பஞ்சமோ(அ)த்⁴யாய꞉
ப்ருதூ²பாக்²யானம்
வைஸ²ம்பாயன உவாச
ஆஸீத்³த⁴ர்மஸ்ய கோ³ப்தா வை பூர்வமத்ரிஸம꞉ ப்ரபு⁴꞉ |
அத்ரிவம்ஸ²ஸமுத்பன்னஸ்த்வங்கோ³ நாம ப்ரஜாபதி꞉ ||1-5-1
தஸ்ய புத்ரோ(அ)ப⁴வத்³வேனோ நாத்யர்த²ம் த⁴ர்மகோவித³꞉ |
ஜாதோ ம்ருத்யுஸுதாயாம் வை ஸுனீதா²யாம் ப்ரஜாபதி꞉ ||1-5-2
ஸ மாதாமஹதோ³ஷேண வேன꞉ காலாத்மஜாத்மஜ꞉ |
ஸ்வத⁴ர்மம் ப்ருஷ்ட²த꞉ க்ருத்வா காமால்லோபே⁴ஷ்வவர்தத ||1-5-3
மர்யாதா³ம் ஸ்தா²பயாமாஸ த⁴ர்மோபேதாம் ஸ பார்தி²வ꞉ |
வேத³த⁴ர்மானதிக்ரம்ய ஸோ(அ)த⁴ர்மனிரதோ(அ)ப⁴வத் ||1-5-4
நி꞉ஸ்வாத்⁴யாயவஷட்காராஸ்தஸ்மின்ராஜனி ஸா²ஸதி |
ப்ரவ்ருத்தம் ந பபு꞉ ஸோமம் ஹுதம் யஜ்ஞேஷு தே³வதா꞉ ||1-5-5
ந யஷ்டவ்யம் ந ஹோதவ்யமிதி தஸ்ய ப்ரஜாபதே꞉ |
ஆஸீத்ப்ரதிஜ்ஞா க்ரூரேயம் வினாஸே² ப்ரத்யுபஸ்தி²தே ||1-5-6
அஹமிஜ்யஸ்²ச யஷ்டா ச யஜ்ஞஸ்²சேதி குரூத்³வஹ |
மயி யஜ்ஞோ விதா⁴தவ்யோ மயி ஹோதவ்யமித்யபி ||1-5-7
தமதிக்ராந்தமர்யாத³மாத³தா³னமஸாம்ப்ரதம் |
ஊசுர்மஹர்ஷய꞉ ஸர்வே மரீசிப்ரமுகா²ஸ்ததா³ ||1-5-8
வயம் தீ³க்ஷாம் ப்ரவேக்ஷ்யாம꞉ ஸம்வத்ஸரக³ணான்ப³ஹூன் |
அத⁴ர்மம் குரு மா வேன நைஷ த⁴ர்ம꞉ ஸனாதன꞉ ||1-5-9
நித⁴னே(அ)த்ர ப்ரஸூதஸ்த்வம் ப்ரஜாபதிரஸம்ஸ²யம் |
ப்ரஜாஸ்²ச பாலயிஷ்யே(அ)ஹமிதி தே ஸமய꞉ க்ருத꞉ ||1-5-10
தாம்ஸ்ததா³ ப்³ருவத꞉ ஸர்வான்மஹர்ஷீனப்³ரவீத்ததா³ |
வேன꞉ ப்ரஹஸ்ய து³ர்பு³த்³தி⁴ரிமமர்த²மனர்த²வித் ||1-5-11
வேன உவாச
ஸ்ரஷ்டா த⁴ர்மஸ்ய கஸ்²சான்ய꞉ ஸ்²ரோதவ்யம் கஸ்ய வை மயா |
ஸ்²ருதவீர்யதப꞉ஸத்யைர்மயா வா க꞉ ஸமோ பு⁴வி ||1-5-12
ப்ரப⁴வம் ஸர்வபூ⁴தானாம் த⁴ர்மாணாம் ச விஸே²ஷத꞉ |
ஸம்மூடா⁴ ந விது³ர்னூனம் ப⁴வந்தோ மாமசேதஸ꞉ ||1-5-13
இச்ச²ந்த³ஹேயம் ப்ருதி²வீம் ப்லாவயேயம் ததா² ஜலை꞉ |
க²ம் பு⁴வம் சைவ ருந்தே⁴யம் நாத்ர கார்யா விசாரணா ||1-5-14
யதா³ ந ஸ²க்யதே மோஹாத³வலேபாச்ச பார்தி²வ꞉ |
அனுனேதும் ததா³ வேனஸ்தத꞉ க்ருத்³தா⁴ மஹர்ஷய꞉ ||1-5-15
நிக்³ருஹ்ய தம் மஹாத்மானோ விஸ்பு²ரந்தம் மஹாப³லம் |
ததோ(அ)ஸ்ய ஸவ்யமூரும் தே மமந்து²ர்ஜாதமன்யவ꞉ ||1-5-16
தஸ்மிம்ஸ்து மத்²யமானே வை ராஜ்ஞ ஊரௌ ப்ர்ஜஜ்ஞிவான் |
ஹ்ரஸ்வோ(அ)திமாத்ர꞉ புருஷ꞉ க்ருஷ்ணஸ்²சாதிப³பூ⁴வ ஹ ||1-5-17
ஸ பீ⁴த꞉ ப்ராஞ்ஜலிர்பூ⁴த்வா ஸ்தி²தவாஞ்ஜனமேஜய |
தமத்ரிர்விஹ்வலம் த்³ருஷ்ட்வா நிஷீதே³த்யப்³ரவீத்ததா³ ||1-5-18
நிஷாத³வம்ஸ²கர்தாஸௌ ப³பூ⁴வ வத³தாம் வர |
தீ⁴வரானஸ்ருஜச்சாத² வேனகல்மஷஸம்ப⁴வான் ||1-5-19
யே சான்யே விந்த்⁴யனிலயாஸ்துஷாராஸ்தும்ப³ராஸ்ததா² |
அத⁴ர்மருசயோ யே ச வித்³தி⁴ தான்வேனஸம்ப⁴வான் ||1-5-20
தத꞉ புனர்மஹாத்மான꞉ பாணிம் வேனஸ்ய த³க்ஷிணம் |
அரணீமிவ ஸம்ரப்³தா⁴ மமந்து²ஸ்தே மஹர்ஷய꞉ ||1-5-21
ப்ருது²ஸ்தஸ்மாத்ஸமுத்தஸ்தௌ² கராஜ்ஜ்வலனஸம்நிப⁴꞉ |
தீ³ப்யமான꞉ ஸ்வவபுஷா ஸாக்ஷாத³க்³னிரிவ ஜ்வலன் ||1-5-22
ஸ த⁴ன்வீ கவசீ ஜாத꞉ ப்ருது²ரேவ மஹாயஸா²꞉ |
ஆத்³யமாஜக³வம் நாம த⁴னுர்க்³ருஹ்ய மஹாரவம் |
ஸ²ராம்ஸ்²ச தி³வ்யான்ரக்ஷார்த²ம் கவசம் ச மஹாப்ரப⁴ம் ||1-5-23
தஸ்மிஞ்ஜாதே(அ)த² பூ⁴தானி ஸம்ப்ரஹ்ருஷ்டானி ஸர்வஸ²꞉ |
ஸமாபேதுர்மஹாராஜ வேனஸ்²ச த்ரிதி³வம் க³த꞉ ||1-5-24
ஸமுத்பன்னேன கௌரவ்ய ஸத்புத்ரேண மஹாத்மனா |
த்ராத꞉ ஸ புருஷவ்யாக்⁴ர புன்னாம்னோ நரகாத்ததா³ ||1-5-25
தம் ஸமுத்³ராஸ்²ச நத்³யஸ்²ச ரத்னான்யாதா³ய ஸர்வஸ²꞉ |
தோயானி சாபி⁴ஷேகார்த²ம் ஸர்வ ஏவோபதஸ்தி²ரே ||1-5-26
பிதாமஹஸ்²ச ப⁴க³வாந்தே³வைராங்கி³ரஸை꞉ ஸஹ |
ஸ்தா²வராணி ச பூ⁴தானி ஜங்க³மானி ததை²வ ச ||1-5-27
ஸமாக³ம்ய ததா³ வைன்யமப்⁴யஷிஞ்சன்னராதி⁴பம் |
மஹதா ராஜராஜ்யேன ப்ரஜாபாலம் மஹாத்³யுதிம் ||1-5-28
ஸோ(அ)பி⁴ஷிக்தோ மஹாதேஜா விதி⁴வத்³த⁴ர்மகோவிதை³꞉ |
ஆதி³ராஜ்யே ததா³ ராஜ்ஞாம் ப்ருது²ர்வைன்ய꞉ ப்ரதாபவான் ||1-5-29
பித்ரா(அ)பரஞ்ஜிதாஸ்தஸ்ய ப்ரஜாஸ்தேனானுரஞ்ஜிதா꞉ |
அனுராகா³த்ததஸ்தஸ்ய நாம ராஜேத்யஜாயத ||1-5-30
ஆபஸ்தஸ்தம்பி⁴ரே சாஸ்ய ஸமுத்³ரமபி⁴யாஸ்யத꞉ |
பர்வதாஸ்²ச த³து³ர்மார்க³ம் த்⁴வஜப⁴ங்க³ஸ்²ச நாப⁴வத் ||1-5-31
அக்ருஷ்டபச்யா ப்ருதி²வீ ஸித்⁴யந்த்யன்னானி சிந்தயா |
ஸர்வகாமது³கா⁴ கா³வ꞉ புடகே புடகே மது⁴ ||1-5-32
ஏதஸ்மின்னேவ காலே து யஜ்ஞே பைதாமஹே ஸு²பே⁴ |
ஸூத꞉ ஸூத்யாம் ஸமுத்பன்ன꞉ ஸௌத்யே(அ)ஹனி மஹாமதி꞉ ||1-5-33
தஸ்மின்னேவ மஹாயஜ்ஞே ஜஜ்ஞே ப்ராஜ்ஞோ(அ)த² மாக³த⁴꞉ |
ப்ருதோ²꞉ ஸ்தவார்த²ம் தௌ தத்ர ஸமாஹூதௌ ஸுரர்ஷிபி⁴꞉ ||1-5-34
தாவூசுர்ருஷய꞉ ஸர்வே ஸ்தூயதாமேஷ பார்தி²வ꞉ |
கர்மைஸ்தத³னுரூபம் வாம் பாத்ரம் சாயம் நராதி⁴ப꞉ ||1-5-35
தாவூசதுஸ்ததா³ ஸர்வாம்ஸ்தான்ருஷீன் ஸூதமாக³தௌ⁴ |
ஆவாம் தே³வான்ருஷீம்ஸ்²சைவ ப்ரீணயாவ꞉ ஸ்வகர்மபி⁴꞉ ||1-5-36
ந சாஸ்ய வித்³மோ வை கர்ம ந ததா² லக்ஷணம் யஸ²꞉ |
ஸ்தோத்ரம் யேனாஸ்ய குர்யாவ ராஜ்ஞஸ்தேஜஸ்வினோ த்³விஜா꞉ ||1-5-37
ருஷிபி⁴ஸ்தௌ நியுக்தௌ ச ப⁴விஷ்யை꞉ ஸ்தூயதாமிதி |
யானி கர்மாணி க்ருதவான்ப்ருது²꞉ பஸ்²சான்மஹாப³ல꞉ ||1-5-38
ஸத்யவாக்³தா³னஸீ²லோ(அ)யம் ஸத்யஸந்தோ⁴ நரேஸ்²வர꞉ |
ஸ்²ரீமாஞ்ஜைத்ர꞉ க்ஷமாஸீ²லோ விக்ராந்தோ து³ஷ்டஸா²ஸன꞉ ||1-5-39
த⁴ர்மஜ்ஞஸ்²ச க்ருதஜ்ஞஸ்²ச த³யாவான்ப்ரியபா⁴ஷண꞉ |
மான்யோ மானயிதா யஜ்வா ப்³ரஹ்மண்ய꞉ ஸத்யஸங்க³ர꞉ ||1-5-40
ஸ²ம꞉ ஸா²ந்தஸ்²ச நிரதோ வ்யவஹாரஸ்தி²தோ ந்ருப꞉ |
தத꞉ ப்ரப்⁴ருதி லோகேஷு ஸ்தவேஷு ஜனமேஜய |
ஆஸீ²ர்வாதா³꞉ ப்ரயுஜ்யந்தே ஸூதமாக³த⁴ப³ந்தி³பி⁴꞉ || 1-5-41
தயோ꞉ ஸ்தவைஸ்தை꞉ ஸுப்ரீத꞉ ப்ருது²꞉ ப்ராதா³த்ப்ரஜேஸ்²வர꞉ |
அனூபதே³ஸ²ம் ஸூதாய மக³தா⁴ன்மாக³தா⁴ய ச ||1-5-42
தம் த்³ருஷ்ட்வா பரமப்ரீதா꞉ ப்ரஜா꞉ ப்ராஹுர்மஹர்ஷய꞉ |
வ்ருத்தீனாமேஷ வோ தா³தா ப⁴விஷ்யதி ஜனேஸ்²வர꞉ ||1-5-43
ததோ வைன்யம் மஹாராஜ ப்ரஜா꞉ ஸமபி⁴து³த்³ருவு꞉ |
த்வம் நோ வ்ருத்திம் வித⁴த்ஸ்வேதி மஹர்ஷிவசனாத்ததா³ ||1-5-44
ஸோ(அ)பி⁴த்³ருத꞉ ப்ரஜாபி⁴ஸ்து ப்ரஜாஹிதசிகீர்ஷயா |
த⁴னுர்க்³ருஹ்ய ப்ருஷத்காம்ஸ்²ச ப்ருதி²வீமார்த்³த³யத்³ப³லீ ||1-5-45
ததோ வைன்யப⁴யத்ரஸ்தா கௌ³ர்பூ⁴த்வா ப்ராத்³ரவன்மஹீ |
தாம் ப்ருது²ர்த⁴னுராதா³ய த்³ரவந்தீமன்வதா⁴வத ||1-5-46
ஸா லோகான்ப்³ரஹ்மலோகாதீ³ன்க³த்வா வைன்யப⁴யாத்ததா³ |
ப்ரத³த³ர்ஸா²க்³ரதோ வைன்யம் ப்ரக்³ருஹீதஸ²ராஸனம் ||1-5-47
ஜ்வலத்³பி⁴ர்னிஸி²தைர்பா³ணைர்தீ³ப்ததேஜஸமச்யுதம் |
மஹாயோக³ம் மஹாத்மானம் து³ர்த⁴ர்ஷமமரைரபி ||1-5-48
அலப⁴ந்தீ து ஸா த்ராணம் வைன்யமேவான்வபத்³யத |
க்ருதாஞ்ஜலிபுடா பூ⁴த்வா பூஜ்யா லோகைஸ்த்ரிபி⁴꞉ ஸதா³ ||1-5-49
உவாச வைன்யம் நாத⁴ர்ம்யம் ஸ்த்ரீவத⁴ம் கர்துமர்ஹஸி |
கத²ம் தா⁴ரயிதா சாஸி ப்ரஜா ராஜன் வினா மயா ||1-5-50
மயி லோகா꞉ ஸ்தி²தா ராஜன் மயேத³ம் தா⁴ர்யதே ஜக³த் |
மத்³வினாஸே² வினஸ்²யேயு꞉ ப்ரஜா꞉ பார்தி²வ வித்³தி⁴ தத் ||1-5-51
ந த்வமர்ஹஸி மாம் ஹந்தும் ஸ்²ரேயஸ்²சேத்த்வம் சிகீர்ஷஸி |
ப்ரஜானாம் ப்ருதி²வீபால ஸ்²ருணு சேத³ம் வசோ மம ||1-5-52
உபாயத꞉ ஸமாரப்³தா⁴꞉ ஸர்வே ஸித்⁴யந்த்யுபக்ரமா꞉ |
உபாயம் பஸ்²ய யேன த்வம் தா⁴ரயேதா²꞉ ப்ரஜா ந்ருப ||1-5-53
ஹத்வாபி மாம் ந ஸ²க்தஸ்த்வம் ப்ரஜா தா⁴ரயிதும் ந்ருப |
அனுபூ⁴தா ப⁴விஷ்யாமி யச்ச² கோபம் மஹாத்³யுதே ||1-5-54
அவத்⁴யாஸ்ச ஸ்த்ரிய꞉ ப்ராஹுஸ்திர்யக்³யோனிக³தேஷ்வபி |
ஸத்த்வேஷு ப்ருதி²வீபால ந த⁴ர்மம் த்யக்துமர்ஹஸி ||1-5-55
ஏவம் ப³ஹுவித⁴ம் வாக்யம் ஸ்²ருத்வா ராஜா மஹாமனா꞉ |
கோபம் நிக்³ருஹ்ய த⁴ர்மாத்மா வஸுதா⁴மித³மப்³ரவீத் ||1-5-56
இதி ஸ்²ரீமஹாபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஸ²பர்வணி ப்ருதூ²பாக்²யானே
பஞ்சமோ(அ)த்⁴யாய꞉
Converted to Tamil Script using Aksharamukha: Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter
Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/hv_1_5_mpr.html
#Itrans encodimg of HarivaMshamahApurANam-
Part I harivaMshaparva
Chapter 5
Encoded by Jagat (Jan Brzezinski), jankbrz@videotron.ca
Edited and proofread by K S Ramachandran, ramachandran_ksr@yahoo.ca
17 April, 2007.
Source: Chitrashala Press edn, Gita Press edn.##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger, schaufel@wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath, harindranath_a@yahoo.com
----------------------------------------------------------------
pa~nchamo.adhyAyaH
pR^ithUpAkhyAnam
vaishampAyana uvAcha
AsIddharmasya goptA vai pUrvamatrisamaH prabhuH |
atrivaMshasamutpannastva~Ngo nAma prajApatiH ||1-5-1
tasya putro.abhavadveno nAtyarthaM dharmakovidaH |
jAto mR^ityusutAyAM vai sunIthAyAM prajApatiH ||1-5-2
sa mAtAmahadoSheNa venaH kAlAtmajAtmajaH |
svadharmaM pR^iShThataH kR^itvA kAmAllobheShvavartata ||1-5-3
maryAdAM sthApayAmAsa dharmopetAM sa pArthivaH |
vedadharmAnatikramya so.adharmanirato.abhavat ||1-5-4
niHsvAdhyAyavaShaTkArAstasminrAjani shAsati |
pravR^ittaM na papuH somaM hutaM yaj~neShu devatAH ||1-5-5
na yaShTavyaM na hotavyamiti tasya prajApateH |
AsItpratij~nA krUreyaM vinAshe pratyupasthite ||1-5-6
ahamijyashcha yaShTA cha yaj~nashcheti kurUdvaha |
mayi yaj~no vidhAtavyo mayi hotavyamityapi ||1-5-7
tamatikrAntamaryAdamAdadAnamasAmpratam |
UchurmaharShayaH sarve marIchipramukhAstadA ||1-5-8
vayaM dIkShAM pravekShyAmaH saMvatsaragaNAnbahUn |
adharmaM kuru mA vena naiSha dharmaH sanAtanaH ||1-5-9
nidhane.atra prasUtastvaM prajApatirasaMshayam |
prajAshcha pAlayiShye.ahamiti te samayaH kR^itaH ||1-5-10
tAMstadA bruvataH sarvAnmaharShInabravIttadA |
venaH prahasya durbuddhirimamarthamanarthavit ||1-5-11
vena uvAcha
sraShTA dharmasya kashchAnyaH shrotavyaM kasya vai mayA |
shrutavIryatapaHsatyairmayA vA kaH samo bhuvi ||1-5-12
prabhavaM sarvabhUtAnAM dharmANAM cha visheShataH |
saMmUDhA na vidurnUnaM bhavanto mAmachetasaH ||1-5-13
ichChandaheyaM pR^ithivIM plAvayeyaM tathA jalaiH |
khaM bhuvaM chaiva rundheyaM nAtra kAryA vichAraNA ||1-5-14
yadA na shakyate mohAdavalepAchcha pArthivaH |
anunetuM tadA venastataH kruddhA maharShayaH ||1-5-15
nigR^ihya taM mahAtmAno visphurantaM mahAbalam |
tato.asya savyamUruM te mamanthurjAtamanyavaH ||1-5-16
tasmiMstu mathyamAne vai rAj~na Urau prjaj~nivAn |
hrasvo.atimAtraH puruShaH kR^iShNashchAtibabhUva ha ||1-5-17
sa bhItaH prA~njalirbhUtvA sthitavA~njanamejaya |
tamatrirvihvalaM dR^iShTvA niShIdetyabravIttadA ||1-5-18
niShAdavaMshakartAsau babhUva vadatAM vara |
dhIvarAnasR^ijachchAtha venakalmaShasaMbhavAn ||1-5-19
ye chAnye vindhyanilayAstuShArAstumbarAstathA |
adharmaruchayo ye cha viddhi tAnvenasaMbhavAn ||1-5-20
tataH punarmahAtmAnaH pANiM venasya dakShiNam |
araNImiva saMrabdhA mamanthuste maharShayaH ||1-5-21
pR^ithustasmAtsamuttasthau karAjjvalanasaMnibhaH |
dIpyamAnaH svavapuShA sAkShAdagniriva jvalan ||1-5-22
sa dhanvI kavachI jAtaH pR^ithureva mahAyashAH |
AdyamAjagavaM nAma dhanurgR^ihya mahAravam |
sharAMshcha divyAnrakShArthaM kavachaM cha mahAprabham ||1-5-23
tasmi~njAte.atha bhUtAni samprahR^iShTAni sarvashaH |
samApeturmahArAja venashcha tridivaM gataH ||1-5-24
samutpannena kauravya satputreNa mahAtmanA |
trAtaH sa puruShavyAghra punnAmno narakAttadA ||1-5-25
taM samudrAshcha nadyashcha ratnAnyAdAya sarvashaH |
toyAni chAbhiShekArthaM sarva evopatasthire ||1-5-26
pitAmahashcha bhagavAndevairA~NgirasaiH saha |
sthAvarANi cha bhUtAni ja~NgamAni tathaiva cha ||1-5-27
samAgamya tadA vainyamabhyaShi~nchannarAdhipam |
mahatA rAjarAjyena prajApAlaM mahAdyutim ||1-5-28
so.abhiShikto mahAtejA vidhivaddharmakovidaiH |
AdirAjye tadA rAj~nAM pR^ithurvainyaH pratApavAn ||1-5-29
pitrA.apara~njitAstasya prajAstenAnura~njitAH |
anurAgAttatastasya nAma rAjetyajAyata ||1-5-30
Apastastambhire chAsya samudramabhiyAsyataH |
parvatAshcha dadurmArgaM dhvajabha~Ngashcha nAbhavat ||1-5-31
akR^iShTapachyA pR^ithivI sidhyantyannAni chintayA |
sarvakAmadughA gAvaH puTake puTake madhu ||1-5-32
etasminneva kAle tu yaj~ne paitAmahe shubhe |
sUtaH sUtyAM samutpannaH sautye.ahani mahAmatiH ||1-5-33
tasminneva mahAyaj~ne jaj~ne prAj~no.atha mAgadhaH |
pR^ithoH stavArthaM tau tatra samAhUtau surarShibhiH ||1-5-34
tAvUchurR^iShayaH sarve stUyatAmeSha pArthivaH |
karmaistadanurUpaM vAM pAtraM chAyaM narAdhipaH ||1-5-35
tAvUchatustadA sarvAMstAnR^iShIn sUtamAgadhau |
AvAM devAnR^iShIMshchaiva prINayAvaH svakarmabhiH ||1-5-36
na chAsya vidmo vai karma na tathA lakShaNaM yashaH |
stotraM yenAsya kuryAva rAj~nastejasvino dvijAH ||1-5-37
R^iShibhistau niyuktau cha bhaviShyaiH stUyatAmiti |
yAni karmANi kR^itavAnpR^ithuH pashchAnmahAbalaH ||1-5-38
satyavAgdAnashIlo.ayaM satyasandho nareshvaraH |
shrImA~njaitraH kShamAshIlo vikrAnto duShTashAsanaH ||1-5-39
dharmaj~nashcha kR^itaj~nashcha dayAvAnpriyabhAShaNaH |
mAnyo mAnayitA yajvA brahmaNyaH satyasa~NgaraH ||1-5-40
shamaH shAntashcha nirato vyavahArasthito nR^ipaH |
tataH prabhR^iti lokeShu staveShu janamejaya |
AshIrvAdAH prayujyante sUtamAgadhabandibhiH || 1-5-41
tayoH stavaistaiH suprItaH pR^ithuH prAdAtprajeshvaraH |
anUpadeshaM sUtAya magadhAnmAgadhAya cha ||1-5-42
taM dR^iShTvA paramaprItAH prajAH prAhurmaharShayaH |
vR^ittInAmeSha vo dAtA bhaviShyati janeshvaraH ||1-5-43
tato vainyaM mahArAja prajAH samabhidudruvuH |
tvaM no vR^ittiM vidhatsveti maharShivachanAttadA ||1-5-44
so.abhidrutaH prajAbhistu prajAhitachikIrShayA |
dhanurgR^ihya pR^iShatkAMshcha pR^ithivImArddayadbalI ||1-5-45
tato vainyabhayatrastA gaurbhUtvA prAdravanmahI |
tAM pR^ithurdhanurAdAya dravantImanvadhAvata ||1-5-46
sA lokAnbrahmalokAdIngatvA vainyabhayAttadA |
pradadarshAgrato vainyaM pragR^ihItasharAsanam ||1-5-47
jvaladbhirnishitairbANairdIptatejasamachyutam |
mahAyogaM mahAtmAnaM durdharShamamarairapi ||1-5-48
alabhantI tu sA trANaM vainyamevAnvapadyata |
kR^itA~njalipuTA bhUtvA pUjyA lokaistribhiH sadA ||1-5-49
uvAcha vainyaM nAdharmyaM strIvadhaM kartumarhasi |
kathaM dhArayitA chAsi prajA rAjan vinA mayA ||1-5-50
mayi lokAH sthitA rAjan mayedaM dhAryate jagat |
madvinAshe vinashyeyuH prajAH pArthiva viddhi tat ||1-5-51
na tvamarhasi mAM hantuM shreyashchettvaM chikIrShasi |
prajAnAM pR^ithivIpAla shR^iNu chedaM vacho mama ||1-5-52
upAyataH samArabdhAH sarve sidhyantyupakramAH |
upAyaM pashya yena tvaM dhArayethAH prajA nR^ipa ||1-5-53
hatvApi mAM na shaktastvaM prajA dhArayituM nR^ipa |
anubhUtA bhaviShyAmi yachCha kopaM mahAdyute ||1-5-54
avadhyAscha striyaH prAhustiryagyonigateShvapi |
sattveShu pR^ithivIpAla na dharmaM tyaktumarhasi ||1-5-55
evaM bahuvidhaM vAkyaM shrutvA rAjA mahAmanAH |
kopaM nigR^ihya dharmAtmA vasudhAmidamabravIt ||1-5-56
iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshaparvaNi pR^ithUpAkhyAne
pa~nchamo.adhyAyaH
| Previous | | English M.M.Dutt | | Tamil Translation | | Next |