அத² த்ரிம்ஷோ²(அ)த்⁴யாய꞉
உக்³ரஸேநாபி⁴ஷேக꞉
வைஷ²ம்பாயன உவாச
உக்³ரஸேனஸ்து க்ருஷ்ணஸ்ய ஸமீபம் து³꞉கி²தோ யயௌ |
புத்ரஷோ²காபி⁴ஸந்தப்தோ விஷபீத இவ ஷ்²வஸன் ||2-32-1
ஸ த³த³ர்ஷ² க்³ருஹே க்ருஷ்ணம் யாத³வை꞉ பரிவாரிதம் |
பஷ்²சானுதாபாத்³த்⁴யாயந்தம் கம்ஸஸ்ய நித⁴னாவிலம் ||2-32-2
கம்ஸநாரீவிலாபாம்ஷ்²ச ஷ்²ருத்வா ஸ கருணான்ப³ஹூன் |
க³ர்ஹமாணஸ்ததா²த்மானம் தஸ்மின்யாத³வஸம்ஸதி³ ||2-32-3
அஹோ மயாதிபா³ல்யேன ரோஷாத்³தோ³ஷானுவர்தினா |
வைத⁴வ்யம் ஸ்த்ரீஸஹஸ்ராணாம் கம்ஸஸ்யாஸ்ய வதே⁴ க்ருதம் ||2-32-4
காருண்யம் க²லு நாரீஷு ப்ராக்ருதஸ்யாபி ஜாயதே |
ஏவமார்தம் ருத³ந்தீஷு மயா ப⁴ர்தரி பாதிதே ||2-32-5
பரிதே³விதமத்ரேண ஷோ²க꞉ க²லு விதீ⁴யதே |
க்ருதாந்தஸ்யானபி⁴ஜ்ஞானாம் ஸ்த்ரீணாம் காருண்யஸம்ப⁴வ꞉ ||2-32-6
கம்ஸஸ்ய ஹி வத⁴꞉ ஷ்²ரேயான்ப்ராகே³வாபி⁴மதோ மம |
ஸதாமுத்³வேஜனீயஸ்ய பாபேஷ்வபி⁴ரதஸ்ய ச ||2-32-7
லோகே பதிதவ்ர்ருத்தஸ்ய பருஷஸ்யால்பமேத⁴ஸ꞉ |
அக்லிஷ்டம் மரணம் ஷ்²ரேயோ ந வித்³விஷ்டஸ்ய ஜீவிதம் ||2-32-8
கம்ஸ꞉ பாபபரஷ்²சைவ ஸாதூ⁴நாமப்யஸம்மத꞉ |
தி⁴க்ச²ப்³த³பதிதஷ்²சைவ ஜீவிதே சாஸ்ய கா த³யா ||2-32-9
ஸ்வர்கே³ தபோப்⁴ருதாம் வாஸ꞉ ப²லம் புண்யஸ்ய கர்மண꞉ |
இஹாபி யஷ²ஸா யுக்த꞉ ஸ்வர்க³ஸ்தை²ரவதா⁴ர்யதே ||2-32-10
யதி³ ஸ்யுர்நிர்வ்ருதா லோகா꞉ ஸ்யுஷ்²ச த⁴ர்மபரா꞉ ப்ரஜா꞉ |
நரா த⁴ர்மப்ரவ்ருத்தாஷ்²ச ந ராஜ்ஞாமனய꞉ ஸ்ப்ருஷே²த் ||2-32-11
நிக்³ரஹே து³ஷ்டவ்ருத்தீனாம் க்ருதாந்த꞉ குருதே ப²லம் |
இஷ்டத⁴ர்மேஷு லோகேஷு கர்தவ்யம் பாரலௌகிகம் ||2-32-12
அதீவ தே³வா ரக்ஷந்தி நரம் த⁴ர்மபராயணம் |
கர்தார꞉ ஸுலபா⁴ லோகே து³ஷ்க்ருதஸ்ய ஹி கர்மண꞉ ||2-32-13
ஹத꞉ ஸோ(அ)யம் மயா கம்ஸ꞉ ஸாத்⁴வேதத³வக³ம்யதாம் |
மூலச்சே²த³꞉ க்ருதஸ்தஸ்ய விபரீதஸ்ய கர்மண꞉ ||2-32-14
ததே³ஷ ஸாந்த்வ்யதாம் ஸர்வ꞉ ஷோ²கார்த꞉ ப்ரமதா³ஜன꞉ |
பௌராஷ்²ச புர்யாம் ஷ்²ரேண்யஷ்²ச ஸாந்த்வ்யந்தாம் ஸர்வ ஏவ ஹி ||2-32-15
ஏவம் ப்³ருவதி கோ³விந்தே³ விவேஷா²வனதானன꞉ |
உக்³ரஸேனோ யதூ³ன்க்³ருஹ்ய புத்ரகில்பி³ஷஷ²ங்கித꞉ ||2-32-16
ஸ க்ருஷ்ணம் புண்ட³ரீகாக்ஷமுவாச யது³ஸம்ஸதி³ |
பா³ஷ்பஸந்தி³க்³த⁴யா வாசா தீ³னயா ஸஜ்ஜமானயா ||2-32-17
புத்ரோ நிர்யாபித꞉ க்ரோதா⁴ன்னீதோ யாம்யாம் தி³ஷ²ம் ரிபு꞉ |
ஸ்வத⁴ர்மாதி⁴க³தா கீர்திர்நாம விஷ்²ராவிதம் பு⁴வி ||2-32-18
ஸ்தா²பிதம் ஸத்ஸு மாஹாத்ம்யம் ஷ²ங்கிதா ரிபவ꞉ க்ருதா꞉ |
ஸ்தா²பிதோ யாத³வோ வம்ஷோ² க³ர்விதா꞉ ஸுஹ்ருத³꞉ க்ருதா꞉ ||2-32-19
ஸாமந்தேஷு நரேந்த்³ரேஷு ப்ரதாபஸ்தே ப்ரகாஷி²த꞉ |
மித்ராணி த்வாம் ப⁴ஜிஷ்யந்தி ஸம்ஷ்²ரயிஷ்யந்தி பார்தி²வா꞉ ||2-32-20
ப்ரக்ருதயோ(அ)னுயாஸ்யந்தி ஸ்தோஷ்யந்தி த்வாம் த்³விஜாதய꞉ |
ஸந்தி⁴விக்³ரஹமுக்²யாஸ்த்வாம் ப்ரணமிஷ்யந்தி மந்த்ரிண꞉ ||2-32-21
ஹஸ்த்யஷ்²வரத²ஸம்பூர்ணம் பதா³திக³ணஸங்குலம் |
ப்ரதிக்³ருஹாண க்ருஷ்ணேத³ம் கம்ஸஸ்ய ப³லமவ்யயம் ||2-32-22
த⁴னம் தா⁴ன்யம் ச யத்கிஞ்சித்³ரத்னான்யாச்சா²த³னானி ச |
ப்ரதீச்ச²ந்து நியுக்தா வை த்வதீ³யா꞉ க்ருஷ்ண பூருஷா꞉ ||2-32-23
ஸ்த்ரியோ ஹிரண்யம் யானானி யத³ன்யத்³வஸு கிஞ்சன |
ஏவம் ஹி விஹிதே யோகே³ பர்யாப்தே க்ருஷ்ண விக்³ரஹே ||2-32-24
ப்ரதிஷ்டி²தாயாம் மேதி³ன்யாம் யதூ³னாம் ஷ²த்ருஸூத³ன |
த்வம் க³திஷ்²சாக³திஷ்²சைவ யதூ³னாம் யது³நந்த³ன ||3-32-25
ஷ்²ருணுஷ்வ வத³தாம் வீர க்ருபணாநாமித³ம் வச꞉ |
அஸ்ய த்வத்கோபத³க்³த⁴ஸ்ய கம்ஸஸ்யாஷு²ப⁴கர்மண꞉ ||2-32-26
தவ ப்ரஸாதா³த்³கோ³விந்த³ ப்ரேதகார்யம் க்ரியேத ஹ |
தஸ்ய க்ருத்வா நரேந்த்³ரஸ்ய விபன்னஸ்யௌர்த்⁴வதே³ஹிகம் ||2-32-27
ஸஸ்னுஷோ(அ)ஹம் ஸபா⁴ர்யஷ்²ச சரிஷ்யாமி ம்ருகை³꞉ ஸஹ |
ப்ரேதஸத்காரமாத்ரேண க்ருதே பா³ந்த⁴வகர்மணி ||2-32-28
ஆந்ருண்யம் லௌகிகம் க்ருஷ்ண க³தா꞉ கில ப⁴வந்தி ஹி |
தஸ்யாக்³னிம் பஷ்²சிமம் க்ருத்வா சிதிஸ்தா²னே விதா⁴னத꞉ |
தோயப்ரதா³னமாத்ரேண கம்ஸஸ்யாந்ருண்யமாப்னுயாம் ||2-32-29
ஏதத்தே க்ருஷ்ண விஜ்ஞாப்யம் ஸ்னேஹோ(அ)த்ர மயி யுஜ்யதாம் |
ப்ராப்னோதி ஸுக³திம் தத்ர க்ருபண꞉ பஷ்²சிமாம் க்ரியாம் ||2-32-30
ஏதச்ச்²ருத்வா வசஸ்தஸ்ய க்ருஷ்ண꞉ பரமவிஸ்மித꞉ |
ப்ரத்யுவாசோக்³ரஸேனம் வை ஸாந்த்வபூர்வமித³ம் வச꞉ ||2-32-31
காலயுக்தாமித³ம் தாத தவதத்³யத்ப்ரபா⁴ஷிதம் |
ஸத்³ருஷ²ம் ராஜஷா²ர்தூ³ல வ்ருத்தஸ்ய ச குலஸ்ய ச ||2-32-32
யத்த்வமேவம்விதோ⁴ ப்³ரூஷே க³தே(அ)ர்தே² து³ரதிக்ரமே |
ப்ராப்ஸ்யதே ந்ருபஸத்காரம் கம்ஸ꞉ ப்ரேதக³தோ(அ)பி ஸன் ||2-32-33
குலே மஹதி தே ஜன்ம வேதா³ன்விதி³தவானஸி |
கத²ம் ந ஜ்ஞாயதே தாத நியதிர்து³ரதிக்ரமா ||2-32-34
ஸ்தா²வராணாம் ச பூ⁴தானாம் ஜங்க³மானாம் ச பார்தி²வ |
பூர்வஜன்மக்ருதம் கர்ம காலேன பரிபச்யதே ||2-32-35
ஷ்²ருதவந்தோ(அ)ர்த²வந்தஷ்²ச தா³தார꞉ ப்ரியத³ர்ஷ²னா꞉ |
ப்³ரஹ்மண்யா நயஸம்பன்னா தீ³னானுக்³ரஹகாரிண꞉ ||2-32-36
லோகபாலஸமாஸ்தாத மஹேந்த்³ரஸமவிக்ரமா꞉ |
க்ஷிதிபாலா꞉ க்ருதாந்தேன நீயந்தே ந்ருபஸத்தம ||2-32-37
தா⁴ர்மிகா꞉ ஸர்வபா⁴வஜ்ஞா꞉ ப்ரஜாபாலனதத்பரா꞉ |
க்ஷத்ரத⁴மபரா தா³ந்தா꞉ காலேன நித⁴னம் க³தா꞉ ||2-32-38
ஸ்வயமாத்மக்ருதம் கர்ம ஷு²ப⁴ம் வா யதி³ வாஷு²ப⁴ம் |
ப்ராப்தே காலே து தத்கர்ம த்³ருஷ்²யதே ஸர்வதே³ஹினாம் ||2-32-39
ஏஷா ஹ்யந்தர்ஹிதா மாயா து³ர்விஜ்ஞேயா ஸுரைரபி |
யதா²யம் முஹ்யதே லோகோ ஹ்யத்ர கர்மைவ காரணம் ||2-32-40
காலேநாபி⁴ஹத꞉ கம்ஸ꞉ பூர்வகர்மப்ரசோதி³த꞉ |
ந ஹ்யஹம் காரணம் தத்ர கால꞉ கர்ம ச காரணம் ||2-32-41
ஸூர்யஸோமமயம் தாத க்ருத்ஸ்னம் ஸ்தா²வரஜங்க³மம் |
காலேன நித⁴னம் க³த்வா காலேனைவ ச ஜாயதே ||2-32-42
ஸ கால꞉ ஸர்வபூ⁴தானாம் நிக்³ரஹானுக்³ரஹே ரத꞉ |
தஸ்மாத்ஸர்வாணி பூ⁴தானி கலஸ்ய வஷ²கா³னி வை ||2-32-43
ஸ்வதோ³ஷேணைவ த³க்³த⁴ஸ்ய ஸூனோஸ்தவ நராதி⁴ப |
நாஹம் வை காரணம் தத்ர காலஸ்தத்ர ச காரணம் ||2-32-44
அத² வாஹம் ப⁴விஷ்யாமி காரணம் நாத்ர ஸம்ஷ²ய꞉ |
பராயணபர꞉ கால꞉ கிம் கரிஷ்யத்யகாரண꞉ ||2-32-45
காலஸ்து ப³லவான்ராஜந்து³ர்விஜ்ஞேயா ஹி ஸா க³தி꞉ |
பராவரவிஷே²ஷ²ஜ்ஞா யாம் யாந்தி ஸமத³ர்ஷி²ன꞉ ||2-32-46
க³தி꞉ காலஸ்ய ஸா யேன ஸர்வம் காலஸ்ய கோ³சரம் |
ப்³ரவீமி யத³ஹம் தாத தத³னுஷ்டீ²யதாம் வச꞉ ||2-32-47
ந ஹி ராஜ்யேன மே கார்யம் நாப்யஹம் ந்ருப காங்க்ஷித꞉ |
ந சாபி ராஜ்யலுப்³தே⁴ன மயா கம்ஸோ நிபாதித꞉ ||2-32-48
கிம் து லோகஹிதார்தா²ய கீர்த்யர்த²ம் ச ஸுதஸ்தவ |
வ்யங்க³பூ⁴த꞉ குலஸ்யாஸ்ய ஸானுஜோ விநிபாதித꞉ ||2-32-49
அஹம் ஸ ஏவ கோ³மத்⁴யே கோ³பை꞉ ஸஹ வனேசர꞉ |
ப்ரீதிமான்விசரிஷ்யாமி காமசாரீ யதா² க³ஜ꞉ |2-32-50
ஏதாவச்ச²தஷோ²(அ)ப்யேவம் ஸத்யேனைதத்³ப்³ரவீமிதே |
ந மே கார்யம் ந்ருபத்வேன விஜ்ஞாப்யம் க்ரியதாமித³ம் ||2-32-51
ப⁴வான்ராஜாஸ்து மான்யோ மே யதூ³நாமக்³ரணீ꞉ ப்ரபு⁴꞉ |
விஜயாயாபி⁴ஷிச்யஸ்வ ஸ்வராஜ்யே ந்ருபஸத்தம ||2-32-52
யதி³ தே மத்ப்ரியம் கார்யம் யதி³ வா நாஸ்தி தே வ்யதா² |
மயா நிஸ்ருஷ்டம் ராஜ்யம் ஸ்வம் சிராய ப்ரதிக்³ருஹ்யதாம் ||2-32-53
வைஷ²ம்பாயன உவாச
ஏதச்ச்²ருத்வா து வசனம் நோத்தரம் ப்ரத்யபா⁴ஷத |
வ்ரீடி³தாதோ⁴முக²ம் தம் து ராஜானம் யது³ஸம்ஸதி³ ||2-32-54
அபி⁴ஷேகேன கோ³விந்தோ³ யோஜயாமாஸ த⁴ர்மவித் |
ஸ ப³த்³த⁴முகுட꞉ ஷ்²ரீமானுக்³ரஸேனோ மஹாத்³யுதி꞉ |
சகார ஸஹ க்ருஷ்ணேன கம்ஸஸ்ய நித⁴னக்ரியாம் ||2-32-55
தம் ஸர்வே யாத³வா முக்²யா ராஜானம் க்ருஷ்ணஷா²ஸனாத் |
அனுஜக்³மு꞉ புரீமார்கே³ தே³வா இவ ஷ²தக்ரதும் ||2-32-56
ரஜன்யாம் து நிவ்ருத்தாயாம் தத꞉ ஸூர்யே விராஜிதே |
பஷ்²சிமம் கம்ஸஸம்ஸ்காரம் சக்ருஸ்தே யது³புங்க³வா꞉ ||2-32-57
ஷி²பி³காயாமதா²ரோப்ய கம்ஸதே³ஹம் யதா²க்ரமம் |
நைஷ்டி²கேன விதா⁴னேன சக்ருஸ்தே கம்ஸஸத்க்ரியாம் ||2-32-58
ஸ நீதோ யமுனாதீரமுத்தமம் ந்ருபதே꞉ ஸுத꞉ |
ஸத்க்ருதஷ்²ச யதா²ந்யாயம் நைத⁴னேன சிதாக்³னினா ||2-32-59
ததை²வ ப்⁴ராதரம் சாஸ்ய ஸுநாமானம் மஹாபு⁴ஜம் |
ஸம்ஸ்காரம் லம்ப⁴யாமாஸு꞉ ஸஹ க்ருஷ்ணேன யாத³வா꞉ ||2-32-60
தாப்⁴யாம் தே ஸலிலம் சக்ருர்வ்ருஷ்ண்யந்த⁴கபுரோக³மா꞉ |
அக்ஷயம் சாSது ப்ரேதேப்⁴யோ பா⁴ஷமாணா꞉ புன꞉ புன꞉ ||2-32-61
ஹிரண்யஸ்ய ஸுவர்ணஸ்ய த³ஷ²கோடீஸ்ததா² ஹரி꞉ |
கா³வோ ரத்னானி வாஸாம்ஸி க்³ராமாந்நக³ரஸம்மதான் ||2-32-62
த³தௌ³ கம்ஸம் ஸமுத்³தி³ஷ்²ய ப்³ராஹ்மணேப்⁴யோ ந்ருபோத்தம꞉ |
அக்ஷயம் சாபி விப்ரேப்⁴யோ பா⁴ஷமாணா꞉ புன꞉ புன꞉ ||2-32-63
தயோஸ்தே ஸலிலம் த³த்த்வா யாத³வா தீ³னமானஸா꞉ |
புரஸ்க்ருத்யோக்³ரஸேனம் வை விவிஷு²ர்மது²ராம் புரீம் || 2-32-64
இதி ஷ்²ரீமஹாபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஷே² விஷ்ணுபர்வணி
உக்³ரஸேநாபி⁴ஷேககம்ஸஸம்ஸ்காரகத²னே த்³வாத்ரிம்ஷோ²(அ)த்⁴யாய꞉
Converted to Tamil Script using Aksharamukha : Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter
Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/vishnuparva/hv_2_32_mpr.html
## Harivamsa Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva
Chapter 32 - Coronation of Ugrasena
Itranslated by K S Ramachandran
ramachandran_ksr@yahoo.ca, July 5, 2008
Note: there is some confusion in the text
in numbering of verses from 47 to 53##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
----------------------------------------------------------------
atha dvAtriMsho.adhyAyaH
ugrasenAbhiShekaH
vaishampAyana uvAcha
ugrasenastu kR^iShNasya samIpaM duHkhito yayau |
putrashokAbhisaMtapto viShapIta iva shvasan ||2-32-1
sa dadarsha gR^ihe kR^iShNaM yAdavaiH parivAritam |
pashchAnutApAddhyAyantaM kaMsasya nidhanAvilam ||2-32-2
kaMsanArIvilApAMshcha shrutvA sa karuNAnbahUn |
garhamANastathAtmAnaM tasminyAdavasaMsadi ||2-32-3
aho mayAtibAlyena roShAddoShAnuvartinA |
vaidhavyaM strIsahasrANAM kaMsasyAsya vadhe kR^itam ||2-32-4
kAruNyaM khalu nArIShu prAkR^itasyApi jAyate |
evamArtaM rudantIShu mayA bhartari pAtite ||2-32-5
paridevitamatreNa shokaH khalu vidhIyate |
kR^itAntasyAnabhij~nAnAM strINAM kAruNyasaMbhavaH ||2-32-6
kaMsasya hi vadhaH shreyAnprAgevAbhimato mama |
satAmudvejanIyasya pApeShvabhiratasya cha ||2-32-7
loke patitavrR^ittasya paruShasyAlpamedhasaH |
akliShTaM maraNaM shreyo na vidviShTasya jIvitam ||2-32-8
kaMsaH pApaparashchaiva sAdhUnAmapyasaMmataH |
dhikChabdapatitashchaiva jIvite chAsya kA dayA ||2-32-9
svarge tapobhR^itAM vAsaH phalaM puNyasya karmaNaH |
ihApi yashasA yuktaH svargasthairavadhAryate ||2-32-10
yadi syurnirvR^itA lokAH syushcha dharmaparAH prajAH |
narA dharmapravR^ittAshcha na rAj~nAmanayaH spR^ishet ||2-32-11
nigrahe duShTavR^ittInAM kR^itAntaH kurute phalam |
iShTadharmeShu lokeShu kartavyaM pAralaukikam ||2-32-12
atIva devA rakShanti naraM dharmaparAyaNam |
kartAraH sulabhA loke duShkR^itasya hi karmaNaH ||2-32-13
hataH so.ayaM mayA kaMsaH sAdhvetadavagamyatAm |
mUlachChedaH kR^itastasya viparItasya karmaNaH ||2-32-14
tadeSha sAntvyatAM sarvaH shokArtaH pramadAjanaH |
paurAshcha puryAM shreNyashcha sAntvyantAM sarva eva hi ||2-32-15
evaM bruvati govinde viveshAvanatAnanaH |
ugraseno yadUngR^ihya putrakilbiShasha~NkitaH ||2-32-16
sa kR^iShNaM puNDarIkAkShamuvAcha yadusaMsadi |
bAShpasaMdigdhayA vAchA dInayA sajjamAnayA ||2-32-17
putro niryApitaH krodhAnnIto yAmyAM dishaM ripuH |
svadharmAdhigatA kIrtirnAma vishrAvitaM bhuvi ||2-32-18
sthApitaM satsu mAhAtmyaM sha~NkitA ripavaH kR^itAH |
sthApito yAdavo vaMsho garvitAH suhR^idaH kR^itAH ||2-32-19
sAmanteShu narendreShu pratApaste prakAshitaH |
mitrANi tvAM bhajiShyanti saMshrayiShyanti pArthivAH ||2-32-20
prakR^itayo.anuyAsyanti stoShyanti tvAM dvijAtayaH |
saMdhivigrahamukhyAstvAM praNamiShyanti mantriNaH ||2-32-21
hastyashvarathasaMpUrNaM padAtigaNasa~Nkulam |
pratigR^ihANa kR^iShNedaM kaMsasya balamavyayam ||2-32-22
dhanaM dhAnyaM cha yatki~nchidratnAnyAchChAdanAni cha |
pratIchChantu niyuktA vai tvadIyAH kR^iShNa pUruShAH ||2-32-23
striyo hiraNyaM yAnAni yadanyadvasu ki~nchana |
evaM hi vihite yoge paryApte kR^iShNa vigrahe ||2-32-24
pratiShThitAyAM medinyAM yadUnAM shatrusUdana |
tvaM gatishchAgatishchaiva yadUnAM yadunandana ||3-32-25
shR^iNuShva vadatAM vIra kR^ipaNAnAmidaM vachaH |
asya tvatkopadagdhasya kaMsasyAshubhakarmaNaH ||2-32-26
tava prasAdAdgovinda pretakAryaM kriyeta ha |
tasya kR^itvA narendrasya vipannasyaurdhvadehikam ||2-32-27
sasnuSho.ahaM sabhAryashcha chariShyAmi mR^igaiH saha |
pretasatkAramAtreNa kR^ite bAndhavakarmaNi ||2-32-28
AnR^iNyaM laukikaM kR^iShNa gatAH kila bhavanti hi |
tasyAgniM pashchimaM kR^itvA chitisthAne vidhAnataH |
toyapradAnamAtreNa kaMsasyAnR^iNyamApnuyAm ||2-32-29
etatte kR^iShNa vij~nApyaM sneho.atra mayi yujyatAm |
prApnoti sugatiM tatra kR^ipaNaH pashchimAM kriyAm ||2-32-30
etachChrutvA vachastasya kR^iShNaH paramavismitaH |
pratyuvAchograsenaM vai sAntvapUrvamidaM vachaH ||2-32-31
kAlayuktAmidaM tAta tavatadyatprabhAShitam |
sadR^ishaM rAjashArdUla vR^ittasya cha kulasya cha ||2-32-32
yattvamevaMvidho brUShe gate.arthe duratikrame |
prApsyate nR^ipasatkAraM kaMsaH pretagato.api san ||2-32-33
kule mahati te janma vedAnviditavAnasi |
kathaM na j~nAyate tAta niyatirduratikramA ||2-32-34
sthAvarANAM cha bhUtAnAM ja~NgamAnAM cha pArthiva |
pUrvajanmakR^itaM karma kAlena paripachyate ||2-32-35
shrutavanto.arthavantashcha dAtAraH priyadarshanAH |
brahmaNyA nayasaMpannA dInAnugrahakAriNaH ||2-32-36
lokapAlasamAstAta mahendrasamavikramAH |
kShitipAlAH kR^itAntena nIyante nR^ipasattama ||2-32-37
dhArmikAH sarvabhAvaj~nAH prajApAlanatatparAH |
kShatradhamaparA dAntAH kAlena nidhanaM gatAH ||2-32-38
svayamAtmakR^itaM karma shubhaM vA yadi vAshubham |
prApte kAle tu tatkarma dR^ishyate sarvadehinAm ||2-32-39
eShA hyantarhitA mAyA durvij~neyA surairapi |
yathAyaM muhyate loko hyatra karmaiva kAraNam ||2-32-40
kAlenAbhihataH kaMsaH pUrvakarmaprachoditaH |
na hyahaM kAraNaM tatra kAlaH karma cha kAraNam ||2-32-41
sUryasomamayaM tAta kR^itsnaM sthAvaraja~Ngamam |
kAlena nidhanam gatvA kAlenaiva cha jAyate ||2-32-42
sa kAlaH sarvabhUtAnAM nigrahAnugrahe rataH |
tasmAtsarvANi bhUtAni kalasya vashagAni vai ||2-32-43
svadoSheNaiva dagdhasya sUnostava narAdhipa |
nAhaM vai kAraNaM tatra kAlastatra cha kAraNam ||2-32-44
atha vAhaM bhaviShyAmi kAraNaM nAtra saMshayaH |
parAyaNaparaH kAlaH kiM kariShyatyakAraNaH ||2-32-45
kAlastu balavAnrAjandurvij~neyA hi sA gatiH |
parAvaravisheshaj~nA yAM yAnti samadarshinaH ||2-32-46
gatiH kAlasya sA yena sarvaM kAlasya gocharam |
bravImi yadahaM tAta tadanuShThIyatAM vachaH ||2-32-47
na hi rAjyena me kAryaM nApyahaM nR^ipa kA~NkShitaH |
na chApi rAjyalubdhena mayA kaMso nipAtitaH ||2-32-48
kiM tu lokahitArthAya kIrtyarthaM cha sutastava |
vya~NgabhUtaH kulasyAsya sAnujo vinipAtitaH ||2-32-49
ahaM sa eva gomadhye gopaiH saha vanecharaH |
prItimAnvichariShyAmi kAmachArI yathA gajaH |2-32-50
etAvachChatasho.apyevaM satyenaitadbravImite |
na me kAryaM nR^ipatvena vij~nApyaM kriyatAmidam ||2-32-51
bhavAnrAjAstu mAnyo me yadUnAmagraNIH prabhuH |
vijayAyAbhiShichyasva svarAjye nR^ipasattama ||2-32-52
yadi te matpriyaM kAryaM yadi vA nAsti te vyathA |
mayA nisR^iShTaM rAjyaM svaM chirAya pratigR^ihyatAm ||2-32-53
vaishampAyana uvAcha
etachChrutvA tu vachanaM nottaraM pratyabhAShata |
vrIDitAdhomukhaM taM tu rAjAnaM yadusaMsadi ||2-32-54
abhiShekena govindo yojayAmAsa dharmavit |
sa baddhamukuTaH shrImAnugraseno mahAdyutiH |
chakAra saha kR^iShNena kaMsasya nidhanakriyAm ||2-32-55
taM sarve yAdavA mukhyA rAjAnaM kR^iShNashAsanAt |
anujagmuH purImArge devA iva shatakratum ||2-32-56
rajanyAm tu nivR^ittAyAM tataH sUrye virAjite |
pashchimaM kaMsasaMskAraM chakruste yadupu~NgavAH ||2-32-57
shibikAyAmathAropya kaMsadehaM yathAkramam |
naiShThikena vidhAnena chakruste kaMsasatkriyAm ||2-32-58
sa nIto yamunAtIramuttamaM nR^ipateH sutaH |
satkR^itashcha yathAnyAyaM naidhanena chitAgninA ||2-32-59
tathaiva bhrAtaraM chAsya sunAmAnaM mahAbhujam |
samskAraM lambhayAmAsuH saha kR^iShNena yAdavAH ||2-32-60
tAbhyAM te salilaM chakrurvR^iShNyandhakapurogamAH |
akShayaM chAStu pretebhyo bhAShamANAH punaH punaH ||2-32-61
hiraNyasya suvarNasya dashakoTIstathA hariH |
gAvo ratnAni vAsAMsi grAmAnnagarasaMmatAn ||2-32-62
dadau kaMsaM samuddishya brAhmaNebhyo nR^ipottamaH |
akShayaM chApi viprebhyo bhAShamANAH punaH punaH ||2-32-63
tayoste salilaM dattvA yAdavA dInamAnasAH |
puraskR^ityograsenaM vai vivishurmathurAM purIm || 2-32-64
iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe viShNuparvaNi
ugrasenAbhiShekakaMsasaMskArakathane dvAtriMsho.adhyAyaH
| Previous | | English M.M.Dutt | | Tamil Translation | | Next |