அத² த்³விசத்வாரிம்ஷோ²(அ)த்⁴யாய꞉
கோ³மந்ததா³ஹ꞉
வைஷ²ம்பாயன உவாச
ஜராஸந்த⁴ஸ்தத꞉ ப்ராப்தோ ந்ருப꞉ ஸர்வமஹீக்ஷிதாம் |
நராதி⁴பைர்ப³லயுதைரனுயாதோ மஹாத்³யுதி꞉ ||2-42-1
வ்யாயதோத³க்³ரதுரகை³ர்விஸ்பஷ்டார்த²ஸமாஹிதை꞉ |
ரதை²꞉ Sஆங்க்³ராமிகைர்யுக்தைரஸங்க³க³திபி⁴꞉ க்வசித்||2-42-2
ஹேமகக்ஷைர்மஹாக⁴ண்டைர்வாரணைர்வாரிதோ³பமை꞉ |
மஹாமாத்ரோத்தமாரூடை⁴꞉ கல்பிதை ரணவல்கி³தை꞉ ||2-42-3
ஸாரூடை⁴꞉ ஸாதி³பி⁴ர்யுக்தை꞉ ப்ரேங்க²மாணை꞉ ப்ரவல்கி³தை꞉ |
வாஜிபி⁴ர்வாயுஸங்காஷை²꞉ ப்லவத்⁴பி³ரிவ பத்ரிபி⁴꞉ ||2-42-4
க²ட்³க³சர்மப³லோத³க்³ரை꞉ பத்ரிபி⁴ர்வல்கி³தாம்ப³ரை꞉ |
ஸஹஸ்ரஸங்க்²யைர்நிர்முக்தைருத்பதத்³பி⁴ரிவோரகை³꞉ ||2-42-5
ஏவம் சதுர்விதை⁴꞉ ஸைன்யை꞉ ப்ரசலத்³பி⁴ரிவாம்பு³தை³꞉ |
ந்ருபோ(அ)பி⁴யாதோ ப³லவாஞ்ஜராஸந்தோ⁴ த்⁴ருதவ்ரத꞉ ||2-42-6
ஸ ரதை²ர்னேமிகோ⁴ஷைஷ்²ச க³ஜைஷ்²ச மத³ஸிஞ்ஜிதை꞉ |
ஹேஷத்³பி⁴ஷ்²சாபி துரகை³꞉ க்ஷ்வேடி³தோக்³ரைஷ்²ச பத்திபி⁴꞉ ||2-42-7
ஸந்நாத³யந்தி³ஷ²꞉ ஸர்வா꞉ ஸர்வாம்ஷ்²சாபி கு³ஹாஷ²யான் |
ஸ ராஜா ஸாக³ராகார꞉ ஸஸைன்ய꞉ ப்ரத்யத்³ருஷ்²யத ||2-42-8
தத்³ப³லம் ப்ருதி²வீஷா²னாம் ஹ்ருஷ்டயோத⁴ஜனாகுலம் |
க்ஷ்வேடி³தாஸ்போ²டிதரவம் மேக⁴ஸைன்யமிவாப³பௌ⁴ ||2-42-9
ரதை²꞉ பவனஸம்பாதைர்க³ஜைஷ்²ச ஜலதோ³பமை꞉ |
துரகை³ஷ்²ச ஸிதாப்⁴ராபை⁴꞉ பத்திபீ⁴ஷ்²சாபி த³ம்ஷி²தை꞉ ||2-42-10
வ்யாமிஷ்²ரம் தத்³ப³லம் பா⁴தி பத்தித்³விபரதா²குலம் |
க⁴ர்மாந்தே ஸாக³ரக³தம் யதா²ப்⁴ரபடலம் ததா² ||2-42-11
ஸப³லாஸ்தே மஹீபாலா ஜராஸந்த⁴புரோக³மா꞉ |
பரிவார்ய கி³ரிம் ஸர்வே நிவேஷா²யோபசக்ரமு꞉ ||2-42-12
ப³பௌ⁴ தஸ்ய நிவிஷ்டஸ்ய ப³லஷ்²ரீ꞉ ஷி²பி³ரஸ்ய வை |
ஷு²க்லே பர்வணி பூர்ணஸ்ய யதா²ரூபம் மஹோத³தே⁴꞉ ||2-42-13
வீதராத்ரே தத꞉ காலே ந்ருபாஸ்தே க்ருதகௌதுகா꞉ |
ஆரோஹணர்த²ம் ஷை²லஸ்ய ஸமேதா யுத்³த⁴லாலஸா꞉ ||2-42-14
ஸமவாயீக்ருதா꞉ ஸர்வே கி³ரிப்ரஸ்தே²ஷு தே ந்ருபா꞉ |
நிவிஷ்டா மந்த்ரயாமாஸுர்யுத்³த⁴காலகுதூஹலா꞉ ||2-42-15
ஏஷாம் து துமுல꞉ ஷ²ப்³த³꞉ ஷு²ஷ்²ருவே ப்ருதி²வீக்ஷிதாம் |
யுகா³ந்தே பி⁴த்³யமானானாம் ஸாக³ராணாம் யதா² ஸ்வன꞉ ||2-42-16
தேஷாம் ஸகஞ்சுகோஷ்ணீஷா꞉ ஸ்த²விரா வேத்ரபாணய꞉ |
சேருர்மா ஷ²ப்³த³ இத்யேவம் ப்³ருவந்தோ ராஜஷா²ஸனாத் ||2-42-17
தஸ்ய ரூபம் ப³லஸ்யாஸீந்நி꞉ஷ²ப்³த³ஸ்திமிதஸ்ய வை |
லீனமீனபு⁴ஜங்க³ஸ்ய நி꞉ஷ²ப்³த³ஸ்ய பயோத³தே⁴꞉ ||2-42-18
தஸ்மிம்ஸ்திமிதநிஷ்²ஷ²ப்³தே³ யோகா³தி³வ மஹார்ணவே |
ஜராஸந்தோ⁴ ப்³ருஹத்³வாக்யம் ப்³ருஹஸ்பதிரிவாத³தே³ ||2-42-19
ஷீ²க்⁴ரம் ஸமபி⁴வர்தந்தாம் ப³லானீஹ மஹீக்ஷிதாம் |
ஸர்வத꞉ பர்வதஷ்²சாயம் ப³லௌகை⁴꞉ பரிவார்யதாம் ||2-42-20
அஷ்²மயந்த்ராணி யுஜ்யந்தாம் க்ஷேபணீயாஷ்²ச முத்³க³ரா꞉ |
ஊர்த்⁴வம் சாபி ப்ர்வாஹ்யந்தாம் ப்ராஸா வை தோமரணி ச ||2-42-21
ஊர்த்⁴வம் ப்ரக்ஷேபணார்தா²ய த்³ருடா⁴னி ச லகூ⁴னி ச |
ஷ²ஸ்த்ரபாதவிகா⁴தானி க்ரியந்தாமாஷு² ஷி²ல்பிபி⁴꞉ ||2-42-22
ஷூ²ராணாம் யுத்³த்⁴யமானானாம் ப்ரமத்தானாம் பரஸ்பரம் |
யதா² நரபதி꞉ ப்ராஹ ததா² ஷீ²க்⁴ரம் விதீ⁴யதாம் ||2-42-23
தா³ர்யதாமேவ டங்கௌகை⁴꞉ க²னித்ரைஷ்²ச நகோ³த்தம꞉ |
ந்ருபாஷ்²ச யுத்³த⁴து³ர்க³ஜ்ஞா வின்யஸ்யந்தாமதூ³ரத꞉ ||2-42-24
அத்³ய ப்ரப்⁴ருதி ஸைன்யைர்மே கி³ரிரோத⁴꞉ ப்ரவர்த்யதாம் |
யாவதே³தௌ பாதயாமோ வஸுதே³வஸுதாவுபௌ⁴ ||2-42-25
அசலோ(அ)யம் ஷி²லாயோனி꞉ க்ரியதாம் நிஷ்²சலாண்ட³ஜ꞉ |
ஆகாஷ²மபி பா³ணௌகை⁴ர்நி꞉ஸம்பாதம் விதீ⁴யதாம் ||2-42-26
மயானுஸ்ருஷ்டாஸ்திஷ்டா²ந்து கி³ரிபூ⁴மிஷு பூ⁴மிபா꞉ |
தேஷு தேஷ்வவகாஷே²ஷு ஷீ²க்⁴ரமாருஹ்யதாம் கி³ரி꞉ ||2-42-27
மத்³ர꞉ கலிங்கா³தி⁴பதிஷ்²சேகிதானஷ்²ச பா³ஹ்லிக꞉ |
காஷ்²மீரராஜோ கோ³னர்த³꞉ கரூஷாதி⁴பதிஸ்ததா² ||2-42-28
த்³ரும꞉ கிம்புருஷஷ்²சைவ பார்வதீயாஷ்²ச மாலவா꞉ |
பர்வதஸ்யாபரம் பார்ஷ்²வம் க்ஷிப்ரமாரோஹயந்த்வமீ ||2-42-29
பௌரவோ வைணூதா³ரிஷ்²ச வைத³ர்ப⁴꞉ ஸோமகஸ்ததா² |
ருக்மீ ச போ⁴ஜாதி⁴பதி꞉ ஸூர்யாக்ஷஷ்²சைவ மாலவ꞉ ||2-42-30
பாஞ்சாலாதி⁴பதிஷ்²சைவ த்³ருபத³ஷ்²ச நராதி⁴ப꞉ |
விந்தா³னுவிந்தா³வாவந்த்யௌ த³ந்தவக்த்ரஷ்²ச வீர்யவான் ||2-42-31
சா²க³லி꞉ புரமித்ரஷ்²ச த³ரத³ஷ்²ச மஹீபதி꞉ |
கௌஷா²ம்ப்³யோ மாலவஷ்²சைவ ஷ²தத⁴ன்வா விதூ³ரத²꞉ ||2-42-32
பூ⁴ரிஷ்²ரவாஸ்த்ரிக³ர்தஷ்²ச பா³ண꞉ பஞ்சனத³ஸ்ததா² |
உத்தரம் பர்வதோத்³தே³ஷ²மேதே து³ர்க³ஸஹா ந்ருபா꞉ |
ஆரோஹந்து விமர்த³ந்தோ வஜ்ரப்ரதிமகௌ³ரவா꞉ ||2-42-33
உலூக꞉ கைதவேயஷ்²ச வீரஷ்²சாம்ஷு²மத꞉ ஸுத꞉ |
ஏகலவ்யோ த்³ருடா⁴ஷ்²வஷ்²ச க்ஷத்ரத⁴ர்மா ஜயத்³ரத²꞉ ||2-42-34
உத்தமௌஜாஸ்ததா² ஷா²ல்வ꞉ கைரலேயஷ்²ச கைஷி²க꞉ |
வைதி³ஷோ² வாமதே³வஷ்²ச ஸுகேதுஷ்²சாபி வீர்யவான் || 2-42-35
பூர்வபர்வதநிர்வ்யூஹமேதேஷ்வாயதமஸ்து ந꞉ |
விதா³ரயந்தோ தா⁴வந்தோ வாதா இவ ப³லாஹகான் ||2-42-36
அஹம் ச த³ரத³ஷ்²சைவ சேதி³ராஜஷ்²ச வீர்யவான் |
த³க்ஷிணம் ஷை²லனிசயம் தா³ரயிஷ்யாம த³ம்ஷி²தா꞉ ||2-42-37
ஏவமேஷ கி³ரி꞉ க்ஷிப்ரம் ஸமந்தாத்³வேஷ்டிதோ ப³லை꞉ |
வஜ்ரப்ரபாதப்ரதிமம் ப்ராப்னோது துமுலம் ப⁴யம் ||2-42-38
க³தி³னோ வை க³தா³பி⁴ஷ்²ச பரிகை⁴꞉ பரிகா⁴யுதா⁴꞉ |
அபரே விவிதை⁴꞉ ஷ²ஸ்த்ரைர்தா³ரயந்து நகோ³த்தமம் ||2-42-39
ஏஷ பூ⁴மிவரோ(அ)த்³யைவ விஷமோச்சஷி²லான்வித꞉ |
கார்யோ பூ⁴மிஸம꞉ ஸர்வோ ப⁴வத்³பி³ர்வஸுதா⁴தி⁴ப꞉ ||2-42-40
ஜராஸந்த⁴வச꞉ ஷ்²ருத்வா பார்தி²வா ராஜஷா²ஸனாத் |
கோ³மந்தம் வேஷ்டயாமாஸு꞉ ஸாக³ரா꞉ ப்ருதி²வீமிவ ||2-42-41
உவாச ராஜா சேதீ³னாம் தே³வானாம் மக⁴வானிவ |
கிம் தே யுத்³தே⁴ன து³ர்கே³(அ)ஸ்மின்கோ³மந்தே ச நகோ³த்தமே ||2-42-42
து³ராரோஹஷ்²ச ஷி²க²ரே ப்ராம்ஷு²பாத³பகண்டகே |
காஷ்டை²ஸ்த்ருணைஷ்²ச ப³ஹுபி⁴꞉ பரிவார்ய ஸமந்தத꞉ ||2 42-43
அத்³யைவ தீ³ப்யதாம் க்ஷிப்ரமலமன்யேன கர்மணா |
க்ஷத்ரியா꞉ ஸுகுமாரா ஹி ரணே ஸாயகயோதி⁴ன꞉ ||2-42-44
நியுக்தா꞉ பர்வதே து³ர்கே³ நியோக்தும் பாத³யோதி⁴ன꞉ |
நநாம ப்ரதிப³ந்தே⁴ன ந சாவஸ்கந்த³கர்மணா ||2-42-45
ஷ²க்ய ஏஷ கி³ரிஸ்தாத தே³வைரப்யவமர்தி³தும் |
து³ர்க³யுத்³தே⁴ க்ரம꞉ ஷ்²ரேயான்ரோத⁴யுத்³தே⁴ ந பார்தி²வா꞉ ||2-42-46
ப⁴க்தோத³கேந்த⁴னை꞉ க்ஷீணா꞉ பாத்யந்தே கி³ரிஸம்ஷ்²ரிதா꞉ |
வயம் ப³ஹவ இத்யேவம் நாப்யேஷ நிபுணோ நய꞉ ||2-42-47
யாத³வௌ நாவமந்தவ்யௌ த்³வாவப்யேதௌ ரணே ஸ்தி²தௌ |
அவிஜ்ஞாதப³லாவேதௌ ஷ்²ரூயேதே தே³வஸம்மிதௌ ||2-42-48
கர்மபி⁴ஸ்த்வமரௌ வித்³மோ பா³லாவதிப³லான்விதௌ |
து³ஷ்கராணீஹ கர்மாணி க்ருதவந்தௌ யதூ³த்தமௌ ||2-42-49
ஷு²ஷ்ககாஷ்டை²ஸ்த்ருணைர்வேஷ்ட்ய ஸர்வத꞉ பர்வதோத்தமம் |
அக்³னினா தீ³பயிஷ்யாமோ த³ஹ்யேதாம் க³தசேதனௌ ||2-42-50
யதி³ சேந்நிஷ்க்ரமிஷ்யேதே த³ஹ்யமானாவிதோ(அ)ந்திகே |
ஸமேத்ய பாதயிஷ்யாமஸ்த்யக்ஷ்யதோ ஜீவிதம் தத꞉ ||2-42-51
வாக்யமேதத்து ருருசே ஸப³லானாம் மஹீக்ஷிதாம் |
யது³க்தம் சேதி³ராஜேன ந்ருபாணாம் ஹிதஷ²ம்ஸினா ||2-42-52
தத꞉ காஷ்டை²ஸ்த்ருணைர்வம்ஷை²꞉ ஷு²ஷ்கஷா²கை²ஷ்²ச பாத³பை꞉ |
உபாதீ³ப்ஸத ஷை²லேந்த்³ர꞉ ஸூர்யபாதை³ரிவாம்பு³த³꞉ ||2-42-53
த³து³ஸ்தே ஸர்வதஸ்தூர்ணம் பாவகம் தத்ர பார்தி²வா꞉ |
யதோ²த்³தே³ஷ²ம் யதா²வாதம் ஷை²லஸ்ய லகு⁴விக்ரமா꞉ ||2-42-54
ஸ வாயுதீ³பிதோ வஹ்நிருத்பபாத ஸமந்தத꞉ |
ஸதூ⁴மஜ்வாலமாலாபி⁴ர்பா⁴பி⁴꞉ க²மிவ ஷோ²ப⁴யன் ||2-42-55
ஸோ(அ)னல꞉ பவனாயஸ்த꞉ காஷ்ட²ஸஞ்சயமூலவான் |
த³தா³ஹ ஷை²லம் ஷ்²ரீமந்தம் கோ³மந்தம் காந்தபாத³பம் ||2-42-56
ஸ த³ஹ்யமான꞉ ஷை²லேந்த்³ரோ முமோச விபுலா꞉ ஷி²லா꞉ |
ஷ²தஷ²꞉ ஷ²ததா⁴ பூ⁴த்வா மஹோல்காகாரத³ர்ஷ²னா꞉ ||2-42-57
ஸசித்ரபா⁴னு꞉ ஷை²லேந்த்³ரோ பா⁴பி⁴ர்பா⁴னுரிவாம்பு³த³ம் |
ஆலிம்பதீவ விதி⁴வத்ஸமந்தாத³ர்சிருத்³த⁴த꞉ ||2-42-58
தா⁴துபி⁴꞉ பச்யமானைஷ்²ச ஜ்வலத்³பி⁴ஷ்²சைவ பாத³பை꞉ |
உத்³ப்⁴ராந்தஷ்²வாபதோ³ ரௌதி துத்³யமான இவாத்³ரிராட் ||2-42-59
ப்ரதப்தோ த³ஹ்யமானஸ்து ஸ ஷை²ல꞉ க்ருஷ்ணவர்த்மனா |
ரீதீர்நிர்வர்தயாமாஸ காஞ்சனாஞ்ஜனராஜதீ꞉ ||2-42-60
வஹ்னினா சாபி தீ³ப்தாங்கோ³ கி³ரிர்னாதிவிராஜதே |
தூ⁴மாந்த⁴காரோர்த்⁴வதனுர்மஜ்ஜமான இவாம்பு³த³꞉ ||2-42-61
விஷ்²லிஷ்டோபலஸங்கா⁴த꞉ கர்கஷா²ங்கா³ரவர்ஷண꞉ |
கி³ரிர்பா⁴த்யனலோத்³கா³ரைருல்காவ்ருஷ்டிரிவாம்பு³த³꞉ ||2-42-62
ப்ரபாதப்ரஸ்ரவோத்க்ஷிப்தோ தூ⁴மஸம்வர்த்³தி⁴தோத³ர꞉ |
ஸ கி³ரிர்ப⁴ஸ்மதாம் யாதோ யுகா³ந்தாக்³னிஹதோபம꞉ ||2-42-63
விஹ்வலாஸ்தஸ்ய பார்ஷ்²வேப்⁴ய꞉ ஸர்பா த³க்³தா⁴ர்த⁴தே³ஹின꞉ |
ஷ்²வஸந்த꞉ ப்ருது²மூர்தா⁴னோ நிஷ்²சேருரஷி²வேக்ஷணா꞉ ||2-42-64
உத்பத்யோத்பத்ய க³க³னாத்புன꞉ புனரவாங்முகா²꞉ |
ரேஸுஷ்²சோத்³வேஜிதா꞉ ஸிம்ஹா꞉ ஷா²ர்தூ³லாஷ்²சானலாவிலா꞉ ||2-42-65
முமுசு꞉ பாத³பாஷ்²சைவ தா³ஹநிர்யாஸஜம் ஜலம் ||2-42-66
வஹத்யூர்த்⁴வக³திர்வாதோ ப⁴ஸ்மாங்கா³ராபி⁴பிங்க³ல꞉ |
தூ⁴மச்சா²யா ச க³க³னே த³ர்பிதாம்போ⁴த³த³ர்ஷ²னா ||2-42-67
த்யஜ்யமானோ மஹாஸானுர்விஹகை³꞉ ஷ்²வாபதை³ரபி |
கி³ரிர்வைகல்யமாயாதி ப்ராக³ல்ப்⁴யாத்க்ருஷ்ணவர்த்மன꞉ ||2-42-68
ஸ முமோச ஷி²லா꞉ ஷை²லஷ்²சலோத³க்³ரஷி²லோச்சய꞉ |
வஜ்ரேண புருஹூதஸ்ய யதா² ஸ்யாத்³தா³ரிதஸ்ததா² ||2-42-69
ஆதீ³ப்ய தம் து ஷை²லேந்த்³ரம் க்ஷத்ரியா வ்யூஹத³ம்ஷி²தா꞉ |
அர்த⁴க்ரோஷ²மபக்ராந்தா꞉ பாவகேநாபி⁴தாபிதா꞉ ||2-42-70
த³ஹ்யமானே நக³ஷ்²ரேஷ்டே² ஸீத³மானைர்மஹாத்³ருமை꞉ |
தூ⁴மபா⁴ரைரனாலக்ஷ்யே மூலே ஷி²தி²லதாம் க³தே ||2-42-71
ஸரோஷ²ம் ஹி ததா³ ராமோ வசனம் கேஷி²ஸூத³னம் |
ப³பா⁴ஷே பத்³ம்பத்ராக்ஷம் ஸ ஸாக்ஷான்மது⁴ஸூத³னம் ||2-42-72
த³ஹ்யதே(அ)யம் கி³ரிஸ்தாத ஸஸானுஷி²க²ரத்³ரும꞉ |
ஆவயோ꞉ க்ருஷ்ண வைரேண ப³லிபி⁴ர்வஸுத⁴தி⁴பை꞉ ||2-42-73
பஷ்²ய க்ருஷ்ணானலோஷ்ணானாம் ஸதூ⁴மானாம் ஸமந்தத꞉ |
வனானாம் விரஸந்தீவ நகா³ப்⁴யாஷே² த்³விபோத்தமா꞉ ||2-42-74
அயம் யத்³யாவயோரர்தே² கோ³மந்தஸ்தாத த³ஹ்யதே |
அயஷ²ஸ்யமித³ம் லோகே கௌலீனம் ச ப⁴விஷ்யதி ||2-42-75
தத³ஸ்யாந்ருண்யஹேதோர்ஹி நக³ஸ்ய நக³ஸன்னிப⁴ |
க்ஷத்ரியான்னிஹநிஷ்யாமோ தோ³ர்ப்⁴யாமேவ யுதா⁴ம் வர ||2-42-76
ஏதே தே க்ஷத்ரியா꞉ ஸர்வே கி³ரிமாதீ³ப்ய த³ம்ஷி²தா꞉ |
ரதி²னஸ்தாத த்³ருஷ்²யந்தே யதா²தே³ஷ²ம் யுயுத்ஸவ꞉ ||2-42-77
ஏவமுக்த்வா கி³ரே꞉ ஷ்²ருங்கா³ன்மேருஷ்²ருங்கா³தி³வோடூ³ராட் |
நிபபாத ப³ல꞉ ஷ்²ரீமான்வனமாலாத⁴ரோ யுவா ||2-42-78
காத³ம்ப³ரீமத³க்ஷீபோ³ நீலவாஸா꞉ ஸிதானன꞉ |
ஸ ஷா²ரதே³ந்து³ஸங்காஷோ² வனமாலாஞ்சிதோத³ர꞉ ||2-42-79
காந்தைககுண்ட³லத⁴ரஷ்²சாருமௌலிரவாங்முக²꞉ |
நிபபாத நரேந்த்³ராணாம் மத்⁴யே கேஷ²வபூர்வஜ꞉ ||2-42-80
அவப்லுதே ததோ ராமே க்ருஷ்ண꞉ க்ருஷ்ணாம்பு³தோ³பம꞉ |
கோ³மந்தஷி²க²ராச்ச்²ரீமானாப்லுதோ(அ)மிதவிக்ரம꞉ ||2-42-81
ததஸ்தம் பீட³யாமாஸ பத்³ப்⁴யாம் கி³ரிவரம் ஹரி꞉ |
ஸ பீடி³தோ கி³ரிஸ்தேன நிர்மமஜ்ஜ ஸமந்தத꞉ ||2-42-82
ஜலாகுலோபலஸ்தத்ர ப்ரஸ்ருதோ த்³விரதோ³ யதா² |
ஸ தேன வாரிணா வஹ்நிஸ்தத்க்ஷணாத்ப்ரஷ²மம் யயௌ |2-42-83
கல்பாந்தே வாரிதா⁴ராபி⁴ர்மேக⁴ஜாலைரிவாம்ஷு²மான் |
ஸிம்ஹாரஸிதநிர்கோ⁴ஷ꞉ பீதவாஸா க⁴னாக்ருதி꞉ ||2-42-84
கிரீடமூர்த்³தா⁴ ஸௌம்யாஸ்ய꞉ புண்ட³ரீகனிபே⁴க்ஷண꞉ |
ஷ்²ரீவத்ஸவக்ஷா꞉ ஸுமுக²꞉ ஸஹஸ்ராக்ஷஸமத்³யுதி꞉ ||2-42-85
ராமாத³னந்தரம் க்ருஷ்ண꞉ ப்லுதோ வை வீர்யவாம்ஸ்தத꞉ |
தாப்⁴யாமேவ ப்லுதாப்⁴யாம் ச சரணை꞉ பீடி³தோ கி³ரி꞉ ||2-42-86
முமோச ஸலிலோத்பீடா³ம்ஸ்தீவ்ரபாவகஷா²ந்தயே |
ஸலிலோத்பீட³னம் த்³ருஷ்ட்வா பார்தி²வா ப⁴யமாவிஷ²ன் ||2-42-87
இதி ஷ்²ரீமஹாபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஷே² விஷ்னுபர்வணி
கோ³மந்ததா³ஹே த்³விசத்வாரிம்ஷோ²(அ)த்⁴யாய꞉
Converted to Tamil Script using Aksharamukha : Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter
Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/vishnuparva/hv_2_42_mpr.html
## Harivamsha Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva
Chapter 42 - Gomanta Set on Fire by Jarasandha's Army
itranslated by K S Ramachandran ramachandran_ksr@yahoo.ca,
August 13, 2008 ##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
---------------------------------------------------------------
atha dvichatvAriMsho.adhyAyaH
gomantadAhaH
vaishampAyana uvAcha
jarAsaMdhastataH prApto nR^ipaH sarvamahIkShitAm |
narAdhipairbalayutairanuyAto mahAdyutiH ||2-42-1
vyAyatodagraturagairvispaShTArthasamAhitaiH |
rathaiH SA~NgrAmikairyuktairasa~NgagatibhiH kvachit||2-42-2
hemakakShairmahAghaNTairvAraNairvAridopamaiH |
mahAmAtrottamArUDhaiH kalpitai raNavalgitaiH ||2-42-3
sArUDhaiH sAdibhiryuktaiH pre~NkhamANaiH pravalgitaiH |
vAjibhirvAyusa~NkAshaiH plavadhbiriva patribhiH ||2-42-4
khaDgacharmabalodagraiH patribhirvalgitAmbaraiH |
sahasrasa~NkhyairnirmuktairutpatadbhirivoragaiH ||2-42-5
evaM chaturvidhaiH sainyaiH prachaladbhirivAMbudaiH |
nR^ipo.abhiyAto balavA~njarAsaMdho dhR^itavrataH ||2-42-6
sa rathairnemighoShaishcha gajaishcha madasi~njitaiH |
heShadbhishchApi turagaiH kShveDitograishcha pattibhiH ||2-42-7
sannAdayandishaH sarvAH sarvAMshchApi guhAshayAn |
sa rAjA sAgarAkAraH sasainyaH pratyadR^ishyata ||2-42-8
tadbalaM pR^ithivIshAnAM hR^iShTayodhajanAkulam |
kShveDitAsphoTitaravaM meghasainyamivAbabhau ||2-42-9
rathaiH pavanasaMpAtairgajaishcha jaladopamaiH |
turagaishcha sitAbhrAbhaiH pattibhIshchApi daMshitaiH ||2-42-10
vyAmishraM tadbalaM bhAti pattidviparathAkulam |
gharmAnte sAgaragataM yathAbhrapaTalaM tathA ||2-42-11
sabalAste mahIpAlA jarAsaMdhapurogamAH |
parivArya giriM sarve niveshAyopachakramuH ||2-42-12
babhau tasya niviShTasya balashrIH shibirasya vai |
shukle parvaNi pUrNasya yathArUpaM mahodadheH ||2-42-13
vItarAtre tataH kAle nR^ipAste kR^itakautukAH |
ArohaNarthaM shailasya sametA yuddhalAlasAH ||2-42-14
samavAyIkR^itAH sarve giriprastheShu te nR^ipAH |
niviShTA mantrayAmAsuryuddhakAlakutUhalAH ||2-42-15
eShAM tu tumulaH shabdaH shushruve pR^ithivIkShitAm |
yugAnte bhidyamAnAnAM sAgarANAM yathA svanaH ||2-42-16
teShAm saka~nchukoShNIShAH sthavirA vetrapANayaH |
cherurmA shabda ityevaM bruvanto rAjashAsanAt ||2-42-17
tasya rUpaM balasyAsInniHshabdastimitasya vai |
lInamInabhuja~Ngasya niHshabdasya payodadheH ||2-42-18
tasmiMstimitanishshabde yogAdiva mahArNave |
jarAsaMdho bR^ihadvAkyaM bR^ihaspatirivAdade ||2-42-19
shIghraM samabhivartantAM balAnIha mahIkShitAm |
sarvataH parvatashchAyaM balaughaiH parivAryatAm ||2-42-20
ashmayantrANi yujyantAM kShepaNIyAshcha mudgarAH |
UrdhvaM chApi prvAhyantAM prAsA vai tomaraNi cha ||2-42-21
UrdhvaM prakShepaNArthAya dR^iDhAni cha laghUni cha |
shastrapAtavighAtAni kriyantAmAshu shilpibhiH ||2-42-22
shUrANAM yuddhyamAnAnAM pramattAnAM parasparam |
yathA narapatiH prAha tathA shIghraM vidhIyatAm ||2-42-23
dAryatAmeva Ta~NkaughaiH khanitraishcha nagottamaH |
nR^ipAshcha yuddhadurgaj~nA vinyasyantAmadUrataH ||2-42-24
adya prabhR^iti sainyairme girirodhaH pravartyatAm |
yAvadetau pAtayAmo vasudevasutAvubhau ||2-42-25
achalo.ayaM shilAyoniH kriyatAM nishchalAMDajaH |
AkAshamapi bANaughairniHsaMpAtaM vidhIyatAm ||2-42-26
mayAnusR^iShTAstiShThAntu giribhUmiShu bhUmipAH |
teShu teShvavakAsheShu shIghramAruhyatAM giriH ||2-42-27
madraH kali~NgAdhipatishchekitAnashcha bAhlikaH |
kAshmIrarAjo gonardaH karUShAdhipatistathA ||2-42-28
drumaH kiMpuruShashchaiva pArvatIyAshcha mAlavAH |
parvatasyAparaM pArshvaM kShipramArohayantvamI ||2-42-29
pauravo vaiNUdArishcha vaidarbhaH somakastathA |
rukmI cha bhojAdhipatiH sUryAkShashchaiva mAlavaH ||2-42-30
pA~nchAlAdhipatishchaiva drupadashcha narAdhipaH |
vindAnuvindAvAvantyau daMtavaktrashcha vIryavAn ||2-42-31
ChAgaliH puramitrashcha daradashcha mahIpatiH |
kaushAmbyo mAlavashchaiva shatadhanvA vidUrathaH ||2-42-32
bhUrishravAstrigartashcha bANaH pa~nchanadastathA |
uttaraM parvatoddeshamete durgasahA nR^ipAH |
Arohantu vimardanto vajrapratimagauravAH ||2-42-33
ulUkaH kaitaveyashcha vIrashchAMshumataH sutaH |
ekalavyo dR^iDhAshvashcha kShatradharmA jayadrathaH ||2-42-34
uttamaujAstathA shAlvaH kairaleyashcha kaishikaH |
vaidisho vAmadevashcha suketushchApi vIryavAn || 2-42-35
pUrvaparvatanirvyUhameteShvAyatamastu naH |
vidArayanto dhAvanto vAtA iva balAhakAn ||2-42-36
ahaM cha daradashchaiva chedirAjashcha vIryavAn |
dakShiNaM shailanichayaM dArayiShyAma daMshitAH ||2-42-37
evameSha giriH kShipraM samantAdveShTito balaiH |
vajraprapAtapratimaM prApnotu tumulaM bhayam ||2-42-38
gadino vai gadAbhishcha parighaiH parighAyudhAH |
apare vividhaiH shastrairdArayantu nagottamam ||2-42-39
eSha bhUmivaro.adyaiva viShamochchashilAnvitaH |
kAryo bhUmisamaH sarvo bhavadbirvasudhAdhipaH ||2-42-40
jarAsaMdhavachaH shrutvA pArthivA rAjashAsanAt |
gomantaM veShTayAmAsuH sAgarAH pR^ithivImiva ||2-42-41
uvAcha rAjA chedInAM devAnAM maghavAniva |
kiM te yuddhena durge.asmingomante cha nagottame ||2-42-42
durArohashcha shikhare prAMshupAdapakaNTake |
kAShThaistR^iNaishcha bahubhiH parivArya samantataH ||2 42-43
adyaiva dIpyatAM kShipramalamanyena karmaNA |
kShatriyAH sukumArA hi raNe sAyakayodhinaH ||2-42-44
niyuktAH parvate durge niyoktuM pAdayodhinaH |
nanAma pratibandhena na chAvaskandakarmaNA ||2-42-45
shakya eSha giristAta devairapyavamarditum |
durgayuddhe kramaH shreyAnrodhayuddhe na pArthivAH ||2-42-46
bhaktodakendhanaiH kShINAH pAtyante girisaMshritAH |
vayaM bahava ityevam nApyeSha nipuNo nayaH ||2-42-47
yAdavau nAvamantavyau dvAvapyetau raNe sthitau |
avij~nAtabalAvetau shrUyete devasaMmitau ||2-42-48
karmabhistvamarau vidmo bAlAvatibalAnvitau |
duShkarANIha karmANi kR^itavantau yadUttamau ||2-42-49
shuShkakAShThaistR^iNairveShTya sarvataH parvatottamam |
agninA dIpayiShyAmo dahyetAM gatachetanau ||2-42-50
yadi chenniShkramiShyete dahyamAnAvito.antike |
sametya pAtayiShyAmastyakShyato jIvitaM tataH ||2-42-51
vAkyametattu ruruche sabalAnAM mahIkShitAm |
yaduktam chedirAjena nR^ipANAM hitashaMsinA ||2-42-52
tataH kAShThaistR^iNairvaMshaiH shuShkashAkhaishcha pAdapaiH |
upAdIpsata shailendraH sUryapAdairivAmbudaH ||2-42-53
daduste sarvatastUrNaM pAvakaM tatra pArthivAH |
yathoddeshaM yathAvAtaM shailasya laghuvikramAH ||2-42-54
sa vAyudIpito vahnirutpapAta samantataH |
sadhUmajvAlamAlAbhirbhAbhiH khamiva shobhayan ||2-42-55
so.analaH pavanAyastaH kAShThasa~nchayamUlavAn |
dadAha shailaM shrImantaM gomantaM kAntapAdapam ||2-42-56
sa dahyamAnaH shailendro mumocha vipulAH shilAH |
shatashaH shatadhA bhUtvA maholkAkAradarshanAH ||2-42-57
sachitrabhAnuH shailendro bhAbhirbhAnurivAmbudam |
AlimpatIva vidhivatsamantAdarchiruddhataH ||2-42-58
dhAtubhiH pachyamAnaishcha jvaladbhishchaiva pAdapaiH |
udbhrAntashvApado rauti tudyamAna ivAdrirAT ||2-42-59
pratapto dahyamAnastu sa shailaH kR^iShNavartmanA |
rItIrnirvartayAmAsa kA~nchanA~njanarAjatIH ||2-42-60
vahninA chApi dIptA~Ngo girirnAtivirAjate |
dhUmAndhakArordhvatanurmajjamAna ivAmbudaH ||2-42-61
vishliShTopalasa~NghAtaH karkashA~NgAravarShaNaH |
girirbhAtyanalodgArairulkAvR^iShTirivAmbudaH ||2-42-62
prapAtaprasravotkShipto dhUmasaMvarddhitodaraH |
sa girirbhasmatAM yAto yugAntAgnihatopamaH ||2-42-63
vihvalAstasya pArshvebhyaH sarpA dagdhArdhadehinaH |
shvasantaH pR^ithumUrdhAno nishcherurashivekShaNAH ||2-42-64
utpatyotpatya gaganAtpunaH punaravA~NmukhAH |
resushchodvejitAH siMhAH shArdUlAshchAnalAvilAH ||2-42-65
mumuchuH pAdapAshchaiva dAhaniryAsajaM jalam ||2-42-66
vahatyUrdhvagatirvAto bhasmA~NgArAbhipi~NgalaH |
dhUmachChAyA cha gagane darpitAmbhodadarshanA ||2-42-67
tyajyamAno mahAsAnurvihagaiH shvApadairapi |
girirvaikalyamAyAti prAgalbhyAtkR^iShNavartmanaH ||2-42-68
sa mumocha shilAH shailashchalodagrashilochchayaH |
vajreNa puruhUtasya yathA syAddAritastathA ||2-42-69
AdIpya taM tu shailendraM kShatriyA vyUhadaMshitAH |
ardhakroshamapakrAntAH pAvakenAbhitApitAH ||2-42-70
dahyamAne nagashreShThe sIdamAnairmahAdrumaiH |
dhUmabhArairanAlakShye mUle shithilatAM gate ||2-42-71
saroshaM hi tadA rAmo vachanaM keshisUdanam |
babhAShe padmpatrAkShaM sa sAkShAnmadhusUdanam ||2-42-72
dahyate.ayaM giristAta sasAnushikharadrumaH |
AvayoH kR^iShNa vaireNa balibhirvasudhadhipaiH ||2-42-73
pashya kR^iShNAnaloShNAnAM sadhUmAnAM samantataH |
vanAnAM virasantIva nagAbhyAshe dvipottamAH ||2-42-74
ayaM yadyAvayorarthe gomantastAta dahyate |
ayashasyamidaM loke kaulInaM cha bhaviShyati ||2-42-75
tadasyAnR^iNyahetorhi nagasya nagasannibha |
kShatriyAnnihaniShyAmo dorbhyAmeva yudhAM vara ||2-42-76
ete te kShatriyAH sarve girimAdIpya daMshitAH |
rathinastAta dR^ishyante yathAdeshaM yuyutsavaH ||2-42-77
evamuktvA gireH shR^i~NgAnmerushR^i~NgAdivoDUrAT |
nipapAta balaH shrImAnvanamAlAdharo yuvA ||2-42-78
kAdambarImadakShIbo nIlavAsAH sitAnanaH |
sa shAradendusa~NkAsho vanamAlA~nchitodaraH ||2-42-79
kAntaikakuNDaladharashchArumauliravA~NmukhaH |
nipapAta narendrANAM madhye keshavapUrvajaH ||2-42-80
avaplute tato rAme kR^iShNaH kR^iShNAmbudopamaH |
gomantashikharAchChrImAnApluto.amitavikramaH ||2-42-81
tatastaM pIDayAmAsa padbhyAM girivaraM hariH |
sa pIDito giristena nirmamajja samantataH ||2-42-82
jalAkulopalastatra prasruto dvirado yathA |
sa tena vAriNA vahnistatkShaNAtprashamaM yayau |2-42-83
kalpAnte vAridhArAbhirmeghajAlairivAMshumAn |
simhArasitanirghoShaH pItavAsA ghanAkR^itiH ||2-42-84
kirITamUrddhA saumyAsyaH puNDarIkanibhekShaNaH |
shrIvatsavakShAH sumukhaH sahasrAkShasamadyutiH ||2-42-85
rAmAdanantaraM kR^iShNaH pluto vai vIryavAmstataH |
tAbhyAmeva plutAbhyAM cha charaNaiH pIDito giriH ||2-42-86
mumocha salilotpIDAMstIvrapAvakashAntaye |
salilotpIDanaM dR^iShTvA pArthivA bhayamAvishan ||2-42-87
iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe viShnuparvaNi
gomantadAhe dvichatvAriMsho.adhyAyaH
| Previous | | English M.M.Dutt | | Tamil Translation | | Next |