அத² சதுரஷீ²திதமோ(அ)த்⁴யாய꞉
அநிருத்³த⁴விக்ரம꞉ ராஜ்ஞாம் ப³ந்த⁴நம் ச
வைஷ²ம்பாயந உவாச
முஹூர்தாப்⁴யுதி³தே ஸூர்யே ஜநசக்ஷுஷி நிர்மலே |
ப³ல꞉ க்ருஷ்ண꞉ ஸாத்யகிஷ்²ச தார்க்ஷ்யமாருருஹுஸ்ததா³ ||2-84-1
ப³த்³த⁴கோ³தா⁴ங்கு³லித்ராணா த³ம்ஷி²தா யுத்³த⁴காங்க்ஷிண꞉ |
பி³ல்வோத³கேஷ்²வரம் தே³வம் நமஸ்க்ருத்ய ஸுரோத்தமம் ||2-84-2
ஆவர்தயா ஜலே ஸ்நாத்வா ருத்³ரேண வரத³த்தயா |
க³ங்கா³யா꞉ குருஷா²ர்தூ³ல ருத்³ரவாக்யேந புண்யயா ||2-84-3
ப்ரத்³யும்நமக்³ரே ஸைந்யஸ்ய வியதி ஸ்த்²பாய மாநத³꞉ |
ரக்ஷார்த²ம் யஜ்ஞவாடஸ்ய பாண்ட³வாந்விநியுஜ்ய ச ||2-84-4
ஷே²ஷாம் ஸேநாம் கு³ஹாத்³வாரி ப⁴க³வாந்விநியுஜ்ய ச |
ஜயந்தமத² ஸஸ்மார ப்ரவரம் ச ஸதாம் க³தி꞉ ||2-84-5
தாவாபேததுரேவாத² ஸ்வயம் சாபஷ்²யதாம் ததா² |
வியத்யேவ நியுக்தௌ தௌ ப்ரத்³யும்ந இவ பா⁴ரத ||2-84-6
தத꞉ க்ருஷ்ணஸ்ய வசநாதா³ஹதோ ரணது³ந்து³பி⁴꞉ |
ஜலஜா முரஜாஷ்²சைவ வாத்³யாந்யேவாபராணி ச ||2-84-7
மகரோ ரசிதோ வ்யூஹ꞉ ஸாம்பே³ந ச க³தே³ந ச |
ஸாரணஷ்²சோத்³த⁴வஷ்²சைவ போ⁴ஜோ வைதரணஸ்ததா² ||2-84-8
அநாத்⁴ருஷ்டிஷ்²ச த⁴ர்மாத்மா ப்ருது²ர்விப்ருது²ரேவ ச |
க்ருதவர்மா ச த³ம்ஷ்ட்ரஷ்²ச நிசக்ஷுரரிமர்த³ந꞉ ||2-84-9
ஸநத்குமாரோ த⁴ர்மாத்மா சாருதே³ஷ்ணஷ்²ச பா⁴ரத |
அநிருத்³த⁴ஸஹாயௌ தௌ ப்ருஷ்டா²நீகம் ரரக்ஷது꞉ ||2-84-10
ஷே²ஷா யாத³வஸேநா து வ்யூஹமத்⁴யே வ்யவஸ்தி²தா |
ரதை²ரஷ்²வைர்நரைர்நாகை³ராகுலா குலவர்த⁴ந ||2-84-11
ஷட்புராத³பி நிஷ்க்ராந்தா தா³நவா யுத்³த⁴து³ர்மதா³꞉ |
ஆருஹ்ய மேக⁴நாதா³ம்ஷ்²ச க³ர்த³பா⁴நபி ஹஸ்திந꞉ ||2-84-12
மகராஞ்சி²ஷு²மாராம்ஷ்²ச த்³ருதாநபி ச பா⁴ரத |
மஹிஷாநபி க²ட்³கா³ம்ஷ்²ச உஷ்ட்ராநபி ச கச்ச²பாந் ||2-84-13Â?
ஏதைரேவ ரதை²ர்யுக்தா விவிதா⁴யுத⁴பாணய꞉ |
கிரீடாபீட³முகுடைரங்க³தை³ரபி மண்டி³தா꞉ ||2-84-14
நாநர்த³மாநைர்விவிதை⁴ஸ்தூர்யைர்நேமிஸ்வநாகுலை꞉ |
ப்ரத்⁴மாயமாநை꞉ ஷ²ங்கை²ஷ்²ச மஹாம்பு³த³ஸமஸ்வநை꞉ ||2-84-15
தாஸாமஸுரஸேநாநாமுத்³யதாநாம் ஜநேஷ்²வர |
நிகும்போ⁴ நிர்யயாவக்³ரே தே³வாநாமிவ வாஸவ꞉ ||2-84-16
பூ⁴மிம் த்³யாம் ச வவ்ருதி⁴ரே தா³நவாஸ்தே ப³லோத்கடா꞉ |
நத³ந்தோ விவிதா⁴ந்நாதா³ந்க்ஷ்வேட³ந்தஷ்²ச புந꞉ புந꞉ ||2-84-17
ராஜஸேநாபி ஸம்யத்தா சேதி³ராஜபுரோக³மா |
அஸுராணாம் ஸஹாயார்த²ம் நிஷ்²சிதா ஜநமேஜய ||2-84-18
து³ர்யோத⁴நம் ப்⁴ராத்ருஷ²தம் சேதி³ராஜாநுஜாக்³ரக³ம் |
ஸ்தி²தம் ரதை²ர்நரவ்யாக்⁴ர க³ந்த⁴ர்வநக³ரோபமை꞉ ||2-84-19
கடி²நா நாதி³நோ வீரா த்³ருபத³ஸ்யந்த³நாஸ்ததா² |
ருக்மீ சைவாஹ்வ்ருதிஷ்²சைவ தஸ்த²துர்நிஷ்²சிதௌ ரணே |
தாலவ்ருக்ஷப்ரதீகாஷே² து⁴ந்வாநௌ த⁴நுஷீ ஷு²பே⁴ || 2-84-20
ஷ²ல்யஷ்²ச ஷ²குநிஷ்²சோபௌ⁴ ப⁴க³த³த்தஷ்²ச பார்தி²வ꞉ |
ஜராஸம்த⁴ஸ்த்ரிக³ர்தஷ்²ச விராடஷ்²ச ஸஹோத்தர꞉ ||2-84-21
யுத்³தா⁴ர்த²முத்³யதா வீரா நிகும்பா⁴த்³யா ஜயைஷிண꞉ |
யுயுத்ஸமாநா யது³பி⁴ர்தே³வைரிவ மஹாஸுரா꞉ ||2-84-22
ததோ நிகும்ப⁴꞉ ஸமரே ஷ²ரைராஷீ²விஷோபமை꞉ |
மமர்த³ ஸமரே ஸேநாம் பை⁴மாநாம் பீ⁴மத³ர்ஷ²நாம் ||2-84-23
ஸேநாபதிரநாத்⁴ருஷ்டிர்மம்ருஷே தத்ர யாத³வ꞉ |
மமர்த³ கோ⁴ரைர்பா³ணௌகை⁴ஷ்²சித்ரபுங்கை²꞉ ஷி²லாஷி²தை꞉ ||2-84-24
ந ரதோ²(அ)ஸுரமுக்²யஸ்ய த³த்³ருஷே² ந ச வாஜிந꞉ |
ந த்⁴வஜோ ந நிகும்ப⁴ஸ்து ஸர்வே பா³ணாபி⁴ஸம்வ்ருதா꞉ ||2-84-25
ஸ பரீத்ய ததோ வீரோ நிகும்போ⁴ மாயிநாம் வர꞉ |
அஸ்தம்ப⁴யத³நாத்⁴ருஷ்டிம் மாயயா பை⁴மஸத்தமம் ||2-84-26
ஸ்தம்ப⁴யித்வாநயத்³வீரம் கு³ஹாம் ஷட்புரஸம்ஜ்ஞிதாம் |
ருத்³த்⁴வா சாப்⁴யக³மத்³வீரோ மாயாப³லமுபாஷ்²ரித꞉ ||2-84-27
புநரேவ நிகும்ப⁴ஸ்து க்ருதவர்மாணமாஹவே |
அநயச்சாருதே³ஷ்நம் ச போ⁴ஜம் வைதரணம் ததா² ||2-84-28
ஸநத்குமாரம்ருக்ஷம் ச ததை²வ நிஷ²டோ²ல்குலௌ |
ப³ஹூம்ஷ்²சைவாபராந்போ⁴ஜாந்மாயாப³லஸமாஷ்²ரித꞉ ||2-84-29
ந தஸ்ய த³த்³ருஷே² தே³ஹோ மாயாச்ச²ந்நோ ஜநேஷ்²வர |
நயதோ யாத³வாந்கோ⁴ராந்கு³ஹாம் ஷட்புரஸம்ஜ்ஞிதாம் ||2-84-30
தத்³த்³ருஷ்ட்வா கத³நம் கோ⁴ரம் பை⁴மாநாம் ப⁴யவர்த⁴ந꞉ |
சுகோப ப⁴க³வாந்க்ருஷ்ணோ ப³ல꞉ ஸத்யக ஏவ ச ||2-84-31
ஸவிஷே²ஷம் யதா²காம꞉ ஸாம்ப³ஷ்²ச பரவீரஹா |
அநிருத்³த⁴ஷ்²ச து³ர்த⁴ர்ஷோ பை⁴மாஷ்²ச ப³ஹவோ(அ)பரே ||2-84-32
தத꞉ ஷா²ர்ங்கா³யுத⁴꞉ ஷா²ர்ங்க³ம் க்ருத்வா ஸஜ்யம் நரேஷ்²வர |
தா³நவேஷு ப்ரவ்ருத்தேஷு த்ருணேஷ்விவ ஹுதாஷ²ந꞉ ||2-84-33
தம் த்³ரூஷ்ட்வா தா³நவா தே³வமபி⁴து³த்³ருவுரீஷ்²வரம் |
ஷ²லபா⁴꞉ காலபாஷா²ர்தா꞉ ப்ரதீ³ப்தமிவ பாவகம் ||2-84-34
ஸமுத்ஸ்ருஜ்ய ஷ²தக்⁴நீஷ்²ச பரிகா⁴ம்ஷ்²ச ஸஹஸ்ரஷ²꞉ |
ஷூ²லாநி சாக்³நிதுல்யாநி ப்ரதீ³ப்தாம்ஷ்²ச பரஷ்²வதா⁴ந் ||2-84-35
பர்வதாக்³ராணி வ்ருக்ஷாம்ஷ்²ச கோ⁴ராஷ்²ச விபுலா꞉ ஷி²லா꞉ |
உத்க்ஷிப்ய ச க³ஜாந்மத்தாந்ரதா²நபி ஹயாநபி ||2-84-36
நாராயணாக்³நிஸ்தாந்ஸர்வாந்த³தா³ஹ ப்ரஹஸந்நிவ |
பா³ணார்சிஷா மஹாதேஜா ஜக³த்³தி⁴தகரோ ஹரி꞉ ||2-84-37
ஷா²ரத³ம் வர்ஷணம் யத்³வத்ஸேஹே தீ⁴ரோ க³வாம் பதி꞉ |
தத்³வத்³யது³வ்ருஷ꞉ ஸேஹே பா³ணவர்ஷமரிந்த³ம꞉ ||2-84-38
ந ஸேஹிரே(அ)ஸுரா பா³ணாந்நாராயணத⁴நுஷ்²ச்யுதாந் |
வர்ஷம் பர்ஜந்யவிஹிதம் வாலுகாஸேதவோ யதா² ||2-84-39
ந ஷே²கு꞉ ப்ரமுகே² ஸ்தா²தும் க்ருஷ்ணஸ்யாஸுரஸத்தமா꞉ |
வ்யாதி³தாஸ்யஸ்ய ஸிம்ஹஸ்ய வ்ருஷபா⁴ இவ பா⁴ரத ||2-84-40
தே வத்⁴யமாநா꞉ க்ருSணேந தி³வமாசக்ரமுஸ்ததா³ |
ஜீஇவிதாஷா²ம் வஹந்தஸ்து நாராயணப⁴யார்தி³தா꞉ ||2-84-41
தாநாகாஷ²க³தாநைந்த்³ரிர்ஜயந்த꞉ ப்ரவரஸ்ததா² |
நிஜக்⁴நது꞉ ஷ²ரைர்கோ⁴ரைர்ஜ்வலிதார்சிஸமை꞉ ப்ரபோ⁴ ||2-84-42
நிபேதுரஸுராணாம் து ஷி²ராம்ஸி த⁴ரணீதலே |
த்ருணராஜப²லாநீவ முக்தாநி ஷி²க²ராத்தரோ꞉ ||2-84-43
நிபேதுர்பா³ஹவஷ்²சி²ந்நா꞉ தை³த்யாநாம் வஸுதா⁴தலே |
காலேநோபஹதா வீரா꞉ பஞ்சவக்த்ரா இவோரகா³꞉ ||2-84-44
ரௌக்மிணேயஸ்தத꞉ ஸ்ருஷ்ட்வா கோ⁴ராம் மாயாமயீம் கு³ஹாம் |
அத்³ருஷ்²யநிஷ்க்ரமம் வீர꞉ க்ஷத்ரம் ப்ரக்ஷேப்துமுத்³யத꞉ ||2-84-45
க³தே³நா ஸஹ த⁴ர்மாத்மா ஸாரணேந ஸுதேந ச |
ஸாம்பே³ந சபரைஷ்²சாபி பூர்வம் யேந ப்ரவேஷி²த꞉ ||2-84-46
ப்ரமத்²ய தரஸா கர்ணம் யதந்தம் ரணமூர்த⁴நி |
ஜக்³ராஹ ப³லவாந்கார்ஷ்ணி꞉ ப்ரஸ்பு²ரந்தம் ததஸ்தத꞉ ||2-84-47
விநத்³ய ச கு³ஹாம் வீரோ கோ⁴ராம் மாயாமயீம் ந்ருப |
து³ர்யோத⁴நம் ச ராஜாநம் விராடத்³ருபதா³வபி ||2-84-48
ஷ²குநிம் சைவ ஷ²ல்யம் ச நீலம் சாபி நதீ³ஸுதம் |
விந்தா³நுவிந்தௌ³ ராஜாநௌ ஜராஸம்த⁴ம் ச பா⁴ரத ||2-84-49
த்ரிக³ர்தாந்மாலவாம்ஷ்²சைவ வாஸந்த்யாம்ஷ்²ச மஹாப³லாந் |
த்⁴ருஷ்டத்³யும்நாதி³காம்ஷ்²சைவ பாஞ்சாலாநஸ்த்ரகோவிதா³ந் ||2-84-50
ததா²(ஆ)ப்⁴ருதிமுவாசேத³ம் மாதுலம் ருக்மிமேவ ச |
ஷி²ஷு²பாலம் ச ராஜாநம் ப⁴க³த³த்தம் ச பா⁴ரத ||2-84-51
ஸம்ப³ந்த⁴ம் ச கு³ருத்வம் ச மாநயாமி நராதி⁴பா꞉ |
கு³ஹாமிமாம் கோ⁴ரரூபாம் யத்ர ப்ரக்ஷேபயாமி வ꞉ ||2-84-52
பி³ல்வோத³கேஷ்²வரேணாஹமாஜ்ஞப்த꞉ ஷூ²லபாணிநா |
ப்ரக்ஷேப்தவ்யா நரேந்த்³ராஸ்தே கு³ஹாயாமிதி தீ⁴மதா ||2-84-53
ஆஷ்²ரித்ய ஷா²ம்ப³ரீம் மாயாம் நிகும்பே⁴ந மஹாத்மநா |
ப்ரக்ஷிப்தாந்யாத³வாம்ஷ்²சைவ மோக்ஷயிஷ்யாமி ஸர்வதா² ||2-84-54
இத்யுக்தோ ஷி²ஷு²பாலஸ்து ராஜா ஸேநாபதிஸ்ததா² |
ஷ²ரைஸ்ததர்த³ தாந்பை⁴மாந்ப்ரத்³யும்நம் ச விஷே²ஷத꞉ ||2-84-55
பி³ல்வோத³கேஷ்²வரம் தே³வம் ரௌக்மிணேயோ நமஸ்ய ச |
ஆரப⁴ந்ந்ருபதிம் ப³த்³து⁴ம் ஷி²ஷு²பாலம் மஹாப³லம் ||2-84-56
தத꞉ பாஷ²ஸஹஸ்ராணி க்³ருஹாய ப்ரவரோத்தம꞉ |
ஷை²லாதி³ரப்³ரவீத்³தீ⁴ரம் ரௌக்மிணேயம் மஹாப³லம் ||2-84-57
பி³ல்வோத³கேஷ்²வரோ தே³வ꞉ ப்ராஹ த்வாம் யது³நந்த³ந |
ஸர்வம் குரு ததா² ராத்ர்யாம் சோக்தஸ்த்வம் போ⁴ யத² மயா ||2-84-58
கந்யார்த²ம் ரத்நலுப்³தா⁴ம்ஸ்து ப³த்³த்⁴வா சேமாந்நராதி⁴பாந் |
பாஷை²ஸ்த்வமேவ மோக்தும் ச ப்ரமாணம் யது³நந்த³ந ||2-84-59
அஸுராம்ஸ்து மஹாபா³ஹோ நி꞉ஷே²ஷாந்கர்துமர்ஹஸி |
ஏவமேவ ச வக்தவ்யஸ்த்வயா வீர ஜநார்த³ந꞉ ||2-84-60
தத꞉ ஸ ப⁴க³த³த்தம் ச ஷி²ஷு²பாலம் ச பூ⁴மிப |
ஆப்⁴ருதிம் சைவ ருக்மிம் ச ஷே²ஷாம்ஷ்²சாந்யாந்நராதி⁴பாந் ||2-84-61
ப³ப³ந்த⁴ ஹரத³த்தைஸ்தை꞉ பாஷை²ருத்தமவீர்யத்⁴ருக் |
மாயாமயீம் கு³ஹாம் சைவமாநயத்குருநந்த³ந ||2-84-62
ப³த்³த்⁴வா ச ரௌக்மிணேயோ(அ)த² நி꞉ஷ்²வஸந்த இவோரகா³ந் |
அநிருத்³த⁴ம் சகாராத² ரக்ஷிதாரம் ஸ்வமாத்மஜம் ||2-84-63
தேஷாம் நிரவஷே²ஷேண ப³ப³ந்த⁴ யது³நந்த³ந꞉ |
ஸேநாபதீந்க்ஷத்ரியாம்ஷ்²ச கோஷா²த்⁴யக்ஷாம்ஷ்²ச பா⁴ரத ||2-84-64
ஹஸ்த்யஷ்²வரத²வ்ருந்தா³ம்ஷ்²ச சகார ச ததா²(ஆ)த்மஸாத் |
அவ்யக்³ரஸ்து ததோ ஹந்துமஸுராநுத்³யத꞉ ப்ரபோ⁴ ||2-84-65
ஸந்நத்³த⁴ ஏவ சோவாச ப்³ரஹ்மத³த்தம் த்³விஜோத்தமம் |
விஸ்ரப்³த⁴ம் வர்ததாம் கர்ம மா பை⁴꞉ பஷ்²ய த⁴நஞ்ஜயம் ||2-84-66
ந தே³வேப்⁴யோ நாஸுரேப்⁴யோ நாகே³ப்⁴யோ த்³விஜஸத்தம |
ப⁴யம் ஹி வித்³யதே தஸ்ய கோ³ப்தாரோ யஸ்ய பாண்ட³வா꞉ ||2-84-67
ந சாஸுரைஸ்தவ ஸுதா꞉ ஸ்ப்ருஷ்டா꞉ க²ல்வபி சேதஸா |
யஜ்ஞவாடே நிரீக்ஷ்யந்தாம் மாயயா நிஹித மயா ||2-84-68
இதி ஷ்²ரீமஹாபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஷே² விஷ்ணுபர்வணி
ஷ²ட்புரவதே⁴ சதுரஷீ²திதமோ(அ)த்⁴யாய꞉
Converted to Tamil Script using Aksharamukha : Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter
Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/vishnuparva/hv_2_84_mpr.html
## Harivamsha Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva
Chapter 84 - Aniruddha's valour, KIngs Tied up
Itranslated by K S Ramachandraan, ramachandran_ksr @ yahoo.ca
December 5, 2008
Note : verse 39, line 1 : asurA is correct##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
---------------------------------------------------------------
atha chaturashItitamo.adhyAyaH
aniruddhavikramaH rAj~nAM bandhanaM cha
vaishampAyana uvAcha
muhUrtAbhyudite sUrye janachakShuShi nirmale |
balaH kR^iShNaH sAtyakishcha tArkShyamAruruhustadA ||2-84-1
baddhagodhA~NgulitrANA daMshitA yuddhakA~NkShiNaH |
bilvodakeshvaraM devaM namaskR^itya surottamam ||2-84-2
AvartayA jale snAtvA rudreNa varadattayA |
ga~NgAyAH kurushArdUla rudravAkyena puNyayA ||2-84-3
pradyumnamagre sainyasya viyati sthpAya mAnadaH |
rakShArthaM yaj~navATasya pANDavAnviniyujya cha ||2-84-4
sheShAM senAM guhAdvAri bhagavAnviniyujya cha |
jayantamatha sasmAra pravaraM cha satAM gatiH ||2-84-5
tAvApetaturevAtha svayaM chApashyatAM tathA |
viyatyeva niyuktau tau pradyumna iva bhArata ||2-84-6
tataH kR^iShNasya vachanAdAhato raNadundubhiH |
jalajA murajAshchaiva vAdyAnyevAparANi cha ||2-84-7
makaro rachito vyUhaH sAmbena cha gadena cha |
sAraNashchoddhavashchaiva bhojo vaitaraNastathA ||2-84-8
anAdhR^iShTishcha dharmAtmA pR^ithurvipR^ithureva cha |
kR^itavarmA cha daMShTrashcha nichakShurarimardanaH ||2-84-9
sanatkumAro dharmAtmA chArudeShNashcha bhArata |
aniruddhasahAyau tau pR^iShThAnIkaM rarakShatuH ||2-84-10
sheShA yAdavasenA tu vyUhamadhye vyavasthitA |
rathairashvairnarairnAgairAkulA kulavardhana ||2-84-11
ShaTpurAdapi niShkrAntA dAnavA yuddhadurmadAH |
Aruhya meghanAdAMshcha gardabhAnapi hastinaH ||2-84-12
makarA~nChishumArAMshcha drutAnapi cha bhArata |
mahiShAnapi khaDgAMshcha uShTrAnapi cha kachChapAn ||2-84-13Â?
etaireva rathairyuktA vividhAyudhapANayaH |
kirITApIDamukuTaira~Ngadairapi maNDitAH ||2-84-14
nAnardamAnairvividhaistUryairnemisvanAkulaiH |
pradhmAyamAnaiH sha~Nkhaishcha mahAmbudasamasvanaiH ||2-84-15
tAsAmasurasenAnAmudyatAnAM janeshvara |
nikuMbho niryayAvagre devAnAmiva vAsavaH ||2-84-16
bhUmiM dyAM cha vavR^idhire dAnavAste balotkaTAH |
nadanto vividhAnnAdAnkShveDantashcha punaH punaH ||2-84-17
rAjasenApi saMyattA chedirAjapurogamA |
asurANAM sahAyArthaM nishchitA janamejaya ||2-84-18
duryodhanaM bhrAtR^ishataM chedirAjAnujAgragam |
sthitaM rathairnaravyAghra gandharvanagaropamaiH ||2-84-19
kaThinA nAdino vIrA drupadasyandanAstathA |
rukmI chaivAhvR^itishchaiva tasthaturnishchitau raNe |
tAlavR^ikShapratIkAshe dhunvAnau dhanuShI shubhe || 2-84-20
shalyashcha shakunishchobhau bhagadattashcha pArthivaH |
jarAsaMdhastrigartashcha virATashcha sahottaraH ||2-84-21
yuddhArthamudyatA vIrA nikumbhAdyA jayaiShiNaH |
yuyutsamAnA yadubhirdevairiva mahAsurAH ||2-84-22
tato nikumbhaH samare sharairAshIviShopamaiH |
mamarda samare senAM bhaimAnAM bhImadarshanAm ||2-84-23
senApatiranAdhR^iShTirmamR^iShe tatra yAdavaH |
mamarda ghorairbANaughaishchitrapu~NkhaiH shilAshitaiH ||2-84-24
na ratho.asuramukhyasya dadR^ishe na cha vAjinaH |
na dhvajo na nikumbhastu sarve bANAbhisaMvR^itAH ||2-84-25
sa parItya tato vIro nikumbho mAyinAM varaH |
astambhayadanAdhR^iShTiM mAyayA bhaimasattamam ||2-84-26
stambhayitvAnayadvIraM guhAM ShaTpurasaMj~nitAm |
ruddhvA chAbhyagamadvIro mAyAbalamupAshritaH ||2-84-27
punareva nikumbhastu kR^itavarmANamAhave |
anayachchArudeShnaM cha bhojaM vaitaraNaM tathA ||2-84-28
sanatkumAramR^ikShaM cha tathaiva nishaTholkulau |
bahUMshchaivAparAnbhojAnmAyAbalasamAshritaH ||2-84-29
na tasya dadR^ishe deho mAyAchChanno janeshvara |
nayato yAdavAnghorAnguhAM ShaTpurasaMj~nitAm ||2-84-30
taddR^iShTvA kadanaM ghoraM bhaimAnAm bhayavardhanaH |
chukopa bhagavAnkR^iShNo balaH satyaka eva cha ||2-84-31
savisheShaM yathAkAmaH sAmbashcha paravIrahA |
aniruddhashcha durdharSho bhaimAshcha bahavo.apare ||2-84-32
tataH shAr~NgAyudhaH shAr~NgaM kR^itvA sajyaM nareshvara |
dAnaveShu pravR^itteShu tR^iNeShviva hutAshanaH ||2-84-33
taM dR^IShTvA dAnavA devamabhidudruvurIshvaram |
shalabhAH kAlapAshArtAH pradIptamiva pAvakam ||2-84-34
samutsR^ijya shataghnIshcha parighAMshcha sahasrashaH |
shUlAni chAgnitulyAni pradIptAMshcha parashvadhAn ||2-84-35
parvatAgrANi vR^ikShAMshcha ghorAshcha vipulAH shilAH |
utkShipya cha gajAnmattAnrathAnapi hayAnapi ||2-84-36
nArAyaNAgnistAnsarvAndadAha prahasanniva |
bANArchiShA mahAtejA jagaddhitakaro hariH ||2-84-37
shAradaM varShaNaM yadvatsehe dhIro gavAM patiH |
tadvadyaduvR^iShaH sehe bANavarShamarindamaH ||2-84-38
na sehire.asurA bANAnnArAyaNadhanushchyutAn |
varShaM parjanyavihitaM vAlukAsetavo yathA ||2-84-39
na shekuH pramukhe sthAtuM kR^iShNasyAsurasattamAH |
vyAditAsyasya siMhasya vR^iShabhA iva bhArata ||2-84-40
te vadhyamAnAH kR^iSNena divamAchakramustadA |
jIivitAshAM vahantastu nArAyaNabhayArditAH ||2-84-41
tAnAkAshagatAnaindrirjayantaH pravarastathA |
nijaghnatuH sharairghorairjvalitArchisamaiH prabho ||2-84-42
nipeturasurANAM tu shirAMsi dharaNItale |
tR^iNarAjaphalAnIva muktAni shikharAttaroH ||2-84-43
nipeturbAhavashChinnAH daityAnAM vasudhAtale |
kAlenopahatA vIrAH pa~nchavaktrA ivoragAH ||2-84-44
raukmiNeyastataH sR^iShTvA ghorAM mAyAmayIM guhAm |
adR^ishyaniShkramaM vIraH kShatraM prakSheptumudyataH ||2-84-45
gadenA saha dharmAtmA sAraNena sutena cha |
sAmbena chaparaishchApi pUrvaM yena praveshitaH ||2-84-46
pramathya tarasA karNaM yatantaM raNamUrdhani |
jagrAha balavAnkArShNiH prasphurantaM tatastataH ||2-84-47
vinadya cha guhAM vIro ghorAM mAyAmayIM nR^ipa |
duryodhanaM cha rAjAnaM virATadrupadAvapi ||2-84-48
shakuniM chaiva shalyaM cha nIlaM chApi nadIsutam |
vindAnuvindau rAjAnau jarAsaMdhaM cha bhArata ||2-84-49
trigartAnmAlavAMshchaiva vAsantyAMshcha mahAbalAn |
dhR^iShTadyumnAdikAMshchaiva pA~nchAlAnastrakovidAn ||2-84-50
tathA.a.abhR^itimuvAchedaM mAtulaM rukmimeva cha |
shishupAlam cha rAjAnaM bhagadattaM cha bhArata ||2-84-51
sambandhaM cha gurutvam cha mAnayAmi narAdhipAH |
guhAmimAM ghorarUpAM yatra prakShepayAmi vaH ||2-84-52
bilvodakeshvareNAhamAj~naptaH shUlapANinA |
prakSheptavyA narendrAste guhAyAmiti dhImatA ||2-84-53
Ashritya shAmbarIM mAyAM nikumbhena mahAtmanA |
prakShiptAnyAdavAMshchaiva mokShayiShyAmi sarvathA ||2-84-54
ityukto shishupAlastu rAjA senApatistathA |
sharaistatarda tAnbhaimAnpradyumnaM cha visheShataH ||2-84-55
bilvodakeshvaraM devaM raukmiNeyo namasya cha |
ArabhannR^ipatiM baddhuM shishupAlaM mahAbalam ||2-84-56
tataH pAshasahasrANi gR^ihAya pravarottamaH |
shailAdirabravIddhIraM raukmiNeyaM mahAbalam ||2-84-57
bilvodakeshvaro devaH prAha tvAM yadunandana |
sarvaM kuru tathA rAtryAM choktastvaM bho yatha mayA ||2-84-58
kanyArthaM ratnalubdhAMstu baddhvA chemAnnarAdhipAn |
pAshaistvameva moktuM cha pramANaM yadunandana ||2-84-59
asurAMstu mahAbAho niHsheShAnkartumarhasi |
evameva cha vaktavyastvayA vIra janArdanaH ||2-84-60
tataH sa bhagadattaM cha shishupAlaM cha bhUmipa |
AbhR^itiM chaiva rukmiM cha sheShAMshchAnyAnnarAdhipAn ||2-84-61
babandha haradattaistaiH pAshairuttamavIryadhR^ik |
mAyAmayIM guhAM chaivamAnayatkurunandana ||2-84-62
baddhvA cha raukmiNeyo.atha niHshvasanta ivoragAn |
aniruddhaM chakArAtha rakShitAraM svamAtmajam ||2-84-63
teShAM niravasheSheNa babandha yadunandanaH |
senApatInkShatriyAmshcha koshAdhyakShAMshcha bhArata ||2-84-64
hastyashvarathavR^indAMshcha chakAra cha tathA.a.atmasAt |
avyagrastu tato hantumasurAnudyataH prabho ||2-84-65
sannaddha eva chovAcha brahmadattaM dvijottamam |
visrabdhaM vartatAM karma mA bhaiH pashya dhana~njayam ||2-84-66
na devebhyo nAsurebhyo nAgebhyo dvijasattama |
bhayaM hi vidyate tasya goptAro yasya pANDavAH ||2-84-67
na chAsuraistava sutAH spR^iShTAH khalvapi chetasA |
yaj~navATe nirIkShyantAM mAyayA nihita mayA ||2-84-68
iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe viShNuparvaNi
shaTpuravadhe chaturashItitamo.adhyAyaH
| Previous | | English M.M.Dutt | | Tamil Translation | | Next |