுமிச்சா²மி தத்த்வத꞉ ||1-3-15
வைஸ²ம்பாயன உவாச
த³க்ஷஸ்ய புத்ரா ஹர்யஸ்²வா விவர்த⁴யிஷவ꞉ ப்ரஜா꞉ |
ஸமாக³தா மஹாவீர்யா நாரத³ஸ்தானுவாச ஹ ||1-3-16
பா³லிஸா² ப³த யூயம் வை நாஸ்யா ஜானீத வை பு⁴வ꞉ |
ப்ரமாணம் ஸ்ரஷ்டுகாமா꞉ ஸ்த² ப்ரஜா꞉ ப்ராசேதஸாத்மஜா꞉ |
அந்தரூர்த்⁴வமத⁴ஸ்²சைவ கத²ம் ஸ்ரக்ஷ்யத² வை ப்ரஜா꞉ ||1-3-17
தே து தத்³வசனம் ஸ்²ருத்வா ப்ரயாதா꞉ ஸர்வதோதி³ஸ²ம் |
ப்ரமாணம் த்³ரஷ்டுகாமாஸ்தே க³தா꞉ ப்ராசேதஸாத்மஜா꞉ ||1-3-18
வாயோரனஸ²னம் ப்ராப்ய க³தாஸ்தே வை பராப⁴வம் |
அத்³யாபி ந நிவர்தந்தே ஸமுத்³ரேப்⁴ய இவாபகா³꞉ ||1-3-19
ஹர்யஸ்²வேஷ்வத² நஷ்டேஷு த³க்ஷ꞉ ப்ராசேதஸ꞉ புன꞉ |
வைரிண்யாமேவ புத்ராணாம் ஸஹஸ்ரமஸ்ருஜத்ப்ரபு⁴꞉ ||1-3-20
விவர்த⁴யிஷவஸ்தே து ஸ²ப³லாஸ்²வா꞉ ப்ரஜாஸ்ததா³ |
பூர்வோக்தம் வசனம் தாத நாரதே³னைவ நோதி³தா꞉ ||1-3-21
அன்யோன்யமூசுஸ்தே ஸர்வே ஸம்யகா³ஹ மஹாமுனி꞉ |
ப்⁴ராத்ரூணாம் பத³வீம் ஜ்ஞாதும் க³ந்தவ்யம் நாத்ர ஸம்ஸ²ய꞉ ||1-3-22
ஜ்ஞாத்வா ப்ரமாணம் ப்ருத்²வ்யாஸ்²ச ஸுக²ம் ஸ்ரக்ஷ்யாமஹே ப்ரஜா꞉ |
ஏகாக்³ரா꞉ ஸ்வஸ்த²மனஸா யதா²வத³னுபூர்வஸ²꞉ ||1-3-23
தே(அ)பி தேனைவ மார்கே³ண ப்ரயாதா꞉ ஸர்வதோதி³ஸ²ம் |
அத்³யாபி ந நிவர்தந்தே ஸமுத்³ரேப்⁴ய இவாபகா³꞉ ||1-3-24
நஷ்டேSஉ ஸ²ப³லாஸ்²வேSஉ த³க்ஷ க்ருத்³தோ⁴(அ)வத³த்³வcஅ꞉ |
நாரத³ம் நாஸ²மேஹீதி க³ர்ப⁴வாஸம் வஸேதி ச ||1-3-25
ததா³ ப்ரப்⁴ருதி வை ப்⁴ராதா ப்⁴ராதுரன்வேஷணம் ந்ருப |
ப்ரயாதோ நஸ்²யதி க்ஷிப்ரம் தன்ன கார்யம் விபஸ்²சிதா ||1-3-26
தாம்ஸ்²சாபி நஷ்டான் விஜ்ஞாய புத்ராந்த³க்ஷ꞉ ப்ரஜாபதி꞉ |
ஷஷ்டிம் பூ⁴யோ(அ)ஸ்ருஜத்கன்யா வீரண்யாமிதி ந꞉ ஸ்²ருதம் ||1-3-27
தாஸ்ததா³ ப்ரதிஜக்³ராஹ பா⁴ர்யார்த²ம் கஸ்²யப꞉ ப்ரபு⁴꞉ |
ஸோமோ த⁴ர்மஸ்²ச கௌரவ்ய ததை²வான்யே மஹர்ஷய꞉ ||1-3-28
த³தௌ³ ஸ த³ஸ² த⁴ர்மாய கஸ்²யபாய த்ரயோத³ஸ² |
ஸப்தவிம்ஸ²திம் ஸோமாய சதஸ்ரோ(அ)ரிஷ்டனேமினே ||1-3-29
த்³வே சைவ ப்⁴ருகு³புத்ராய த்³வே சைவாங்கி³ரஸே ததா² |
த்³வே க்ருஸா²ஸ்²வாய விது³ஷே தாஸாம் நாமானி மே ஸ்²ருணு ||1-3-30
அருந்த⁴தீ வஸுர்யாமீ லம்பா³ பா⁴னுர்மருத்வதீ |
ஸங்கல்பா ச முஹூர்தா ச ஸாத்⁴யா விஸ்²வா ச பா⁴ரத |
த⁴ர்மபத்ன்யோ த³ஸ² த்வேதாஸ்தாஸ்வபத்யானி மே ஸ்²ர்ருணு ||1-3-31
விஸ்²வேதே³வாஸ்²ச விஸ்²வாயா꞉ ஸாத்⁴யான்ஸாத்⁴யா வ்யஜாயத |
மருத்வத்யாம் மருத்வந்தோ வஸோஸ்து வஸவஸ்ததா² ||1-3-32
பா⁴னோஸ்து பா⁴னவஸ்தாத முஹூர்தாயா முஹூர்தஜா꞉ ||1-3-33
லம்பா³யாஸ்²சைவ கோ⁴ஷோ(அ)த² நாக³வீதீ² ச யாமிஜா |
ப்ருதி²வீவிஷயம் ஸர்வமருந்த⁴த்யாம் வ்யஜாயத ||1-3-34
ஸங்கல்பாயாஸ்து ஸர்வாத்மா ஜஜ்ஞே ஸங்கல்ப ஏவ ஹி |
நாக³வீத்²யாஸ்²ச யாமின்யா வ்ருஷலம்பா³ வ்யஜாயத ||1-3-35
யா ராஜன்ஸோமபத்ன்யஸ்து த³க்ஷ꞉ ப்ராசேதஸோ த³தௌ³ |
ஸர்வா நக்ஷத்ரனாம்ன்யஸ்தா ஜ்யோதிஷே பரிகீர்திதா꞉ ||1-3-36
யே த்வன்யே க்²யாதிமந்தோ வை தே³வா ஜ்யோதி꞉ புரோக³மா꞉ |
வஸவோ(அ)ஷ்டௌ ஸமாக்²யாதாஸ்தேஷாம் வக்ஷ்யாமி விஸ்தரம் ||1-3-37
ஆபோ த்⁴ருவஸ்²ச ஸோமஸ்²ச த⁴ரஸ்²சைவானிலானலௌ |
ப்ரத்யூஷஸ்²ச ப்ரபா⁴ஸஸ்²ச வஸவோ நாமபி⁴꞉ ஸ்ம்ருதா꞉ ||1-3-38
ஆபஸ்ய புத்ரோ வைதண்ட்³ய꞉ ஸ்²ரம꞉ ஸ்²ராந்தோ முனிஸ்ததா² |
த்⁴ருவஸ்ய புத்ரோ ப⁴க³வான்காலோ லோகப்ரகாலன꞉ ||1-3-39
ஸோமஸ்ய ப⁴க³வான்வர்சா வர்சஸ்வீ யேன ஜாயதே |
த⁴ரஸ்ய புத்ரோ த்³ரவிணோ ஹுதஹவ்யவஹஸ்ததா² |
மனோஹராயா꞉ ஸி²ஸி²ர꞉ ப்ராணோ(அ)த² ரமணஸ்ததா² ||1-3-40
அனிலஸ்ய ஸி²வா பா⁴ர்யா தஸ்யா꞉ புத்ரோ மனோஜவ꞉ |
அவிஜ்ஞாதக³திஸ்²சைவ த்³வௌ புத்ராவனிலஸ்ய து ||1-3-41
அக்³னிபுத்ர꞉ குமாரஸ்து ஸ²ரஸ்தம்பே³ ஸ்²ரியான்வித꞉ |
தஸ்ய ஸா²கோ² விஸா²க²ஸ்²ச நைக³மேயஸ்²ச ப்ருஷ்ட²ஜா꞉ ||1-3-42
அபத்யம் க்ருத்திகானாம் து கார்த்திகேய இதி ஸ்ம்ருத꞉ |
ஸ்கந்த³꞉ ஸனத்குமாரஸ்²ச ஸ்ருSட꞉ பாதே³ன தேஜஸ꞉ ||1-3-43
ப்ரத்யூஷஸ்ய விது³꞉ புத்ர ருSடிம் நாம்னா ச தே³வலம் |
த்³வௌ புத்ரௌ தே³வலஸ்யாபி க்ஷமாவந்தௌ தபஸ்வினௌ ||1-3-44
ப்³ருஹஸ்பதேஸ்து ப⁴கி³னீ வரஸ்த்ரீ ப்³ரஹ்மசாரிணீ |
யோக³ஸித்³தா⁴ ஜக³த்க்ருத்ஸ்னமஸக்தா விசசார ஹ ||1-3-45
ப்ரபா⁴ஸஸ்ய ச ஸா பா⁴ர்யா வஸூனாமஷ்டமஸ்ய ச |
விஸ்²வகர்மா மஹாபா⁴க³ஸ்தஸ்யாம் ஜஜ்ஞே ப்ரஜாபதி꞉ ||1-3-46
கர்தா ஸி²ல்பஸஹஸ்ராணாம் த்ரித³ஸா²னாம் ச வார்த⁴கி꞉ |
பூ⁴ஷணானாம் ச ஸர்வேஷாம் கர்தா ஸி²ல்பவதாம் வர꞉ ||1-3-47
ய꞉ ஸர்வாஸாம் விமானானி தே³வதானாம் சகார ஹ |
மானுஷ்யாஸ்²சோபஜீவந்தி யஸ்ய ஸி²ல்பம் மஹாத்மன꞉ ||1-3-48
ஸுரபீ⁴ கஸ்²யபாத்³ருத்³ரானேகாத³ஸ² வினிர்மமே |
மஹாதே³வப்ரஸாதே³ன தபஸா பா⁴விதா ஸதீ ||1-3-49
அஜைகபாத³ஹிர்பு³த்⁴ன்யஸ்த்வஷ்டா ருத்³ராஸ்²ச பா⁴ரத |
த்வஷ்டுஸ்²சைவாத்மஜ꞉ ஸ்²ரீமான்விஸ்²வரூபோ மஹாயஸா²꞉ ||1-3-50
ஹரஸ்²ச ப³ஹுரூபஸ்²ச த்ர்யம்ப³கஸ்²சாபராஜித꞉ |
வ்ருஷாகபிஸ்²ச ஸ²ம்பு⁴ஸ்²ச கபர்தீ³ ரேவதஸ்ததா² ||1-3-51
ம்ருக³வ்யாத⁴ஸ்²ச ஸர்பஸ்²ச கபாலீ ச விஸா²ம்பதே |
ஏகாத³ஸை²தே கதி²தா ருத்³ராஸ்த்ரிபு⁴வனேஸ்²வரா꞉ ||1-3-52
ஸ²தம் த்வேவம் ஸமாக்²யாதம் ருத்³ராணாமமிதௌஜஸாம் |
புராணே ப⁴ரதஸ்²ரேஷ்ட² யைர்வ்யாப்தா꞉ ஸசராசரா꞉ ||1-3-53
லோகா ப⁴ரதஸா²ர்தூ³ல கஸ்²யபஸ்ய நிபோ³த⁴ மே |
அதி³திர்தி³திர்த³னுஸ்²சைவ அரிஷ்டா ஸுரஸா க²ஸா² ||1-3-54
ஸுரபி⁴ர்வினதா சைவ தாம்ரா க்ரோத⁴வஸா² இரா |
கத்³ருர்முனிஸ்²ச ராஜேந்த்³ர தாஸ்வபத்யானி மே ஸ்²ருணு ||1-3-55
பூர்வமன்வந்தரே ஸ்²ரேஷ்டா² த்³வாத³ஸா²ஸன்ஸுரோத்தமா꞉ |
துஷிதா நாம தே(அ)ன்யோன்யமூசுர்வைவஸ்வதே(அ)ந்தரே ||1-3-56
உபஸ்தி²தே(அ)தியஸ²ஸி சாக்ஷுஷஸ்யாந்தரே மனோ꞉ |
ஹிதார்த²ம் ஸர்வஸத்த்வானாம் ஸமாக³ம்ய பரஸ்பரம் ||1-3-57
ஆக³ச்ச²த த்³ருதம் தே³வா அதி³திம் ஸம்ப்ரவிஸ்²ய வை |
மன்வந்தரே ப்ரஸூயாமஸ்தன்ன꞉ ஸ்²ரேயோ ப⁴விஷ்யதி ||1-3-58
வைஸ²ம்பாயன உவாச
ஏவமுக்த்வா து தே ஸர்வம் சாக்ஷுஷஸ்யாந்தரே மனோ꞉ |
மாரீசாத்கஸ்²யபாஜ்ஜாதாஸ்தே(அ)தி³த்யா த³க்ஷகன்யயா ||1-3-59
தத்ர விஷ்ணுஸ்²ச ஸ²க்ரஸ்²ச ஜஜ்ஞாதே புனரேவ ஹி |
அர்யமா சைவ தா⁴தா ச த்வஷ்டா பூஷா ச பா⁴ரத ||1-3-60
விவஸ்வான் ஸவிதா சைவ மித்ரோ வருண ஏவ ச |
அம்ஸோ² ப⁴க³ஸ்²சாதிதேஜா ஆதி³த்யா த்³வாத³ஸ² ஸ்ம்ருதா꞉ ||1-3-61
சாக்ஷுSஅஸ்யாந்தரே பூர்வமாஸன்யே துSஇதா꞉ ஸுரா꞉ |
வைவஸ்வதே(அ)ந்தரே தே வை ஆதி³த்யா த்³வாத³ஸ² ஸ்ம்ருதா꞉ ||1-3-62
ஸப்தவிம்ஸ²திர்யா꞉ ப்ரோக்தா꞉ ஸோமபத்ன்யோ(அ)த² ஸுவ்ரதா꞉ |
தாஸாமபத்யான்யப⁴வந்தீ³ப்தான்யமிததேஜஸாம் ||1-3-63
அரிஷ்டனேமிபத்னீனாமபத்யானீஹ ஷோட³ஸ² |
ப³ஹுபுத்ரஸ்ய விது³ஷஸ்²சதஸ்ரோ வித்³யுத꞉ ஸ்ம்ருதா꞉ ||1-3-64
ப்ரத்யங்கி³ரஸஜா꞉ ஸ்²ரேஷ்டா² ருசோ ப்³ரஹ்மர்ஷிஸத்க்ருதா꞉ |
க்ருஸா²ஸ்²வஸ்ய து ராஜர்ஷேர்தே³வப்ரஹரணானி ச ||1-3-65
ஏதே யுக³ஸஹஸ்ராந்தே ஜாயந்தே புனரேவ ஹ |
ஸர்வதே³வக³ணாஸ்தாத த்ரயஸ்த்ரிம்ஸ²த்து காமஜா꞉ ||1-3-66
தேஷாமபி ச ராஜேந்த்³ர நிரோதோ⁴த்பத்திருச்யதே ||1-3-67
யதா² ஸூர்யஸ்ய க³க³னே உத³யாஸ்தமனே இஹ |
ஏவம் தே³வனிகாயாஸ்தே ஸம்ப⁴வந்தி யுகே³ யுகே³ ||1-3-68
தி³த்யா꞉ புத்ரத்³வயம் ஜஜ்ஞே கஸ்²யபாதி³தி ந꞉ ஸ்²ருதம் |
ஹிரண்யகஸி²புஸ்²சைவ ஹிரண்யாக்ஷஸ்²ச வீர்யவான் ||1-3-69
ஸிம்ஹிகா சாப⁴வத்கன்யா விப்ரசித்தே꞉ பரிக்³ரஹ꞉ |
ஸைம்ஹிகேயா இதி க்²யாதாஸ்தஸ்யா꞉ புத்ரா மஹாப³லா꞉ |
க³ணைஸ்²ச ஸஹ ராஜேந்த்³ர த³ஸ²ஸாஹஸ்ரமுச்யதே ||1-3-70
தேஷாம் புத்ராஸ்²ச பௌத்ராஸ்²ச ஸ²தஸோ²(அ)த² ஸஹஸ்ரஸ²꞉ |
அஸங்க்²யாதா மஹாபா³ஹோ ஹிரண்யகஸி²போ꞉ ஸ்²ருணு ||1-3-71
ஹிரண்யகஸி²போ꞉ புத்ராஸ்²சத்வார꞉ ப்ரதி²தௌஜஸ꞉ |
அனுஹ்ராத³ஸ்²ச ஹ்ராத³ஸ்²ச ப்ரஹ்ராத³ஸ்²சைவ வீர்யவான் ||1-3-72
ஸம்ஹ்ராத³ஸ்²ச சதுர்தோ²(அ)பூ⁴த்³த்⁴ராத³புத்ரோ ஹ்ரத³ஸ்ததா² |
ஸம்ஹ்ராத³புத்ர꞉ ஸுந்த³ஸ்²ச நிஸுந்த³ஸ்தாவுபௌ⁴ ஸ்ம்ருதௌ ||1-3-73
அனுஹ்ராத³ஸுதௌ ஹ்யாயு꞉ ஸி²பி³காலஸ்ததை²வ ஹ |
விரோசனஸ்²ச ப்ராஹ்ராதி³ர்ப³லிர்ஜஜ்ஞே விரோசனாத் ||1-3-74
ப³லே꞉ புத்ரஸ²தம் த்வாஸீத்³பா³ணஜ்யேஷ்ட²ம் நராதி⁴ப |
த்⁴ருதராஷ்ட்ரஸ்²ச ஸூர்யஸ்²ச சந்த்³ரமாஸ்²சேந்த்³ரதாபன꞉ ||1-3-75
கும்ப⁴னாபோ⁴ க³ர்த³பா⁴க்ஷ꞉ குக்ஷிரித்யேவமாத³ய꞉ |
பா³ணஸ்தேஷாமதிப³லோ ஜ்யேஷ்ட²꞉ பஸு²பதே꞉ ப்ரிய꞉ ||1-3-76
புராகல்பே து பா³ணேன ப்ரஸாத்³யோமாபதிம் ப்ரபு⁴ம் |
பார்ஸ்²வதோ விஹரிஷ்யாமி இத்யேவம் யாசிதோ வர꞉ ||1-3-77
பா³ணஸ்ய சேந்த்³ரத³மனோ லோஹித்யாமுத³பத்³யத |
க³ணாஸ்ததா²ஸுரா ராஜஞ்ஸ்ச²தஸாஹஸ்ரஸம்மிதா꞉ ||1-3-78
ஹிரண்யாக்ஷஸுதா꞉ பஞ்ச வித்³வாம்ஸ꞉ ஸுமஹாப³லா꞉ |
ஜ²ர்ஜ²ர꞉ ஸ²குனிஸ்²சைவ பூ⁴தஸந்தாபனஸ்ததா² |
மஹானாப⁴ஸ்²ச விக்ராந்த꞉ காலனாப⁴ஸ்ததை²வ ச ||1-3-79
அப⁴வந்த³னுபுத்ராஸ்²ச ஸ²தம் தீவ்ரபராக்ரமா꞉
தபஸ்வினோ மஹாவீர்யா꞉ ப்ராதா⁴ன்யேன நிபோ³த⁴ தான் ||1-3-80
த்³விமூர்தா⁴ ஸ²குனிஸ்²சைவ ததா² ஸ²ங்குஸி²ரா விபு⁴꞉ |
ஸ²ங்குகர்ணோ விராத⁴ஸ்²ச க³வேஷ்டீ² து³ந்து⁴பி⁴ஸ்ததா²
அயோமுக²꞉ ஸ²ம்ப³ரஸ்²ச கபிலோ வாமனஸ்ததா² |1-3-81
மரீசிர்மக⁴வாம்ஸ்²சைவ இரா ஸ²ங்குஸி²ரா வ்ருக꞉ |
விக்ஷோப⁴ணஸ்²ச கேதுஸ்²ச கேதுவீர்யஸ²தஹ்ரதௌ³ ||1-3-82
இந்த்³ரஜித்ஸத்யஜிச்சைவ வஜ்ரனாப⁴ஸ்ததை²வ ச |
மஹானாப⁴ஸ்²ச விக்ராந்த꞉ காலனாப⁴ஸ்ததை²வ ச ||1-3-83
ஏகசக்ரோ மஹாபா³ஹுஸ்தாரகஸ்²ச மஹாப³ல꞉ |
வைஸ்²வானர꞉ புலோமா ச வித்³ராவணமஹாஸுரௌ ||1-3-84
ஸ்வர்பா⁴னுர்வ்ருஷபர்வா ச துஹுண்ட³ஸ்²ச மஹாஸுர꞉ |
ஸூக்ஷ்மஸ்²சைவாதிசந்த்³ரஸ்²ச ஊர்ணனாபோ⁴ மஹகி³ரி꞉ ||1-3-85
அஸிலோமா ச கேஸீ² ச ஸ²ட²ஸ்²ச ப³லகோ மத³꞉ |
ததா² க³க³னமூர்தா⁴ ச கும்ப⁴னாபோ⁴ மஹாஸுர꞉ ||1-3-86
ப்ரமதோ³ மயஸ்²ச குபதோ² ஹயக்³ரீவஸ்²ச வீர்யவான் |
வைஸ்ருப꞉ ஸவிரூபாக்ஷ꞉ ஸுபதோ²(அ)த² ஹராஹரௌ ||1-3-87
ஹிரண்யகஸி²புஸ்²சைவ ஸ²தமாயுஸ்²ச ஸ²ம்ப³ர꞉ |
ஸ²ரப⁴꞉ ஸ²லப⁴ஸ்²சைவ விப்ரசித்திஸ்²ச வீர்யவான் ||1-3-88
ஏதே ஸர்வே த³னோ꞉ புத்ரா꞉ கஸ்²யபாத³பி⁴ஜஜ்ஞிரே |
விப்ரசித்திப்ரதா⁴னாஸ்தே தா³னவா꞉ ஸுமஹாப³லா꞉ ||1-3-89
ஏதேஷாம் யத³பத்யம் து தன்ன ஸ²க்யம் நராதி⁴ப |
ப்ரஸங்க்²யாதும் மஹீபால புத்ரபௌத்ராத்³யனந்தகம் ||1-3-90
ஸ்வர்பா⁴னோஸ்து ப்ரபா⁴ கன்யா புலோம்னஸ்²ச ஸுதாத்ரயம் |
உபதா³னவீ ஹயஸி²ரா꞉ ஸ²ர்மிஷ்டா² வார்ஷபர்வணீ ||1-3-91
புலோமா காலிகா சைவ வைஸ்²வானரஸுதே உபே⁴ |
ப³ஹ்வபத்யே மஹாவீர்யே மாரீசேஸ்து பரிக்³ரஹ꞉ ||1-3-92
தயோ꞉ புத்ரஸஹஸ்ராணி ஷஷ்டிம் தா³னவனந்த³னான்
சதுர்த³ஸ²ஸ²தானந்யான்ஹிரண்யபுரவாஸின꞉ ||1-3-93
மாரீசிர்ஜனயாமாஸ மஹதா தபஸான்வித꞉ |
பௌலோமா꞉ காலகேயாஸ்²ச தா³னவாஸ்தே மஹாப³லா꞉ ||1-3-94
அவத்⁴யா தே³வதானாம் ச ஹிரண்யபுரவாஸின꞉ |
க்ருதா꞉ பிதாமஹேனாஜௌ நிஹதா꞉ ஸவ்யஸாசினா ||1-3-95
ப்ரபா⁴யா நஹுஸ²꞉ புத்ர꞉ ஸ்ருஞ்ஜயஸ்²ச ஸ²சீஸுத꞉ |
பூரும் ஜஜ்ஞே(அ)த² ஸ²ர்மிSடா² து³Sயந்தமுபதா³னவீ ||1-3-96
ததோ(அ)பரே மஹாவீர்யா தா³னவாஸ்த்வதிதா³ருணா꞉ |
ஸிம்ஹிகாயாமதோ²த்பன்னா விப்ரசித்தே꞉ ஸுதாஸ்ததா³ ||1-3-97
தை³த்யதா³னவஸம்யோகா³ஜ்ஜாதாஸ்தீவ்ரபராக்ரமா꞉ |
ஸைம்ஹிகேயா இதி க்²யாதாஸ்த்ரயோத³ஸ² மஹாப³லா꞉ ||1-3-98
வ்யம்ஸ²꞉ ஸ²ல்யஸ்²ச ப³லினௌ நப⁴ஸ்²சைவ மஹாப³ல꞉ |
வாதாபிர்னமுசிஸ்²சைவ இல்வல꞉ க²ஸ்ருமஸ்ததா² ||1-3-99
அஞ்ஜிகோ நரகஸ்²சைவ காலனாப⁴ஸ்ததை²வ ச |
ஸு²க꞉ போதரணஸ்²சைவ வஜ்ரனாப⁴ஸ்²ச வீர்யவான் ||1-3-100
ராஹுர்ஜ்யேஷ்ட²ஸ்து தேSஆம் வை ஸூர்யசந்த்³ரவிமர்த³ன꞉ |
மூகஸ்²சைவ துஹுண்ட³ஸ்²ச ஹ்ராத³புத்ரௌ ப³பூ⁴வது꞉ ||1-3-101
மாரீச꞉ ஸுந்த³புத்ரஸ்²ச தாட³காயாம் வ்யஜாயத |
ஸி²வமாணஸ்ததா² சைவ ஸுரகல்பஸ்²ச வீர்யவாண் || 1-3-102
ஏதே வை தா³னவா꞉ ஸ்²ரேஷ்டா² த³னுவம்ஸ²விவர்த⁴னா꞉ |
தேஷாம் புத்ராஸ்²ச பௌத்ராஸ்²ச ஸ²தஸோ²(அ)த² ஸஹஸ்ரஸ²꞉ ||1-3-103
ஸம்ஹ்ராத³ஸ்ய து தை³த்யஸ்ய நிவாதகவசா꞉ குலே |
ஸமுத்பன்னா꞉ ஸுதபஸா மஹாந்தோ பா⁴விதாத்மன꞉ ||1-3-104
திஸ்ர꞉ கோட்ய꞉ ஸுதாஸ்தேஷாம் மணிமத்யாம் நிவாஸினாம்
அஸ்²வானுஷ்ட்ரான் அம்ஹா பா⁴ஸீ பா⁴ஸான் தே(அ)ப்யவத்⁴யாஸ்து தே³வானாமர்ஜுனேன நிபாதிதா꞉ ||1-3-105
ஷட்ஸுதா꞉ ஸுமஹாஸத்த்வாஸ்தாம்ராயா꞉ பரிகீர்திதா꞉
காகீ ஸ்²யேனீ ச பா⁴ஸீ ச ஸுக்³ரீவீ ஸு²சி க்³ருத்⁴ரிகா ||1-3-106
காகீ காகானஜனயது³லூஃகீ² ப்ரத்யுலூககான் |
ஸ்²யேனீ ஸ்²யேனாம்ஸ்ததா² பா⁴ஸீ பா⁴ஸான்க்³ருத்⁴ராம்ஸ்²ச க்³ருத்⁴ர்யபி ||1-3-107
ஸு²சிரௌத³கான்பக்ஷிக³ணான்ஸுக்³ரீவீ து பரந்தப |
அஸ்²வானுஷ்ட்ரான்க³ர்த³பா⁴ம்ஸ்²ச தாம்ராவம்ஸ²꞉ ப்ரகீர்தித꞉ ||1-3-108
வினதாயாஸ்து புத்ரௌ த்³வாவருணோ க³ருட³ஸ்ததா² |
ஸுபர்ண꞉ பததாம் ஸ்²ரேஷ்டோ² தா³ருண꞉ ஸ்வேன கர்மணா ||1-3-109
ஸுரஸாயா꞉ ஸஹஸ்ரம் து ஸர்பாணாமமிதௌஜஸாம் |
அனேகஸி²ரஸாம் தாத கே²சராணாம் மஹாத்மனாம் ||1-3-110
காத்³ரவேயாஸ்²ச ப³லின꞉ ஸஹஸ்ரமமிதௌஜஸ꞉ |
ஸுபர்ணவஸ²கா³ நாகா³ ஜஜ்ஞிரே(அ)னேகமஸ்தகா꞉ ||1-3-111
தேஷாம் ப்ரதா⁴னா꞉ ஸததம் ஸே²ஷவாஸுகிதக்ஷகா꞉ |
ஐராவதோ மஹாபத்³ம꞉ கம்ப³லாஸ்²வதராவுபௌ⁴ ||1-3-112
ஏலாபத்ரஸ்ததா² ஸ²ங்க²꞉ கர்கோடகத⁴னஞ்ஜயௌ |
மஹானீலமஹாகர்ணௌ த்⁴ருதராஷ்ட்ரப³லாஹகௌ ||1-3-113
குஹர꞉ புஷ்பத³ம்ஷ்ட்ரஸ்²ச து³ர்முக²꞉ ஸுமுக²ஸ்ததா² |
ஸ²ங்க²ஸ்²ச ஸ²ங்க²பாலஸ்²ச கபிலோ வாமனஸ்ததா² ||1-3-114
நஹுஷ꞉ ஸ²ங்க²ரோமா ச மணிரித்யேவமாத³ய꞉ |
தேஷாம் புத்ராஸ்²ச பௌத்ராஸ்²ச க³ருடே³ன நிபாதிதா꞉ ||1-3-115
சதுர்த³ஸ²ஸஹஸ்ராணி க்ரூராணாமுரகா³ஸி²னாம் |
க³ணம் க்ரோத⁴வஸ²ம் வித்³தி⁴ தஸ்ய ஸர்வே ச த³ம்ஷ்ட்ரிண꞉ |ல்1-3-116
ஸ்த²லஜா꞉ பக்ஷிணோ(அ)ப்³ஜாஸ்²ச த⁴ராயா꞉ ப்ரஸவா꞉ ஸ்ம்ருதா꞉ |
கா³ஸ்து வை ஜனயாமாஸ ஸுரபி⁴ர்மஹிஷாம்ஸ்ததா² ||1-3-117
இரா வ்ருக்ஷலதா வல்லீஸ்த்ருணஜாதீஸ்²ச ஸர்வஸ²꞉ |
க²ஸா² து யக்ஷரக்ஷாம்ஸி முனீனப்ஸரஸஸ்ததா² ||1-3-118
அரிஷ்டா து மஹாஸத்த்வான்க³ந்த⁴ர்வானமிதௌஜஸ꞉ |
ஏதே கஸ்²யபதா³யாதா³꞉ கீர்திதா꞉ ஸ்தா²ணுஜங்க³மா꞉ |1-3-119
தேஷாம் புத்ராஸ்²ச பௌத்ராஸ்²ச ஸ²தஸோ²(அ)த² ஸஹஸ்ரஸ²꞉ |
ஏஷ மன்வந்தரே தாத ஸர்க³꞉ ஸ்வாரோசிஷே ஸ்ம்ருத꞉ ||1-3-120
வைவஸ்வதே து மஹதி வாருணே விததே க்ரதௌ |
ஜுஹ்வானஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ வை ப்ரஜாஸர்க³ இஹோச்யதே ||1-3-121
பூர்வம் யத்ர து ப்³ரஹ்மர்ஷீனுத்பன்னான்ஸப்த மானஸான் |
புத்ரத்வே கல்பயாமாஸ ஸ்வயமேவ பிதாமஹ꞉ ||1-3-122
ததோ விரோதே⁴ தே³வானாம் தா³னவானாம் ச பா⁴ரத |
தி³திர்வினஷ்டபுத்ரா வை தோஷயாமாஸ கஸ்²யபம் ||1-3-123
தாம் கஸ்²யப꞉ ப்ரஸன்னாத்மா ஸம்யகா³ராதி⁴தஸ்தயா |
வரேண ச்ச²ந்த³யாமாஸ ஸா ச வவ்ரே வரம் தத꞉ ||1-3-124
புத்ரமிந்த்³ரவதா⁴ர்தா²ய ஸமர்த²மமிதௌஜஸம் |
ஸ ச தஸ்யை வரம் ப்ராதா³த்ப்ரார்தி²தம் ஸுமஹாதபா꞉ ||1-3-125
த³த்த்வா ச வரமவ்யக்³ரோ மாரீசஸ்தாமபா⁴ஷத |
ப⁴விSயதி ஸுதஸ்தே(அ)யம் யத்³யேவம் தா⁴ரயிSயஸி ||1-3-126
இந்த்³ரம் ஸுதோ நிஹந்தா தே க³ர்ப⁴ம் வை ஸ²ரதா³ம் ஸ²தம் |
யதி³ தா⁴ரயஸே ஸௌ²சம் தத்பரா வ்ரதமாஸ்தி²தா ||1-3-127
ததே²த்யபி⁴ஹிதோ ப⁴ர்தா தயா தே³வ்யா மஹாதபா꞉ |
தா⁴ரயாமாஸ க³ர்ப⁴ம் து ஸு²சி꞉ ஸா வஸுதா⁴தி⁴ப ||1-3-128
ததோ(அ)ப்⁴யுபாக³மத்³தி³த்யாம் க³ர்ப⁴மாதா⁴ய கஸ்²யப꞉ |
ரோசயன்வை க³ணஸ்²ரேஷ்ட²ம் தே³வானாமமிதௌஜஸம் ||1-3-129
தேஜ꞉ ஸம்ப்⁴ருத்ய து³ர்த⁴ர்ஷமவத்⁴யமமரைரபி |
ஜகா³ம பர்வதாயைவ தபஸே ஸம்ஸி²தவ்ரத꞉ ||1-3-130
தஸ்யாஸ்²சைவாந்தரப்ரேப்ஸுரப⁴வத்பாகஸா²ஸன꞉ |
ஊனே வர்ஷஸ²தே சாஸ்யா த³த³ர்ஸா²ந்தரமச்யுத꞉ ||1-3-131
அக்ருத்வா பாத³யோ꞉ ஸௌ²சம் தி³தி꞉ ஸ²யனமாவிஸ²த் |
நித்³ராம் ச காரயாமாஸ தஸ்யா꞉ குக்ஷிம் ப்ரவிஸ்²ய ஸ꞉ ||1-3-132
வஜ்ரபாணிஸ்ததோ க³ர்ப⁴ம் ஸப்ததா⁴ தம் ந்யக்ருந்தத |
ஸ பாட்²யமானோ வஜ்ரேண க³ர்ப⁴ஸ்து ப்ரருரோத³ ஹ ||1-3-133
மா ரோதீ³ரிதி தம் ஸ²க்ர꞉ புன꞉ புனரதா²ப்³ரவீத் |
ஸோ(அ)ப⁴வத் ஸப்ததா⁴ க³ர்ப⁴ஸ்தமிந்த்³ரோ ருஷித꞉ புன꞉ ||1-3-134
ஏகைகம் ஸப்ததா⁴ சக்ரே வஜ்ரேணைவாரிகர்ஸ²ன꞉ |
மருதோ நாம தே³வாஸ்தே ப³பூ⁴வுர்ப⁴ரதர்Sஅப⁴ ||1-3-135
யதை²வோக்தம் மக⁴வதா ததை²வ மருதோ(அ)ப⁴வன் |
தே³வா ஏகோனபஞ்சாஸ²த்ஸஹாயா வஜ்ரபாணின꞉ ||1-3-136
தேஷாமேவம் ப்ரவ்ருத்³தா⁴னாம் பூ⁴தானாம் ஜனமேஜய |
ரோசயன் வை க³ணஸ்²ரேஷ்ட²ம் தே³வானாமமிதௌஜஸாம் ||1-3-137
நிகாயேஷு நிகாயேஷு ஹரி꞉ ப்ராதா³த்ப்ரஜாபதீன் |
க்ரமஸ²ஸ்தானி ராஜ்யானி ப்ருது²பூர்வாணி பா⁴ரத ||1-3-138
ஸ ஹரி꞉ புருஷோ வீர꞉ க்ருஷ்ணோ ஜிஷ்ணு꞉ ப்ரஜாபதி꞉ |
பர்ஜன்யஸ்தபனோ வ்யக்தஸ்தஸ்ய ஸர்வமித³ம் ஜக³த் ||1-3-139
பூ⁴தஸர்க³மிமம் ஸம்யக்³ஜானதோ ப⁴ரதர்Sஅப⁴ |
மருதாம் ச ஸு²பே⁴ ஜன்ம ஸ்²ருன்வத꞉ பட்²தோ(அ)பி வா
நாவ்ருத்திப⁴யமஸ்தீஹ பரலோகப⁴யம் குத꞉ ||1-3-140
இதி ஸ்²ரீமஹாபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஸ²பர்வணி மருது³த்பத்திகத²னே
த்ருதீயோ(அ)த்⁴யாய꞉
Converted to Tamil Script using Aksharamukha: Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter
Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/hv_1_3_mpr.html
***
## itrans encoding of HarivamshamahApurAnam-
Part I - Harivamsha parva-
Chapter 3
Encoded by Jagat (Jan Brzezinski), jankbrz@videotron.ca
Edited and proofread by K S Ramachandran, ksrkal@dataone.in
15 April 2007.
Source: Chitrashala Press edn, Gita Press edn.
Note : In verse 1-3-116, ChitrashAla edn has uragAshinAm , while Gita edn
has pavanAshinAm##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger, schaufel@wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath, harindranath_a@yahoo.com
-------------------------------------------------------------------------
shrImahAbhAratam
tasya khilabhAgo harivaMshaH
tatra harivaMshaparva
tR^itIyo.adhyAyaH
marututpattikathanam
janamejaya uvAcha
devAnAM dAnavAnAM cha gandharvoragarakShasAm |
utpattiM vistareNemAM vaishampAyana kIrtaya ||1-3-1
vaishampAyana uvAcha
prajAH sR^ijeti vyAdiShTaH pUrvaM dakShaH svayambhuvA |
yathA sasarja bhUtAni tathA shR^iNu mahIpate ||1-3-2
mAnasAnyeva bhUtAni pUrvamevAsR^ijatprabhuH |
R^iShIndevAnsagandharvAnasurAnatha rAkShasAn |
yakShabhUtapishAchAMshcha vayaH pashusarIsR^IpAn ||1-3-3
yadAsya tAstu mAnasyo na vyavardhanta vai prajAH |
apadhyAtA bhagavatA mahAdevena dhImatA ||1-3-4
tataH saMchintya tu punaH prajAhetoH prajApatiH |
sa maithunena dharmeNa sisR^ikShurvividhAH prajAH |1-3-5|
asiknImAvahatpatnIM vIraNasya prajApateH |
sutAM sutapasA yuktAM mahatIM lokadhAriNIm ||1-3-6
atha putrasahasrANi vIraNyAM pa~ncha vIryavAn |
asiknyAM janayAmAsa dakSha eva prajApatiH || 1-3-7
tAMstu dR^iShTvA mahAbhAgAnsaMvivardhayiShUnprajAH |
devarShiH priyasaMvAdo nAradaH prAbravIdidam |
nAshAya vachanaM teShAM shApAyaivAtmanastathA ||1-3-8
yaM kashyapaH sutavaraM parameShThI vyajIjanat |
dakShasya vai duhitari dakShashApabhayAnmuniH ||1-3-9
pUrvaM sa hi samutpanno nAradaH parameShThinA |
asiknyAmatha vIraNyAM bhUyo devarShisattamaH |
taM bhUyo janayAmAsa piteva munipuMgavam ||1-3-10
tena dakShasya putrA vai haryashvA iti vishrutAH |
nirmathya nAshitAH sarve vidhinA cha na saMshayaH ||1-3-11
tasyodyatastadA dakSho nAshAyAmitavikramaH |
maharShInpurataH kR^itvA yAchitaH parameShThinA || 1-3-12
tato.abhisandhiM chakruste dakShastu parameShThinA |
kanyAyAM nArado mahyaM tava putro bhavediti ||1-3-13
tato dakShastu tAM prAdAtkanyAM vai parameShThine |
sa tasyAM nArado jaj~ne dakShashApabhayAdR^iShiH ||1-3-14
janamejaya uvAcha
kathaM vinAshitAH putrA nAradena maharShiNA |
prajApaterdvijashreShTha shrotumichChAmi tattvataH ||1-3-15
vaishampAyana uvAcha
dakShasya putrA haryashvA vivardhayiShavaH prajAH |
samAgatA mahAvIryA nAradastAnuvAcha ha ||1-3-16
bAlishA bata yUyaM vai nAsyA jAnIta vai bhuvaH |
pramANaM sraShTukAmAH stha prajAH prAchetasAtmajAH |
antarUrdhvamadhashchaiva kathaM srakShyatha vai prajAH ||1-3-17
te tu tadvachanaM shrutvA prayAtAH sarvatodisham |
pramANaM draShTukAmAste gatAH prAchetasAtmajAH ||1-3-18
vAyoranashanaM prApya gatAste vai parAbhavam |
adyApi na nivartante samudrebhya ivApagAH ||1-3-19
haryashveShvatha naShTeShu dakShaH prAchetasaH punaH |
vairiNyAmeva putrANAM sahasramasR^ijatprabhuH ||1-3-20
vivardhayiShavaste tu shabalAshvAH prajAstadA |
pUrvoktaM vachanaM tAta nAradenaiva noditAH ||1-3-21
anyonyamUchuste sarve samyagAha mahAmuniH |
bhrAtR^INAM padavIM j~nAtuM gantavyaM nAtra saMshayaH ||1-3-22
j~nAtvA pramANaM pR^ithvyAshcha sukhaM srakShyAmahe prajAH |
ekAgrAH svasthamanasA yathAvadanupUrvashaH ||1-3-23
te.api tenaiva mArgeNa prayAtAH sarvatodisham |
adyApi na nivartante samudrebhya ivApagAH ||1-3-24
naShTeSu shabalAshveSu dakSha kruddho.avadadvacaH |
nAradaM nAshamehIti garbhavAsaM vaseti cha ||1-3-25
tadA prabhR^iti vai bhrAtA bhrAturanveShaNaM nR^ipa |
prayAto nashyati kShipraM tanna kAryaM vipashchitA ||1-3-26
tAMshchApi naShTAn vij~nAya putrAndakShaH prajApatiH |
ShaShTiM bhUyo.asR^ijatkanyA vIraNyAmiti naH shrutam ||1-3-27
tAstadA pratijagrAha bhAryArthaM kashyapaH prabhuH |
somo dharmashcha kauravya tathaivAnye maharShayaH ||1-3-28
dadau sa dasha dharmAya kashyapAya trayodasha |
saptaviMshatiM somAya chatasro.ariShTanemine ||1-3-29
dve chaiva bhR^iguputrAya dve chaivA~Ngirase tathA |
dve kR^ishAshvAya viduShe tAsAM nAmAni me shR^iNu ||1-3-30
arundhatI vasuryAmI lambA bhAnurmarutvatI |
saMkalpA cha muhUrtA cha sAdhyA vishvA cha bhArata |
dharmapatnyo dasha tvetAstAsvapatyAni me shrR^iNu ||1-3-31
vishvedevAshcha vishvAyAH sAdhyAnsAdhyA vyajAyata |
marutvatyAM marutvanto vasostu vasavastathA ||1-3-32
bhAnostu bhAnavastAta muhUrtAyA muhUrtajAH ||1-3-33
lambAyAshchaiva ghoSho.atha nAgavIthI cha yAmijA |
pR^ithivIviShayaM sarvamarundhatyAM vyajAyata ||1-3-34
saMkalpAyAstu sarvAtmA jaj~ne saMkalpa eva hi |
nAgavIthyAshcha yAminyA vR^iShalambA vyajAyata ||1-3-35
yA rAjansomapatnyastu dakShaH prAchetaso dadau |
sarvA nakShatranAmnyastA jyotiShe parikIrtitAH ||1-3-36
ye tvanye khyAtimanto vai devA jyotiH purogamAH |
vasavo.aShTau samAkhyAtAsteShAM vakShyAmi vistaram ||1-3-37
Apo dhruvashcha somashcha dharashchaivAnilAnalau |
pratyUShashcha prabhAsashcha vasavo nAmabhiH smR^itAH ||1-3-38
Apasya putro vaitaNDyaH shramaH shrAnto munistathA |
dhruvasya putro bhagavAnkAlo lokaprakAlanaH ||1-3-39
somasya bhagavAnvarchA varchasvI yena jAyate |
dharasya putro draviNo hutahavyavahastathA |
manoharAyAH shishiraH prANo.atha ramaNastathA ||1-3-40
anilasya shivA bhAryA tasyAH putro manojavaH |
avij~nAtagatishchaiva dvau putrAvanilasya tu ||1-3-41
agniputraH kumArastu sharastambe shriyAnvitaH |
tasya shAkho vishAkhashcha naigameyashcha pR^iShThajAH ||1-3-42
apatyaM kR^ittikAnAM tu kArttikeya iti smR^itaH |
skandaH sanatkumArashcha sR^iSTaH pAdena tejasaH ||1-3-43
pratyUShasya viduH putra R^iSTiM nAmnA cha devalam |
dvau putrau devalasyApi kShamAvantau tapasvinau ||1-3-44
bR^ihaspatestu bhaginI varastrI brahmachAriNI |
yogasiddhA jagatkR^itsnamasaktA vichachAra ha ||1-3-45
prabhAsasya cha sA bhAryA vasUnAmaShTamasya cha |
vishvakarmA mahAbhAgastasyAM jaj~ne prajApatiH ||1-3-46
kartA shilpasahasrANAM tridashAnAM cha vArdhakiH |
bhUShaNAnAM cha sarveShAM kartA shilpavatAM varaH ||1-3-47
yaH sarvAsAM vimAnAni devatAnAM chakAra ha |
mAnuShyAshchopajIvanti yasya shilpaM mahAtmanaH ||1-3-48
surabhI kashyapAdrudrAnekAdasha vinirmame |
mahAdevaprasAdena tapasA bhAvitA satI ||1-3-49
ajaikapAdahirbudhnyastvaShTA rudrAshcha bhArata |
tvaShTushchaivAtmajaH shrImAnvishvarUpo mahAyashAH ||1-3-50
harashcha bahurUpashcha tryambakashchAparAjitaH |
vR^iShAkapishcha shambhushcha kapardI revatastathA ||1-3-51
mR^igavyAdhashcha sarpashcha kapAlI cha vishAMpate |
ekAdashaite kathitA rudrAstribhuvaneshvarAH ||1-3-52
shataM tvevaM samAkhyAtaM rudrANAmamitaujasAm |
purANe bharatashreShTha yairvyAptAH sacharAcharAH ||1-3-53
lokA bharatashArdUla kashyapasya nibodha me |
aditirditirdanushchaiva ariShTA surasA khashA ||1-3-54
surabhirvinatA chaiva tAmrA krodhavashA irA |
kadrurmunishcha rAjendra tAsvapatyAni me shR^iNu ||1-3-55
pUrvamanvantare shreShThA dvAdashAsansurottamAH |
tuShitA nAma te.anyonyamUchurvaivasvate.antare ||1-3-56
upasthite.atiyashasi chAkShuShasyAntare manoH |
hitArthaM sarvasattvAnAM samAgamya parasparam ||1-3-57
AgachChata drutaM devA aditiM saMpravishya vai |
manvantare prasUyAmastannaH shreyo bhaviShyati ||1-3-58
vaishampAyana uvAcha
evamuktvA tu te sarvaM chAkShuShasyAntare manoH |
mArIchAtkashyapAjjAtAste.adityA dakShakanyayA ||1-3-59
tatra viShNushcha shakrashcha jaj~nAte punareva hi |
aryamA chaiva dhAtA cha tvaShTA pUShA cha bhArata ||1-3-60
vivasvAn savitA chaiva mitro varuNa eva cha |
aMsho bhagashchAtitejA AdityA dvAdasha smR^itAH ||1-3-61
chAkShuSasyAntare pUrvamAsanye tuSitAH surAH |
vaivasvate.antare te vai AdityA dvAdasha smR^itAH ||1-3-62
saptaviMshatiryAH proktAH somapatnyo.atha suvratAH |
tAsAmapatyAnyabhavandIptAnyamitatejasAM ||1-3-63
ariShTanemipatnInAmapatyAnIha ShoDasha |
bahuputrasya viduShashchatasro vidyutaH smR^itAH ||1-3-64
pratya~NgirasajAH shreShThA R^icho brahmarShisatkR^itAH |
kR^ishAshvasya tu rAjarSherdevapraharaNAni cha ||1-3-65
ete yugasahasrAnte jAyante punareva ha |
sarvadevagaNAstAta trayastriMshattu kAmajAH ||1-3-66
teShAmapi cha rAjendra nirodhotpattiruchyate ||1-3-67
yathA sUryasya gagane udayAstamane iha |
evaM devanikAyAste sambhavanti yuge yuge ||1-3-68
dityAH putradvayaM jaj~ne kashyapAditi naH shrutam |
hiraNyakashipushchaiva hiraNyAkShashcha vIryavAn ||1-3-69
siMhikA chAbhavatkanyA viprachitteH parigrahaH |
saiMhikeyA iti khyAtAstasyAH putrA mahAbalAH |
gaNaishcha saha rAjendra dashasAhasramuchyate ||1-3-70
teShAM putrAshcha pautrAshcha shatasho.atha sahasrashaH |
asaMkhyAtA mahAbAho hiraNyakashipoH shR^iNu ||1-3-71
hiraNyakashipoH putrAshchatvAraH prathitaujasaH |
anuhrAdashcha hrAdashcha prahrAdashchaiva vIryavAn ||1-3-72
saMhrAdashcha chaturtho.abhUddhrAdaputro hradastathA |
saMhrAdaputraH sundashcha nisundastAvubhau smR^itau ||1-3-73
anuhrAdasutau hyAyuH shibikAlastathaiva ha |
virochanashcha prAhrAdirbalirjaj~ne virochanAt ||1-3-74
baleH putrashataM tvAsIdbANajyeShThaM narAdhipa |
dhR^itarAShTrashcha sUryashcha chandramAshchendratApanaH ||1-3-75
kumbhanAbho gardabhAkShaH kukShirityevamAdayaH |
bANasteShAmatibalo jyeShThaH pashupateH priyaH ||1-3-76
purAkalpe tu bANena prasAdyomApatiM prabhum |
pArshvato vihariShyAmi ityevaM yAchito varaH ||1-3-77
bANasya chendradamano lohityAmudapadyata |
gaNAstathAsurA rAja~nsChatasAhasrasaMmitAH ||1-3-78
hiraNyAkShasutAH pa~ncha vidvAMsaH sumahAbalAH |
jharjharaH shakunishchaiva bhUtasantApanastathA |
mahAnAbhashcha vikrAntaH kAlanAbhastathaiva cha ||1-3-79
abhavandanuputrAshcha shataM tIvraparAkramAH
tapasvino mahAvIryAH prAdhAnyena nibodha tAn ||1-3-80
dvimUrdhA shakunishchaiva tathA sha~NkushirA vibhuH |
sha~NkukarNo virAdhashcha gaveShThI dundhubhistathA
ayomukhaH shambarashcha kapilo vAmanastathA |1-3-81
marIchirmaghavAMshchaiva irA sha~NkushirA vR^ikaH |
vikShobhaNashcha ketushcha ketuvIryashatahradau ||1-3-82
indrajitsatyajichchaiva vajranAbhastathaiva cha |
mahAnAbhashcha vikrAntaH kAlanAbhastathaiva cha ||1-3-83
ekachakro mahAbAhustArakashcha mahAbalaH |
vaishvAnaraH pulomA cha vidrAvaNamahAsurau ||1-3-84
svarbhAnurvR^iShaparvA cha tuhuNDashcha mahAsuraH |
sUkShmashchaivAtichandrashcha UrNanAbho mahagiriH ||1-3-85
asilomA cha keshI cha shaThashcha balako madaH |
tathA gaganamUrdhA cha kumbhanAbho mahAsuraH ||1-3-86
pramado mayashcha kupatho hayagrIvashcha vIryavAn |
vaisR^ipaH savirUpAkShaH supatho.atha harAharau ||1-3-87
hiraNyakashipushchaiva shatamAyushcha shaMbaraH |
sharabhaH shalabhashchaiva viprachittishcha vIryavAn ||1-3-88
ete sarve danoH putrAH kashyapAdabhijaj~nire |
viprachittipradhAnAste dAnavAH sumahAbalAH ||1-3-89
eteShAM yadapatyaM tu tanna shakyaM narAdhipa |
prasaMkhyAtuM mahIpAla putrapautrAdyanantakam ||1-3-90
svarbhAnostu prabhA kanyA pulomnashcha sutAtrayam |
upadAnavI hayashirAH sharmiShThA vArShaparvaNI ||1-3-91
pulomA kAlikA chaiva vaishvAnarasute ubhe |
bahvapatye mahAvIrye mArIchestu parigrahaH ||1-3-92
tayoH putrasahasrANi ShaShTiM dAnavanandanAn
chaturdashashatAnanyAnhiraNyapuravAsinaH ||1-3-93
mArIchirjanayAmAsa mahatA tapasAnvitaH |
paulomAH kAlakeyAshcha dAnavAste mahAbalAH ||1-3-94
avadhyA devatAnAM cha hiraNyapuravAsinaH |
kR^itAH pitAmahenAjau nihatAH savyasAchinA ||1-3-95
prabhAyA nahushaH putraH sR^i~njayashcha shachIsutaH |
pUruM jaj~ne.atha sharmiSThA duSyantamupadAnavI ||1-3-96
tato.apare mahAvIryA dAnavAstvatidAruNAH |
siMhikAyAmathotpannA viprachitteH sutAstadA ||1-3-97
daityadAnavasaMyogAjjAtAstIvraparAkramAH |
saiMhikeyA iti khyAtAstrayodasha mahAbalAH ||1-3-98
vyaMshaH shalyashcha balinau nabhashchaiva mahAbalaH |
vAtApirnamuchishchaiva ilvalaH khasR^imastathA ||1-3-99
a~njiko narakashchaiva kAlanAbhastathaiva cha |
shukaH potaraNashchaiva vajranAbhashcha vIryavAn ||1-3-100
rAhurjyeShThastu teSAM vai sUryachandravimardanaH |
mUkashchaiva tuhuNDashcha hrAdaputrau babhUvatuH ||1-3-101
mArIchaH sundaputrashcha tADakAyAM vyajAyata |
shivamANastathA chaiva surakalpashcha vIryavAN || 1-3-102
ete vai dAnavAH shreShThA danuvaMshavivardhanAH |
teShAM putrAshcha pautrAshcha shatasho.atha sahasrashaH ||1-3-103
saMhrAdasya tu daityasya nivAtakavachAH kule |
samutpannAH sutapasA mahAnto bhAvitAtmanaH ||1-3-104
tisraH koTyaH sutAsteShAM maNimatyAM nivAsinAm
ashvAnuShTrAn aMhA bhAsI bhAsAn te.apyavadhyAstu devAnAmarjunena nipAtitAH ||1-3-105
ShaTsutAH sumahAsattvAstAmrAyAH parikIrtitAH
kAkI shyenI cha bhAsI cha sugrIvI shuchi gR^idhrikA ||1-3-106
kAkI kAkAnajanayadulUKI pratyulUkakAn |
shyenI shyenAMstathA bhAsI bhAsAngR^idhrAMshcha gR^idhryapi ||1-3-107
shuchiraudakAnpakShigaNAnsugrIvI tu paraMtapa |
ashvAnuShTrAngardabhAMshcha tAmrAvaMshaH prakIrtitaH ||1-3-108
vinatAyAstu putrau dvAvaruNo garuDastathA |
suparNaH patatAM shreShTho dAruNaH svena karmaNA ||1-3-109
surasAyAH sahasraM tu sarpANAmamitaujasAm |
anekashirasAM tAta khecharANAM mahAtmanAm ||1-3-110
kAdraveyAshcha balinaH sahasramamitaujasaH |
suparNavashagA nAgA jaj~nire.anekamastakAH ||1-3-111
teShAM pradhAnAH satataM sheShavAsukitakShakAH |
airAvato mahApadmaH kambalAshvatarAvubhau ||1-3-112
elApatrastathA sha~NkhaH karkoTakadhanaMjayau |
mahAnIlamahAkarNau dhR^itarAShTrabalAhakau ||1-3-113
kuharaH puShpadaMShTrashcha durmukhaH sumukhastathA |
sha~Nkhashcha sha~NkhapAlashcha kapilo vAmanastathA ||1-3-114
nahuShaH sha~NkharomA cha maNirityevamAdayaH |
teShAM putrAshcha pautrAshcha garuDena nipAtitAH ||1-3-115
chaturdashasahasrANi krUrANAmuragAshinAm |
gaNaM krodhavashaM viddhi tasya sarve cha daMShTriNaH |l1-3-116
sthalajAH pakShiNo.abjAshcha dharAyAH prasavAH smR^itAH |
gAstu vai janayAmAsa surabhirmahiShAMstathA ||1-3-117
irA vR^ikShalatA vallIstR^iNajAtIshcha sarvashaH |
khashA tu yakSharakShAMsi munInapsarasastathA ||1-3-118
ariShTA tu mahAsattvAngandharvAnamitaujasaH |
ete kashyapadAyAdAH kIrtitAH sthANuja~NgamAH |1-3-119
teShAM putrAshcha pautrAshcha shatasho.atha sahasrashaH |
eSha manvantare tAta sargaH svArochiShe smR^itaH ||1-3-120
vaivasvate tu mahati vAruNe vitate kratau |
juhvAnasya brahmaNo vai prajAsarga ihochyate ||1-3-121
pUrvaM yatra tu brahmarShInutpannAnsapta mAnasAn |
putratve kalpayAmAsa svayameva pitAmahaH ||1-3-122
tato virodhe devAnAM dAnavAnAM cha bhArata |
ditirvinaShTaputrA vai toShayAmAsa kashyapam ||1-3-123
tAM kashyapaH prasannAtmA samyagArAdhitastayA |
vareNa chChandayAmAsa sA cha vavre varaM tataH ||1-3-124
putramindravadhArthAya samarthamamitaujasam |
sa cha tasyai varaM prAdAtprArthitaM sumahAtapAH ||1-3-125
dattvA cha varamavyagro mArIchastAmabhAShata |
bhaviSyati sutaste.ayaM yadyevaM dhArayiSyasi ||1-3-126
indraM suto nihantA te garbhaM vai sharadAM shatam |
yadi dhArayase shauchaM tatparA vratamAsthitA ||1-3-127
tathetyabhihito bhartA tayA devyA mahAtapAH |
dhArayAmAsa garbhaM tu shuchiH sA vasudhAdhipa ||1-3-128
tato.abhyupAgamaddityAM garbhamAdhAya kashyapaH |
rochayanvai gaNashreShThaM devAnAmamitaujasam ||1-3-129
tejaH saMbhR^itya durdharShamavadhyamamarairapi |
jagAma parvatAyaiva tapase saMshitavrataH ||1-3-130
tasyAshchaivAntaraprepsurabhavatpAkashAsanaH |
Une varShashate chAsyA dadarshAntaramachyutaH ||1-3-131
akR^itvA pAdayoH shauchaM ditiH shayanamAvishat |
nidrAM cha kArayAmAsa tasyAH kukShiM pravishya saH ||1-3-132
vajrapANistato garbhaM saptadhA taM nyakR^intata |
sa pAThyamAno vajreNa garbhastu praruroda ha ||1-3-133
mA rodIriti taM shakraH punaH punarathAbravIt |
so.abhavat saptadhA garbhastamindro ruShitaH punaH ||1-3-134
ekaikaM saptadhA chakre vajreNaivArikarshanaH |
maruto nAma devAste babhUvurbharatarSabha ||1-3-135
yathaivoktaM maghavatA tathaiva maruto.abhavan |
devA ekonapa~nchAshatsahAyA vajrapANinaH ||1-3-136
teShAmevaM pravR^iddhAnAM bhUtAnAM janamejaya |
rochayan vai gaNashreShThaM devAnAmamitaujasAm ||1-3-137
nikAyeShu nikAyeShu hariH prAdAtprajApatIn |
kramashastAni rAjyAni pR^ithupUrvANi bhArata ||1-3-138
sa hariH puruSho vIraH kR^iShNo jiShNuH prajApatiH |
parjanyastapano vyaktastasya sarvamidaM jagat ||1-3-139
bhUtasargamimaM samyagjAnato bharatarSabha |
marutAM cha shubhe janma shR^invataH paThto.api vA
nAvR^ittibhayamastIha paralokabhayaM kutaH ||1-3-140
iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshaparvaNi marudutpattikathane
tR^itIyo.adhyAyaH
| Previous | | English M.M.Dutt | | Tamil Translation | | Next |