அத² த்ரிம்ஷோ²(அ)த்⁴யாய꞉
கம்ஸவத⁴꞉
வைஷ²ம்பாயன உவாச
ப்ரவிஷ²ந்தம் து வேகே³ன மாருதாவல்கி³தாம்ப³ரம் |
பூர்வஜம் புரத꞉ க்ருத்வா க்ருஷ்ணம் கமலலோசனம் ||2-30-1
க³ஜத³ந்தக்ருதோல்லேக²ம் ஸுபு⁴ஜம் தே³வகீஸுதம் |
லீலாக்ருதாங்க³த³ம் வீரம் மதே³ன ருதி⁴ரேண ச ||2-30-2
வல்க³மானம் யதா² ஸிம்ஹம் வ்யூஹமானம் யதா² க⁴னம் |
பா³ஹுஷ²ப்³த³ப்ரஹாரேண சாலயந்தம் வஸுந்த⁴ராம் ||2-30-3
ஔக்³ரஸேனி꞉ ஸமாலோக்ய த³ந்தித³ந்தோத்³யதாயுத⁴ம் |
க்ருஷ்ணம் ப்⁴ருஷா²யஸ்தமுக²꞉ ஸரோஷம் ஸமுதை³க்ஷத ||2-30-4
பு⁴ஜாஸக்தேன ஷு²ஷு²பே⁴ க³ஜத³ந்தேன கேஷ²வ꞉ |
சந்த்³ரார்த⁴பி³ம்ப³ஸம்ஸக்தோ யதை²கஷி²க²ரோ கி³ரி꞉ ||2-30-5
வல்க³மானே து கோ³விந்தே³ ஸ க்ருத்ஸ்னோரக³ஸாக³ர꞉ |
ஜனௌக⁴ப்ரதிநாதே³ன பூர்யமாண இவாப³பௌ⁴ ||2-30-6
தத꞉ க்ரோதா⁴பி⁴தாம்ராக்ஷ꞉ கம்ஸ꞉ பரமகோபன꞉ |
சாணூரமாதி³ஷ²த்³யுத்³தே⁴ க்ருஷ்ணஸ்ய ஸுமஹாப³லம் ||2-30-7
அந்த்⁴ரம் மல்லம் ச நிக்ருதிம் முஷ்டிகம் ச மஹாப³லம் |
ப³லதே³வாய ஸக்ரோதோ⁴ தி³தே³ஷா²த்³ரிசயோபமம் ||2-30-8
கம்ஸேனாபி ஸமாஜ்ஞப்தஷ்²சாணூர꞉ பூர்வமேவ து |
யோத்³த⁴வ்யம் ஸஹ க்ருஷ்ணேன த்வயா யத்னவதேதி வை ||2-30-9
ஸ ரோஷேணா து சாணூர꞉ கஷாயீக்ருதலோசன꞉ |
அப்⁴யாவர்தத யுத்³தா⁴ர்த²மபாம் பூர்ணோ யதா² க⁴ன꞉ ||2-30-10
அவகு⁴ஷ்டே ஸமாஜே து நிஷ்²ஷ²ப்³த³ஸ்திமிதே ஜனே |
யாத³வா꞉ ஸஹிதாஸ்தத்ர இத³ம் வசனமப்³ருவன் ||2-30-11
பா³ஹுயுத்³த⁴மித³ம் ரங்கே³ ஸப்ராஷ்²னிகமகாதரம் |
க்ரியாப³லஸமாஜ்ஞாதமஷ²ஸ்த்ரம் நிர்மிதம் புரா ||2-30-12
அத்³பி⁴ஷ்²சாதிஷ்²ரமோ நித்யம் வினேய꞉ காலத³ர்ஷி²பி⁴꞉ |
கரீஷேண ச மல்லஸ்ய ஸததம் ஸத்க்ரியா ஸ்ம்ருதா ||2-30-13
ஸ்தி²தோ பூ⁴மிக³தேனைவ யோ யதா² மார்க³த꞉ ஸ்தி²த꞉ |
ஸம்யுஜ்யதஷ்²ச பர்யாய꞉ ப்ராஷ்²னிகை꞉ ஸமுதா³ஹ்ருத꞉ ||2-30-14
பா³லோ வா யதி³ வா வ்ருத்³தோ⁴ மத்⁴யோ வாபி க்ருஷோ²(அ)பி வா |
ப³லஸ்தோ² வா ஸ்தி²தோ ரங்கே³ ஜ்ஞேய꞉ கக்ஷாந்தரேண வை ||2-30-15
ப³லதஷ்²ச க்ரியாதஷ்²ச பா³ஹுயுத்³த⁴விஷா²ரதை³꞉ |
நிபாதானந்தரம் கிஞ்சின்ன கர்தவ்யம் விஜானதா ||2-30-16
ததி³த³ம் ப்ரஸ்துதம் ரங்கே³ யுத்³த⁴ம் க்ருஷ்ணாந்த்⁴ரமல்லயோ꞉ |
பா³லா꞉ க்ருஷ்ணோ மஹானந்த்⁴ர꞉ கத²ம் ந ஸ்யாத்³விசாரணா ||2-30-17
தத꞉ கிலகிலாஷ²ப்³த³꞉ ஸமாஜே ஸமவர்தத |
ப்ராவல்க³த ச கோ³விந்தோ³ வாக்யம் சேத³முவாச ஹ ||2-30-18
அஹம் பா³லோ மஹானந்த்⁴ரோ வபுஷா பர்வதோபம꞉ |
யுத்³த⁴ம் மமானேன ஸஹ ரோசதே பா³ஹுஷா²லினா ||2-30-19
யுத்³த⁴வ்யதிக்ரம꞉ கஷ்²சின்ன ப⁴விஷ்யதி மத்க்ருத꞉ |
ந ஹ்யஹம் பா³ஹுயோதா⁴னாம் தூ³ஷயிஷ்யாமி யன்மதம் || 2-30-20
யோ(அ)யம் கரீஷத⁴ர்மஷ்²ச தோயத⁴ர்மஷ்²ச ரங்க³ஜ꞉ |
கஷாயஸ்ய ச ஸம்ஸர்க³꞉ ஸமயோ ஹ்யேஷ கல்பித꞉ ||2-30-21
ஸம்யம꞉ ஸ்தி²ரதா ஷௌ²ர்யம் வ்யாயாம꞉ ஸத்க்ரியா ப³லம் |
ரங்கே³ ச நியதா ஸித்³தி⁴ரேதத்³யுத்³த⁴விதா³ம் மதம் ||2-30-22
அவைரமேவம் யத³யம் ஸவைரம் கர்துமுத்³யத꞉ |
அத்ர வை நிக்³ரஹ꞉ கார்யஸ்தோஷயிஷ்யாம்யஹம் ஜக³த் ||2-30-23
கரூஷேஷு ப்ரஸூதோ(அ)யம் சாணூரோ நாம நாமத꞉ |
பா³ஹுயோதீ⁴ ஷ²ரீரேண கர்மபி⁴ஷ்²சாரு சிந்த்யதாம் ||2-30-24
ஏதேன ப³ஹவோ மல்லா நிபாதானந்தரம் ஹதா꞉ |
ரங்க³ப்ரதாபகாமேன மல்லமார்க³ஷ்²ச தூ³ஷித꞉ ||2-30-25
ஷ²ஸ்த்ரஸித்³தி⁴ஸ்து யோதா⁴னாம் ஸங்க்³ராமே ஷ²ஸ்த்ரயோதி⁴னாம் |
ரங்க³ஸித்³தி⁴ஸ்து மல்லானாம் ப்ரதிமல்லனிபாதஜா ||2-30-26
ரணே விஜயமானஸ்ய கீர்திர்ப⁴வதி ஷா²ஷ்²வதீ |
ஹதஸ்யாபி ரணே ஷ²ஸ்த்ரைர்னாகப்ருஷ்ட²ம் விதீ⁴யதே ||2-30-27
ரணே ஹ்யுப⁴யத꞉ ஸித்³தி⁴ர்ஹதஸ்யேஹ க்⁴னதோ(அ)பி வா |
ஸா ஹி ப்ராணாந்திகீ யாத்ரா மஹத்³பி⁴꞉ ஸாது⁴ பூஜிதா ||2-30-28
அயம் து மார்கோ³ ப³லத꞉ க்ரியாதஷ்²ச விநி꞉ஸ்ருத꞉ |
ம்ருதஸ்ய ரங்கே³ க்வ ஸ்வர்கோ³ ஜயதோ வா குதோ ரதி꞉ ||2-30-29
யே து கேசித்ஸ்வதோ³ஷேண ராஜ்ஞ꞉ பண்டி³தமானின꞉ |
ப்ரதாபார்தே² ஹதா மல்லா மல்லஹந்துர்வதோ⁴ ஹி ஸ꞉ ||2-30-30
ஏவம் ஸஞ்ஜல்பதாமேவ தாப்⁴யாம் யுத்³த⁴ம் ஸுதா³ருணம் |
உபா⁴ப்⁴யாமப⁴வத்³கோ⁴ரம் வாரணாப்⁴யாம் யதா² வனே ||2-30-31
க்ருதப்ரதிக்ருதைஷ்²சித்ரைர்பா³ஹுபி⁴ஷ்²ச ஸகண்டகை꞉ |
ஸன்னிபாதாவதூ⁴தைஷ்²ச ப்ரமாதோ²ன்மத²னைஸ்ததா² ||2-30-32
தாவுபா⁴வபி ஸம்ஷ்²லிஷ்டௌ யதா² ஷை²லமயௌ ததா² |
க்ஷேபணைர்முஷ்டிபி⁴ஷ்²சைவ வராஹோத்³பூ⁴தநி꞉ஸ்வனை꞉ ||2-30-33
கீலைர்வஜ்ரனிபாதைஷ்²ச ப்ரஸ்ருஷ்டாபி⁴ஸ்ததை²வ ச |
ஷ²லாகாநக²பாதைஷ்²ச பாதோ³த்³பூ⁴தைஷ்²ச தா³ருணை꞉ ||2-30-34
ஜானுபி⁴ஷ்²சாஷ்²மநிர்கோ⁴ஷை꞉ ஷி²ராப்⁴யாம் சாவக⁴ட்டிதை꞉ |
தத்³யுத்³த⁴மப⁴வத்³கோ⁴ரமஷ²ஸ்த்ரம் பா³ஹுதேஜஸா ||2-30-35
பா³ஹுக்⁴ராணேன ஷூ²ராணாம் ஸமாஜோத்ஸவஸந்நிதௌ⁴ |
அரஜ்யத ஜன꞉ ஸர்வ꞉ ஸோத்க்ரிஷ்டனினதோ³த்தி²த꞉ ||2-30-36
ஸாது⁴வாதா³ம்ஷ்²ச மஞ்சேஷு கோ⁴ஷயந்த்யபரே ஜனா꞉ |
தத꞉ ப்ரஸ்வின்னவத³ன꞉ க்ருஷ்ணாப்ரணிஹிதேக்ஷண꞉ |
ந்யவாரயத தூர்யாணி கம்ஸ꞉ ஸவ்யேன பாணினா ||2-30-37
ப்ரதிஷித்³தே⁴ஷு தூர்யேஷு ம்ருத³ஞ்கா³தி³ஷு தேஷு வை |
கே² ஸங்க³தான்யவாத்³யந்த தே³வதூர்யாண்யனேகஷ²꞉ ||2-30-38
யுத்³த்⁴யமானே ஹ்ருஷீகேஷே² புண்ட³ரீகனிபே⁴க்ஷணே |
ஸ்வயமேவ ப்ரவாத்³யந்த தூர்யகோ⁴ஷாஸ்து ஸர்வஷ²꞉ ||2-30-39
அந்தர்தா⁴னக³தா தே³வா விமானை꞉ காமரூபிபி⁴꞉ |
சேருர்வித்³யாத⁴ரை꞉ ஸார்த⁴ம் க்ருஷ்ணஸ்ய ஜயகாங்க்ஷிண꞉ ||2-30-40
ஜயஸ்வ க்ருஷ்ண சாணூரம் தா³னவம் மல்லரூபிணம் |
இதி ஸப்தர்ஷய꞉ ஸர்வே ஊசுஷ்²சைவ நபோ⁴க³தா꞉ ||2-30-41
சாணூரேண சிரம் காலம் க்றீடி³த்வா தே³வகீஸுத꞉ |
ப³லமாஹாரயாமாஸ கம்ஸஸ்யாபா⁴வத³ர்ஷி²வான் ||2-30-42
ததஷ்²சசால வஸுதா⁴ மஞ்சாஷ்²சைவ ஜுகூ⁴ர்ணிரே |
முகுடாஷ்²சாபி கம்ஸஸ்ய பபாத மணிருத்தம꞉ ||2-30-43
தோ³ர்ப்⁴யாமானம்ய க்ருஷ்ணஸ்து சாணூரம் ஷீ²ர்ணஜீவிதம் |
ப்ராஹரன்முஷ்டினா மூர்த்⁴னி வக்ஷஸ்யாஹத்ய ஜானுனா ||2-30-44
நிஸ்ஸ்ருதே ஸாஷ்²ருருதி⁴ரே தஸ்ய நேத்ரே ஸப³ந்த⁴னே |
தாபனீயே யதா² க⁴ண்டே கக்ஷோபரி விலம்பி³தே ||2-30-45
பபாத ஸ து ரங்க³ஸ்ய மத்⁴யே நி꞉ஸ்ருதலோசன꞉ |
சாணூரோ விக³தப்ராணோ ஜீவிதாந்தே மஹீதலே ||2-30-46
தே³ஹேன தஸ்ய மல்லஸ்ய சாணூரஸ்ய க³தாயுஷ꞉ |
ஸந்நிருத்³தோ⁴ மஹாரங்க³꞉ ஸ ஷை²லேனேவ லக்ஷ்யதே ||2-30-47
ரௌஹிணேயோ ஹதே தஸ்மிம்ஷ்²சாணூரே ப³லத³ர்பிதே |
ஜக்³ராஹ முஷ்டிகம் ரங்கே³ க்ருஷ்ணஸ்தோஷ²லகம் புன꞉ ||2-30-48
ஸன்னிபாதே து தௌ மல்லௌ ப்ரத²மே க்ரோத⁴மூர்ச்சி²தௌ |
ஸமேயாதாம் ராமக்ருஷ்ணௌ காலஸ்ய வஷ²வர்தினௌ ||2-30-49
நிர்கா⁴தாவனதௌ பூ⁴த்வா ரங்க³மத்⁴யே வவல்க³து꞉ |
க்ருஷ்ணஸ்தோஷ²லமுத்³யம்ய கி³ரிஷ்²ருங்கோ³பமம் ப³லீ |
ப்⁴ராமயித்வா ஷ²தகு³ணம் நிஷ்பிபேஷ மஹீதலே |த்³|2-30-50
தஸ்ய க்ற்^ஷ்ணாபி⁴பன்னஸ்ய பீடி³தஸ்ய ப³லீயஸ꞉ |
முகா²த்³ருதி⁴ரமத்யர்த²முஜ்ஜகா³ம முமூர்ஷத꞉ ||2-30-51
ஸங்கர்ஷணஸ்து ஸுசிரம் யோத⁴யித்வா மஹாப³ல꞉ |
அந்த்⁴ரமல்லம் மஹாமல்லோ மண்ட³லானி வ்யத³ர்ஷ²யத் ||2-30-52
முஷ்டினைகேன தேஜஸ்வீ ஸாஷ²நிஸ்தனயித்னுனா |
ஷி²ரஸ்யப்⁴யஹனத்³வீரோ வஜ்ரேணேவ மஹாகி³ரிம் ||2-30-53
ஸ நிஷ்பதிதமஸ்திஷ்கோ விஸ்ரஸ்தநயனோ பு⁴வி |
பபாத நிஹதஸ்தேன ததோ நாதோ³ மஹானபூ⁴த் ||2-30-54
அந்த்⁴ரதோஷ²லகௌ ஹத்வா க்ருஷ்ணஸங்கர்ஷணாவுபௌ⁴ |
க்ரோத⁴ஸம்ரக்தநயனௌ ரங்க³மத்⁴யே வவல்க³து꞉ ||2-30-55
ஸமாஜவாடோ நிர்மல்ல꞉ ஸோ(அ)ப⁴வத்³பீ⁴மத³ர்ஷ²ன꞉ |
அந்த்⁴ரே ததா³ மஹாமல்லே முஷ்டிகே ச நிபாதிதே ||2-30-56
யே ச ஸம்ப்ரேக்ஷகா கோ³பா நந்த³கோ³பபுரோக³மா꞉ |
ப⁴யக்ஷோபி⁴தஸர்வாங்கா³꞉ ஸர்வே தத்ராவதஸ்தி²ரே ||2-30-57
ஹர்ஷஜம் வாரி நேத்ராப்⁴யாம் வர்ஷமாணா ப்ரவேபதீ |
ப்ரஸ்ரவோத்பீடி³தா க்ருஷ்ணம் தே³வகீ ஸமுதை³க்ஷத ||2-30-58
க்ருஷ்ணத³ர்ஷ²னஜாதேன பா³ஷ்பேணாகுலிதேக்ஷணா |
வஸுதே³வோ ஜராம் த்யக்த்வா ஸ்னேஹேன தருணாயதே ||2-30-59
வாரமுக்²யாஷ்²ச தா꞉ ஸர்வா꞉ க்ருஷ்ணஸ்ய முக²பங்கஜம் |
பபுர்ஹி நேத்ரப்⁴ரமரைர்னிமேஷாந்தரகா³மிபி⁴꞉ ||2-30-60
கம்ஸஸ்யாத² முகே² ஸ்வேதோ³ ப்⁴ரூபே⁴தா³ந்தரகோ³சர꞉ |
அப⁴வத்³ரோஷநிர்யாஸ꞉ க்ருஷ்ணஸந்த³ர்ஷ²னேரித꞉ ||2-30-61
கேஷ²வாயஸதூ⁴மேன ரோஷநிஷ்²வாஸவாயுனா |
தீ³ப்தமந்தர்க³தம் தஸ்ய ஹ்ருத³யம் மானஸாக்³னினா ||2-30-62
தஸ்ய ப்ரஸ்பு²ரிதௌஷ்ட²ஸ்ய ஸ்வின்னாலிகதலஸ்ய வை |
கம்ஸவக்த்ரஸ்ய ரோஷேண ரக்தஸூர்யாயதே வபு꞉ ||2-30-63
க்ரோத⁴ரக்தான்முகா²த்தஸ்ய நி꞉ஸ்ருதா꞉ ஸ்வேத³பி³ந்த³வ꞉ |
யதா² ரவிகரஸ்ப்ருஷ்டா வ்ருக்ஷாவஷ்²யாயபி³ந்த³வ꞉ ||2-30-64
ஸோ(அ)ஜ்ஞாபயத ஸங்க்ருத்³த⁴꞉ புருஷான்வ்யாயதான்ப³ஹூன் |
கோ³பாவேதௌ ஸமாஜௌகா⁴ந்நிஷ்க்ராம்யேதாம் வனேசரௌ ||2-30-65
ந சைதௌ த்³ரஷ்டுமிச்சா²மி விக்ருதௌ பாபத³ர்ஷ²னௌ |
கோ³பாநாமபி மே ராஜ்யே ந கஷ்²சித்ஸ்தா²துமர்ஹதி ||2-30-66
நந்த³கோ³பஷ்²ச து³ர்மேதா⁴꞉ பாபேஷ்வபி⁴ரதோ மம |
ஆயஸைர்னிக³டா³காரைர்லோஹபாஷை²ர்நிக்³ருஹ்யதாம் ||2-30-67
வஸுதே³வஷ்²ச து³ர்வ்ருத்தோ நித்யம் த்³வேஷகரோ மம |
அவ்ருத்³தா⁴ர்ஹேண த³ண்டே³ன க்ஷிப்ரமத்³யைவ ஷா²ஸ்யதாம் ||2-30-68
யே சேமே ப்ராக்ருதா கோ³பா தா³மோத³ரபராயணா꞉ |
ஹ்ரியந்தாம் கா³வ ஏதேஷாம் யச்சாஸ்தி வஸு கிஞ்சன ||2-30-69
ஏவமாஜ்ஞாபயானம் தம் கம்ஸம் பருஷபா⁴ஷிணம் |
த³த³ர்ஷா²யஸ்தநயன꞉ க்ருஷ்ண꞉ ஸத்யபராக்ரம꞉ ||2-30-70
க்ஷிப்தே பிதரி சுக்ரோத⁴ நந்த³கோ³பே ச கேஷ²வ꞉ |
ஜ்ஞாதீனாம் ச வ்யதா²ம் த்³ருஷ்ட்வா விஸஞ்ஜ்ஞாம் சைவ தே³வகீம் ||2-30-71
ஸ ஸிம்ஹ இவ வேகே³ன கேஷ²வோ ஜாதவிக்ரம꞉ |
ஆருருக்ஷுர்மஹாபா³ஹு꞉ கம்ஸநாஷா²ர்த²மச்யுத꞉ ||2-30-72
ரங்க³மத்⁴யாது³த்பபாத க்ருஷ்ண꞉ கம்ஸாஸனாந்திகம் |
அஸஜ்ஜத்³வாயுனாக்ஷிப்தோ யதா² ஸ்வஸ்தோ² க⁴னாக⁴ன꞉ ||2-30-73
த³த்³ருஷு²ர்ன ஹி தம் ஸர்வே ரங்க³மத்⁴யாத³வப்லுதம் |
கேவலம் கம்ஸபார்ஷ்²வஸ்த²ம் த³த்³ருஷு²꞉ புரவாஸின꞉ ||2-30-74
ஸோ(அ)பி கம்ஸஸ்ததா²யஸ்த꞉ பரீத꞉ காலத⁴ர்மணா |
ஆகாஷா²தி³வ கோ³விந்த³ம் மேனே தத்ராக³தம் ப்ரபு⁴ம் ||2-30-75
ஸ க்ருஷ்ணேனாயதம் க்ருத்வா பா³ஹும் பரிக⁴ஸன்னிப⁴ம் |
மூர்த⁴ஜேஷு பராம்ருஷ்ட꞉ கம்ஸோ வை ரஞ்க³ஸம்ஸதி³ ||2-30-76
முகுடஷ்²சாபதத்தஸ்ய காஞ்சனோ வஜ்ரபூ⁴ஷித꞉ |
ஷி²ரஸஸ்தஸ்ய க்ருஷ்ணேன பராம்ருஷ்டஸ்ய பாணினா ||2-30-77
ஸ க்³ரஹக்³ரஸ்தகேஷ²ஷ்²ச கம்ஸோ நிர்யத்னதாம் க³த꞉ |
ததை²வ ச விஸம்மூடோ⁴ வைகல்யம் ஸமபத்³யத ||2-30-78
நிக்³ருஹீதஷ்²ச கேஷே²ஷு க³தாஸுரிவ நி꞉ஷ்²வஸன் |
ந ஷ²ஷா²க முக²ம் த்³ரஷ்டும் கம்ஸ꞉ க்ருஷ்ணஸ்ய வை ததா³ ||2-30-79
விகுண்ட³லாப்⁴யாம் கர்ணாப்⁴யாம் சின்னஹாரேணா வக்ஷஸா |
ப்ரலம்பா³ப்⁴யாம் ச பா³ஹுப்⁴யாம் கா³த்ரைர்விஸ்ருதபூ⁴ஷணை꞉ ||2-30-80
ப்⁴ரம்ஷி²தேனோத்தரீயேண ஸஹஸாவலிதானன꞉ |
சேஷ்டமான꞉ ஸமாக்ஷிப்த꞉ கம்ஸ꞉ கார்ஷ்ணேன தேஜஸா ||2-30-81
சகர்ஷ ச மஹாரங்கே³ மஞ்சாந்நிஷ்க்ரம்ய கேஷ²வ꞉ |
கேஷே²ஷு தம் ப³லாத்³க்³ருஹ்ய கம்ஸம் க்லேஷா²ர்ஹதாம் க³தம் ||20-30-82
க்ருஷ்யமாண꞉ ஸ க்ருஷ்ணேன போ⁴ஜராஜோ மஹாத்³யுதி꞉ |
ஸமாஜவாடே பரிகா²ம் தே³ஹக்ருஷ்டாம் சகார ஹ ||2-30-83
ஸமாஜவாடெ க்ரீடி³த்வா விக்ருஷ்ய ச க³தாயுஷம் |
க்ருஷ்ணோ விஸர்ஜயாமாஸ கம்ஸதே³ஹமதூ³ரத꞉ ||2-30-84
த⁴ரண்யாம் ம்ருதி³த꞉ ஷி²ஷ்²யே தஸ்ய தே³ஹ꞉ ஸுகோ²சித꞉ |
க்ரமேண விபரீதேன பாம்ஸுபி⁴꞉ பருஷீக்ருத꞉ ||2-30-85
தஸ்ய தத்³வத³னம் ஷ்²யாமம் ஸுப்தாக்ஷம் முகுடம் வினா |
ந விபா⁴தி விபர்யஸ்தம் விபலாஷ²ம் யதா²ம்பு³ஜம் ||2-30-86
அஸங்க்³ராமஹத꞉ கம்ஸ꞉ ஸ பா³ணைரபரிக்ஷத꞉ |
கேஷ²க்³ராஹாந்நிரஸ்தாஸுர்வீரமார்கா³ந்நிராக்ருத꞉ ||2-30-87
தஸ்ய தே³ஹே ப்ரகாஷ²ந்தே ஸஹஸா கேஷ²வார்பிதா꞉ |
மாம்ஸச்சே²த³க⁴னா꞉ ஸர்வே நகா²க்³ரா ஜீவிதச்சி²த³꞉ ||2-30-88
தம் ஹத்வா புண்ட³ரீகாக்ஷ꞉ ப்ரஹர்ஷாத்³த்³விகு³ணப்ரப⁴꞉ |
வவந்தே³ வஸுதே³வஸ்ய பாதௌ³ நிஹதகண்டக꞉ ||2-30-89
மாதுஷ்²ச ஷி²ரஸா பாதௌ³ நிபீட்³ய யது³நந்த³ன꞉ |
ஸாஸிஞ்சத்ப்ரஸ்ரவோத்பீடை³꞉ க்ருஷ்ணமாநந்த³நி꞉ஸ்ருதை꞉ ||2-30-90
யாத³வாம்ஷ்²சைவ தான்ஸர்வான்யதா²ஸ்தா²னம் யதா²வய꞉ |
பப்ரச்ச² குஷ²லம் க்ருஷ்ணோ தீ³ப்யமான꞉ ஸ்வதேஜஸா ||20-30-91
ப³லதே³வோ(அ)பி த⁴ர்மாத்மா கம்ஸப்⁴ராதரமூர்ஜிதம் |
பா³ஹுப்⁴யாமேவ தரஸா ஸுநாமானமபோத²யத் ||20-30-92
தௌ ஜிதாரீ ஜிதக்ரோதௌ⁴ சிரவிப்ரோஷிதௌ வ்ரஜே |
ஸ்வபிதுர்ப⁴வனம் வீரௌ ஜக்³மதுர்ஹ்ருஷ்டமானஸௌ || 2-30-93
இதி ஷ்²ரீமஹாபா⁴ரதே கி²லேஷு ஹரிவம்ஷே² விஷ்ணுபர்வணி
கம்ஸவதே⁴ த்ரிம்ஷோ²(அ)த்⁴யாய꞉
Converted to Tamil Script using Aksharamukha : Script Converter: http://aksharamukha.appspot.com/converter
Source: http://mahabharata-resources.org/harivamsa/vishnuparva/hv_2_30_mpr.html
## Harivamsa Maha Puranam - Part 2 - Vishnu Parva
Chapter 30 - Slaying of Kamsa
Itranslated by K S Ramachandran ramachandran_ksr@yahoo.ca,
June 28, 2008##
Further proof-read by Gilles Schaufelberger schaufel @ wanadoo.fr
If you find any errors compared to Chitrashala Press edn,
send corrections to A. Harindranath harindranath_a @ yahoo.com
----------------------------------------------------------------
atha triMsho.adhyAyaH
kaMsavadhaH
vaishampAyana uvAcha
pravishantaM tu vegena mArutAvalgitAMbaram |
pUrvajaM purataH kR^itvA kR^iShNaM kamalalochanam ||2-30-1
gajadantakR^itollekhaM subhujaM devakIsutam |
lIlAkR^itA~NgadaM vIraM madena rudhireNa cha ||2-30-2
valgamAnaM yathA simhaM vyUhamAnaM yathA ghanam |
bAhushabdaprahAreNa chAlayantaM vasuMdharAm ||2-30-3
augraseniH samAlokya dantidantodyatAyudham |
kR^iShNaM bhR^ishAyastamukhaH saroShaM samudaikShata ||2-30-4
bhujAsaktena shushubhe gajadantena keshavaH |
chandrArdhabimbasaMsakto yathaikashikharo giriH ||2-30-5
valgamAne tu govinde sa kR^itsnoragasAgaraH |
janaughapratinAdena pUryamANa ivAbabhau ||2-30-6
tataH krodhAbhitAmrAkShaH kaMsaH paramakopanaH |
chANUramAdishadyuddhe kR^iShNasya sumahAbalam ||2-30-7
andhraM mallaM cha nikR^itiM muShTikaM cha mahAbalam |
baladevAya sakrodho dideshAdrichayopamam ||2-30-8
kaMsenApi samAj~naptashchANUraH pUrvameva tu |
yoddhavyaM saha kR^iShNena tvayA yatnavateti vai ||2-30-9
sa roSheNA tu chANUraH kaShAyIkR^italochanaH |
abhyAvartata yuddhArthamapAM pUrNo yathA ghanaH ||2-30-10
avaghuShTe samAje tu nishshabdastimite jane |
yAdavAH sahitAstatra idaM vachanamabruvan ||2-30-11
bAhuyuddhamidam raMge saprAshnikamakAtaram |
kriyAbalasamAj~nAtamashastraM nirmitaM purA ||2-30-12
adbhishchAtishramo nityaM vineyaH kAladarshibhiH |
karISheNa cha mallasya satataM satkriyA smR^itA ||2-30-13
sthito bhUmigatenaiva yo yathA mArgataH sthitaH |
saMyujyatashcha paryAyaH prAshnikaiH samudAhR^itaH ||2-30-14
bAlo vA yadi vA vR^iddho madhyo vApi kR^isho.api vA |
balastho vA sthito raMge j~neyaH kakShAntareNa vai ||2-30-15
balatashcha kriyAtashcha bAhuyuddhavishAradaiH |
nipAtAnantaraM kiMchinna kartavyaM vijAnatA ||2-30-16
tadidaM prastutaM raMge yuddhaM kR^iShNAndhramallayoH |
bAlAH kR^iShNo mahAnandhraH kathaM na syAdvichAraNA ||2-30-17
tataH kilakilAshabdaH samAje samavartata |
prAvalgata cha govindo vAkyaM chedamuvAcha ha ||2-30-18
ahaM bAlo mahAnandhro vapuShA parvatopamaH |
yuddhaM mamAnena saha rochate bAhushAlinA ||2-30-19
yuddhavyatikramaH kashchinna bhaviShyati matkR^itaH |
na hyahaM bAhuyodhAnAM dUShayiShyAmi yanmatam || 2-30-20
yo.ayaM karIShadharmashcha toyadharmashcha raMgajaH |
kaShAyasya cha saMsargaH samayo hyeSha kalpitaH ||2-30-21
samyamaH sthiratA shauryaM vyAyAmaH satkriyA balam |
raMge cha niyatA siddhiretadyuddhavidAM matam ||2-30-22
avairamevaM yadayaM savairaM kartumudyataH |
atra vai nigrahaH kAryastoShayiShyAmyahaM jagat ||2-30-23
karUSheShu prasUto.ayaM chANUro nAma nAmataH |
bAhuyodhI sharIreNa karmabhishchAru chintyatAm ||2-30-24
etena bahavo mallA nipAtAnantaraM hatAH |
ra~NgapratApakAmena mallamArgashcha dUShitaH ||2-30-25
shastrasiddhistu yodhAnAM saMgrAme shastrayodhinAm |
ra~Ngasiddhistu mallAnAM pratimallanipAtajA ||2-30-26
raNe vijayamAnasya kIrtirbhavati shAshvatI |
hatasyApi raNe shastrairnAkapR^iShThaM vidhIyate ||2-30-27
raNe hyubhayataH siddhirhatasyeha ghnato.api vA |
sA hi prANAntikI yAtrA mahadbhiH sAdhu pUjitA ||2-30-28
ayaM tu mArgo balataH kriyAtashcha viniHsR^itaH |
mR^itasya ra~Nge kva svargo jayato vA kuto ratiH ||2-30-29
ye tu kechitsvadoSheNa rAj~naH paNDitamAninaH |
pratApArthe hatA mallA mallahanturvadho hi saH ||2-30-30
evaM sa~njalpatAmeva tAbhyAM yuddhaM sudAruNam |
ubhAbhyAmabhavadghoraM vAraNAbhyAM yathA vane ||2-30-31
kR^itapratikR^itaishchitrairbAhubhishcha sakaNTakaiH |
sannipAtAvadhUtaishcha pramAthonmathanaistathA ||2-30-32
tAvubhAvapi saMshliShTau yathA shailamayau tathA |
kShepaNairmuShTibhishchaiva varAhodbhUtaniHsvanaiH ||2-30-33
kIlairvajranipAtaishcha prasR^iShTAbhistathaiva cha |
shalAkAnakhapAtaishcha pAdodbhUtaishcha dAruNaiH ||2-30-34
jAnubhishchAshmanirghoShaiH shirAbhyAM chAvaghaTTitaiH |
tadyuddhamabhavadghoramashastraM bAhutejasA ||2-30-35
bAhughrANena shUrANAM samAjotsavasannidhau |
arajyata janaH sarvaH sotkriShTaninadotthitaH ||2-30-36
sAdhuvAdAMshcha ma~ncheShu ghoShayantyapare janAH |
tataH prasvinnavadanaH kR^iShNApraNihitekShaNaH |
nyavArayata tUryANi kaMsaH savyena pANinA ||2-30-37
pratiShiddheShu tUryeShu mR^ida~ngAdiShu teShu vai |
khe sa~NgatAnyavAdyanta devatUryANyanekashaH ||2-30-38
yuddhyamAne hR^iShIkeshe puNDarIkanibhekShaNe |
svayameva pravAdyanta tUryaghoShAstu sarvashaH ||2-30-39
antardhAnagatA devA vimAnaiH kAmarUpibhiH |
cherurvidyAdharaiH sArdhaM kR^iShNasya jayakA~NkShiNaH ||2-30-40
jayasva kR^iShNa chANUraM dAnavaM mallarUpiNam |
iti saptarShayaH sarve Uchushchaiva nabhogatAH ||2-30-41
chANUreNa chiraM kAlaM kRIDitvA devakIsutaH |
balamAhArayAmAsa kaMsasyAbhAvadarshivAn ||2-30-42
tatashchachAla vasudhA ma~nchAshchaiva jughUrNire |
mukuTAshchApi kaMsasya papAta maNiruttamaH ||2-30-43
dorbhyAmAnamya kR^iShNastu chANUraM shIrNajIvitam |
prAharanmuShTinA mUrdhni vakShasyAhatya jAnunA ||2-30-44
nissR^ite sAshrurudhire tasya netre sabandhane |
tApanIye yathA ghaNTe kakShopari vilambite ||2-30-45
papAta sa tu ra~Ngasya madhye niHsR^italochanaH |
chANUro vigataprANo jIvitAnte mahItale ||2-30-46
dehena tasya mallasya chANUrasya gatAyuShaH |
sanniruddho mahAra~NgaH sa shaileneva lakShyate ||2-30-47
rauhiNeyo hate tasmiMshchANUre baladarpite |
jagrAha muShTikaM raMge kR^iShNastoshalakaM punaH ||2-30-48
sannipAte tu tau mallau prathame krodhamUrchChitau |
sameyAtAM rAmakR^iShNau kAlasya vashavartinau ||2-30-49
nirghAtAvanatau bhUtvA ra~Ngamadhye vavalgatuH |
kR^iShNastoshalamudyamya girishR^i~NgopamaM balI |
bhrAmayitvA shataguNaM niShpipeSha mahItale |d|2-30-50
tasya kR^ShNAbhipannasya pIDitasya balIyasaH |
mukhAdrudhiramatyarthamujjagAma mumUrShataH ||2-30-51
saMkarShaNastu suchiraM yodhayitvA mahAbalaH |
andhramallaM mahAmallo maNDalAni vyadarshayat ||2-30-52
muShTinaikena tejasvI sAshanistanayitnunA |
shirasyabhyahanadvIro vajreNeva mahAgirim ||2-30-53
sa niShpatitamastiShko visrastanayano bhuvi |
papAta nihatastena tato nAdo mahAnabhUt ||2-30-54
andhratoshalakau hatvA kR^iShNasaMkarShaNAvubhau |
krodhasaMraktanayanau raMgamadhye vavalgatuH ||2-30-55
samAjavATo nirmallaH so.abhavadbhImadarshanaH |
andhre tadA mahAmalle muShTike cha nipAtite ||2-30-56
ye cha saMprekShakA gopA nandagopapurogamAH |
bhayakShobhitasarvA~NgAH sarve tatrAvatasthire ||2-30-57
harShajaM vAri netrAbhyAM varShamANA pravepatI |
prasravotpIDitA kR^iShNaM devakI samudaikShata ||2-30-58
kR^iShNadarshanajAtena bAShpeNAkulitekShaNA |
vasudevo jarAM tyaktvA snehena taruNAyate ||2-30-59
vAramukhyAshcha tAH sarvAH kR^iShNasya mukhapa~Nkajam |
papurhi netrabhramarairnimeShAntaragAmibhiH ||2-30-60
kaMsasyAtha mukhe svedo bhrUbhedAntaragocharaH |
abhavadroShaniryAsaH kR^iShNasaMdarshaneritaH ||2-30-61
keshavAyasadhUmena roShanishvAsavAyunA |
dIptamantargataM tasya hR^idayaM mAnasAgninA ||2-30-62
tasya prasphuritauShThasya svinnAlikatalasya vai |
kaMsavaktrasya roSheNa raktasUryAyate vapuH ||2-30-63
krodharaktAnmukhAttasya niHsR^itAH svedabindavaH |
yathA ravikaraspR^iShTA vR^ikShAvashyAyabindavaH ||2-30-64
so.aj~nApayata saMkruddhaH puruShAnvyAyatAnbahUn |
gopAvetau samAjaughAnniShkrAmyetAM vanecharau ||2-30-65
na chaitau draShTumichChAmi vikR^itau pApadarshanau |
gopAnAmapi me rAjye na kashchitsthAtumarhati ||2-30-66
nandagopashcha durmedhAH pApeShvabhirato mama |
AyasairnigaDAkArairlohapAshairnigR^ihyatAM ||2-30-67
vasudevashcha durvR^itto nityaM dveShakaro mama |
avR^iddhArheNa daNDena kShipramadyaiva shAsyatAm ||2-30-68
ye cheme prAkR^itA gopA dAmodaraparAyaNAH |
hriyantAM gAva eteShAM yachchAsti vasu ki~nchana ||2-30-69
evamAj~nApayAnaM taM kaMsaM paruShabhAShiNam |
dadarshAyastanayanaH kR^iShNaH satyaparAkramaH ||2-30-70
kShipte pitari chukrodha nandagope cha keshavaH |
j~nAtInAM cha vyathAM dR^iShTvA visaMj~nAM chaiva devakIm ||2-30-71
sa simha iva vegena keshavo jAtavikramaH |
ArurukShurmahAbAhuH kaMsanAshArthamachyutaH ||2-30-72
ra~NgamadhyAdutpapAta kR^iShNaH kaMsAsanAntikam |
asajjadvAyunAkShipto yathA svastho ghanAghanaH ||2-30-73
dadR^ishurna hi taM sarve ra~NgamadhyAdavaplutam |
kevalaM kaMsapArshvasthaM dadR^ishuH puravAsinaH ||2-30-74
so.api kaMsastathAyastaH parItaH kAladharmaNA |
AkAshAdiva govindaM mene tatrAgataM prabhum ||2-30-75
sa kR^iShNenAyataM kR^itvA bAhuM parighasannibham |
mUrdhajeShu parAmR^iShTaH kaMso vai ra~ngasaMsadi ||2-30-76
mukuTashchApatattasya kA~nchano vajrabhUShitaH |
shirasastasya kR^iShNena parAmR^iShTasya pANinA ||2-30-77
sa grahagrastakeshashcha kaMso niryatnatAM gataH |
tathaiva cha visaMmUDho vaikalyaM samapadyata ||2-30-78
nigR^ihItashcha kesheShu gatAsuriva niHshvasan |
na shashAka mukhaM draShTuM kaMsaH kR^iShNasya vai tadA ||2-30-79
vikuNDalAbhyAM karNAbhyAM chinnahAreNA vakShasA |
pralambAbhyAM cha bAhubhyAM gAtrairvisR^itabhUShaNaiH ||2-30-80
bhraMshitenottarIyeNa sahasAvalitAnanaH |
cheShTamAnaH samAkShiptaH kaMsaH kArShNena tejasA ||2-30-81
chakarSha cha mahAra~Nge ma~nchAnniShkramya keshavaH |
kesheShu taM balAdgR^ihya kaMsaM kleshArhatAM gatam ||20-30-82
kR^iShyamANaH sa kR^iShNena bhojarAjo mahAdyutiH |
samAjavATe parikhAM dehakR^iShTAM chakAra ha ||2-30-83
samAjavATE krIDitvA vikR^iShya cha gatAyuSham |
kR^iShNo visarjayAmAsa kaMsadehamadUrataH ||2-30-84
dharaNyAM mR^iditaH shishye tasya dehaH sukhochitaH |
krameNa viparItena pAMsubhiH paruShIkR^itaH ||2-30-85
tasya tadvadanaM shyAmaM suptAkShaM mukuTaM vinA |
na vibhAti viparyastaM vipalAshaM yathAmbujam ||2-30-86
asaMgrAmahataH kaMsaH sa bANairaparikShataH |
keshagrAhAnnirastAsurvIramArgAnnirAkR^itaH ||2-30-87
tasya dehe prakAshante sahasA keshavArpitAH |
mAMsachChedaghanAH sarve nakhAgrA jIvitachChidaH ||2-30-88
taM hatvA puNDarIkAkShaH praharShAddviguNaprabhaH |
vavande vasudevasya pAdau nihatakaNTakaH ||2-30-89
mAtushcha shirasA pAdau nipIDya yadunandanaH |
sAsi~nchatprasravotpIDaiH kR^iShNamAnandaniHsR^itaiH ||2-30-90
yAdavAMshchaiva tAnsarvAnyathAsthAnaM yathAvayaH |
paprachCha kushalaM kR^iShNo dIpyamAnaH svatejasA ||20-30-91
baladevo.api dharmAtmA kaMsabhrAtaramUrjitam |
bAhubhyAmeva tarasA sunAmAnamapothayat ||20-30-92
tau jitArI jitakrodhau chiraviproShitau vraje |
svapiturbhavanaM vIrau jagmaturhR^iShTamAnasau || 2-30-93
iti shrImahAbhArate khileShu harivaMshe viShNuparvaNi
kaMsavadhe triMsho.adhyAyaH
| Previous | | English M.M.Dutt | | Tamil Translation | | Next |