அத² சது꞉பஞ்சாஸ²த்தமோ(அ)த்⁴யாய꞉
விஷ்ணும் ப்ரதி தே³வர்ஷேர்வாக்யம்
வைஸ²ம்பாயன உவாச
க்ருதகார்யே க³தே காலே ஜக³த்யாம் ச யதா²னயம் |
அம்ஸா²வதரணே வ்ருத்தே ஸுராணாம் பா⁴ரதே குலே ||1-54-1
பா⁴கே³(அ)வதீர்ணே த⁴ர்மஸ்ய ஸ²க்ரஸ்ய பவனஸ்ய ச |
அஸ்²வினோர்தே³வபி⁴ஷஜோர்பா⁴கே³ வை பா⁴ஸ்கரஸ்ய ச ||1-54-2
பூர்வமேவாவனிக³தே பா⁴கே³ தே³வபுரோத⁴ஸ꞉ |
வஸூனாமஷ்டமே பா⁴கே³ ப்ராகே³வ த⁴ரணீம் க³தே ||1-54-3
ம்ருத்யோர்பா⁴கே³ க்ஷிதிக³தே கலேர்பா⁴கே³ ததை²வ ச |
பா⁴கே³ ஸு²க்ரஸ்ய ஸோமஸ்ய வருணஸ்ய ச கா³ம் க³தே ||1-54-4
ஸ²ங்கரஸ்ய க³தே பா⁴கே³ மித்ரஸ்ய த⁴னத³ஸ்ய ச |
க³ந்த⁴ர்வோரக³யக்ஷாணாம் பா⁴கா³ம்ஸே²ஷு க³தேஷு ச ||1-54-5
பா⁴கே³ஷ்வேதேஷு க³க³னாத³வதீர்ணேஷு மேதி³னீம் |
திஷ்ட²ன்னாராயணஸ்யாம்ஸே² நாரத³꞉ ஸமத்³ருஸ்²யத ||1-54-6
ஜ்வலிதாக்³னிப்ரதீகாஸோ² பா³லார்கஸத்³ருஸே²க்ஷண꞉ |
ஸவ்யாபவ்ருத்தம் விபுலம் ஜடாமண்ட³லமுத்³வஹன் ||1-54-7
சந்த்³ராம்ஸு²ஸு²க்லே வஸனே வஸானோ ருக்மபூ⁴ஷித꞉ |
வீணாம் க்³ருஹீத்வா மஹதீம் கக்ஷாஸக்தாம் ஸகீ²மிவ ||1-54-8
க்ருஷ்ணாஜினோத்தராஸங்கோ³ ஹேமயஜ்ஞோபவீதவான் |
த³ண்டீ³ கமண்ட³லுத⁴ர꞉ ஸாக்ஷாச்ச²க்ர இவாபர꞉ ||1-54-9
பே⁴த்தா ஜக³தி கு³ஹ்யானாம் விக்³ரஹாணாம் க்³ரஹோபம꞉ |
கா³தா சதுர்ணாம் வேதா³னாமுத்³கா³தா ப்ரத²மர்த்விஜாம் |
மஹர்ஷிவிக்³ரஹருசிர்வித்³வான்கா³ந்த⁴ர்வகோவித³꞉ ||1-54-10
வைரிகேலிகிலோ விப்ரோ ப்³ராஹ்ம꞉ கலிரிவாபர꞉ |
தே³வக³ந்த⁴ர்வலோகானாமாதி³வக்தா மஹாமுனி꞉ ||1-54-11
ஸ நாரதோ³(அ)த² ப்³ரஹ்மர்ஷிர்ப்³ரஹ்மலோகசரோ(அ)வ்யய꞉ |
ஸ்தி²தோ தே³வஸபா⁴மத்⁴யே ஸம்ரப்³தோ⁴ விஷ்ணுமப்³ரவீத் ||1-54-12
அம்ஸா²வதரணம் விஷ்ணோர்யதி³த³ம் த்ரித³ஸை²꞉ க்ருதம் |
க்ஷயார்த²ம் ப்ருதி²வீந்த்³ராணாம் ஸர்வமேதத³காரணம் ||1-54 13
யதே³தத்பார்தி²வம் க்ஷத்ரம் ஸ்தி²தம் த்வயி யதீ³ஸ்²வர |
ந்ருனாராயணயுக்தோ(அ)யம் கார்யார்த²꞉ ப்ரதிபா⁴தி மே ||1-54-14
ந யுக்தம் ஜானதா தே³வ த்வயா தத்வார்த²த³ர்ஸி²னா |
தே³வதே³வ ப்ருதி²வ்யர்தே² ப்ரயோக்தும் கார்யமீத்³ருஸ²ம் ||1-54-15
த்வம் ஹி சக்ஷுஷ்மதாம் சக்ஷு꞉ ஸ்²லாக்⁴ய꞉ ப்ரப⁴வதாம் ப்ரபு⁴꞉ |
ஸ்²ரேஷ்டோ² யோக³வதாம் யோகீ³ க³திர்க³திமதாமபி ||1-54-16
தே³வபா⁴கா³ங்க³தாந்த்³ருஷ்ட்வா கிம் த்வம் ஸர்வாஸ்²ரயோ விபு⁴꞉ |
வஸுந்த⁴ராயா꞉ ஸாஹ்யார்த²மம்ஸ²ம் ஸ்வம் நானுயுஞ்ஜஸே ||1-54-17
த்வயா ஸனாத² தே³வாம்ஸா²ஸ்த்வன்மயாஸ்த்வத்பராயணா꞉ |
ஜக³த்யாம் ஸஞ்சரிஷ்யந்தி கார்யாத்கார்யாந்தரம் க³தா꞉ ||1-54-18
தத³ஹம் த்வரயா விஷ்ணோ ப்ராப்த꞉ ஸுரஸபா⁴மிமாம் |
தவ ஸஞ்சோத³னார்த²ம் வை ஸ்²ருணு சாப்யத்ர காரணம் ||1-54-19
யே த்வயா நிஹதா தை³த்யா꞉ ஸங்க்³ராமே தாரகாமயே |
தேஷாம் ஸ்²ருணு க³திம் விஷ்ணோ யே க³தா꞉ ப்ருதி²வீதலம் ||1-54-20
புரீ ப்ருதி²வ்யாம் முதி³தா மது²ரா நாமத꞉ ஸ்²ருதா |
நிவிஷ்டா யமுனாதீரே ஸ்பீ²தா ஜனபதா³யுதா ||1-54-21
மது⁴ர்னாம மஹானாஸீத்³தா³னவோ யுதி⁴ து³ர்ஜய꞉ |
த்ராஸன꞉ ஸர்வபூ⁴தானாம் ப³லேன மஹதான்வித꞉ ||1-54-22
தஸ்ய தத்ர மஹச்சாஸீன்மஹாபாத³பஸங்குலம் |
கோ⁴ரம் மது⁴வனம் நாம யத்ராஸௌ ந்யவஸத்புரா ||1-54-23
தஸ்ய புத்ரோ மஹானாஸீல்லவஙோ நாம தா³னவ꞉ |
த்ராஸன꞉ ஸர்வபூ⁴தானாம் மஹாப³லபராக்ரம꞉ ||1-54-24
ஸ தத்ர தா³னவ꞉ க்ரீட³ன்வர்ஷபூகா³னனேகஸ²꞉ |
ஸ தை³வதக³ணம்ˮல்லோகானுத்³வாஸயதி த³ர்பித꞉ ||1-54-25
அயோத்⁴யாயாமயோத்⁴யாயாம் ராமே தா³ஸ²ரதௌ² ஸ்தி²தே |
ராஜம் ஸா²ஸதி த⁴ர்மஜ்ஞே ராக்ஷஸானாம் ப⁴யாவஹே ||1-54-26
ஸ தா³னவோ ப³லஸ்²லாகீ⁴ கோ⁴ரம் வனமுபாஸ்²ரித꞉ |
ப்ரேஷயாமாஸ ராமாய தூ³தம் பருஷவாதி³னம் ||1-54-27
விஷயாஸன்னபூ⁴தோ(அ)ஸ்மி தவ ராம ரிபுஸ்²ச ஹ |
ந ச ஸாமந்தமிச்ச²ந்தி ராஜானோ ப³லத³ர்பிதம் ||1-54-28
ராஜ்ஞா ராஜ்யவ்ரதஸ்தே²ன ப்ரஜானாம் ஹிதகாம்யயா |
ஜேதவ்யா ரிபவ꞉ ஸர்வே ஸ்பீ²தம் விஷயமிச்ச²தா ||1-54-29
அபி⁴ஷேகார்த்³ரகேஸே²ன ராஜ்ஞா ரஞ்ஜனகாம்யயா |
ஜேதவ்யானீந்த்³ரியாண்யாதௌ³ தஜ்ஜயே ஹி த்⁴ருவோ ஜய꞉ ||1-54-30
ஸம்யக்³வர்திதுகாம்யஸ்ய விஸே²ஷேண மஹீபதே꞉ |
நயானாமுபதே³ஸே²ன நாஸ்தி லோகஸமோ கு³ரு꞉ ||1-54-31
வ்யஸனேஷு ஜக⁴ன்யஸ்ய த⁴ர்மமத்⁴யஸ்ய தீ⁴மத꞉ |
ப²லஜ்யேஷ்ட²ஸ்ய ந்ருபதேர்னாஸ்தி ஸாமந்தஜம் ப⁴யம் ||1-54-32
ஸஹஜைர்பா³த்⁴யதே ஸர்வ꞉ ப்ரவ்ருத்³தை⁴ரிந்த்³ரியாரிபி⁴꞉ |
அமித்ராணாம் ப்ரியகரைர்மோஹைரத்⁴ருதிரீஸ்²வர꞉ ||1-54-33
யத்த்வயா ஸ்த்ரீக்ருதே மோஹாத்ஸக³ணோ ராவணோ ஹத꞉ |
நைததௌ³பயிகம் மன்யே மஹத்³வை கர்ம குத்ஸிதம் ||1-54-34
வனவாஸப்ரவ்ருத்தேன யத்த்வயா வ்ரதஸா²லினா |
ப்ரஹ்ருதம் ராக்ஷஸானீகே நைவ த்³ருஷ்ட꞉ ஸதாம் விதி⁴꞉ ||1-54-35
ஸதாமக்ரோத⁴ஜோ த⁴ர்ம꞉ ஸு²பா⁴ம் நயதி ஸத்³க³திம் |
யத்த்வயா நிஹதா மோஹாத்³தூ³ஷிதாஸ்²சாஸ்²ரமௌகஸ꞉ ||1-54-36
ஸ ஏஷ ராவணோ த⁴ன்யோ யஸ்த்வயா வ்ரதசாரிணா |
ஸ்த்ரீனிமித்தே ஹதோ யுத்³தே⁴ க்³ராம்யாந்த⁴ர்மானவேக்ஷதா ||1-54-37
யதி³ தே நிஹத꞉ ஸங்க்²யே து³ர்பு³த்³தி⁴ரஜிதேந்த்³ரிய꞉ |
யுத்³த்⁴யஸ்வாத்³ய மயா ஸார்த⁴ம் ம்ருதே⁴ யத்³யஸி வீர்யவான் ||1-54-38
தஸ்ய தூ³தஸ்ய தச்ச்²ருத்வா பா⁴ஷிதம் தத்த்வவாதி³ன꞉ |
தை⁴ர்யாத³ஸம்ப்⁴ராந்தவபு꞉ ஸஸ்மிதம் ராக⁴வோ(அ)ப்³ரவீத் ||1-54-39
அஸதே³தத்த்வயா தூ³த பா⁴ஷிதம் தஸ்ய கௌ³ரவாத் |
யன்மாம் க்ஷிபஸி தோ³ஷேண வேதா³த்மானம் ச ஸுஸ்தி²ரம் ||1-54-40
யத்³யஹம் தத்பதே² மூடோ⁴ யதி³ வா ராவணோ ஹத꞉ |
யதி³ வா மே ஹ்ருதா பா⁴ர்யா கா தத்ர பரிதே³வனா ||1-54-41
ந வாங்மாத்ரேண து³ஷ்யந்தி ஸாத⁴வ꞉ ஸத்பதே² ஸ்தி²தா꞉ |
ஜாக³ர்தி ச யதா² தே³வ꞉ ஸதா³ ஸத்ஸ்விதரேஷு ச ||1-54-42
க்ரிதம் தூ³தேன யத்கார்யம் க³ச்ச² த்வம் தூ³த மா சிரம் |
நாத்மஸ்²லாகி⁴ஷு நீசேஷு ப்ரஹரந்தீஹ மத்³விதா⁴꞉ ||1-54-43
அயம் மமானுஜோ ப்⁴ராதா ஸ²த்ருக்⁴ன꞉ ஸ²த்ருதாபன꞉ |
தஸ்ய தை³த்யஸ்ய து³ர்பு³த்³தே⁴ர்ம்ருதே⁴ ப்ரதிகரிஷ்யதி ||1-54-44
ஏவமுக்த꞉ ஸ தூ³தஸ்து யயௌ ஸௌமித்ரிணா ஸஹ |
அனுஜ்ஞாதோ நரேந்த்³ரேண ராக⁴வேண மஹாத்மனா ||1-54-45
ஸ ஸீ²க்⁴ரயான꞉ ஸம்ப்ராப்தஸ்தத்³தா³னவபுரம் மஹத் |
சக்ரே நிவேஸ²ம் ஸௌமித்ரிர்வனாந்தே யுத்³த⁴லாலஸ꞉ ||1-54-46
ததோ தூ³தஸ்ய வசனாத்ஸ தை³த்ய꞉ க்ரோத⁴மூர்ச்சி²த꞉ |
ப்ருஷ்ட²தஸ்தத்³வனம் க்ருத்வா யுத்³தா⁴யாபி⁴முக²꞉ ஸ்தி²த꞉ ||1-54-47
தத்³யுத்³த⁴மப⁴வத்³கோ⁴ரம் ஸௌமித்ரேர்தா³னவஸ்ய ச |
உப⁴யோரேவ ப³லினோ꞉ ஸூ²ரயோ ரணமூர்த⁴னி ||1-54-48
தௌ ஸ²ரை꞉ ஸாது⁴ நிஸி²தைரன்யோன்யமபி⁴ஜக்⁴னது꞉ |
ந ச தௌ யுத்³த⁴வைமுக்²யம் ஸ்²ரமம் வாப்யுபஜக்³மது꞉ ||1-54-49
அத² ஸௌமித்ரிணா பா³ணை꞉ பீடி³தோ தா³னவோ யுதி⁴ |
தத꞉ ஸ ஸூ²லரஹித꞉ பர்யஹீயத தா³னவ꞉ ||1-54-50
ஸ க்³ருஹீத்வாங்குஸ²ம் சைவ தே³வைர்த³த்தவரம் ரணே |
கர்ஷணம் ஸர்வபூ⁴தானாம் லவணோ விரராஸ ஹ ||1-54-51
ஸி²ரோத⁴ராயாம் ஜக்³ராஹ ஸோ(அ)ங்குஸே²ன சகர்ஷ ஹ |
ப்ரவேஸ²யிதுமாரப்³தோ⁴ லவணோ ராக⁴வானுஜம் 1-54-52 ||
ஸ ருக்மத்ஸருமுத்³யம்ய ஸ²த்ருக்⁴ன꞉ க²ட்³க³முத்தமம் |
ஸி²ரஸ்²சிச்சே²த³ க²ட்³கே³ன லவணஸ்ய மஹாம்ருதே⁴ ||1-54-53
ஸ ஹத்வா தா³னவம் ஸங்க்²யே ஸௌமித்ரிர்மித்ர்வத்ஸல꞉ |
தத்³வனம் தஸ்ய தை³த்யஸ்ய சிச்சே²தா³ஸ்த்ரேண பு³த்³தி⁴மான் ||1-54-54
சி²த்த்வா வனம் தத்ஸௌமித்ரிர்னிவேஸ²ம் ஸோ(அ)ப்⁴யரோசயத் |
ப⁴வாய தஸ்ய தே³ஸ²ஸ்ய புர்யா꞉ பரமத⁴ர்மவித் ||1-54-55
தஸ்மின்மது⁴வனஸ்தா²னே மது²ரா நாம ஸா புரீ |
ஸ²த்ருக்⁴னேன புரா ஸ்ருஷ்டா ஹத்வா தம் தா³னவம் ரணே ||1-54-56
ஸா புரீ பரமோதா³ரா ஸாட்டப்ராகாரதோரணா |
ஸ்பீ²தா ராஷ்ட்ரஸமாகீர்ணா ஸம்ருத்³த⁴ப³லவாஹனா ||1-54-57
உத்³யானவனஸம்பன்னா ஸுஸீமா ஸுப்ரதிஷ்டி²தா |
ப்ராம்ஸு²ப்ராகாரவஸனா பரிகா²குலமேக²லா ||1-54-58
சயாட்டாலககேயூரா ப்ராஸாத³வரகுண்ட³லா |
ஸுஸம்வ்ருதத்³வாரவதீ சத்வாரோத்³கா³ரஹாஸினீ ||1-54-59
அரோக³வீரபுருஷா ஹஸ்த்யஸ்²வரத²ஸங்குலா |
அர்த⁴சந்த்³ரப்ரதீகாஸா² யமுனாதீரஸோ²பி⁴தா ||1-54-60
புண்யாபணவதீ து³ர்கா³ ரத்னஸஞ்சயக³ர்விதா |
க்ஷேத்ராணி ஸஸ்யவந்த்யஸ்யா꞉ காலே தே³வஸ்²ச வர்ஷதி ||1-54-61
நரனாரீப்ரமுதி³தா ஸா புரீ ஸ்ம ப்ரகாஸ²தே |
நிவிஷ்டவிஷயஸ்²சைவ ஸூ²ரஸேனஸ்ததோ(அ)ப⁴வத் ||1-54-62
தஸ்யாம் புர்யாம் மஹாவீர்யோ ராஜா போ⁴ஜகுலோத்³வஹ꞉ |
உக்³ரஸேன இதி க்²யாதோ மஹாஸேனபராக்ரம꞉ ||1-54-63
தஸ்ய புத்ரத்வமாபன்னோ யோ(அ)ஸௌ விஷ்ணோ த்வயா ஹதஹ் |
காலனேமிர்மஹாதை³த்ய꞉ ஸங்க்³ராமே தாரகாமயே ||1-54-64
கம்ஸோ நாம விஸா²லாக்ஷோ போ⁴ஜவம்ஸ²விவர்த⁴ன꞉ |
ராஜா ப்ருதி²வ்யாம் விக்²யாத꞉ ஸிம்ஹவிஸ்பஷ்டவிக்ரம꞉ ||1-54-65
ராஜ்ஞாம் ப⁴யங்கரோ கோ⁴ர꞉ ஸ²ங்கனீயோ மஹீக்ஷிதாம் |
ப⁴யத³꞉ ஸர்வபூ⁴தானாம் ஸத்பதா²த்³பா³ஹ்யதாம் க³த꞉ ||1-54-66
தா³ருணாபி⁴னிவேஸே²ன தா³ருணேனாந்தராத்மனா |
யுக்தஸ்தேனைவ த³ர்பேண ப்ரஜானாம் ரோமஹர்ஷண꞉ ||1-54-67
ந ராஜத⁴ர்மாபி⁴ரதோ நாத்மபக்ஷஸுகா²வஹ꞉ |
நாத்மராஜ்யே ப்ரியகரஸ்²சண்ட³꞉ கரருசி꞉ ஸதா³ ||1-54-68
ஸ கம்ஸஸ்தத்ர ஸம்பூ⁴தஸ்த்வயா யுத்³தே⁴ பராஜிதஹ் |
க்ரவ்யாதோ³ பா³த⁴தே லோகானாஸுரேணாந்தராத்மனா ||1-54-69
யோ(அ)ப்யஸௌ ஹயவிக்ராந்தோ ஹயக்³ரீவ இதி ஸ்ம்ருத꞉ |
கேஸீ² நாம ஹயோ ஜாத꞉ ஸ தஸ்யைவ ஜக⁴ன்யஜ꞉ ||1-54-70
ஸ து³ஷ்டோ ஹேஷிதபடு꞉ கேஸரீ நிரவக்³ரஹ꞉ |
வ்ருந்தா³வனே வஸத்யேகோ ந்ருணாம் மாம்ஸானி ப⁴க்ஷயன் ||1-54-71
அரிஷ்டோ ப³லிபுத்ரஸ்²ச ககுத்³மீ வ்ருஷரூபத்⁴ருக் |
க³வாமரித்வமாபன்ன꞉ காமரூபீ மஹாஸுர꞉ ||1-54-72
ரிஷ்டோ நாம தி³தே꞉ புத்ரோ வரிஷ்டோ² தா³னவேஷு ய꞉ |
ஸ குஞ்ஜரத்வமாபன்னோ தை³த்ய꞉ கம்ஸஸ்ய வாஹன꞉ ||1-54-73
லம்போ³ நாமேதி விக்²யாதோ யோ(அ)ஸௌ தை³த்யேஷு த³ர்பித꞉ |
ப்ரலம்போ³ நாம தை³த்யோ(அ)ஸௌ வடம் பா⁴ண்டீ³ரமாஸ்²ரித꞉ ||1-54-74
க²ர இத்யுச்யதே தை³த்யோ தே⁴னுக꞉ ஸோ(அ)ஸுரோத்தம꞉ |
கோ⁴ரம் தாலவனம் தை³த்யஸ்²சரத்யுத்³வாஸயன்ப்ரஜா꞉ ||1-54-75
வாராஹஸ்²ச கிஸோ²ரஸ்²ச தா³னவௌ யௌ மஹாப³லௌ |
மல்லௌ ரங்க³க³தௌ தௌ து ஜாதௌ சாணூரமுஷ்டிகௌ ||1-54-76
யௌ தௌ மயஸ்²ச தாரஸ்²ச தா³னவௌ தா³னவாந்தக |
ப்ராக்³ஜ்யோதிஷே தௌ பௌ⁴மஸ்ய நரகஸ்ய புரே ரதௌ ||1-54-77
ஏதே தை³த்யா வினிஹதாஸ்த்வயா விஷ்ணோ நிராக்ருதா꞉ |
மானுஷம் வபுராஸ்தா²ய பா³த⁴ந்தே பு⁴வி மானுஷான் ||1-54-78
த்வத்கதா²த்³வேஷிண꞉ ஸர்வே த்வத்³ப⁴க்தான்க்⁴னந்தி மானுஷான் |
தவ ப்ரஸாதா³த்தேஷாம் வை தா³னவானாம் க்ஷயோ ப⁴வேத் ||1-54-79
த்வத்தஸ்தே பி³ப்⁴யதி தி³வி த்வத்தோ பி³ப்⁴யதி ஸாக³ரே |
ப்ருதிவ்யாம் தவ பி³ப்⁴யந்தி நான்யதஸ்து கதா³சன ||1-54-80
து³ர்வ்ருத்தஸ்ய ஹதஸ்யாபி த்வயா நான்யேன ஸ்²ரீத⁴ர |
தி³வஸ்²ச்யுதஸ்ய தை³த்யஸ்ய க³திர்ப⁴வதி மேதி³னீ ||1-54-81
வ்யுத்தி²தஸ்ய ச மேதி³ன்யாம் ஹதஸ்ய ந்ருஸ²ரீரிண꞉ |
து³ர்லப⁴ம் ஸ்வர்க³க³மனம் த்வயி ஜாக்³ரதி கேஸ²வ ||1-54-82
ததா³க³ச்ச² ஸ்வயம் விஷ்ணோ க³ச்சா²ம꞉ ப்ருதி²வீதலம் |
தா³னவானாம் வினாஸா²ய விஸ்ருஜாத்மானமாத்மனா ||1-54-83
மூர்தயோ ஹி தவாவ்யக்தா த்³ருஸ்²யாத்³ருஸ்²யா꞉ ஸுரோத்தமை꞉ |
தாஸு ஸ்ருஷ்டாஸ்த்வயா தே³வா꞉ ஸம்ப⁴விஷ்யந்தி பூ⁴தலே ||1-54-84
தவாவதரணே விஷ்ணோ கம்ஸ꞉ ஸ வினஸி²ஷ்யதி |
ஸேத்ஸ்யதே ச ஸ கார்யார்தோ² யஸ்யார்தே² பூ⁴மிராக³தா ||1-54-85
த்வம் பா⁴ரதே கார்யகு³ருஸ்த்வம் சக்ஷுஸ்த்வம் பராயணம் |
ததா³க³ச்ச² ஹ்ருஷீகேஸ² க்ஷிதௌ தாஞ்ஜஹி தா³னவான் ||1-54-86
இதி ஸ்²ரீமஹாபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஸே² ஹரிவம்ஸ²பர்வணி
நாரத³வாக்யே சது꞉பஞ்சாஸ²த்தமோ(அ)த்⁴யாய꞉
Converted to Tamil Script using Aksharamukha : Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter
Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/hv_1_54_mpr.html
##Harivamsha Maha Puranam - Part 1 - Harivamsha Parva
Chapter 54 - Narada's Request to Vishnu
Itranslated and proofread by K S Ramachandran
ramachandran_ksr@yahoo.ca, January 31, 2008##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger, schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath, harindranath_a @ yahoo.com
------------------------------------------------------------------------
atha chatuHpa~nchAshattamo.adhyAyaH
viShNuM prati devarShervAkyam
vaishaMpAyana uvAcha
kR^itakArye gate kAle jagatyAM cha yathAnayam |
aMshAvataraNe vR^itte surANAM bhArate kule ||1-54-1
bhAge.avatIrNe dharmasya shakrasya pavanasya cha |
ashvinordevabhiShajorbhAge vai bhAskarasya cha ||1-54-2
pUrvamevAvanigate bhAge devapurodhasaH |
vasUnAmaShTame bhAge prAgeva dharaNIM gate ||1-54-3
mR^ityorbhAge kShitigate kalerbhAge tathaiva cha |
bhAge shukrasya somasya varuNasya cha gAM gate ||1-54-4
shaMkarasya gate bhAge mitrasya dhanadasya cha |
gandharvoragayakShANAM bhAgAMsheShu gateShu cha ||1-54-5
bhAgeShveteShu gaganAdavatIrNeShu medinIm |
tiShThannArAyaNasyAMshe nAradaH samadR^ishyata ||1-54-6
jvalitAgnipratIkAsho bAlArkasadR^ishekShaNaH |
savyApavR^ittaM vipulaM jaTAmaNDalamudvahan ||1-54-7
chandrAMshushukle vasane vasAno rukmabhUShitaH |
vINAM gR^ihItvA mahatIM kakShAsaktAM sakhImiva ||1-54-8
kR^iShNAjinottarAsa~Ngo hemayaj~nopavItavAn |
daNDI kamaNDaludharaH sAkShAchChakra ivAparaH ||1-54-9
bhettA jagati guhyAnAM vigrahANAM grahopamaH |
gAtA chaturNAM vedAnAmudgAtA prathamartvijAm |
maharShivigraharuchirvidvAngAndharvakovidaH ||1-54-10
vairikelikilo vipro brAhmaH kalirivAparaH |
devagandharvalokAnAmAdivaktA mahAmuniH ||1-54-11
sa nArado.atha brahmarShirbrahmalokacharo.avyayaH |
sthito devasabhAmadhye saMrabdho viShNumabravIt ||1-54-12
aMshAvataraNaM viShNoryadidaM tridashaiH kR^itam |
kShayArthaM pR^ithivIndrANAM sarvametadakAraNam ||1-54 13
yadetatpArthivaM kShatraM sthitaM tvayi yadIshvara |
nR^inArAyaNayukto.ayaM kAryArthaH pratibhAti me ||1-54-14
na yuktaM jAnatA deva tvayA tatvArthadarshinA |
devadeva pR^ithivyarthe prayoktuM kAryamIdR^isham ||1-54-15
tvaM hi chakShuShmatAM chakShuH shlAghyaH prabhavatAM prabhuH |
shreShTho yogavatAM yogI gatirgatimatAmapi ||1-54-16
devabhAgA~NgatAndR^iShTvA kiM tvaM sarvAshrayo vibhuH |
vasuMdharAyAH sAhyArthamaMshaM svaM nAnuyu~njase ||1-54-17
tvayA sanAtha devAMshAstvanmayAstvatparAyaNAH |
jagatyAM saMchariShyanti kAryAtkAryAntaraM gatAH ||1-54-18
tadahaM tvarayA viShNo prAptaH surasabhAmimAm |
tava saMchodanArthaM vai shR^iNu chApyatra kAraNam ||1-54-19
ye tvayA nihatA daityAH saMgrAme tArakAmaye |
teShAM shR^iNu gatiM viShNo ye gatAH pR^ithivItalam ||1-54-20
purI pR^ithivyAM muditA mathurA nAmataH shrutA |
niviShTA yamunAtIre sphItA janapadAyutA ||1-54-21
madhurnAma mahAnAsIddAnavo yudhi durjayaH |
trAsanaH sarvabhUtAnAM balena mahatAnvitaH ||1-54-22
tasya tatra mahachchAsInmahApAdapasaMkulam |
ghoraM madhuvanaM nAma yatrAsau nyavasatpurA ||1-54-23
tasya putro mahAnAsIllavaNO nAma dAnavaH |
trAsanaH sarvabhUtAnAM mahAbalaparAkramaH ||1-54-24
sa tatra dAnavaH krIDanvarShapUgAnanekashaH |
sa daivatagaNa.NllokAnudvAsayati darpitaH ||1-54-25
ayodhyAyAmayodhyAyAM rAme dAsharathau sthite |
rAjaM shAsati dharmaj~ne rAkShasAnAM bhayAvahe ||1-54-26
sa dAnavo balashlAghI ghoraM vanamupAshritaH |
preShayAmAsa rAmAya dUtaM paruShavAdinam ||1-54-27
viShayAsannabhUto.asmi tava rAma ripushcha ha |
na cha sAmantamichChanti rAjAno baladarpitam ||1-54-28
rAj~nA rAjyavratasthena prajAnAM hitakAmyayA |
jetavyA ripavaH sarve sphItaM viShayamichChatA ||1-54-29
abhiShekArdrakeshena rAj~nA ra~njanakAmyayA |
jetavyAnIndriyANyAdau tajjaye hi dhruvo jayaH ||1-54-30
samyagvartitukAmyasya visheSheNa mahIpateH |
nayAnAmupadeshena nAsti |okasamo guruH ||1-54-31
vyasaneShu jaghanyasya dharmamadhyasya dhImataH |
phalajyeShThasya nR^ipaternAsti sAmantajaM bhayam ||1-54-32
sahajairbAdhyate sarvaH pravR^iddhairindriyAribhiH |
amitrANAM priyakarairmohairadhR^itirIshvaraH ||1-54-33
yattvayA strIkR^ite mohAtsagaNo rAvaNo hataH |
naitadaupayikaM manye mahadvai karma kutsitam ||1-54-34
vanavAsapravR^ittena yattvayA vratashAlinA |
prahR^itaM rAkShasAnIke naiva dR^iShTaH satAM vidhiH ||1-54-35
satAmakrodhajo dharmaH shubhAM nayati sadgatim |
yattvayA nihatA mohAddUShitAshchAshramaukasaH ||1-54-36
sa eSha rAvaNo dhanyo yastvayA vratachAriNA |
strInimitte hato yuddhe grAmyAndharmAnavekShatA ||1-54-37
yadi te nihataH saMkhye durbuddhirajitendriyaH |
yuddhyasvAdya mayA sArdhaM mR^idhe yadyasi vIryavAn ||1-54-38
tasya dUtasya tachChrutvA bhAShitaM tattvavAdinaH |
dhairyAdasaMbhrAntavapuH sasmitaM rAghavo.abravIt ||1-54-39
asadetattvayA dUta bhAShitaM tasya gauravAt |
yanmAM kShipasi doSheNa vedAtmAnaM cha susthiram ||1-54-40
yadyahaM tatpathe mUDho yadi vA rAvaNo hataH |
yadi vA me hR^itA bhAryA kA tatra paridevanA ||1-54-41
na vA~NmAtreNa duShyanti sAdhavaH satpathe sthitAH |
jAgarti cha yathA devaH sadA satsvitareShu cha ||1-54-42
kritaM dUtena yatkAryaM gachCha tvaM dUta mA chiram |
nAtmashlAghiShu nIcheShu praharantIha madvidhAH ||1-54-43
ayaM mamAnujo bhrAtA shatrughnaH shatrutApanaH |
tasya daityasya durbuddhermR^idhe pratikariShyati ||1-54-44
evamuktaH sa dUtastu yayau saumitriNA saha |
anuj~nAto narendreNa rAghaveNa mahAtmanA ||1-54-45
sa shIghrayAnaH saMprAptastaddAnavapuraM mahat |
chakre niveshaM saumitrirvanAnte yuddhalAlasaH ||1-54-46
tato dUtasya vachanAtsa daityaH krodhamUrchChitaH |
pR^iShThatastadvanaM kR^itvA yuddhAyAbhimukhaH sthitaH ||1-54-47
tadyuddhamabhavadghoraM saumitrerdAnavasya cha |
ubhayoreva balinoH shUrayo raNamUrdhani ||1-54-48
tau sharaiH sAdhu nishitairanyonyamabhijaghnatuH |
na cha tau yuddhavaimukhyaM shramaM vApyupajagmatuH ||1-54-49
atha saumitriNA bANaiH pIDito dAnavo yudhi |
tataH sa shUlarahitaH paryahIyata dAnavaH ||1-54-50
sa gR^ihItvA~NkushaM chaiva devairdattavaraM raNe |
karShaNaM sarvabhUtAnAM |avaNo virarAsa ha ||1-54-51
shirodharAyAM jagrAha so.a~Nkushena chakarSha ha |
praveshayitumArabdho |avaNo rAghavAnujam 1-54-52 ||
sa rukmatsarumudyamya shatrughnaH khaDgamuttamam |
shirashchichCheda khaDgena |avaNasya mahAmR^idhe ||1-54-53
sa hatvA dAnavaM saMkhye saumitrirmitrvatsalaH |
tadvanaM tasya daityasya chichChedAstreNa buddhimAn ||1-54-54
ChittvA vanaM tatsaumitrirniveshaM so.abhyarochayat |
bhavAya tasya deshasya puryAH paramadharmavit ||1-54-55
tasminmadhuvanasthAne mathurA nAma sA purI |
shatrughnena purA sR^iShTA hatvA taM dAnavaM raNe ||1-54-56
sA purI paramodArA sATTaprAkAratoraNA |
sphItA rAShTrasamAkIrNA samR^iddhabalavAhanA ||1-54-57
udyAnavanasaMpannA susImA supratiShThitA |
prAMshuprAkAravasanA parikhAkulamekhalA ||1-54-58
chayATTAlakakeyUrA prAsAdavarakuNDalA |
susaMvR^itadvAravatI chatvArodgArahAsinI ||1-54-59
arogavIrapuruShA hastyashvarathasaMkulA |
ardhachandrapratIkAshA yamunAtIrashobhitA ||1-54-60
puNyApaNavatI durgA ratnasaMchayagarvitA |
kShetrANi sasyavantyasyAH kAle devashcha varShati ||1-54-61
naranArIpramuditA sA purI sma prakAshate |
niviShTaviShayashchaiva shUrasenastato.abhavat ||1-54-62
tasyAM puryAM mahAvIryo rAjA bhojakulodvahaH |
ugrasena iti khyAto mahAsenaparAkramaH ||1-54-63
tasya putratvamApanno yo.asau viShNo tvayA hatah |
kAlanemirmahAdaityaH saMgrAme tArakAmaye ||1-54-64
kaMso nAma vishAlAkSho bhojavaMshavivardhanaH |
rAjA pR^ithivyAM vikhyAtaH simhavispaShTavikramaH ||1-54-65
rAj~nAM bhaya~Nkaro ghoraH sha~NkanIyo mahIkShitAm |
bhayadaH sarvabhUtAnAM satpathAdbAhyatAM gataH ||1-54-66
dAruNAbhiniveshena dAruNenAntarAtmanA |
yuktastenaiva darpeNa prajAnAM romaharShaNaH ||1-54-67
na rAjadharmAbhirato nAtmapakShasukhAvahaH |
nAtmarAjye priyakarashchaNDaH kararuchiH sadA ||1-54-68
sa kaMsastatra sambhUtastvayA yuddhe parAjitah |
kravyAdo bAdhate |okAnAsureNAntarAtmanA ||1-54-69
yo.apyasau hayavikrAnto hayagrIva iti smR^itaH |
keshI nAma hayo jAtaH sa tasyaiva jaghanyajaH ||1-54-70
sa duShTo heShitapaTuH kesarI niravagrahaH |
vR^indAvane vasatyeko nR^iNAM mAMsAni bhakShayan ||1-54-71
ariShTo baliputrashcha kakudmI vR^iSharUpadhR^ik |
gavAmaritvamApannaH kAmarUpI mahAsuraH ||1-54-72
riShTo nAma diteH putro variShTho dAnaveShu yaH |
sa ku~njaratvamApanno daityaH kaMsasya vAhanaH ||1-54-73
|ambo nAmeti vikhyAto yo.asau daityeShu darpitaH |
pralambo nAma daityo.asau vaTaM bhANDIramAshritaH ||1-54-74
khara ityuchyate daityo dhenukaH so.asurottamaH |
ghoraM tAlavanaM daityashcharatyudvAsayanprajAH ||1-54-75
vArAhashcha kishorashcha dAnavau yau mahAbalau |
mallau ra~Ngagatau tau tu jAtau chANUramuShTikau ||1-54-76
yau tau mayashcha tArashcha dAnavau dAnavAntaka |
prAgjyotiShe tau bhaumasya narakasya pure ratau ||1-54-77
ete daityA vinihatAstvayA viShNo nirAkR^itAH |
mAnuShaM vapurAsthAya bAdhante bhuvi mAnuShAn ||1-54-78
tvatkathAdveShiNaH sarve tvadbhaktAnghnanti mAnuShAn |
tava prasAdAtteShAM vai dAnavAnAM kShayo bhavet ||1-54-79
tvattaste bibhyati divi tvatto bibhyati sAgare |
pR^itivyAM tava bibhyanti nAnyatastu kadAchana ||1-54-80
durvR^ittasya hatasyApi tvayA nAnyena shrIdhara |
divashchyutasya daityasya gatirbhavati medinI ||1-54-81
vyutthitasya cha medinyAM hatasya nR^isharIriNaH |
durlabhaM svargagamanaM tvayi jAgrati keshava ||1-54-82
tadAgachCha svayaM viShNo gachChAmaH pR^ithivItalam |
dAnavAnAM vinAshAya visR^ijAtmAnamAtmanA ||1-54-83
mUrtayo hi tavAvyaktA dR^ishyAdR^ishyAH surottamaiH |
tAsu sR^iShTAstvayA devAH saMbhaviShyanti bhUtale ||1-54-84
tavAvataraNe viShNo kaMsaH sa vinashiShyati |
setsyate cha sa kAryArtho yasyArthe bhUmirAgatA ||1-54-85
tvaM bhArate kAryagurustvaM chakShustvaM parAyaNam |
tadAgachCha hR^iShIkesha kShitau tA~njahi dAnavAn ||1-54-86
iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe harivaMshaparvaNi
nAradavAkye chatuHpa~nchAshattamo.adhyAyaH
| Previous | | English M.M.Dutt | | Tamil Translation | | Next |