அத² த்³விஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய꞉
கஶ்யபக்ருதம் ருத்³ரஸ்தோத்ரம்
வைஶம்பாயந உவாச
அதை²த்ய த்³வாரகாம் ரம்யாம் நாரதோ³ முநிஸத்தம꞉ |
த³த³ர்ஶ புருஷஶ்ரேஷ்ட²ம் நார்யணமரிந்த³மம் ||2-72-1
ஸ்வவேஶ்மநி ஸுகா²ஸீநம் ஸஹிதம் ஸத்யபா⁴மயா |
விராஜமாநம் வபுஷா ஸர்வதேஜோ(அ)திகா³மிநா ||2-72-2
தமேவார்த²ம் மஹாத்மாநம் சிந்தயந்தம் த்³ருட⁴வ்ரதம் |
கேவலம் யோஜயந்தம் ச வாக்யமாத்ரேண பா⁴விநீம் ||2-72-3
த்³ருஷ்ட்வைவ நாரத³ம் தே³வ꞉ ப்ரத்யுத்தா²ய அதோ⁴க்ஷஜ꞉ |
பூஜயாமாஸ ச ததா² விதி⁴த்³ருஷ்டேந கர்மணா ||2-72-4
ஸுகோ²பவிஷ்டம் விஶ்ராந்தம் ப்ரஹஸ்ய மது⁴ஸூத³ந꞉ |
வ்ருத்தாந்தம் பரிபப்ரச்ச² பாரிஜாததரும் ப்ரதி ||2-72-5
அதா²சஷ்ட முநி꞉ ஸர்வம் விஸ்தரேண தபோத⁴ந꞉ |
இந்த்³ராநுஜாயேந்த்³ரவாக்யம் நிகி²லம் ஜநமேஜய ||2-72-6
ஶ்ருத்வா க்ருஷ்ணஸ்து தத்ஸர்வம் நாரத³ம் வாக்யமப்³ரவீத் |
அமராவதீம் புரீம் யாஸ்யே ஶ்வோ(அ)ஹம் த⁴ர்மப்⁴ருதாம்வர ||2-72-7
இத்யுக்வா நாரதே³நைவ ஸஹித꞉ ஸாக³ரம் யயௌ |
ஸந்தி³தே³ஶ ததஸ்தத்ர விவிக்தோ நாரத³ம் ஹரி꞉ ||2-72-8
மஹேந்த்³ரப⁴வநம் க³த்வா அத்³ய ப்³ரூஹி தபோத⁴ந |
அபி⁴வாத்³ய மஹாத்மாநம் மத்³வாக்யமமரோத்தமம் ||2-72-9
ந யுத்³தே⁴ ப்ரமுகே² ஶக்ர ஸ்தா²துமர்ஹஸி மே ப்ரபோ⁴ |
பாரிஜாதஸ்ய நயநே நிஶ்சிதம் த்வமவேஹி மாம் ||2-72-10
ஏவமுக்தஸ்து க்ருஷ்ணேந நாரத³ஸ்த்ரிதி³வம் க³த꞉ |
ஆசசக்ஷே(அ)த² க்ருஷ்ணோக்தம் தே³வேந்த்³ரஸ்யாமிதௌஜஸ꞉ ||2-72-11
ததோ ப்³ருஹஸ்பதே꞉ ஶக்ர꞉ ஶஶம்ஸ ப³லநாஶந꞉ |
ஶ்ருத்வா ப்³ருஹஸ்பதிர்தே³வமுவாச குருநந்த³ந ||20-72-12
அஹோ தி⁴க்³ப்³ரஹ்மஸத³நம் மயி யாதே ஶதக்ரதோ |
து³ர்நீதமித³மாரப்³த⁴மத்ர பே⁴தோ³ ஹி தா³ருண꞉ ||2-72-13
அநாக்²யாத்வா கத²ம் நாம ப⁴வதா பு⁴வநேஶ்வர |
மமைதத்க்ருத்யமாரப்³த⁴ம் தே³வ கேநாபி ஹேதுநா ||2-72-14
அத² வா ப⁴விதவ்யேந கர்மஜேந ப்ரயுஜ்யதே |
ஜக³த்³வ்ருத்ரக்⁴ந விவித⁴ம் ந ஶக்யமநிவர்திதும் ||2-72-15
ஸஹஸைவ து கார்யாணாமாரம்போ⁴ ந ப்ரஶஸ்யதே |
ததே³தத்ஸஹஸாரப்³த⁴ம் கார்யம் தா³ஸ்யதி லாக⁴வம் ||2-72-16
ப்³ருஹஸ்பதிம் மஹாத்மாநம் மஹேந்த்³ரஸ்த்வப்³ரவீத்³வச꞉ |
ஏவம் க³தே(அ)த்³ய யத்கார்யம் தத்³ப⁴வாந்வக்துமர்ஹதி ||2-72-17
தமுவாசாத² த⁴ர்மாத்மா க³தாநாக³ததத்த்வவித்|
அதோ⁴முக²ஶ்சிந்தயித்வா ப்³ருஹஸ்பதிருதா³ரதீ⁴꞉ ||2-72-18
யதஸ்வ ஸஹ புத்ரேண யோத⁴யஸ்வ ஜநார்த³நம் |
ததா² ஶக்ர கரிஷ்யாமி யதா² ந்யாய்யம் ப⁴விஷ்யதி ||2-72-19
ப்³ருஹஸ்பதிஸ்த்வேவமுக்த்வா க்ஷீரோத³ம் ஸாக³ரம் க³த꞉ |
ஆசஷ்ட முநயே ஸர்வம் கஶ்யபாய மஹாத்மநே ||2-72-20
தச்ச்²ருத்வா கஶ்யப꞉ க்ருத்³தோ⁴ ப்³ருஹஸ்பதிமபா⁴ஷத |
அவஶ்யம் பா⁴வ்யமேதத்³போ⁴꞉ ஸர்வதா² நாத்ர ஸம்ஶய꞉ ||2-72-21
இச்ச²த꞉ ஸத்³ரூஶீம் பா⁴ர்யாம் மஹர்ஷேர்தே³வஶர்மண꞉ |
அபத்⁴யாநக்ருதோ தோ³ஷ꞉ பதத்யேஷ ஶதக்ரதோ꞉ ||2-72-22
தஸ்ய தோ³ஷஸ்ய ஶாந்த்யர்த²மாரப்³த⁴ஶ்ச முநே மயா |
உத³வாஸ꞉ ஸ தோ³ஷஶ்ச ப்ராப்த ஏவ ஸுதா³ருண꞉ ||2-72-23
தத்³க³மிஷ்யாமி மத்⁴யே(அ)ஸ்ய ஸஹாதி³த்யா தபோத⁴ந|
உபௌ⁴ தௌ வாரயிஷ்யாமி தை³வம் ஸம்வத³தே யதி³ ||2-72-24
ப்³ருஹஸ்பதிஸ்து த⁴ர்மாத்மா மாரீசமித³மப்³ரவீத் |
ப்ரப்தகாலம் த்வயா தத்ர ப⁴விதவ்யம் தபோத⁴ந ||2-72-25
ததே²தி கஶ்யபஶ்சோக்த்வா ஸம்ப்ரஸ்தா²ப்ய ப்³ருஹஸ்பதிம் |
ஜகா³மார்சயிதும் தே³வம் ருத்³ரம் பூ⁴தக³ணேஶ்வரம் ||2-72-26
தத்ர ஸௌம்யம் மஹாத்மாநமாநர்ச வ்ருஷப⁴த்⁴வஜம் |
வரார்தீ² கஶ்யபோ தீ⁴மாநதி³த்யா ஸஹித꞉ ப்ரபு⁴꞉ ||2-72-27
துஷ்டாவ ச தமீஶாநம் மாரீச꞉ கஶ்யபஸ்ததா³ |
வேதோ³க்தை꞉ ஸ்வக்ருதைஶ்சைவ ஸ்தவை꞉ ஸ்துத்யம் ஜக³த்³கு³ரும் ||2-72-28
கஶ்யப உவாச
உருக்ரமம் விஶ்வகர்மாணமீஶம்
ஜக³த்ஸ்ரஷ்டாரம் த⁴ர்மத்³ருஶ்யம் வரேஶம் |
ஸம் ஸர்வம் த்வாம் த்⁴ருதிமத்³தா⁴ம தி³வ்யம்
விஶ்வேஶ்வரம் ப⁴க³வந்தம் நமஸ்யே ||2-72-29
யோ தே³வாநாமதி⁴ப꞉ பாபஹர்தா
ததம் விஶ்வம் யேந ஜக³ந்மயத்வாத் |
ஆபோ க³ர்ப⁴ம் யஸ்ய ஶுபா⁴ம் த⁴ரித்ர்யோ
விஶ்வேஶ்வரம் தம் ஶரணம் ப்ரபத்³யே ||2-72-30
ஶாலாவ்ருகாந்யோ யதிரூபோ நிஜக்⁴நே
த³த்தாநிந்த்³ரேண ப்ரணுதோ³ ஹிதாநாம் |
விரூபாக்ஷம் ஸுத³ர்ஶநம் புண்யயோநிம்
விஶ்வேஶ்வரம் ஶரணம் யாமி மூர்த்⁴நா ||2-72-31
பு⁴ங்க்தே ய ஏகோ விபு⁴ர்ஜக³தோ விஶ்வமக்³ர்யம்
தா⁴ம்நாம் தா⁴ம ஸுக்ருதித்வாந்ந த்⁴ருஷ்ய꞉ |
புஷ்யாத்ஸ மாம் மஹஸா ஶாஶ்வதேந
ஸோமபாநாம் மரீசிபாநாம் வரிஷ்ட²꞉ ||2-72-32
அத²ர்வாணம் ஸுஶிரஸம் பூ⁴தயோநிம்
க்ருதிநம் வீரம் தா³நவாநாம் ச பா³த⁴ம் |
யஜ்ஞே ஹுதிம் யஜ்ஞியம் ஸம்ஸ்க்ருதம் வை
விஶ்வேஶ்வரம் ஶரணம் யாமி தே³வம் ||2-72-33
ஜக³ஜ்ஜாலம் விததம் யத்ர விஶ்வம்
விஶ்வாத்மாநம் ப்ரீதிதே³வம் க³தாநாம் |
ய ஊர்த்⁴வக³ம் ரத²மாஸ்தா²ய யாதி
விஶ்வேஶ்வர꞉ ஸ ஸுமநா மே(அ)ஸ்து நித்யம் ||2-72-34
அந்தஶ்சரம் ரோசநம் சாருஶாக²ம்
மஹாப³லம் த⁴ர்மநேதாரமீட்³யம் |
ஸஹஸ்ரநேத்ரம் ஶதவர்த்மாநமுக்³ரம்
மஹாதே³வம் விஶ்வஸ்ருஜம் நம்ஸ்யே ||2-72-35
ஶுசிம் யோக³ம் ஶம்ஸநம் ஶாந்தபாபம்
ஸர்வம் ஶம்பு⁴ம் ஶம்கரம் பூ⁴தநாத²ம் |
து⁴ரம்த⁴ரம் கோ³பதிம் சந்த்³ரஜிஹ்வம்
ஹ்ருஷீகாணாமயநம் யாமி மூர்த்⁴நா ||2-72-36
ஆஶு꞉ஶிஶாநம் வ்ருஷப⁴ம் ரோருவாணம்
க்ருதம் த⁴ர்மம் விதத²ம் சாஶுஶேஷம் |
வஸும்த⁴ரம் ஸம்ருஜீகம் ஸமம் த்வாம்
த்⁴ருதவ்ரதம் ஶூலத⁴ரம் ப்ரபத்³யே ||2-72-37
அநந்தவீர்யம் த்⁴ருதகர்மாணமாத்³யம்
யஜ்ஞாஶேஷம் ஜயதாம் சாபி⁴யோஜ்யம் |
ஹவிர்பு⁴ஜம் பு⁴வநாநாம் ஸதை³வம்
ஜ்யேஷ்ட²ம் த்³விஜம் த⁴ர்மப்⁴ருதாம் ப்ரபத்³யே ||2-72-38
பரம் கு³ணேப்⁴ய꞉ ப்ருஶ்நிக³ர்ப⁴ஸ்வரூபம்
யஶ꞉ஶ்ருங்க³ம் வ்யூஹநம் காந்தரூபம் |
ஶுத்³தா⁴த்மாநம் புருஷம் ஸத்யதா⁴மம்
ஸம்மோஹநம் து³ஷ்க்ருதிநாம் நமஸ்யே ||2-72-39
யுக்தோங்காரம் ஸ்வஶிரஸம் சாருகர்ம
த்³ருட⁴வ்ரதம் த்³ருட⁴த⁴ந்வாநமாஜம் |
ஶூரம் வேத்தாரம் த⁴நுஷோ(அ)ஸ்த்ராதிரேகம்
பதிம் பஶூநாம் ஶமநம் நமஸ்யே ||2-72-40
ஏகோ ராதிஶ்சைவ பூ⁴தம் ப⁴விஷ்யம்
ஸர்வாதிதி²ர்யோ ஹி ஜுஷத்யரிக்⁴ந꞉ |
அரிம்துதோ³(அ)நுத்தம꞉ ஸம்விபா⁴கீ³
விபா⁴ஜகோ மாம் ப⁴க³வாந்பாது தே³வ꞉ ||2-72-41
ய ஏகோ யாதி ஜக³தாம் விஶ்வமீஶோ
ய ஏகோ(அ)தா³ந்மருதாம் ப்ராணமக்³ர்யம் |
யேநாந்ருஶம்ஸ்யாச்சா²ஶ்வதம் ஸாம ஜுஷ்டம்
ஸ மாம் ஜுஷ்யாத்ஸுக்ருதிஶ்ரேயஸே(அ)த்³ய ||2-72-42
ப்³ரஹ்மாஸ்ருஜத்³யோ பு⁴வநோத்தமோத்தமம்
த்ருப்தோ வித்³வாந்ப்³ராஹ்மண꞉ ஷட்³கு³ணஸ்ய |
ஸ்ருஷ்ட்வா ரஸம் வ்யாஹ்ருதிஸ்த²ம் ஸமக்³ரம்
ஸ மாம் பாயாதி³ஹ ப³ஹுரூபோ(அ)ரிஹாங்கை³꞉ ||2-72-43
வ்யஞ்ஜநோ(அ)ஜநோ(அ)த² வித்³வாந்ஸமக்³ர꞉
ஸ்ப்ருஶி꞉ ஶம்பு⁴꞉ ப்ராணத³꞉ க்ருத்திவாஸா꞉ |
ரஸோ த்⁴ருவ꞉ பவமாநஸ்ய ப⁴ர்தா
ஸபத்நீஶ꞉ ஶஞ்கர꞉ ஸாரதா⁴தா ||2-72-44
த்ர்யம்ப³கம் புஷ்டித³ம் வோ ப்³ருவாணம்
த⁴ர்மம் விப்ராணாம் வரத³ம் யஜ்வநாம் ச |
வராத்³வரம் ரணஜேதாரமீஶம்
தே³வம் தே³வாநாம் ஶரணம் யாமி ருத்³ரம் ||2-72-45
ஆஸ்யம் தே³வாநாமந்தகம் து³ஷ்க்ருதீநாம்
த்ரிவ்ருத்ஸ்தோமம் வ்ருக்ஷஹம் கர்மஸாக்ஷ்யம் |
பூ⁴தாயநம் பூ⁴தபதிம் கு³நஜ்ஞம்
கு³ணாகாரம் ஶரணம் யாமி ருத்³ரம் ||2-72-46
அநுத்³த்³ருதம் யஜ்ஞகர்தாரமந்தம்
மத்⁴யம் சாத்³யம் யஜ்ஞக்ருதாம் ஸாம்யரூபம் |
வேத³வ்ரதேஷு ப³ஹுதா⁴ கீ³தமீஶ-
மபி⁴த்ரிவிஷ்டபம் ஶரநம் யாமி ருத்³ரம் ||2-72-47
மஹாஜிநம் வ்ரதிநம் மேக²லாலம்
ஸுதோஷணம் க்ரோத⁴த⁴வம் விபாபம் |
பூ⁴தம் க்ஷேத்ரஜ்ஞம் கு³ணிநம் வா கபர்தி³நம்
நதோ(அ)ஸ்மீஶம் வந்த³நம் வந்த³நாநாம் ||2-72-48
தே³வம் தே³வாநாம் பாவநம் பாவநாநாம்
க்ருதிம் க்ருதீநாம் மஹதோ மஹாந்தம் |
ஶதாத்மாநம் ஸம்ஸ்துதம் கோ³பதீநாம்
பதிம் தே³வம் ஶரணம் யாமி ருத்³ரம் ||2-72-49
அந்தஶ்சரம் புருஷம் கு³ஹ்யஸம்ஜ்ஞம்
ப்ரபா⁴ஸ்வந்தம் ப்ரணவம் விப்ரதீ³பம் |
ஹேதும் பரம் பரமஸ்யாக்ஷரஸ்ய
ஶுப⁴ம் தே³வம் கு³ணிநம் ஸந்நதோ(அ)ஸ்மி ||2-72-50
ப்ரஸூதிருப⁴யோர்ந ப்ரஸூதஶ்ச ஸூக்ஷ்ம꞉
ப்ருத²க்³பூ⁴தேப்⁴யோ ந ப்ருத²க்சைகபூ⁴த꞉ |
ஸ்வயம் பூ⁴த꞉ பாது மாம் ஸர்வஸாத³꞉
ப்ரத³꞉ ஸ்வாத³꞉ ஸம்மத³꞉ பாது ரத்நம் ||2-72-51
ஆஸந்ந꞉ ஸந்நதர꞉ ஸாத⁴நாநாம்
ஶ்ரத்³தா⁴வதாம் ஶ்ராத்³த⁴வ்ருத்திப்ரணேதா |
பதிர்க³ணாநாம் மஹதாம் ஸத்க்ருதீநாம்
பாயாந்ந்மேஷ꞉ பூரண꞉ ஷட்³கு³ணாநாம் ||2-72-52
அந்தர்ப³ஹிர்வ்ருஜிநாநாம் நிஹந்தா
ஸ்வயம் கர்தா பூ⁴தபா⁴வீ விகுர்வந் |
த்⁴ருதாயுத⁴꞉ ஸுக்ருதிநாமுத்தமௌஜா꞉
ப்ரணுத்³யாந்மே வ்ருஜிநம் தே³வதே³வ꞉ ||2-72-53
யேநோத்³த்⁴ருதாஸ்த்ரை꞉ புரா மாயிநோ வை
த³க்³தா⁴ கோ⁴ரேண விததா²ந்தா꞉ ஶரேண |
மஹத்குர்வந்தோ வ்ருஜிநம் தே³வதாநம்
ஜ்யாயாநீஶ꞉ பாது விஶ்வோ த³தா⁴தா ||2-72-54
பா⁴கீ³யஸாம் பா⁴க³மதோந்தமிச்ச²-
ந்மகோ² தா³க்ஷோ யேந க்ருத்தோ(அ)ந்வதா⁴வத் |
வித்³வாந்யஜ்ஞஸ்யாதி³ரதா²ந்த꞉ ஸ தே³வ꞉
பாயாதீ³ஶோ மாம் த³க்ஷயஜ்ஞாந்தஹேது꞉ ||2-72-55
அந்யோ த⁴ந்ய꞉ ஸம்ஸ்க்ருதஶ்சோத்தமஶ்ச
ஜக³த்ஸ்ருஷ்ட்வ யோ(அ)த்தி ஸர்வாதிகு³ஹ்ய꞉ |
ஸ மாம் முக²ப்ரமுகே² பாது நித்யம்
விசிந்வாந꞉ ப்ரத²ம꞉ ஷட்³கு³ணாநாம் ||2-72-56
கு³ணத்ரைகால்யம் யஸ்ய தே³வஸ்ய நித்யம்
ஸத்த்வோத்³ரேகோ யஸ்ய பா⁴வாத்ப்ரஸூத꞉ |
கோ³ப்தா கோ³ப்த்ரூணாம் ஸந்நதோ³ து³ஷ்க்ருதீநா-
மாத்³யோ விஶ்வஸ்ய பா³த⁴மாநஸ்ய க்ருத்³த⁴꞉ ||2-72-57
தா⁴ம்நோ யஸ்ய ஹரிரக்³ரோ(அ)த² விஶ்வோ
ப்³ரஹ்மா புத்ரை꞉ ஸஹிதஶ்ச த்³விஜாஶ்ச |
பராபூ⁴தா ப⁴வநே யஸ்ய ஸோமோ
ஜுஷத்வேஷ ஶ்ரேயஸே ஸாது⁴ கோ³ப்தா ||2-72-58
யஸ்மாத்³பூ⁴தாநாம் பூ⁴திரந்தோ(அ)த² மத்⁴யம்
த்⁴ருதிர்பூ⁴திர்யஶ்ச கு³ஹாஶ்ருதிஶ்ச |
க்³ருஹாபி⁴பூ⁴தஸ்ய புருஷேஶ்வரஸ்ய
மஹாத்மந꞉ ஸம்ம்ருட³வேத்³யஸ்ய தஸ்ய ||2-72-59
யல்லிங்கா³ங்கம் த்ர்யம்ப³க꞉ ஸர்வமீஶோ
ப⁴க³லிங்கா³ங்கம் யத்³த்⁴யுமா ஸர்வதா⁴த்ரீ |
நாந்யத்த்ருதீயம் ஜக³தீஹாஸ்தி கிஞ்சி-
த்மஹாதே³வாத்ஸர்வஸர்வேஶ்வரோ(அ)ஸௌ ||2-72-60
இதி ஸம்ஸ்தூயமாநஸ்து ப⁴க³வாந்வ்ருஷப⁴த்⁴வஜ꞉ |
த³ர்ஶயாமாஸ த⁴ர்மாத்மா கஶ்யபம் த⁴ர்மத்⁴ருக்³வரம் ||2-72-61
உவாச சைநம் தே³வேஶ꞉ ப்ரஸந்நேநாந்தராத்மநா |
யேந ஸம்ஸ்தௌஷி கார்யேந த்வம் தஜ்ஜாநே ப்ரஜாபதே ||2-72-62
இந்த்³ரோபேந்த்³ரௌ மஹாத்மாநௌ தே³வௌ ப்ரக்ருதிமேஷ்யத꞉ |
பாரிஜாதம் து த⁴ர்மாத்மா நயிஷ்யதி ஜநார்த³ந꞉ ||2-72-63
அபத்⁴யாதோ மஹேந்த்³ரோ ஹி முநிநா தே³வஶர்மண꞉ |
அஸ்யாகாங்க்ஷத்புரா பா⁴ர்யாம் தபோதீ³ப்தஸ்ய கஶ்யப ||2-72-64
க³ம்யதாம் தத்ர த⁴ர்மஜ்ஞ தா³க்ஷாயண்யா ஸஹ த்வயா |
அதி³த்யா ஶக்ரஸத³நம் ஶ்ரேயஸ்தே புத்ரயோர்த்⁴ருவம் ||2-72-65
இதி ஹரிவசநம் நிஶம்ய வித்³வாந்
கமலப⁴வாத்மஜஸூநுரப்ரமேய꞉ |
த்ரித³ஶக³ணகு³ரும் ப்ரணம்ய ருத்³ரம்
முதி³தமநா꞉ ஸுமநௌகஸம் ஜகா³ம ||2-72-66
இதி ஶ்ரீமஹாபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஶே விஷ்ணுபர்வணி
பாரிஜாதஹரணே கஶ்யபக்ருதருத்³ரஸ்தோத்ரே த்³விஸப்ததிதமோ(அ)த்⁴யாய꞉
Converted to Tamil Script using Aksharamukha : Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter
Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/vishnuparva/hv_2_72_mpr.html
##Harivamsha Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva
Chapter 72 - Hymn to Rudra by Kashayapa
Itranslated by K S Ramachandran ramachandran_ksr@yahoo.ca,
November 6, 2008##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
---------------------------------------------------------------
atha dvisaptatitamo.adhyAyaH
kashyapakR^itaM rudrastotram
vaishampAyana uvAcha
athaitya dvArakAM ramyAM nArado munisattamaH |
dadarsha puruShashreShThaM nAryaNamarindamam ||2-72-1
svaveshmani sukhAsInaM sahitaM satyabhAmayA |
virAjamAnaM vapuShA sarvatejo.atigAminA ||2-72-2
tamevArthaM mahAtmAnaM chintayantaM dR^iDhavratam |
kevalaM yojayantaM cha vAkyamAtreNa bhAvinIm ||2-72-3
dR^iShTvaiva nAradaM devaH pratyutthAya adhokShajaH |
pUjayAmAsa cha tathA vidhidR^iShTena karmaNA ||2-72-4
sukhopaviShTaM vishrAntaM prahasya madhusUdanaH |
vR^ittAntaM paripaprachCha pArijAtataruM prati ||2-72-5
athAchaShTa muniH sarvaM vistareNa tapodhanaH |
indrAnujAyendravAkyaM nikhilaM janamejaya ||2-72-6
shrutvA kR^iShNastu tatsarvaM nAradaM vAkyamabravIt |
amarAvatIM purIM yAsye shvo.ahaM dharmabhR^itAMvara ||2-72-7
ityukvA nAradenaiva sahitaH sAgaraM yayau |
sandidesha tatastatra vivikto nAradaM hariH ||2-72-8
mahendrabhavanaM gatvA adya brUhi tapodhana |
abhivAdya mahAtmAnaM madvAkyamamarottamam ||2-72-9
na yuddhe pramukhe shakra sthAtumarhasi me prabho |
pArijAtasya nayane nishchitaM tvamavehi mAm ||2-72-10
evamuktastu kR^iShNena nAradastridivaM gataH |
AchachakShe.atha kR^iShNoktam devendrasyAmitaujasaH ||2-72-11
tato bR^ihaspateH shakraH shashaMsa balanAshanaH |
shrutvA bR^ihaspatirdevamuvAcha kurunandana ||20-72-12
aho dhigbrahmasadanaM mayi yAte shatakrato |
durnItamidamArabdhamatra bhedo hi dAruNaH ||2-72-13
anAkhyAtvA kathaM nAma bhavatA bhuvaneshvara |
mamaitatkR^ityamArabdhaM deva kenApi hetunA ||2-72-14
atha vA bhavitavyena karmajena prayujyate |
jagadvR^itraghna vividhaM na shakyamanivartitum ||2-72-15
sahasaiva tu kAryANAmArambho na prashasyate |
tadetatsahasArabdhaM kAryaM dAsyati lAghavam ||2-72-16
bR^ihaspatiM mahAtmAnaM mahendrastvabravIdvachaH |
evaM gate.adya yatkAryaM tadbhavAnvaktumarhati ||2-72-17
tamuvAchAtha dharmAtmA gatAnAgatatattvavit|
adhomukhashchintayitvA bR^ihaspatirudAradhIH ||2-72-18
yatasva saha putreNa yodhayasva janArdanam |
tathA shakra kariShyAmi yathA nyAyyaM bhaviShyati ||2-72-19
bR^ihaspatistvevamuktvA kShIrodaM sAgaraM gataH |
AchaShTa munaye sarvaM kashyapAya mahAtmane ||2-72-20
tachChrutvA kashyapaH kruddho bR^ihaspatimabhAShata |
avashyaM bhAvyametadbhoH sarvathA nAtra saMshayaH ||2-72-21
ichChataH sadR^IshIM bhAryAM maharSherdevasharmaNaH |
apadhyAnakR^ito doShaH patatyeSha shatakratoH ||2-72-22
tasya doShasya shAntyarthamArabdhashcha mune mayA |
udavAsaH sa doShashcha prApta eva sudAruNaH ||2-72-23
tadgamiShyAmi madhye.asya sahAdityA tapodhana|
ubhau tau vArayiShyAmi daivaM saMvadate yadi ||2-72-24
bR^ihaspatistu dharmAtmA mArIchamidamabravIt |
praptakAlaM tvayA tatra bhavitavyaM tapodhana ||2-72-25
tatheti kashyapashchoktvA saMprasthApya bR^ihaspatim |
jagAmArchayituM devaM rudraM bhUtagaNeshvaram ||2-72-26
tatra saumyaM mahAtmAnamAnarcha vR^iShabhadhvajam |
varArthI kashyapo dhImAnadityA sahitaH prabhuH ||2-72-27
tuShTAva cha tamIshAnaM mArIchaH kashyapastadA |
vedoktaiH svakR^itaishchaiva stavaiH stutyaM jagadgurum ||2-72-28
kashyapa uvAcha
urukramaM vishvakarmANamIshaM
jagatsraShTAraM dharmadR^ishyaM varesham |
saM sarvaM tvAM dhR^itimaddhAma divyaM
vishveshvaraM bhagavantaM namasye ||2-72-29
yo devAnAmadhipaH pApahartA
tataM vishvaM yena jaganmayatvAt |
Apo garbhaM yasya shubhAM dharitryo
vishveshvaraM taM sharaNaM prapadye ||2-72-30
shAlAvR^ikAnyo yatirUpo nijaghne
dattAnindreNa praNudo hitAnAm |
virUpAkShaM sudarshanaM puNyayoniM
vishveshvaraM sharaNaM yAmi mUrdhnA ||2-72-31
bhu~Nkte ya eko vibhurjagato vishvamagryaM
dhAmnAM dhAma sukR^ititvAnna dhR^iShyaH |
puShyAtsa mAM mahasA shAshvatena
somapAnAM marIchipAnAM variShThaH ||2-72-32
atharvANaM sushirasaM bhUtayoniM
kR^itinaM vIraM dAnavAnAM cha bAdham |
yaj~ne hutiM yaj~niyaM saMskR^itaM vai
vishveshvaraM sharaNaM yAmi devam ||2-72-33
jagajjAlaM vitataM yatra vishvaM
vishvAtmAnaM prItidevaM gatAnAm |
ya UrdhvagaM rathamAsthAya yAti
vishveshvaraH sa sumanA me.astu nityam ||2-72-34
antashcharaM rochanaM chArushAkham
mahAbalaM dharmanetAramIDyam |
sahasranetraM shatavartmAnamugraM
mahAdevaM vishvasR^ijaM namsye ||2-72-35
shuchiM yogaM shaMsanaM shAntapApaM
sarvaM shaMbhuM shaMkaraM bhUtanAtham |
dhuraMdharaM gopatiM chandrajihvaM
hR^iShIkANAmayanaM yAmi mUrdhnA ||2-72-36
AshuHshishAnaM vR^iShabhaM roruvANaM
kR^itaM dharmaM vitathaM chAshusheSham |
vasuMdharaM samR^ijIkaM samaM tvAM
dhR^itavrataM shUladharaM prapadye ||2-72-37
anantavIryaM dhR^itakarmANamAdyaM
yaj~nAsheShaM jayatAM chAbhiyojyam |
havirbhujaM bhuvanAnAM sadaivaM
jyeShThaM dvijaM dharmabhR^itAM prapadye ||2-72-38
paraM guNebhyaH pR^ishnigarbhasvarUpaM
yashaHshR^i~NgaM vyUhanaM kAntarUpam |
shuddhAtmAnaM puruShaM satyadhAmaM
saMmohanaM duShkR^itinAM namasye ||2-72-39
yukto~NkAraM svashirasaM chArukarma
dR^iDhavrataM dR^iDhadhanvAnamAjam |
shUraM vettAraM dhanuSho.astrAtirekaM
patiM pashUnAM shamanaM namasye ||2-72-40
eko rAtishchaiva bhUtaM bhaviShyaM
sarvAtithiryo hi juShatyarighnaH |
ariMtudo.anuttamaH saMvibhAgI
vibhAjako mAM bhagavAnpAtu devaH ||2-72-41
ya eko yAti jagatAM vishvamIsho
ya eko.adAnmarutAM prANamagryam |
yenAnR^ishaMsyAchChAshvataM sAma juShTaM
sa mAM juShyAtsukR^itishreyase.adya ||2-72-42
brahmAsR^ijadyo bhuvanottamottamaM
tR^ipto vidvAnbrAhmaNaH ShaDguNasya |
sR^iShTvA rasaM vyAhR^itisthaM samagraM
sa mAM pAyAdiha bahurUpo.arihA~NgaiH ||2-72-43
vya~njano.ajano.atha vidvAnsamagraH
spR^ishiH shaMbhuH prANadaH kR^ittivAsAH |
raso dhruvaH pavamAnasya bhartA
sapatnIshaH sha~nkaraH sAradhAtA ||2-72-44
tryaMbakaM puShTidaM vo bruvANaM
dharmaM viprANAM varadaM yajvanAM cha |
varAdvaraM raNajetAramIshaM
devaM devAnAM sharaNaM yAmi rudram ||2-72-45
AsyaM devAnAmantakaM duShkR^itInAM
trivR^itstomaM vR^ikShahaM karmasAkShyam |
bhUtAyanaM bhUtapatiM gunaj~naM
guNAkAraM sharaNaM yAmi rudram ||2-72-46
anuddR^itaM yaj~nakartAramantaM
madhyaM chAdyaM yaj~nakR^itAM sAmyarUpam |
vedavrateShu bahudhA gItamIsha-
mabhitriviShTapaM sharanaM yAmi rudram ||2-72-47
mahAjinaM vratinaM mekhalAlaM
sutoShaNaM krodhadhavaM vipApaM |
bhUtaM kShetraj~naM guNinaM vA kapardinaM
nato.asmIshaM vandanaM vandanAnAm ||2-72-48
devaM devAnAM pAvanaM pAvanAnAM
kR^itiM kR^itInAM mahato mahAntam |
shatAtmAnaM samstutaM gopatInAm
patiM devaM sharaNaM yAmi rudram ||2-72-49
antashcharaM puruShaM guhyasaMj~naM
prabhAsvantaM praNavaM vipradIpam |
hetuM paraM paramasyAkSharasya
shubhaM devaM guNinaM sannato.asmi ||2-72-50
prasUtirubhayorna prasUtashcha sUkShmaH
pR^ithagbhUtebhyo na pR^ithakchaikabhUtaH |
svayaM bhUtaH pAtu mAM sarvasAdaH
pradaH svAdaH saMmadaH pAtu ratnam ||2-72-51
AsannaH sannataraH sAdhanAnAM
shraddhAvatAM shrAddhavR^ittipraNetA |
patirgaNAnAM mahatAM satkR^itInAM
pAyAnnmeShaH pUraNaH ShaDguNAnAm ||2-72-52
antarbahirvR^ijinAnAM nihantA
svayaM kartA bhUtabhAvI vikurvan |
dhR^itAyudhaH sukR^itinAmuttamaujAH
praNudyAnme vR^ijinaM devadevaH ||2-72-53
yenoddhR^itAstraiH purA mAyino vai
dagdhA ghoreNa vitathAntAH shareNa |
mahatkurvanto vR^ijinaM devatAnaM
jyAyAnIshaH pAtu vishvo dadhAtA ||2-72-54
bhAgIyasAM bhAgamatontamichCha-
nmakho dAkSho yena kR^itto.anvadhAvat |
vidvAnyaj~nasyAdirathAntaH sa devaH
pAyAdIsho mAM dakShayaj~nAntahetuH ||2-72-55
anyo dhanyaH samskR^itashchottamashcha
jagatsR^iShTva yo.atti sarvAtiguhyaH |
sa mAM mukhapramukhe pAtu nityaM
vichinvAnaH prathamaH ShaDguNAnAm ||2-72-56
guNatraikAlyaM yasya devasya nityaM
sattvodreko yasya bhAvAtprasUtaH |
goptA goptR^INAM sannado duShkR^itInA-
mAdyo vishvasya bAdhamAnasya kruddhaH ||2-72-57
dhAmno yasya hariragro.atha vishvo
brahmA putraiH sahitashcha dvijAshcha |
parAbhUtA bhavane yasya somo
juShatveSha shreyase sAdhu goptA ||2-72-58
yasmAdbhUtAnAM bhUtiranto.atha madhyaM
dhR^itirbhUtiryashcha guhAshrutishcha |
gR^ihAbhibhUtasya puruSheshvarasya
mahAtmanaH saMmR^iDavedyasya tasya ||2-72-59
yalli~NgA~NkaM tryambakaH sarvamIsho
bhagali~NgA~Nkam yaddhyumA sarvadhAtrI |
nAnyattR^itIyaM jagatIhAsti ki~nchi-
tmahAdevAtsarvasarveshvaro.asau ||2-72-60
iti saMstUyamAnastu bhagavAnvR^iShabhadhvajaH |
darshayAmAsa dharmAtmA kashyapam dharmadhR^igvaram ||2-72-61
uvAcha chainaM deveshaH prasannenAntarAtmanA |
yena saMstauShi kAryena tvaM tajjAne prajApate ||2-72-62
indropendrau mahAtmAnau devau prakR^itimeShyataH |
pArijAtaM tu dharmAtmA nayiShyati janArdanaH ||2-72-63
apadhyAto mahendro hi muninA devasharmaNaH |
asyAkA~NkShatpurA bhAryAM tapodIptasya kashyapa ||2-72-64
gamyatAM tatra dharmaj~na dAkShAyaNyA saha tvayA |
adityA shakrasadanaM shreyaste putrayordhruvam ||2-72-65
iti harivachanaM nishamya vidvAn
kamalabhavAtmajasUnuraprameyaH |
tridashagaNaguruM praNamya rudraM
muditamanAH sumanaukasaM jagAma ||2-72-66
iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe viShNuparvaNi
pArijAtaharaNe kashyapakR^itarudrastotre dvisaptatitamo.adhyAyaH
| Previous | | English M.M.Dutt | | Tamil Translation | | Next |